Xuất hiện trong trưng bày chuyên đề “Hổ trong mỹ thuật cổ Việt Nam” đang diễn ra ở Bảo tàng Lịch sử quốc gia Việt Nam, thạp đồng Vạn Thắng là cổ vật có giá trị đặc biệt của nền văn hóa Đông Sơn
Chiếc thạp này được khai quật năm 1962 tại xã Vạn Thắng, huyện
Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ, hiện tại được bảo quàn và trưng bày thường xuyên
tại Bảo tàng Hùng Vương, Khu di tích quốc gia đặc biệt Đền Hùng
Hiện vật có niên đại cách ngày nay 2.000-2.300 năm, gồm hai phần thân
thạp và nắp thạp. Nét đặc sắc nhất nằm ở phần nắp, với bốn khối tượng hổ
cắp mồi nằm ở bốn góc.
Hình tượng hổ trên thạp đồng Vạn Thắng
được tạo tác theo lối tả thực rất sinh động. Con hồ rướn mình về phía
trước, mõm ngoạm ngang lưng con mồi, hai chân trước bấu chặt hai bên.
Dù có kích thước rất nhỏ, các khối tượng vẫn tái hiện được đặc trưng
giải phẫu học của loài hổ, thể hiện óc quan sát sinh tế cũng như trình
độ chế tác đồ đồng của người xưa
Việc đưa hình hổ vào vật dụng sinh hoạt cho thấy lối sống gần gũi với
thiên nhiên, cũng như phản ánh mối quan hệ của người Việt cổ với loài
hổ. Sống ở một địa bàn rừng núi hoang sơ, cha ông ta xưa hẳn là thường
xuyên chạm mặt với loài mèo đáng sợ này.
Sự hiện diện của những con hổ vồ mồi trên thạp đồng vừa mang tính trang
trí, đồng thời cũng có thể phán ảnh một quan niệm tâm linh nào đó liên
quan đến loài hổ của cộng đồng cư dân Đông Sơn
Cùng với trống đồng, thạp đồng là một loại hình đặc sắc của văn hóa Đông
Sơn. Cho đến nay, gần 300 chiếc thạp đồng Đông Sơn đã được phát hiện
suốt từ miền núi Lào Cai – Yên Bái đến Thanh Hóa – Nghệ An
Mục đích sử dụng thạp đồng Đông Sơn vẫn là điều bí ẩn. Một số thạp được
phát hiện có tro cốt, xương người và đồ tùy táng bên trong, dường như có
vai trò như một chiếc quan tài.
Theo các chuyên gia, có thể những chiếc thạp tạo tác công phu đã từng
được người có địa vị trong cộng đồng dùng để đựng hạt giống hoặc làm đồ
thờ tự
Khi chủ nhân chết đi, chúng trở thành quan tài, được chôn theo để khẳng định vai trò, địa vị người quá cố...
Quốc Lê
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét