Phát huy giá trị Khu di tích Bàn Bù

Vùng đất Ngọc Lặc là nơi có nhiều dấu tích của vương triều Lê với các địa danh nổi tiếng như hang Bàn Bù, chùa Nán... Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, những địa danh này luôn được cấp ủy, chính quyền, Nhân dân huyện Ngọc Lặc trước đây và xã Ngọc Lặc ngày nay gìn giữ, phát huy, trở thành điểm đến hấp dẫn khách du lịch.

Chùa Nán được đầu tư xây dựng khang trang, trở thành nơi sinh hoạt văn hóa, tâm linh của người dân trong và ngoài xã.

Về Triệu Lộc, nhớ “Vua Bà”

Mỗi lần đi trên con đường nhỏ dẫn vào núi Tùng (xã Triệu Lộc) - nơi ghi dấu cuộc đời và sự nghiệp của Bà Triệu (dân gian gọi là Vua Bà), du khách có cảm giác như đang được dẫn lối vào miền văn hóa, tâm linh, hai bên đường rợp mát bóng cây, nhà xen bóng núi. Tạm gác lại mọi bộn bề thường nhật, du khách tìm an yên trong cảnh sắc thiên nhiên, trong hành trình khám phá văn hóa bản địa, sống cùng ký ức dân tộc.

Lễ hội đền Bà Triệu.

Tây Đô vùng đất di sản

Tây Đô là xã nằm bên tả ngạn sông Mã, nơi có nhiều di tích lịch sử, văn hóa, danh lam thắng cảnh, lễ hội dân gian đặc sắc. Đây chính là tiềm năng, lợi thế để xã phát triển các loại hình du lịch, tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân.

Di sản thế giới Thành Nhà Hồ.

Đền thờ bia ký lăng mộ Quận công Lê Bùi Vị

Quận công Lê Bùi Vị (tức Lê Bá Trí) là công thần thời Lê Trung hưng. Hiện mộ và đền thờ của ông ở thôn Phú Thọ, xã Lưu Vệ, được con cháu dòng họ Lê Bá, Nhân dân hương khói, thờ phụng.

Đền thờ Quận công Lê Bùi Vị. Ảnh: Khắc Công

Khám phá vẻ đẹp thác Ba

Nhiều năm trở lại đây, thác Ba ở bản Đe (xã Trung Hạ) là một trong những điểm đến lý tưởng cho du khách thập phương trải nghiệm, khám phá.

Thác Ba, bản Đe, xã Trung Hạ thu hút nhiều du khách đến khám phá, trải nghiệm.

Trong những ngày đầu tháng 10 chúng tôi có chuyến ngược ngàn khám phá vùng đất Trung Hạ. Theo sự chỉ dẫn của cán bộ xã, chúng tôi được tham quan, trải nghiệm nhiều cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, hữu tình, trong đó phải kể đến thác Ba, ở bản Đe. Vào những ngày hè oi ả, được đắm mình trong dòng thác Ba nước trong xanh, mát lạnh khiến du khách quên đi cái nóng bức oi nồng.

Khai quốc công thần Lê Lôi

Góp sức cùng với Bình Định vương Lê Lợi đánh thắng quân xâm lược nhà Minh trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn ở thế kỷ XV có một danh tướng đã lập nhiều công trạng, đó chính là Khai quốc công thần Lê Lôi.

Di tích văn hóa lịch sử cấp tỉnh - đền thờ Lê tộc công thần ở xã Tân Ninh. Ảnh: Khắc Công

Theo tộc phả của dòng họ Lê Đình, Lê Lôi sinh ra và lớn lên ở Cổ Định xưa (nay là xã Tân Ninh). Ông là con trai út của tiến sĩ Lê Duy Duật. Nhà Hồ sau khi cướp ngôi nhà Trần, khiến lòng người oán giận, thừa cơ ấy, giặc Minh đã đem quân sang xâm lược nước ta, tàn sát Nhân dân, đốt nhà, cướp của. Chép về việc Lê Lôi tìm đến nghĩa quân Lam Sơn để phò Lê Lợi đánh giặc Minh, gia phả dòng họ Đinh Liệt ở Đông Cao (xã Trung Chính ngày nay) ghi rất rõ đó là vào ngày 18/8/1417. Trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, Lê Lôi đã mang hết tài trí của mình cho cuộc kháng chiến, ông đã có mặt trong đoàn dũng tướng đội cỏ suốt đêm bơi xuôi dòng sông Chu để đoạt lại hài cốt của tổ tiên Lê Lợi bị giặc đào bới mang đi nhằm buộc Lê Lợi phải đầu hàng.

Khát vọng bên dòng suối Yên

Dòng suối Yên trong vắt uốn lượn qua xã Mường Mìn vùng giáp biên. Một bên là những nếp nhà sàn truyền thống, bên kia là những thửa ruộng bậc thang vàng ruộm. Bức tranh bình dị ấy đã, đang là những tiềm năng để bà con bản Thái nơi đây ấp ủ khát vọng xây dựng bản du lịch cộng đồng, đậm đà bản sắc.

Vẻ đẹp của những thửa ruộng bậc thang như bức tranh tô sắc cho bản làng bên dòng suối Yên.

Vẻ đẹp kiến trúc nơi làng cổ Tiên Hòa

Làng cổ Tiên Hòa, xã Tống Sơn được nhắc đến là nơi lưu giữ các lớp kiến trúc truyền thống đặc sắc. Với cấu trúc dân cư “ngõ hạng”, hệ thống mái ngói cổ rêu phong, giếng làng, bến nước... và việc phát hiện di chỉ khảo cổ học Cồn Cổ Ngựa nằm trong nền văn hóa Đa Bút cách đây 5.000-6.000 năm, Tiên Hòa là minh chứng sống cho lịch sử - văn hóa - kiến trúc làng quê Việt.

Làng cổ Tiên Hòa với những ngôi nhà nhuốm màu thời gian.

Mùa vàng Pù Luông: Từ “cảnh đẹp để ngắm” sang “trải nghiệm để nhớ”

Khi lúa vàng phủ khắp ruộng bậc thang Khu Du lịch sinh thái cộng đồng Pù Luông, du khách thường nhắc đến nơi đây như những hình ảnh quyến rũ bậc nhất của du lịch xứ Thanh. Thế nhưng, để mùa vàng ấy trở thành thương hiệu hút khách thực sự, cần một chiến lược đồng bộ, bền vững và giàu bản sắc.

Mùa vàng Pù Luông là một trong những trải nghiệm không thể bỏ lỡ khi đến xứ Thanh trong dịp này.

Bà chúa Đồn Trang Nguyễn Thị Ngọc Đô

Nổi tiếng xinh đẹp lại thông minh, tài giỏi, giúp dân làng khai khẩn đất đai, làm ăn sinh sống đồng thời giúp chúa Trịnh Tùng tổ chức hậu cần trong thời kỳ phò Lê diệt Mạc - bà chính là Nguyễn Thị Ngọc Đô - thứ phi của Bình An vương Trịnh Tùng.

Di tích lịch sử Đền thờ Bà chúa Đồn Trang ở xã Quý Lộc.

Lý lịch di tích đền Bà chúa Đồn Trang có ghi cụ thể về việc thờ bà Nguyễn Thị Ngọc Đô, sinh năm Nhâm Thân (1572) tại làng Nguyệt Viên, xã Hoằng Quang (nay là phường Nguyệt Viên). Thân sinh ra bà là Nguyễn Như Giai, từng đỗ Quốc tử giám giám sinh, hiệu Nguyệt Khê tiên sinh, được phong là Quang tiến lộc đại phu, Thuần tiến hầu.

Đền Đức Thánh Cả dưới chân núi Mã Yên

Ngọn núi Mã Yên nằm trong không gian làng cổ Đông Sơn (phường Hàm Rồng), là 1 trong 99 ngọn núi thuộc dãy Đông Sơn - Hàm Rồng kỳ vĩ. Nơi đây không chỉ có cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp, thanh bình mà còn lưu dấu nhiều giá trị tiêu biểu. Trong đó, đền và lễ hội đền Đức Thánh Cả là nét chấm phá đặc sắc, biểu tượng đẹp cho đời sống văn hóa - tâm linh của người dân nơi đây.

Rước kiệu trong Lễ hội đền Đức Thánh Cả (làng cổ Đông Sơn, phường Hàm Rồng).

Về ngôi đình còn lưu giữ nhiều sắc phong

Tọa lạc ở vị trí đắc địa tại thôn 5, xã Hoằng Sơn, đình Thanh Nga không chỉ là nơi thờ cúng, sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng của người dân địa phương, mà còn là “nhân chứng” của biết bao thăng trầm lịch sử. Không chỉ nổi bật về mặt kiến trúc, người dân nơi đây luôn tự hào khi đình làng đang lưu giữ nguyên vẹn nhiều sắc phong và thần phả...

Những sắc phong được người dân lưu giữ nguyên vẹn ở đình Thanh Nga.

Du lịch xứ Thanh: Thiên nhiên hào phóng, trải nghiệm đậm đà

Nằm ở cửa ngõ phía Bắc của dải đất miền Trung, Thanh Hóa không chỉ là vùng đất giàu truyền thống lịch sử, mà còn là điểm đến hấp dẫn bởi sự hòa quyện giữa thiên nhiên kỳ vĩ và những giá trị văn hóa đặc trưng. Khai thác tiềm năng, thế mạnh ấy, du lịch Thanh Hóa đang từng bước thu hút du khách bởi sự đa dạng về sản phẩm cùng những trải nghiệm đặc sắc, hấp dẫn.

Khu Du lịch sinh thái Suối Đang (xã Văn Phú) có nhiều tiềm năng để phát triển du lịch cộng đồng. Ảnh: Lê Công Bình (CTV)

Trận địa Đông Ngàn và Tượng đài Trung đội dân quân gái Hoa Lộc: Địa chỉ đỏ trên hành trình về nguồn

Về xã Hoa Lộc, trong không gian vùng đất cổ Hoa Lộc, cùng với di chỉ văn hóa Hoa Lộc, Nghinh môn thời Lý cổ kính, nghè Yên Trung, Trận địa Đông Ngàn và Tượng đài Trung đội dân quân gái Hoa Lộc,... gắn với những sự kiện và nhân vật có ảnh hưởng đến lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc. Đây chính là sức mạnh nội sinh khích lệ tinh thần các thế hệ con em Hoa Lộc nỗ lực rèn luyện, học tập, phấn đấu, phát huy trí lực xây dựng quê hương, đất nước.

Tượng đài Trung đội dân quân gái Hoa Lộc là địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ.

Đỉnh Pù Gió trong mây...

Vườn quốc gia (VQG) Xuân Liên là nơi có cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ, khoáng đạt với những ngọn núi cao hàng nghìn mét so với mực nước biển như: Pù Gió, Pù Ta Leo, Pù Hòn Hàn... Trong đó, trekking mạo hiểm chinh phục đỉnh Pù Gió là tour du lịch thú vị, đầy kích thích, hứa hẹn mang đến nhiều trải nghiệm cho những ai ưa thích khám phá, hòa mình vào thiên nhiên.

"Biển mây” trên đỉnh Pù Gió.

Đất làng Quảng Hán

Làng Quảng Hán, xã Yên Ninh (trước đây thuộc xã Yên Hùng, huyện Yên Định) nằm trong không gian của vùng đất cổ Quảng Mạc trang. Làng đã được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng có công với nước năm 2010.

Cổng làng được người dân xây dựng khang trang. Ảnh: Khánh Lộc

Làng Quảng Hán (người dân nơi đây thường gọi là làng Quảng) còn được biết đến với tên cổ là Kẻ Quảng. Theo sử sách và lưu truyền dân gian, làng được lập dựng vào thời nhà Lý. Những thế hệ đầu tiên đến đây sinh sống chia Kẻ Quảng thành các xóm: Đông, Đoài, Nam, Bắc. Về sau là hai thôn lớn Đông Thọ và Thượng Bảng. Hiện làng gồm ba thôn: Thành Thái, Sơn Cường và Hòa Thượng. Trước khi sáp nhập xã, Quảng Hán là làng có diện tích rộng nhất và đông dân nhất của xã Yên Hùng.

Chiêu Văn vương Trần Nhật Duật và đất Thanh

Khi làm Tri phủ Thanh Hóa, Chiêu Văn vương Trần Nhật Duật (1255-1330) đã lập vùng đất Văn Trinh là thái ấp. Tuy vậy, với vùng đất này, ông không chỉ là người lập ấp, mà còn là người “khai sinh” ra hát nhà trò - một trong những điệu hát đầu tiên của ca trù Việt Nam.

Đền thờ Trần Nhật Duật nằm ngay dưới núi Văn Trinh, xã Quảng Ngọc.

Trên đất Kẻ Đầm

Nằm ở phía Tây Nam huyện Nông Cống, vùng đất Thăng Thọ còn được biết đến với tên gọi cổ là Kẻ Đầm. Từ đất cằn hoang rậm, những thế hệ người dân cần lao đã biến nơi đây trở thành làng quê trù phú.

Di tích lịch sử từ đường họ Bùi Hữu ở làng Thọ Thượng.

Cho đến ngày nay, Kẻ Đầm được biết đến là tên gọi cổ xưa nhất của vùng đất Thăng Thọ. Vào thời Lý - Trần, nơi đây vẫn là chốn hoang rậm, chưa có làng mạc. Đến thời Lê một nhóm người khi đến đất Nông Cống, qua Kẻ Đầm đã dừng lại lập làng, gây dựng cơ nghiệp và đặt tên cho làng là Sa Vỹ (nay là thôn Thọ Thượng). Tuy nhiên sau đó, vì những biến cố xảy đến khiến người dân phiêu tán.

Những vỉa tầng lịch sử - văn hóa Hoa Lộc

Cái tên Hoa Lộc nhắc nhớ về vùng đất thấm đẫm giá trị lịch sử - văn hóa, khảo cổ. Tưởng chừng như thẳm sâu trong từng thớ đất, trong sức sống của hệ thống di tích phong phú, đa dạng tại nơi này đều lắng đọng dư âm lịch sử, tinh hoa văn hóa ngàn năm.

Dự án Khu di tích lịch sử Trận địa Đông Ngàn.

Nằm cách bờ biển từ 2 - 4 km, cách di chỉ văn hóa Đa Bút (Vĩnh Lộc) khoảng 40km, di chỉ văn hóa Hoa Lộc là tên gọi di chỉ khảo cổ học nằm trên địa bàn xã Hoa Lộc. Di chỉ này phân bố trên một doi cát ven biển, hình thành sau đợt biển tiến cuối cùng, có niên đại cách ngày nay khoảng trên dưới 4 nghìn năm.

“Đội Tám” Lê Xuân Tuyển

Sinh ra trong một gia đình khá giả ở thôn Đông Thành (nay thuộc xã Hoằng Tiến, huyện Hoằng Hóa), lớn lên trong thời loạn lạc, nhưng với tấm lòng sắt son yêu nước và tài nghệ của một võ quan thủy binh, Lê Xuân Tuyển (1831-1909) đã trở thành một tấm gương sáng trong phong trào Cần Vương cuối thế kỷ XIX.

Di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh nhà thờ cụ Đội Tám (Lê Xuân Tuyển) ở xã Hoằng Tiến. Ảnh: CHI ANH

Cột mốc đầu tiên đối với chàng trai Lê Xuân Tuyển đó là được theo học cụ Hồ Quang Chiếu quê ở thôn Thục Bành (nay thuộc xã Hoằng Yến, Hoằng Hóa) - một bậc túc nho, giàu nhiệt huyết. Thấy chàng trai thông minh và có chí khí, cụ Hồ Quang Chiếu đã gả con gái. Năm 21 tuổi, Lê Xuân Tuyển được tuyển vào đội lính thủy của triều đình Huế.