Bác sĩ Nguyễn Khắc Viện - về với sông Phố và trở lại Paris

Bác sĩ Nguyễn Khắc Viện - người con ưu tú của Hà Tĩnh đã được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Độc lập hạng Nhất, hạng Ba; Giải thưởng Nhà nước về tác phẩm “Việt Nam – một thiên lịch sử”. Viện Hàn lâm Pháp cũng tặng ông giải thưởng lớn… Năm Quý Mão - 2023 gợi cho ta nhớ hai sự kiện rất ý nghĩa trong cuộc đời ông.

Bốn anh em trai (từ phải sang): GS Nguyễn Khắc Dương, BS Nguyễn Khắc Viện, GS Nguyễn Khắc Phi và nhà văn Nguyễn Khắc Phê (năm 1996). Ảnh: internet.

Lễ tế thánh tổ nghề rèn Trung Lương

Lễ tế là dịp để Nhân dân, người làm nghề rèn phường Trung Lương, TX Hồng Lĩnh (Hà Tĩnh) tưởng nhớ đức thánh tổ nghề rèn, cầu cho một năm mưa thuận, gió hòa.

Sáng 28/1, tại quần thể di tích văn hóa Tiên Sơn, UBND phường Trung Lương (TX Hồng Lĩnh) tổ chức lễ tế đức thánh tổ nghề rèn.

Chuông chùa Rối của Hà Tĩnh được công nhận là bảo vật quốc gia

Theo Quyết định số 41/QĐ-TTg do Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà ký ban hành hôm nay (30/1), chuông chùa Rối của Hà Tĩnh cùng 26 hiện vật, nhóm hiện vật khác đã được công nhận là bảo vật quốc gia (đợt 11, năm 2022).

Chuông chùa Rối được phát hiện năm 1989, tại chùa Rối, xã Cẩm Thịnh, huyện Cẩm Xuyên; đúc bằng đồng từ thời Trần (Thế kỷ XIV), là hiện vật quý hiếm đang được lưu giữ tại Bảo tàng tỉnh Hà Tĩnh.

Chuông chùa Rối đang được lưu giữ tại Bảo tàng tỉnh Hà Tĩnh.

Thăm khu di tích đền thờ cố Tổng Bí thư Lê Duẩn dịp thành lập Đảng

Đầu năm Quý Mão 2023, dịp kỷ niệm 93 năm ngày thành lập Đảng, nhiều du khách trong và ngoài tỉnh đã tìm về thăm khu di tích lịch sử - văn hóa đền thờ cố Tổng Bí thư Lê Duẩn giữa lòng hồ Kẻ Gỗ, thuộc huyện Cẩm Xuyên (Hà Tĩnh).

Đền thờ cố Tổng Bí thư Lê Duẩn được xây dựng năm 2011, nhân dịp kỷ niệm 180 năm ngày thành lập tỉnh và được khánh thành vào đầu năm 2014. Đền tọa lạc trên một hòn đảo nhỏ ngay giữa lòng hồ Kẻ Gỗ (xã Cẩm Mỹ, huyện Cẩm Xuyên).

Độc đáo cỗ “gà bay” cúng rằm tháng Giêng ở Hà Tĩnh

Xếp mâm cỗ cao với điểm nhấn là cỗ “gà bay” để dâng cúng tổ tiên đã trở thành “đặc sản” của nhiều dòng họ ở xã Thạch Châu - huyện Lộc Hà (Hà Tĩnh) mỗi dịp cúng rằm tháng Giêng.

Trong không khí vui tươi, phấn khởi những ngày đầu xuân mới, dòng họ Nguyễn Đình (đại tôn) tại thôn Minh Quý - xã Thạch Châu (Lộc Hà) tổ chức lễ tế tổ và khánh thành nhà thờ họ. Sự kiện thu hút gần 1.000 con cháu nội, ngoại sinh sống trên mọi miền đất nước và nước ngoài về tham dự.

Bí mật 400 năm trong tráp gỗ lim

Suốt 400 năm bảo quản tráp gỗ lim, con cháu dòng họ Nguyễn Văn không biết bên trong đựng vật gì, cho đến ngày đền thờ tổ tiên nhận bằng di tích quốc gia.

Chiều cuối năm, ông Nguyễn Văn Tân, 69 tuổi, người quản lý đền thờ dòng họ Nguyễn Văn Giai ở thôn Ích Mỹ, xã Ích Hậu, huyện Lộc Hà, bưng chiếc tráp gỗ lim dài hơn một mét, rộng và cao gần 40 cm, đưa từ bàn thờ xuống đặt giữa thềm nhà, phủi những lớp bụi bám trên bốn mặt gỗ. Hiện ai cũng biết vật quý đựng gì, song hàng trăm năm trước là một bí ẩn, gây tò mò cho nhiều thế hệ con cháu.

Ông Tân là hậu duệ đời thứ 12 của Nguyễn Văn Giai (1555-1628) - tể tướng thời nhà Lê. Là bậc khai quốc công thần, nổi tiếng chính trực, có công bình định nhà Mạc, thời làm quan ông Nguyễn Văn Giai được vua ban cho hàng trăm đạo sắc phong cùng nhiều cổ vật quý để ghi nhận công lao. Trải qua thời gian, các vật quý bị hư hỏng và thất lạc, thứ giá trị nhất sót lại là chiếc tráp gỗ lim khóa chặt.

Ông Tên bên tráp gỗ lim đựng sắc phong quý hiếm. Ảnh: Đức Hùng

Vẻ đẹp cung đường dẫn tới Hoan Châu đệ nhất danh lam ở Hà Tĩnh

Trên con đường dẫn tới chùa Hương Tích (xã Thiên Lộc, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh), du khách sẽ được tận hưởng một khung cảnh thiên nhiên đa dạng, với sự kết hợp giữa núi non, sông suối, không khí trong lành tạo nên một bức tranh phong cảnh hài hoà, thư thái.

Chùa Hương Tích nằm ở độ cao 650 m so với mặt nước biển, tọa lạc trên một ngọn núi đẹp nhất của 99 đỉnh núi Hồng. Ảnh Thanh Hải

“Vị quê” ở những phiên chợ truyền thống Hà Tĩnh ngày giáp tết

Cứ đến ngày 19, 20 tháng Chạp hằng năm, người dân Hương Sơn (Hà Tĩnh) lại nô nức tới chợ Gôi (xã An Hòa Thịnh) và chợ Choi (xã Tân Mỹ Hà) để tìm về những nét đẹp văn hóa truyền thống của địa phương.

Trước đây và bây giờ, dẫu bận rộn thế nào, người dân Hương Sơn cũng sẽ dành thời gian để đi chợ Gôi, chợ Choi để sắm sửa chuẩn bị đón tết. Ngày trước, chợ Gôi (chợ trâu) - tổ chức vào ngày 19 tháng Chạp và chợ Choi (chợ bò) - tổ chức vào ngày 20 tháng Chạp là nơi người dân đưa trâu, bò đến để trao đổi, buôn bán.

Văn bản Hán Nôm làng Trường Lưu và hành trình trở thành Di sản tư liệu ký ức thế giới

Văn bản Hán Nôm làng Trường Lưu (1689-1943) được vinh danh Di sản tư liệu ký ức thế giới khu vực châu Á - Thái Bình Dương là cơ sở, điều kiện để Hà Tĩnh xây dựng làng văn hóa - du lịch Trường Lưu thành một địa chỉ văn hóa du lịch mang tầm quốc tế.

Đại diện đoàn Việt Nam nhận chứng nhận Di sản tư liệu ký ức thế giới châu Á - Thái Bình Dương của UNESCO dành cho Văn bản Hán Nôm làng Trường Lưu.

Bánh tu hú - món ăn dân dã gợi ký ức tuổi thơ của người dân Hà Tĩnh

Bánh tu hú - tên gọi dân dã đã gắn liền với tuổi thơ của bao thế hệ người dân Hà Tĩnh. Dù trong đời sống hôm nay xuất hiện nhiều món quà vặt mới lạ nhưng nhiều người vẫn tìm về ký ức ngày thơ bé với món bánh mang hương vị quê nhà.

Gia đình bà Lê Thị Tịnh (TDP Xuân Hòa - thị trấn Lộc Hà) đã có hơn 5 năm làm bánh tu hú. Bà Tịnh chia sẻ: “Ngày chúng tôi còn nhỏ, ông bà, cha mẹ vẫn thường làm món bánh này để ăn, nhất là mùa đông. Giờ không còn mấy ai làm nữa nhưng gia đình tôi vẫn muốn lưu giữ ký ức ngày xưa, cũng là một nghề để kiếm sống".

Đền thờ Biện Hoành - nẻo về nguồn cội của dòng họ Biện trong cả nước

Đền thờ Biện Hoành ở thôn Mỹ Yên, xã Cẩm Mỹ (Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh) không chỉ là nơi thờ cúng, tưởng nhớ công ơn của Hoàng giáp - Thanh hình Hiến sát sứ Biện Hoành mà còn là nơi tìm về cội nguồn của dòng họ Biện trong cả nước.

Đền thờ Biện Hoành tại thôn Mỹ Yên, xã Cẩm Mỹ, huyện Cẩm Xuyên.

Theo thông tin từ Biện tộc Việt Nam, Hoàng giáp - Thanh hình Hiến sát sứ Biện Hoành quê Hoa Duệ - Kỳ Hoa, nay là xã Cẩm Mỹ, huyện Cẩm Xuyên. Tuy năm sinh, năm mất đến nay vẫn chưa được xác định rõ nhưng tên tuổi cũng như tài năng, đóng góp của ông cho lịch sử dân tộc đã được khẳng định, khắc ghi trong nhiều chứng tích, tài liệu như: Bia Tiến sĩ Văn Miếu Quốc Tử Giám (Hà Nội), Đại Việt sử ký toàn thư, Đại Việt thông sử…

Đặc sắc lễ rước cấp thủy lễ hội Đền Cả - Dinh Đô quan Hoàng Mười

Lễ rước cấp thủy từ ngã ba sông Lam, sông La và sông Minh về thờ Thánh thể hiện tín ngưỡng cầu nước, cầu cho mưa thuận gió hòa của Nhân dân phường Trung Lương, TX Hồng Lĩnh (Hà Tĩnh).

Trong khuôn khổ chương trình lễ hội Đền Cả - Dinh Đô quan Hoàng Mười, sáng 29/10 đã diễn ra lễ rước cấp thủy cầu mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, cầu cho quốc thái dân an.

Theo truyền thống, lễ hội thường được tổ chức vào tháng 10 âm lịch, chính lễ vào ngày trùng thập (mồng 10/10)...

Có một U Minh thu nhỏ ở Hà Tĩnh!

Từ ngày đàn chim trời tìm về làng trú ngụ, người dân thôn Trại Lê (xã Quang Lộc, Can Lộc, Hà Tĩnh) đã chung tay bảo vệ, ngăn chặn tình trạng săn bắt để đàn chim yên tâm làm tổ, sinh sản.

Chiều vừa buông xuống, tiết trời se se lạnh cũng là lúc chúng tôi tìm đến khu vực đầm Bù của làng Trại Lê để tận mắt mục sở thị đàn cò vạn con. Đi đến cuối làng, đầm Bù hiện ra với không gian rộng chừng 2 ha, mực nước sâu hơn 1m, xung quanh mọc nhiều cây đước, bần và lộc vừng, nằm sát cánh đồng lúa mênh mông. Từ ngày đàn cò đến sinh sống, người dân nơi đây xem đầm Bù như là một “U Minh thu nhỏ”.

Vĩnh Phúc cổ tự, nơi ghi dấu thăng trầm của Phật giáo Hà Tĩnh

Từ trung tâm Hành chính tỉnh Hà Tĩnh, đi ngược theo Tỉnh lộ 15 (đường đi hồ Kẻ Gỗ) qua đường tránh thành phố Hà Tĩnh chừng 800m, rẽ phải chừng 500m, rẽ trái 300m là đến ngôi chùa cổ Vĩnh Phúc, thuộc xã Thạch Hương, huyện Thạch Hà (Hà Tĩnh).

Chùa Vĩnh Phúc, thường gọi là chùa Sắt, xưa có tên Nông Sắt, ở xã Hương Bộc, tổng Thượng Nhất, nay là xóm 11, xã Thạch Hương, huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh.

Mùa trám đen ở huyện miền núi Hà Tĩnh

Bắt đầu từ tháng 7 âm lịch, người dân “thủ phủ” trám đen ở xã Sơn Ninh (Hương Sơn, Hà Tĩnh) lại tất bật vào mùa thu hoạch. Năm nay trám được giá nên người dân rất phấn khởi.

Xã Sơn Ninh được xem là “thủ phủ” trám đen, bởi nơi đây có hàng trăm hộ trồng trám, với số lượng từ 10 - 40 cây trong vườn. Thời điểm này, người dân đang vào mùa thu hoạch nên không khí luôn rộn ràng.

Thăm ngôi chùa thiêng gắn liền với Đại danh y Lê Hữu Trác

Chùa Tượng Sơn ở thôn 1, xã Sơn Giang (Hương Sơn - Hà Tĩnh) được biết đến là ngôi chùa thiêng gắn liền với Đại danh y Lê Hữu Trác. Hằng năm, chùa đón hàng nghìn du khách trong và ngoài tỉnh đến thắp hương, tham quan, nghiên cứu các giá trị lịch sử và kiến trúc nghệ thuật.

Chùa Tượng Sơn được xây dựng từ thời Hậu Lê, đời Lê Dụ Tông - thế kỷ XVIII, tại xóm Vĩnh Tuy, làng Yên Hồ, xã Tình Diệm nay là thôn 1, xã Sơn Giang. Chùa nằm sát tả ngạn sông Ngàn Phố, phía sau chùa là dãy núi Voi trùng điệp nên được đặt tên là Tượng Sơn tự.

Tết Lấp lỗ của bà con dân tộc Chứt ở bản Rào Tre

Ngày 4.8, tại Nhà văn hóa cộng đồng bản Rào Tre (xã Hương Liên, huyện Hương Khê), bà con dân tộc Chứt đã tổ chức Tết Lấp lỗ với nhiều nghi thức sôi động.

Dâng lễ vật để cúng Tết Lấp lỗ. Ảnh: TT.

Tết Lấp lỗ của đồng bào dân tộc Chứt được tổ chức vào ngày 7 tháng 7 âm lịch hàng năm với ý nghĩa "cắm lỗ, gieo hạt", báo hiệu đã hoàn thành việc gieo, trỉa trên nương rẫy.

Món ngon từ biển được chế biến cầu kỳ, ăn một lần nhớ mãi

Mực ống sau khi sơ chế được phơi nắng ở nền nhiệt từ 32-36 độ C, liên tục trong 10 tiếng đồng hồ, nên gọi là mực một nắng. Mực một nắng là đặc sản làm "xiêu lòng" du khách mỗi khi về Hà Tĩnh.

Cứ từ tháng 5 đến tháng 8 hằng năm, nhiều làng biển ở Hà Tĩnh lại tất bật chuẩn bị làm món mực một nắng. Đây là một trong những món ăn được nhiều du khách lựa chọn mỗi khi về các vùng biển của địa phương này.

Theo những hộ dân làm nghề mực một nắng ở xã Cẩm Nhượng (huyện Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh), để chế biến được mực một nắng đạt chất lượng, từ sáng sớm, người dân phải ra chợ Cồn Gò (xã Cẩm Nhượng) để chọn những con mực ống tươi ngon và to, hoặc đặt hàng các thuyền để "săn" được nguồn nguyên liệu tươi. 

Mực ống được bảo quản sau khi đánh bắt nên lúc vào bờ vẫn đảm bảo độ tươi ngon.

Săn cua biển trong rừng ngập mặn ở Hà Tĩnh

Khi thủy triều xuống, những người phụ nữ ở xã ven biển Đỉnh Bàn (huyện Thạch Hà, Hà Tĩnh) tìm đến các cánh rừng ngập mặn để săn cua biển nằm sâu trong gốc cây sú, cây vẹt. Dẫu vất vả nhưng nghề này giúp họ có thêm nguồn thu để trang trải cuộc sống.

Săn cua, gánh cả nhọc nhằn

Giữa trưa hè đầu tháng 6, dưới những tán cây rừng ngập mặn ven biển ở xã Thạch Kim (huyện Lộc Hà) thấp thoáng bóng hai người phụ nữ len lỏi qua những lớp cây chằng chịt, lặn ngụp trong bùn lầy để săn cua biển.

Hai “thợ săn” ấy là chị Lê Thị Thủy (SN 1973) và người hàng xóm Nguyễn Thị Quyên (SN 1983), cùng trú thôn Tây Sơn, xã Đỉnh Bàn. Ngày nào cũng vậy, tranh thủ khoảng thời gian thủy triều xuống, họ tìm về các khu rừng ngập mặn để săn cua biển và bắt hàu biển, chìa biển nhằm kiếm thêm thu nhập để trang trải cuộc sống.

Chuyện kể dưới tán rừng phi lao hàng trăm tuổi bên bờ biển Hà Tĩnh

Rừng phi lao dọc bờ biển thuộc thôn Minh Đức, xã Kỳ Nam (TX Kỳ Anh - Hà Tĩnh) được người dân địa phương xem như “báu vật”, bởi đó là “lá chắn” chở che dân làng trong chiến tranh, bảo vệ họ vượt qua thiên tai khắc nghiệt hàng trăm năm nay.

Rừng phi lao hàng trăm năm tuổi dọc bờ biển thôn Minh Đức, xã Kỳ Nam.