Hoàng giáp Vũ Diệm - Người con núi Hồng làm rạng danh quê hương

Ít ai biết rằng, câu thành ngữ nổi tiếng một thời ở kinh đô Thăng Long “Bút Cấm Chỉ, sĩ Thiên Lộc” nói về vùng đất hiếu học ở Hà Tĩnh là xuất phát từ người học trò có tên Vũ Diệm, quê ở làng Thổ Vượng, sau này thi đỗ Hoàng giáp, giúp nước, giúp dân.

Nằm dưới chân núi Hồng Lĩnh, làng Thổ Vượng (huyện Thiên Lộc) xưa, nay là thôn Đông Huề, xã Can Lộc trong những ngày cuối tháng 10 này trở nên rộn ràng.

Thời tiết se lạnh trong đợt gió mùa không ngăn nổi bước chân của người dân và con cháu dòng họ Vũ (Võ) khắp bốn phương tề tựu, mừng kỷ niệm 320 năm năm sinh Hoàng giáp Vũ Diệm - vị danh nhân có nhiều công lao đối với đất nước. 

Một tiết mục khắc họa hình tượng Hoàng giáp Vũ Diệm, trong chương trình nghệ thuật kỷ niệm 320 năm năm sinh Hoàng giáp Vũ Diệm. Ảnh: tại lễ tổng duyệt chương trình vào chiều 23/10.

Độc đáo giao thoa ẩm thực 3 miền ở Hà Tĩnh

Hà Tĩnh "đi mô cũng nhớ về" không chỉ bởi tình đất, tình người mà còn bởi những điều giản dị, những món ăn dân dã, đậm đà hương vị, mang nét giao thoa tinh hoa ẩm thực các vùng miền.

Trên dải đất miền Trung đầy nắng gió, Hà Tĩnh từ lâu đã được ví như một "cầu nối" về văn hóa, địa lý, nơi giao thoa của hai miền Bắc - Nam. Nơi đây, ẩm thực không chỉ là món ăn, mà đã trở thành "hồn quê", là ký ức, là nơi những dòng chảy văn hóa gặp gỡ, hòa quyện trong từng hương vị. Từ tô phở Bắc thanh tao, bát bún bò Huế cay nồng, đến đĩa cơm tấm Sài Gòn bình dị – mỗi món ăn đều mang theo một câu chuyện về hành trình lập nghiệp, về tình đất, tình người hội tụ và nảy mầm trên mảnh đất này. 

Bún bò Huế - sự kết hợp khéo léo giữa các nguyên liệu cho hương vị trọn vẹn.

Vẻ đẹp tiềm ẩn của du lịch nông thôn Hà Tĩnh

Hà Tĩnh là vùng đất có nhiều tiềm năng để phát triển du lịch nông thôn với cảnh quan đẹp, sản vật ngon và bản sắc văn hóa đặc trưng.

Thôn Làng Chè, xã Sơn Kim 2 - mô hình du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn văn hóa và cây trồng bản địa theo hướng phát triển xanh, bền vững. Nơi đây đã được Bộ NN&PTNT đưa vào danh mục thí điểm thuộc chương trình phát triển du lịch nông thôn giai đoạn 2021 - 2025.

Biển mây bồng bềnh nơi đại ngàn Hà Tĩnh

Sớm tinh mơ, vùng đồi rừng Hà Tĩnh có một vẻ đẹp khác lạ với biển mây bồng bềnh trải dài bất tận. Khung cảnh ấy vừa hùng vĩ vừa nên thơ khiến bất kỳ ai có dịp chứng kiến đều ngỡ như lạc vào chốn tiên cảnh.

Từ Khe Giao nhìn ngược lên dải đất huyện Hương Khê cũ, biển mây trắng như tấm thảm bông khổng lồ "cuộn" lấy núi non hùng vĩ, mang tới một góc nhìn thật khác về mảnh đất Hà Tĩnh. 

Thăm Nghĩa trang Liệt sỹ núi Nài những ngày thu lịch sử

Trong những ngày thu lịch sử, về với Nghĩa trang Liệt sỹ núi Nài (phường Thành Sen, tỉnh Hà Tĩnh), nơi an nghỉ của hàng nghìn anh hùng liệt sỹ, lòng người như lắng lại trong niềm thành kính, biết ơn.

Nghĩa trang Liệt sỹ núi Nài hiện là nơi an nghỉ của khoảng 1.300 liệt sỹ đã hi sinh trong 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ cứu nước. Nghĩa trang Liệt sỹ núi Nài còn là công trình tâm linh gắn với lịch sử, văn hóa nằm trong quần thể Khu di tích lịch sử núi Nài.

Tiếng thì thầm dưới chân cầu Nhe

Cầu Nhe (Hà Tĩnh), kể từ 15/4/1968, không đơn thuần chỉ là một địa danh mà đã trở thành một vùng đất thiêng. Tháng Bảy, dưới chân cầu, sông vẫn thì thầm câu chuyện bi hùng một thuở cha ông...

Mố cầu Nhe cũ bên dòng sông Nhe vẫn được lưu giữ như một chứng nhân lịch sử.

Chiều tháng Bảy nắng mưa khoan nhặt. Sông Nhe ngầu đỏ màu phù sa. Gió từ Đồng Lộc thổi về cùng bao nhiêu "buổi ngày xưa" của lịch sử. Ở miền quê Hà Tĩnh này, mỗi khúc sông, mỗi gốc cây, mỗi ngọn cỏ đều giữ trong mình một câu chuyện đặc biệt. Tôi đã đứng lặng thật lâu dưới cây dâu xa xoan trĩu quả bên ngoài Khu tưởng niệm liệt sỹ cầu Nhe, ngắm nhìn mố cầu cũ. Nơi ấy giờ rêu đã lên xanh nhưng người ta không phá bỏ mà giữ lại nhịp cầu ấy như muốn giữ lại một phần lịch sử, như muốn giữ lại nơi lưu giữ những thì thầm đêm ngày của dòng sông...

Vườn Quốc gia Vũ Quang - viên ngọc xanh giữa đại ngàn

Với tiềm năng to lớn và định hướng phát triển bền vững, Vườn Quốc gia Vũ Quang (Hà Tĩnh) hứa hẹn sớm trở thành điểm đến hàng đầu cho du lịch sinh thái.

Thiên nhiên kỳ vĩ – hệ sinh thái phong phú

Nằm ở độ cao hơn 1.400 m so với mực nước biển, thuộc dãy Trường Sơn hùng vĩ, Vườn Quốc gia Vũ Quang có tổng diện tích hơn 57.000 ha. Nơi đây được ví như một “bảo tàng sống” của thế giới tự nhiên khi sở hữu hàng ngàn loại cây, loại động vật quý hiếm, cảnh quan ngoạn mục và địa hình đa dạng.

Chiếm tới 76% diện tích là rừng nguyên sinh, Vườn Quốc gia Vũ Quang đang lưu giữ tới 1.823 loài thực vật bậc cao, trong đó có 131 loài nằm trong Sách đỏ Việt Nam. Đặc biệt, có tới 686 loài cây dược liệu quý và hàng trăm loài cây có giá trị kinh tế cao như: pơ mu, vàng tâm, sồi ba cạnh…

Hệ động vật cũng vô cùng đa dạng với 94 loài thú, 58 loài bò sát và lưỡng cư; 631 loài chim và bướm. Nhiều loài quý hiếm có thể bắt gặp như: sao la, thỏ vằn Trường Sơn, mang lớn, cầy vằn bắc, vượn đen má trắng, gà lôi lam đuôi trắng… 

Vườn Quốc gia Vũ Quang có thiên nhiên kỳ vĩ và hệ sinh thái phong phú.

Ngắm diện mạo đôi bờ sông Trí

Dự án nâng cấp tuyến kè và đường hai bên bờ sông Trí hoàn thành đã mang lại diện mạo đô thị cho phường trung tâm phía Nam Hà Tĩnh.

Dự án nâng cấp tuyến kè và đường hai bên bờ sông Trí với tổng mức đầu tư 227 tỷ đồng (từ nguồn vốn của Dự án Phát triển tổng hợp các đô thị động lực - Tiểu dự án đô thị Kỳ Anh, vốn vay Ngân hàng Thế giới - WB) có tổng chiều dài hai bên bờ hơn 3 km, nối từ cầu sông Trí tới khu vực chợ Cầu (thuộc phường Sông Trí). 

Địa danh hành chính và câu chuyện văn hóa

Mỗi tên đất, tên làng trên dải đất Việt Nam không chỉ là một danh từ định vị trên bản đồ, mà là một thực thể sống, mang trong mình trầm tích của thời gian, ký ức của bao thế hệ và hồn cốt của cả một vùng văn hóa. Với Hà Tĩnh, mảnh đất “địa linh nhân kiệt”, một thời là phên dậu của đất nước, câu chuyện về địa danh hành chính lại càng trở nên đặc biệt, bởi nó song hành cùng lịch sử đầy biến động. 

Độc đáo vườn chim giữa lòng đô thị trung tâm Hà Tĩnh

Hình thành chưa đầy 1 năm, song vườn chim tại khu vực sông Đông (phường Thành Sen, Hà Tĩnh) đã trở thành nơi trú ngụ cho những đàn chim trời, mở ra kỳ vọng về quần thể sinh thái sống động trong thời gian tới.

Đầu năm 2024, cấp ủy, chính quyền TP Hà Tĩnh cũ bắt đầu lên ý tưởng và triển khai các bước xây dựng một vườn chim nhân tạo nhằm bảo tồn chim trời và phát triển du lịch sinh thái, du lịch trải nghiệm.

Sáng tinh khôi nơi đồi chè miền biên giới

Sáng sớm, khi sương mờ còn phủ nhẹ, đồi chè ở xã Sơn Kim 2 và Sơn Tây (Hà Tĩnh) hiện lên bình yên trong vẻ đẹp huyền ảo, tinh khôi, say đắm lòng người...

Từ trên cao nhìn xuống, đồi chè ở xã Sơn Kim 2 và Sơn Tây như tấm thảm xanh mướt trải dài bất tận, uốn lượn giữa những dãy núi trùng điệp, ẩn hiện trong làn sương sớm mờ ảo.

Có một "phố cổ" giữa lòng xã nhỏ nhất Hà Tĩnh

Giữa một vùng quê ven sông La - nơi được biết đến là xã nhỏ nhất của tỉnh Hà Tĩnh lại tồn tại một góc phố mang dáng dấp cổ kính, phảng phất hồn xưa như một “phố cổ Hà Nội” thu nhỏ.

Thôn Bến Hến (xã Đức Minh, Hà Tĩnh) có hơn 199 hộ dân sinh sống (850 nhân khẩu), nằm nép mình bên dòng sông La hiền hòa. Nhưng điều đặc biệt không nằm ở con số hay vị trí địa lý mà ở sự biến chuyển thần kỳ của một vùng quê nghèo – nơi từ những ngôi nhà tranh vách đất nay đã dần thay thế bằng những ngôi nhà mái ngói đỏ, cửa gỗ, tường vàng sầm uất như gợi nhớ đến hình ảnh đặc trưng của phố cổ Hà Nội.

Vẻ đẹp mộc mạc, trong lành của bãi biển Thạch Hải

Bãi biển Thạch Hải được ví là “viên ngọc xanh” của du lịch Hà Tĩnh. Bãi biển đang được đầu tư, nâng cấp, mở ra không gian mới, thu hút du khách.

Bãi biển Thạch Hải mang vẻ đẹp hoang sơ, mộc mạc.

Bãi biển Thạch Hải thuộc địa phận xã Thạch Hải, cách trung tâm TP Hà Tĩnh chỉ 10 km về phía Đông. Từ lâu, bãi biển đã thu hút du khách và người dân địa phương vì sở hữu bờ cát dài, trắng mịn, làn nước trong xanh. Với đường bờ biển dài khoảng 9 km, Thạch Hải hình thành quần thể tự nhiên hài hòa giữa rừng và biển, đồng thời gắn liền với nhiều địa danh mang dấu ấn lịch sử. Yếu tố đặc trưng nữa, bãi biển Thạch Hải gần như vẫn còn giữ nét hoang sơ, chưa bị khai thác quá nhiều nên giữ được sự hấp dẫn và mang tính du lịch trải nghiệm cao.

Núi Nài, sông Phủ - bức tranh thơ mộng, trữ tình giữa lòng thành phố

Dường như với mọi người, dù là du khách hay người dân địa phương, núi Nài, sông Phủ vẫn luôn là một biểu tượng đẹp và là nơi lưu giữ những trầm tích văn hóa của vùng đất Thành Sen.

Từ giữa thế kỷ XIX, quần thể núi Nài - sông Phủ - chùa Cảm Sơn đã nổi tiếng gần xa và được xếp là một trong những cảnh đẹp của thành phố Hà Tĩnh. Trong công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, địa danh này gắn liền với những chiến công vang dội của quân và dân Hà Tĩnh. Dù trải qua bao biến đổi thăng trầm, sông Phủ, núi Nài, chùa Cảm Sơn vẫn luôn là địa chỉ không thể quên với tên gọi bình dị mà thân thương là Đại Nài. 

"Quê em sông Phủ, núi Nài/ Tình cao hơn núi, nghĩa dài hơn sông…"

Thành Sen - mùa hoa gọi nắng

Những hàng cây, góc phố khoác lên mình chiếc áo mới rực rỡ sắc màu, khiến mỗi người đi qua phải chậm lại, ngắm nhìn và cảm nhận vẻ đẹp dịu dàng của Hà Tĩnh vào mùa hoa nở.

Khi những tia nắng đầu hè bắt đầu trải dài trên từng con phố, Hà Tĩnh khoác lên mình chiếc áo mới rực rỡ sắc màu.

Ngọt mát hến dòng La

Qua bao thăng trầm, nghề đãi hến vẫn được người dân làng Bến Hến (xã Trường Sơn, huyện Đức Thọ, Hà Tĩnh) nỗ lực gìn giữ, góp phần bảo tồn bản sắc và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần.

Nằm ven bờ sông La hiền hòa, ngôi làng Bến Hến thuộc xã Trường Sơn, huyện Đức Thọ, Hà Tĩnh đã gắn liền với nghề “đãi hến” trong hơn 300 năm qua.

Thạch Hà - vùng đất giàu truyền thống văn hóa và khoa bảng

Với lịch sử 1020 năm phát triển, các thế hệ người dân Thạch Hà (Hà Tĩnh) đã chinh phục thiên nhiên, chung lưng đấu cật, gắn bó đoàn kết, xây dựng mảnh đất này ngày càng phát triển, trở thành vùng quê giàu bản sắc văn hóa, có nhiều người đỗ đạt khoa bảng.

Theo các bộ quốc sử, phương sử như Đại Việt sử ký toàn thư, Đại Việt sử lược, Việt sử dư địa chí, Địa chí Thạch Hà… thì danh xưng Thạch Hà được ghi nhận bắt đầu từ năm 1005, dưới thời Lê Trung Tông Hoàng Đế. Sách Đại Việt sử ký toàn thư chép: “Ất Tỵ, năm thứ 12 (1005). Mùa Xuân, tháng 3, vua băng ở điện Trường Xuân, gọi là Đại Hành Hoàng Đế, sau nhân đó dùng làm miếu hiệu mà không đổi… Mùa đông, tháng 10, Đông Thành Vương thua chạy vào đất Cử Long. Vua đuổi bắt, lại chạy sang Chiêm Thành, chưa đến nơi thì bị người châu Thạch Hà giết ở cửa biển Cơ La (Kỳ La)[1]”. 

Một góc Thạch Hà hôm nay. Ảnh: Nguyễn Thanh Hải

Xanh lại những "tọa độ lửa" ở Hà Tĩnh

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, những tọa độ lửa như núi Nài, Ngã ba Đồng Lộc, Làng K130… của Hà Tĩnh đã cùng quân dân cả nước làm nên đại thắng mùa xuân 1975.

Trên hành trình tìm về những tọa độ lửa trong cuộc kháng chiến chống Mỹ của quân và dân Hà Tĩnh, chúng tôi đến Ngã ba Đồng Lộc. Nằm trên đường Hồ Chí Minh, là giao điểm của quốc lộ 15A và tỉnh lộ 2 đoạn qua Hà Tĩnh nên đây là “yết hầu” giao thông chi viện sức người, sức của từ miền Bắc vào chiến trường miền Nam. Chính vì sự hiểm yếu và quan trọng đó mà con đường độc đạo này trở thành vị trí chiến lược, nơi đấu trí, đấu lực giữa ta và địch.

Vị tiến sĩ đầu tiên của vùng đất Ngu Xá xưa

Tiến sĩ Nguyễn Đức Huy (1862-1908) là người khai khoa, đỗ tiến sĩ đầu tiên của vùng đất Ngu Xá xưa, nay là xã Thạch Hội, thuộc TP Hà Tĩnh.

Nguyễn Đức Huy xuất thân trong một gia đình bần nông ở xã Ngu Xá, huyện Thạch Hà, nay là xã Thạch Hội, TP Hà Tĩnh. Từ nhỏ, ông đã bộc lộ trí thông minh, ham học hơn người. Thấy con hay chữ nên cha mẹ đã đem gửi đến học tại nhà một thầy đồ ở huyện Can Lộc. Người mẹ thương con, khăn gói đi theo, làm thuê làm mướn nuôi con ăn học. Hằng ngày, ngoài giờ học, ông thường cùng mẹ lên rừng đốn củi, đốt than, lấy củ nu về bán cho phường nhuộm, đêm về tranh thủ ôn bài, không có đèn dầu thì bắt đom đóm làm ánh sáng. Năm 22 tuổi, Nguyễn Đức Huy thi đỗ tú tài, kể từ đó dân làng thường gọi ông là ông Tú Nu.

Nhà thờ Tiến sĩ Nguyễn Đức Huy ở thôn Thai Yên, xã Thạch Hội (TP Hà Tĩnh).

Hấp dẫn món sứa lá dung ở vùng biển Kỳ Anh

Vào mùa khai thác, hàng trăm ngư dân vùng biển Kỳ Ninh (TX Kỳ Anh - Hà Tĩnh) lại tất bật đánh bắt để chế biến món sứa lá dung vàng ươm, thơm phức.

Mùa sứa thường bắt đầu từ độ tháng Giêng đến hết tháng Ba âm lịch. Năm nay, theo ngư dân phường Kỳ Ninh, mùa sứa bắt đầu muộn hơn do thời tiết lạnh kéo dài. Sản lượng khai thác sứa ít hơn mọi năm nhưng lợi nhuận từ đầu mùa lại cao hơn nhiều năm trước, có thời điểm 1 kg sứa thành phẩm lên tới 150 nghìn đồng.