Miếu Bà xứ Trảng

Trong cộng đồng, cư dân lập miếu thờ các vị nữ thần, cầu sự che chở, bảo hộ của các Bà. Có những ngôi miếu đến nay đã hàng trăm năm tuổi, chứng kiến và mang trong mình những biến thiên của thời cuộc cùng những câu chuyện đậm tính dân gian gắn liền với sự hình thành và phát triển của vùng đất Trảng Bàng.

Miếu Bà Cây Xay (phường Trảng Bàng).

Chuyện Ông Cù ở Miễu Ông Cù

Bình Dương có miễu Ông Cù được rất nhiều người biết đến. Từ Biên Hòa - mà cụ thể là từ nhà tui - đi tới miễu Ông Cù rất gần, chỉ hơn 10 km. Qua cầu Hóa An xong quẹo phải (DT16) theo hướng đi Tân Hạnh, Tân Ba và cứ như vậy đi riết tới chừng gặp đường Võ thị Sáu thì quẹo phải độ hơn 300 met thì thấy miễu Ông Cù bên tay trái.

Cổng tam quan Đình thần Bưng Cù

Ngay cổng tam quan của miễu Ông Cù ta đọc được tên của cơ sở tín ngưỡng này, không phải một mà nhiều tên. Tên chính thức hiện nay là đình Tân Phước Khánh hay đình thần Bưng Cù, ghi ở giữa cổng. Cổng bên trái ghi tên đầu tiên là Miễu Ông Cù có từ 6 tháng 6 năm 1940 (điều buồn cười là ghi nguồn tra cứu Theo Google Maps!!!). Cổng bên phải ghi tên Đình thần Bưng Cù - Tân Khánh Thôn theo sắc phong ngày 29 tháng 11 năm 1852 của vua Tự Đức).

Miễu Ông Bần Quỳ - nơi thờ tấm gương trung liệt Xá Sai Ty Mai Công Hương

Miễu Ông Bần Quỳ, xã Nhựt Ninh, huyện Tân Trụ, tỉnh Long An nằm giữa nơi giao nhau của 2 nhánh sông Vàm Cỏ. Năm Ất Dậu (1705), khi bị giặc bao vây, chính khúc sông này, Xá Sai Ty Mai Công Hương lệnh cho đục thuyền rồi tuẫn tiết. Tương truyền những cây bần ở khu vực này đều quỳ xuống như cảm kích trước tấm lòng trung nghĩa của ông.

Cổng vào khu di tích Miễu Ông Bần Quỳ ở xã Nhựt Ninh, huyện Tân Trụ - nơi thờ tấm gương trung liệt Xá Sai Ty Mai Công Hương

Kỳ bí chuyện lập Miếu thờ Bình Tây Đại tướng Trịnh Phong ở Khánh Hòa

Miếu thờ Thủ lĩnh phong trào Cần Vương ở Khánh Hòa hiện nay là di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia.

Miếu thờ Thủ lĩnh phong trào Cần Vương ở Khánh Hòa được khởi dựng năm 1886. Ảnh: Hữu Long

Miếu thờ Bình Tây Đại tướng Trịnh Phong nằm tại ngã ba Thành, thuộc xã Diên An, huyện Diên Khánh. Di tích này được xếp hạng là di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia từ năm 1991.

Hòn đảo có đường đi lúc ẩn lúc hiện ở Vũng Tàu, khách ghé thăm phải canh ngày

Con đường dài vài trăm mét từ Bãi Sau (TP Vũng Tàu) tới đảo Hòn Bà chỉ xuất hiện vài tiếng đồng hồ vào một số ngày nhất định trong tháng.

Nằm cách mũi Nghinh Phong và chân núi Nhỏ khoảng 200 m, đảo Hòn Bà (thuộc khu vực Bãi Sau, TP Vũng Tàu) là điểm đến hút khách nhờ có vẻ đẹp hoang sơ, mang những giá trị tâm linh và lịch sử.

Trên đảo có một ngôi miếu cùng tên, thu hút đông đảo người dân và du khách thập phương tới dâng hương, hành lễ vào các dịp Rằm tháng Giêng, tháng 4, tháng 7 và tháng 10 âm lịch.

Đảo Hòn Bà rộng hơn 5.000 m², như một ốc đảo nằm giữa biển. Trên đảo không có cư dân sinh sống, chỉ có một ngôi miếu. Ảnh: Thanh Xuan Le Thi

Văn Thánh Miếu Cao Lãnh – Đồng Tháp

Vùng đất Cao Lãnh – Đồng Tháp cuốn hút du khách không chỉ bởi khung cảnh thanh bình, người dân hồn hậu chất phác, ẩm thực phong phú đa dạng, mà còn bởi những di tích văn hóa lịch sử nhuộm màu thời gian. Trong đó không thể không nhắc đến Văn Thánh Miếu Cao Lãnh – Công trình văn hóa thờ đức Khổng Tử. Học sinh, sinh viên ở Đồng Tháp hay các tỉnh miền Tây Nam bộ thường đến đây để cầu mong chuyện thi cử, công danh.

Văn Thánh Miếu Cao Lãnh – Đồng Tháp

Lịch sử đặc biệt của tòa Văn miếu gần thành phố Nha Trang

Cùng với thành cổ Diên Khánh, Văn miếu Diên Khánh là một điểm đến đặc sắc dành cho những du khách ưa khám phá văn hóa, lịch sử Việt Nam ở khu vực ngoại vi thành phố Nha Trang.

Tọa lạc ở khóm Phú Lộc Tây thuộc thị trấn Diên Khánh, cách thành phố Nha Trang 10 km, Văn miếu Diên Khánh là một trong số ít các Văn miếu cấp địa phương còn được bảo tồn ở Việt Nam.

Miếu Bà Phú Thạnh có niên đại hơn 200 năm

Miếu Bà Phú Thạnh, ở tổ 1, phường Quảng Phú (TP.Quảng Ngãi) có niên đại hơn 200 năm, là nơi ghi dấu lịch sử một thời khai hoang lập làng ở vùng đất Thu Phổ xưa, nay là TP.Quảng Ngãi.

Chúng tôi về miếu Bà Phú Thạnh đúng vào dịp người dân tổ chức lễ tế thiên, lễ này diễn ra đầu năm tại miếu Bà với ý nghĩa cầu cho mưa thuận, gió hòa, quốc thái dân an. Hơn 500 người dân từ nhiều địa phương trong và ngoài tỉnh tập trung về đây để hành lễ. Theo Trưởng Ban quản lý miếu Bà Phú Thạnh Trần Công Đạt, đây là một trong những lễ lớn trong năm. Có rất đông khách thập phương và nhân dân các địa phương tụ họp về đây chung tay lo lễ. Trong lễ có các nghi thức như lễ thắp đèn cho bá tánh tham dự lễ tế đàn, nghi thức châm nước và cuối cùng là nghi lễ tế thiên. Bên cạnh lễ này, vào dịp 19/3 âm lịch, tại di tích còn tổ chức đại lễ tắm bà.

Miếu Bà Phú Thạnh có kiến trúc nghệ thuật độc đáo.

Ngôi miếu trăm năm tuổi giữa lòng thành phố

Gian thờ ở hậu điện với Quan Thánh Đế Quân mặt đỏ, râu dài, triều phục màu xanh tượng trưng cho thân phận cao quý. Hầu 2 bên là nghĩa tử Quan Bình, cầm bộ sách Xuân Thu và tùy tùng Châu Xương cầm Thanh Long Yển Nguyệt Đao. Cặp hạc chầu trên lưng rùa - hiện vật phổ biến trong các ngôi đình của người Việt là biểu tượng cụ thể cho sự giao thoa văn hóa

Trên đường Hai Bà Trưng (phường 1, TP.Tân An, tỉnh Long An), hướng ra dòng kênh Bảo Định, có ngôi miếu cổ trầm tư giữa phố thị ồn ào - miếu Quan Thánh Đế Quân. Ngôi miếu nằm sâu trong hẻm nhỏ, là minh chứng cho sự giao lưu, tiếp biến văn hóa của cộng đồng dân cư Việt - Hoa trong quá trình chung sống ở vùng đất mới.

Miếu Phạm Xá, di tích quốc gia ở quê ngoại chúa Nguyễn

Miếu Phạm Xá hiện còn nhiều dấu tích từ thế kỉ XVIII và đã được công nhận là di tích lịch sử - văn hóa quốc gia.

Miếu Phạm Xá

Miếu Phạm Xá ở làng Phạm Xá, xưa thuộc tổng Nguyễn Xá, huyện Tứ Kỳ (nay thuộc xã Ngọc Sơn, TP Hải Dương, là nơi thờ tứ vị thành hoàng đại vương của làng, trong đó có ngài Nguyễn Minh Biện – nhạc phụ của Triệu tổ tĩnh hoàng đế Nguyễn Kim và là ông ngoại của Chúa tiên Nguyễn Hoàng.

Miễu Bà Chúa xứ Bàu Mướp - dấu ấn trăm năm

Hơn 170 năm tồn tại, miễu Bà Chúa xứ Bàu Mướp (phường Nhà Bàng, TX. Tịnh Biên, tỉnh An Giang) là công trình tín ngưỡng tâm linh đặc sắc của vùng Bảy Núi xưa và nay. Bên cạnh giá trị lịch sử, nơi đây còn mang giá trị văn hóa từ thời khai hoang mở đất và ngày càng được du khách gần xa tìm đến chiêm bái quanh năm.

Giá trị lịch sử

Theo Ban Quản lý Di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh miễu Bà Chúa xứ Bàu Mướp (Ban Quản lý), ngôi miễu hình thành từ giữa thế kỷ XIX, khi cụ Đoàn Minh Huyên cùng tín đồ đến vùng này phát hoang, trồng trọt, lập thôn ấp. Để người dân có nơi thờ cúng, thỏa mãn nhu cầu tín ngưỡng tâm linh trong quá trình lập nghiệp, cụ Đoàn Minh Huyên cho dựng lên ngôi miễu nhỏ. Phía trước miễu là một bàu nước ngọt rất lớn, quanh năm không bao giờ cạn, bên trên có nhiều dây mướp rừng bò chằng chịt. Do đó, ngôi miễu được gọi tên là miễu Bà Chúa xứ Bàu Mướp cho đến ngày nay.

Kiến trúc người Hoa tinh tế của ngôi miếu 100 tuổi ở Sóc Trăng

Thanh Minh Cổ Miếu hay còn được gọi là Chùa Ông Bổn, Chùa Ông là địa điểm sinh hoạt tín ngưỡng của đông đảo người dân Vĩnh Châu, Sóc Trăng.

Khởi công xây dựng từ 1923, Thanh Minh Cổ Miếu đến nay đã trở thành một địa điểm quen thuộc với người dân địa phương, nhất là đồng bào người Hoa. Thanh Minh Cổ Miếu được phục dựng theo nguyên bản sau 4 đợt trùng tu để giữ gìn và bảo tồn các giá trị văn hóa cổ xưa. Bốn chữ “Thanh Minh Cổ Miếu” viết bằng chữ Hán được sơn son thiếp vàng mang lại vẻ uy nghi đặc trưng của những ngôi chùa, miếu người Hoa.

Khám phá miếu Bằng lăng

Là điểm thờ tự tại thị trấn Chợ Vàm (huyện Phú Tân, tỉnh An Giang), miếu Bằng lăng ẩn chứa câu chuyện huyền thoại về quá trình hình thành và phát triển của mình. Đặc biệt, nơi đây còn có 3 “cụ” bằng lăng hơn 300 tuổi đang xanh tốt, mang đến cảm giác thú vị cho du khách khi có dịp ghé thăm.

Miếu Bằng lăng được hình thành vào năm 1859 bằng tre lá, do con cháu gia tộc họ Phan, từ miền Trung vào định cư lập nên. Việc hình thành miếu gắn với giai thoại 4 bậc kỳ lão mang theo một tấm lụa đào có vẽ 7 vị tiên nương tuyệt sắc. Trong đó, người ở giữa có kích thước lớn và vị thế uy nghiêm hơn cả, đó là bà Thiên Y Tiên Nương. Các kỳ lão cho biết, vùng đất Chợ Vàm xưa là chốn địa linh, có thể lập miếu thờ các vị tiên nương.

Về thăm Gia Miêu Ngoại trang

Gia Miêu Ngoại trang là một ngôi làng cổ, nay thuộc xã Hà Long, huyện Hà Trung. Nơi đây vẫn còn các di tích về đất phát tích của triều Nguyễn như lăng Trường Nguyên, miếu Triệu Tường và đình làng Gia Miêu.

Vùng Gia Miêu xưa thuộc tổng Thượng Bạn, huyện Tống Sơn, phủ Hà Trung, trấn Thanh Hoa. Từ thời nhà Nguyễn đã gọi Gia Miêu là đất Quý hương, gọi huyện Tống Sơn là Quý huyện. Đây cũng chính là nơi phát tích của 9 đời chúa, 13 đời vua triều Nguyễn. Tổ tiên nhà Nguyễn định cư ở đây rồi sinh cơ lập nghiệp. Vùng đất này về sau là nơi an táng Triệu Tổ Tĩnh Hoàng đế Nguyễn Kim, bố Nguyễn Hoàng, người mở mang bờ cõi về phương Nam.

Chuyện về miếu Ông Bình Hòa Bắc

Miếu Ông Bình Hòa Bắc tọa lạc ấp Hòa Tây, xã Bình Hòa Bắc, huyện Đức Huệ, tỉnh Long An. Đó vừa là địa điểm thờ cúng một nhân vật lịch sử có công chống giặc giữ nước theo truyền thuyết dân gian, vừa là địa danh lịch sử ghi dấu quá trình hoạt động, chiến đấu, hy sinh của cán bộ, chiến sĩ và đồng bào ta.

Theo lời kể của các cụ cao niên, miếu Ông Bình Hòa Bắc được thành lập khá sớm, khoảng nửa sau thế kỷ XIX, thờ tự ông Lê Công Trình. Về nhân vật Lê Công Trình, tương truyền là người có công chống giặc ngoại xâm. Sau khi qua đời, người dân tưởng nhớ công lao của ông nên lập miếu thờ, hàng năm tổ chức cúng tế long trọng vào mùng 8 tháng 2 Âm lịch.

Miếu Ông Bình Hòa Bắc hiện quy mô còn khiêm tốn

Ngôi miếu cổ bên dòng kênh Thủ Thừa

Miếu Bà Thiên Hậu là ngôi miếu cổ ở thị trấn Thủ Thừa, huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An, cũng là nơi ghi dấu văn hóa của người Việt gốc Hoa tại Thủ Thừa nói riêng và Long An nói chung.

Cổng và bên trong miếu Bà Thiên Hậu có nhiều chữ tiếng Hoa song song với tiếng Việt

Con đường dưới nước đến miếu Hòn Bà

Miếu Hòn Bà được xếp vào danh sách ngôi miếu có vị trí đặc biệt nhất Việt Nam. Đặc biệt bởi nó nằm lưng chừng ngay giữa một hòn đảo nhỏ với lịch sử khám phá, tên gọi, những câu chuyện xoay quanh. Càng đặc biệt hơn bởi muốn tới đây phải… canh ngày, canh giờ, chờ khi thủy triều xuống mới có đường đi.

Con đường đá "bí mật" chỉ nổi lên trong vài tiếng

Con đường đá "bí mật" chỉ nổi lên trong vài tiếng và sau đó sẽ bị biển vùi khuất nên người dân phải "canh" con nước để đi viếng miếu, tránh mắc kẹt lại trên đảo. Ảnh: Thùy Linh

Pháp chiếm Tây Ninh và câu chuyện về miếu thờ “ông Gốc” ở Thanh Điền

 

Sách Tây Ninh xưa của tác giả Huỳnh Minh (Nxb Thanh niên, tái bản năm 2001) có bài kể về miếu thờ ông Gốc - một vị anh hùng ẩn danh kháng Pháp (trang 58-60).

Chuyện rằng: “Vào thời kỳ quân Pháp chiếm lấy tỉnh Tây Ninh, quân ta bị thất trận, tản lạc tứ phía. Có một võ quan tên Nguyễn Phương Hồng từ đâu kéo đến một đoàn binh đóng tại ngọn rạch Cái Răng vào tả ngạn sông Vàm Cỏ Đông thuộc về làng Thanh Điền (ấp Thanh Trung) để mai danh, chờ cơ hội phục thù…”.

Về bến Nhà Vuông thăm miếu Tiên sư

 

Đình, chùa, miếu, võ là những thiết chế văn hoá - tín ngưỡng ở Nam bộ xưa nhằm đáp ứng nhu cầu tâm linh của cư dân từ những buổi đầu đi mở cõi. Trong đó, võ cũng gọi là võ Tiên sư, chính là miếu Tiên sư hay nhà vuông, một thiết chế quan trọng của làng xã xưa, vừa có chức năng hành chính, vừa có chức năng tín ngưỡng của lân ấp, phản ảnh sinh hoạt xã hội Nam bộ vào buổi đầu khẩn hoang.

Chuyện kể ở miếu Linh Sơn

Ở vùng hạ lưu sông Trà Khúc, nơi cư dân tụ hội từ lâu đời có rất nhiều đền, miếu. Đặc biệt, tại thôn Thanh Khiết, xã Nghĩa Hà (TP.Quảng Ngãi) có miếu Linh Sơn, thể hiện văn hóa tín ngưỡng vô cùng phong phú và độc đáo.

Xã Nghĩa Hà thuộc vùng hạ lưu sông Trà Khúc, nơi đây có nhiều dấu tích lịch sử, văn hóa, điển hình như phế thành Xuân Quang và nhà thờ Quang chiếu vương Mai Quý thời kỳ đầu chúa Nguyễn, đình làng Hổ Tiếu với nhiều dấu vết cổ xưa. Từ trung tâm TP.Quảng Ngãi xuôi về hướng đông tới xã Nghĩa Phú, men theo con đường hữu ngạn sông Trà Khúc, đoạn qua xã Nghĩa Hà, nhìn về phía tay trái sẽ thấy những tảng đá to giữa xóm làng thuộc thôn Thanh Khiết, đó là núi Giàng, hay núi Đá Đen. Từ đường chính rẽ qua lối nhỏ, chỉ vài chục mét, ta mới nhận ra đó là một gò đồi thấp, nằm ngay trên bờ sông Trà Khúc và những tảng đá to. Chiếc cổng khối trụ vuông, trên có vòm ghi 3 chữ Hán, dịch nghĩa là "Linh Sơn miếu". Ngay bên cạnh một tảng đá lớn có ngôi miếu nhỏ.

Miếu Linh Sơn và tảng đá Chim. Ảnh: Cao Chư