Nhà thờ do cậu Nam Phương hoàng hậu xây và chiếc túi lạ treo tượng thánh

Ở TP.HCM, có nhà thờ cổ tồn tại hơn 1 thế kỷ do cậu của Nam Phương hoàng hậu, là con trai của đại gia giàu bậc nhất Sài Gòn xưa xây dựng.

Chúng tôi đến Q.Gò Vấp (TP.HCM) vào một chiều đầu tháng 6.2025 để viếng thăm một ngôi nhà thờ với lối kiến trúc cổ kính, uy nghiêm nằm trầm mặc giữa lòng đô thị sầm uất. Đó là nhà thờ Hạnh Thông Tây (đường Quang Trung, P.11), có tuổi đời hơn 1 thế kỷ.

Nhà thờ Công giáo thuộc Tổng giáo phận TP.HCM này gây ấn tượng mạnh bởi nét kiến trúc khác biệt. Trong khi phần lớn các nhà thờ cổ tại TP.HCM mang phong cách Gothic (là phong cách từng thịnh hành ở Tây Âu từ nửa sau thời Trung cổ đến cuối thế kỷ 16 với mái vòm nhọn, cửa sổ kính màu lớn và hệ trụ đỡ) kiểu Pháp hay Romanesque (là phong cách châu Âu thời Trung Cổ với đặc trưng tường dày, vòm cuốn bán nguyệt, trụ lớn và cửa sổ nhỏ), thì Hạnh Thông Tây lại được xây dựng theo phong cách Byzantine (là kiểu kiến trúc phát triển từ Đế quốc Đông La Mã, trung gian giữa chất cổ điển La Mã và hơi hướng Trung cổ châu Âu - PV).

Bên trong nhà thờ Hạnh Thông Tây (Q.Gò Vấp, TP.HCM). ẢNH: UYỂN NHI

Bánh hoàng cung Huế lập kỷ lục Việt Nam

Bản đồ Việt Nam làm từ 2.025 chiếc bánh trái cây đậu xanh của nghệ nhân Nguyễn Hồ Tiếu Anh được trao kỷ lục Việt Nam, sáng 31/5.

Tại ngày hội vui hè Thảo Cầm Viên với các hoạt động trải nghiệm làm bánh truyền thống chào mừng ngày Quốc tế thiếu nhi và Tết Đoan Ngọ, nghệ nhân ẩm thực Nguyễn Hồ Tiếu Anh xác lập kỷ lục tạo hình bản đồ Việt Nam bằng bánh hoàng cung xứ Huế.

Miếu cổ gần 200 tuổi ở TP.HCM: Giai thoại người đánh cá vớt được pho tượng lạ

Ít ai biết rằng, ở TP.HCM có ngôi miếu cổ gắn với giai thoại người đàn ông đánh cá vớt được pho tượng lạ bên bến đò gần 2 thế kỷ trước.

Miếu cổ có kiến trúc Việt - Hoa độc đáo

Nép mình giữa khu dân cư đông đúc tại số 46 Trần Bá Giao (P.5, Q.Gò Vấp, TP.HCM), Miếu Sa Tân hiện ra như một khoảng lặng linh thiêng giữa nhịp sống đô thị hối hả. Vào một chiều đầu tháng 6.2025, chúng tôi tìm đến miếu cổ này để khám phá giai thoại độc đáo đã lưu truyền gần 200 năm.

Với diện tích khoảng 150 m², Miếu Sa Tân nằm ven sông Vàm Thuật - một nhánh của sông Sài Gòn mang dáng dấp của một đình làng Nam bộ truyền thống; kết hợp với lối trang trí đậm sắc văn hóa người Hoa. Mái ngói âm dương cổ kính phủ lên 3 gian 2 chái, được tô điểm bằng những hình tượng quen thuộc của mỹ thuật Á Đông.

Đôi rồng chầu mặt trời trên mái ngói âm dương, biểu tượng linh thiêng tại miếu cổ ở Q.Gò Vấp. ẢNH: UYỂN NHI

Cống Quỳnh - con đường của "chàng trai nước Việt"

Con đường này có vị trí đặc biệt ở đất Sài Gòn. Tiếp nối đường Cao Thắng (đã sầm uất sau năm 1954 phía bên kia ngã tư), bắt đầu từ đường Hồng Thập Tự (nay là Nguyễn Thị Minh Khai), gặp Phạm Viết Chánh, Bùi Thị Xuân, Võ Tánh (nay là Nguyễn Trãi), Phạm Ngũ Lão với rạp hát Khải Hoàn...

Ấn tượng đầu tiên của tôi về đường Cống Quỳnh là chợ Thái Bình. Hồi còn nhỏ trước năm 1975, tôi tò mò về ngôi chợ này vì nhà văn Nguyễn Vỹ nhắc đến nó trong cuốn Tuấn chàng trai nước Việt. Tuấn, hiện thân của nhà văn Nguyễn Vỹ, vào Sài Gòn trước năm 1945 và được bạn mời đến cái quán lộ thiên ở bãi đất trống trước chợ để ăn bánh đập và uống nước xá xị. Bữa ăn bình dân này gây ấn tượng sâu đậm đến mức đúng năm 1945, khi vào Sài Gòn lần nữa, Tuấn lại tìm đến đây muốn thưởng thức lại hai món đó mà nhớ kỷ niệm cũ.

Chợ Thái Bình là nơi đi chợ mỗi ngày của bà Lê Ty hồi trước 1975. Bà Lê Ty là nữ diễn viên chánh trong phim Cánh đồng ma, phim nói đầu tiên người Việt Nam đóng, do người Hoa quay ở Hồng Kông năm 1937. Ảnh của bà được đăng ở bìa tuần báo Tiểu thuyết Thứ bảy. Phim có cả nhà văn Nguyễn Tuân tham gia.

Đặc sắc khu nhạc nước ngoài trời quy mô lớn nhất Đông Nam Á

Giữa lòng Sài Gòn sôi động, Vịnh tình yêu (The Canal Of Love ) và cầu Ánh Trăng tỏa sáng như một tuyệt tác lãng mạn. Với điểm nhấn là công trình nhạc nước lung linh huyền ảo, mê hoặc mọi ánh nhìn bởi sắc màu rực rỡ, giai điệu nhạc nước sống động và vòm nước cầu vồng tuyệt đẹp, trở thành điểm check-in, hẹn hò lý tưởng cho các cặp đôi và gia đình mỗi cuối tuần tại điểm đến quen thuộc The Global City.

Hệ thống nhạc nước tại The Canal Of Love là đài phun nước kết hợp giữa hệ thống sắp đặt hiệu ứng đa chiều, ánh sáng và tia laser công suất cao để tạo nên một màn trình diễn “mãn nhãn”.

Bửu Quang tự, ngôi chùa Nam tông Kinh đầu tiên ở Việt Nam

Tui ghé thăm ngôi chùa Bửu Quang một cách vô tình, nhân dịp đi Gò Dưa viếng mộ Trịnh Công Sơn. Khi gần đến mộ nhạc sĩ họ Trịnh ở nghĩa trang chùa Quảng Bình, tui bỗng thấy một khuôn viên rộng lớn nhiều cây xanh, trong đó thấp thoáng bóng dáng ngôi chùa và các tượng Phật. Nơi đây mang dáng vẻ của một ngôi chùa Nam tông Khmer vốn thường xuất hiện ở miền Tây hơn là những ngôi chùa thường thấy ở Sài Gòn khiến tui tò mò bước vô xem cho biết.

Chánh diện chùa Bửu Quang. Ảnh: Phạm Hoài Nhân

Quả thật đây là một ngôi chùa Nam tông, nhưng là Nam tông Kinh chớ không phải Nam tông Khmer. Còn hơn vậy nữa, đây là ngôi chùa Nam tông đầu tiên của người Việt ở Việt Nam. Đó là chuyện tui biết được về sau khi tìm hiểu về chùa Bửu Quang.

Chùa cổ gần 300 tuổi có trăm 'báu vật' thếp vàng hút khách chiêm bái ở TPHCM

Ngôi chùa cổ gần 300 tuổi ở TPHCM không chỉ giữ kỷ lục có số lượng đĩa kiểu trang trí nhiều nhất Việt Nam mà còn lưu giữ hơn 100 “báu vật” thếp vàng quý hiếm.

Tam quan ngôi chùa cổ Giác Lâm. Ảnh: Hà Nguyễn

Chuyến tàu đa sắc hoa lan

Mới đây tại công viên Tao Đàn (quận 1, thành phố Hồ Chí Minh), người dân và du khách được dịp thưởng thức “chuyến tàu” chuyên chở các giống loại hoa lan đa sắc màu; nơi những nhà nông trồng lan gặp gỡ - chia sẻ kinh nghiệm; nơi kết nối và quảng bá thương hiệu hoa lan từ nhiều địa phương trong cả nước thông qua Festival hoa lan TP. Hồ Chí Minh lần 3 năm 2025.

Festival hoa lan Thành phố Hồ Chí Minh lần 3 năm 2025, sự kiện do do Sở Công Thương Thành phố Hồ Chí Minh phối hợp với các sở, ngành tổ chức tại công viên Tao Đàn, Quận 1.

Ngôi chùa gần 180 tuổi ở TP.HCM: Công trình độc nhất vô nhị với 30 tấn miểng sành

Chùa An Phú gần 180 năm tuổi ở TP.HCM là công trình kiến trúc độc nhất vô nhị với 30 tấn miểng sành được sử dụng để trang trí, thu hút khách thập phương đến chiêm ngưỡng.

Chùa An Phú (còn được biết đến với tên gọi chùa Miểng Sành) là một trong những ngôi cổ tự với lịch sử gần 180 năm, diện tích khoảng 1.500 m². Điểm độc đáo nhất của chùa An Phú (24 Chánh Hưng, P.10, Q.8) là gần như toàn bộ bề mặt công trình được trang trí bằng hơn 30 tấn mảnh sành, sứ phế liệu từ chén, bát, dĩa, ấm trà bị vỡ.

Với kỹ thuật trang trí công phu, tinh xảo, ngôi chùa không chỉ là một nơi thờ tự mà còn là một điểm đến du lịch và chiêm ngưỡng nghệ thuật độc đáo.

Chùa An Phú nằm gần cầu Chánh Hưng, thuộc hệ phái Bắc Tông. ẢNH: LONG HIẾU

Ngôi chùa gần 300 năm tuổi ở TP.HCM với kiến trúc cổ Nam bộ độc đáo

Chùa Phước Tường, gần 300 năm tuổi tại TP.HCM, mang đậm dấu ấn kiến trúc cổ Nam bộ. Đây là điểm đến tâm linh lưu giữ giá trị văn hóa, lịch sử Phật giáo Bắc tông Việt Nam.

Kiến trúc chùa cổ Nam bộ thuần túy

Chùa Phước Tường (P. Tăng Nhơn Phú A, TP.Thủ Đức) thuộc hệ phái Bắc tông, được thiền sư Linh Quang - Phật Chiếu (1736 - 1788), đời thứ 35 của thiền phái Lâm Tế, sáng lập năm 1741.

Cổng vào chùa Phước Tường. ẢNH: LAN CHI

Cánh đồng rau nhút xanh mướt mắt như tấm thảm khổng lồ ở TPHCM

Nhiếp ảnh gia Nguyễn Khánh Vũ Khoa chia sẻ bộ ảnh về cánh đồng rau nhút ở quận 12, đúng dịp rau xanh mướt đang vào vụ thu hoạch.

Bên cạnh những dãy nhà chung cư cao tầng, phố xá hiện đại của TPHCM vẫn còn các mảng xanh với nhịp sống lao động thuần nông như phường Thới An, Thạnh Xuân, Hiệp Thành... thuộc quận 12. Đây là khu vực tập trung các ao đầm trồng rau nhút.

Truyền thuyết ly kỳ ở ngôi chùa cổ có mái xanh nổi bật TPHCM

Không chỉ là một trong những ngôi chùa cổ nhất TPHCM, chùa Huê Nghiêm còn lưu truyền truyền thuyết ly kỳ về người phụ nữ giàu có, sau khi chết tái sinh thành công chúa.

Huê Nghiêm là một trong những ngôi chùa cổ nhất TPHCM. Ảnh: Hà Nguyễn

Lan man ở một ngôi chùa Nam tông Việt - Chùa Phật Bảo

 1. 

Theo thống kê của Giáo hội Phật giáo Việt Nam, ở Việt Nam có 18.544 ngôi tự viện, trong đó có 462 ngôi chùa Nam tông Khmer và 106 ngôi chùa Nam tông Việt. Tức là số chùa Nam tông Việt chỉ chiếm 0,6% tổng số chùa trên toàn quốc.

Ở TPHCM có 1.469 ngôi chùa, trong đó chùa Nam tông khoảng 25 ngôi. Ngược với tỷ lệ chung của cả nước, chùa Nam tông Việt nhiều hơn hẳn chùa Nam tông Khmer. Khoảng 22 ngôi chùa Nam tông Việt so với 3 ngôi chùa Nam tông Khmer. Dù vậy, tỷ lệ chùa Nam tông Việt cũng chỉ chiếm khoảng 1,5% tổng số chùa ở TPHCM.

Trong số hơn 20 ngôi chùa Nam tông Việt ở TPHCM, có lẽ Tổ đình Bửu Long ở đường Nguyễn Xiển là được nhiều người biết đến nhất. Ngoài ra còn những ngôi chùa Nam tông khác nữa, thí dụ như chùa Phật Bảo mà tui sắp nói tới đây.

Mặt tiền chùa Phật Bảo. Ảnh: Phạm Hoài Nhân

Chùa lưu giữ xá lợi tim hòa thượng Thích Quảng Đức

Chùa Việt Nam Quốc Tự nổi bật với bảo tháp 13 tầng ở quận 10 là nơi tiếp nhận và lưu giữ "trái tim bất diệt" của hòa thượng Thích Quảng Đức từ ngày 3/5.

Chùa Việt Nam Quốc Tự nằm tại đường 3/2, quận 10 là trụ sở của Giáo hội Phật giáo TP HCM. Chùa được xây dựng từ năm 1963, sau cuộc đấu tranh không bạo động phản đối chính sách bất bình đẳng tôn giáo tại miền Nam. Năm 2017, chùa được xây mới và mở rộng.

Huyền thoại "đồ gỗ Phan Văn Nhị"

Xuất thân từ một vùng quê nghèo, chỉ với hai bàn tay trắng và không được học hành, ông Phan Văn Nhị đã tạo dựng được một thương hiệu sản xuất đồ gỗ có tiếng ở Sài Gòn, có chất lượng và tính mỹ thuật cao trong gần 30 năm.

Từ đầu những năm 2000 tại Sài Gòn, rất nhiều người trong giới trang trí nội thất và chơi đồ gỗ xưa cất công săn lùng một dòng đồ gỗ có từ đầu thập niên 1950. Họ đến các điểm bán đồ gỗ cũ trên đường Lê Công Kiều, đường Pasteur gần chùa Ấn, dưới chân cầu chữ Y hoặc đi xa hơn là đường Bùi Thị Xuân ở quận Tân Bình… để tìm cho được dòng đồ gỗ của hiệu “Phan Văn Nhị”. Chúng được nhận dạng nhờ kiểu dáng thanh thoát thể hiện ở cái tủ búp phê, bộ salon, tủ chén… Nếu may mắn, có thể tìm được món đồ gắn marque bằng đồng có hàng chữ màu vàng “Phan Văn Nhị” trên nền màu đỏ.

Khám phá Dinh Độc Lập nhân dịp 50 năm đất nước thống nhất

Ngày 30/4/1975, sự kiện chiếc xe tăng của Quân Giải phóng miền Nam húc đổ cổng chính Dinh Độc Lập, mở ra thời khắc thắng lợi của Cách mạng Việt Nam, non sông thống nhất, và ngôi dinh thự này cũng đã trở thành chứng tích lịch sử quan trọng giữa lòng Thành phố Hồ Chí Minh. Sau 50 năm kể từ sự kiện lịch sử trọng đại ấy, Dinh Độc Lập với tên gọi Hội trường Thống Nhất ngày nay vừa là nơi lưu giữ ký ức lịch sử hào hùng của dân tộc, vừa là một địa chỉ tham quan, khám phá, du lịch của hầu hết du khách khi đến thăm thành phố mang tên Bác.

Năm 1955, Tổng thống Việt Nam Cộng hòa Ngô Đình Diệm đổi tên dinh Norodom thành Dinh Độc Lập.

Viếng thăm Đền tưởng niệm Bến Nọc – nơi tội ác và sự hy sinh khắc sâu trên những bức phù điêu

Thành phố Hồ Chí Minh với tháng 4 đầy áp các sự kiện, hoạt động văn hóa – xã hội – thể thao sôi động và ý nghĩa, nhằm hướng đến sự kiện trọng đại của đất nước – kỉ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam – thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025). Trong những ngày tháng 4 đầy cảm xúc và ý nghĩa như vậy, cùng với truyền thống “uống nước nhớ nguồn”, chúng tôi về thăm lại Đền tưởng niệm Bến Nọc (phường Tăng Nhơn Phú A, Tp. Thủ Đức, Tp.HCM) – là nơi tưởng niệm các anh hùng liệt sỹ của bao nhiêu thế hệ đã hy sinh tại mảnh đất này trong cuộc đấu tranh cách mạng, góp sức mang lại hòa bình đất nước.

Cổng tam quan đền tưởng niệm Bến Nọc.

30 Tết ghé Lăng Tả quân, tưởng nhớ tiền nhân

Lăng Ông – Bà Chiểu (TP.HCM) là công trình được công nhận Di tích lịch sử quốc gia hơn 30 năm nay, được người dân thành phố suốt gần hai thế kỷ thường ghé qua mỗi dịp xuân về. Người trẻ có thể tìm một góc ảnh đẹp giữa kiến trúc cổ kính, người có lòng thì tìm đến vị Nhân thần để nguyện cầu một năm mới bình yên cũng như tưởng nhớ về thuở xưa của bậc tiền nhân miền Nam.

Cứ mỗi dịp Tết về, khi chùa chiền và đình miếu khu vực Gia Định – Sài Gòn – Hồ Chí Minh trở nên rực rỡ sắc đỏ và thơm mùi nhang khói, ta lại nghĩ đến tục lệ “uống nước nhớ nguồn” và lòng tưởng nhớ ông bà tổ tiên của người Việt Nam. Có một điểm thú vị trong truyền thống của người Việt là tưởng nhớ tổ tiên cũng từng có thời mở rộng đến những bậc tiền nhân nơi những mái đình cổ, ban thờ tiền hiền. Còn với người dân sinh ra và lớn lên ở đây, hẳn đều từng đến thắp hương lên ban thờ Lăng Tả Quân Lê Văn Duyệt với tên chính xác là “Thượng Công Miếu”, hay còn có cách gọi thân thương là ‘Lăng Ông’. Ngày nay, trong khuôn viên lăng vẫn còn phần mộ của Tả quân Lê Văn Duyệt và vợ là bà Đỗ Thị Phận, nên người đến hương khói cũng quen gọi nơi đây là “Lăng Ông Bà Chiểu”, tức là gọi tôn kính Lăng của Đức ông và Đức bà đang ở kề chợ Bà Chiểu.

Ảnh: Thạch Duy Khang

Điêu khắc đá trong hội quán người Hoa

Khi đến Chợ Lớn, người Hoa dựng lên các công trình kiến trúc, tiêu biểu và rõ nét là các hội quán, chùa miếu, ở đó chất liệu trang trí đặc biệt chính là đá. Rất nhiều sư tử, kỳ lân, trống, rồng, cho đến bệ đỡ, vì kèo, bậc thềm, có cả hình tượng người như bát tiên, các mảng phù điêu… đều là điêu khắc đá.

Điêu khắc đá, tạo tác từ bản địa

Điểm đặc biệt và khác lạ trong chi tiết điêu khắc đá của người Hoa so với các công trình kiến trúc khác trên đất Việt, ấy là toàn bộ các cấu kiện sử dụng chất liệu đá không phải được tác tạo từ bản địa, mà được người Hoa đem đến từ chính quốc. Đến nay, đã qua đôi ba trăm năm, các nét đá ấy vẫn được bảo tồn nguyên vẹn. Người Hoa ở Chợ Lớn là một cộng đồng đa dạng với sự hợp thành của 5 bang hội (Quảng Đông, Phước Kiến, Triều Châu, Hải Nam, Hẹ – Khách Gia), trong từng hội quán, chùa miếu, hình tượng quen gặp là cặp sư tử đá án ngữ trước lối ra vào. Cùng là sư tử, nhưng tùy bang hội, hình tượng sư tử thể hiện khác biệt, qua đó, có thể đoán biết hội quán ấy thuộc bang hội nào trong nhóm ngũ bang. Hình tượng sư tử thể hiện đa dạng ý nghĩa, trong đó có việc trấn trạch theo tư tưởng Đạo giáo. Cặp đôi với sư tử đực – cái cũng hàm ý âm dương hòa hợp. Trống đá (thạch cổ) ra đời cuối triều Nguyên (Trung Quốc), triều đình cho đẽo trống đá, đặt trước miếu, ai đánh kêu chính là thiên tử. Tương truyền người lập nên nhà Minh là Chu Nguyên Chương đánh thì trống kêu.

Trống đá (thạch cổ) án ngữ ngay cửa ra vào ở Nhị Phủ Miếu. Ảnh: Nguyễn Đình

Hai vị vương thời Lý trong ngôi đình cổ phương Nam

Đình Thông Tây Hội ở Gò Vấp là ngôi đình cổ nhất ở TPHCM. Đình được xây dựng từ năm 1679, tức 19 năm trước khi thiết lập nền hành chánh Sài Gòn (Phiên Trấn, 1698). Đọc tới đây lại liên tưởng tới Thất phủ cổ miếu (tức chùa Ông), ngôi miếu của người Hoa cổ nhất ở Biên Hòa được xây dựng năm 1684, tức 14 năm trước khi thiết lập nền hành chánh Biên Hòa (Trấn Biên, 1698). Trước khi triều đình thiết lập sự quản lý hành chánh, người dân đã tự tổ chức lấy cho mình, nơi là người Việt, nơi là người Hoa.