Bảo vật quốc gia trên “thánh địa” Ngọc Linh
Theo lời kể lại của dược sĩ Đào Kim Long, sau nhiều ngày băng rừng vượt suối, đến 9 giờ sáng ngày 19 tháng 03 năm 1973, ở độ cao 1.800m so với mực nước biển, đoàn đã phát hiện ra hai cây sâm đầu tiên và ngay buổi chiều hôm ấy họ phát hiện được thêm cả một thảm sâm dày đặc, gần như thuần chủng, mọc xanh tốt, nở hoa thơm ngát... bên bờ suối phía Tây núi Ngọc Linh. Xác định đây là giống sâm mới, đặc biệt quý hiếm, chưa từng xuất hiện tại bất cứ nơi nào khác trên thế giới, dược sĩ Đào Kim Long đã đặt tên khoa học cho nó là panax articulatus KL Dao, về sau dân quen gọi là sâm Ngọc Linh.
Sau khi phát hiện ra loài sâm mới, Khu uỷ Khu 5 đã chỉ đạo Ban Dân y bí mật bảo vệ và khai thác. Giao cho xưởng Dược Trung Trung bộ chế biến làm thuốc phục vụ cán bộ, chiến sĩ và nhân dân, đồng thời gửi mẫu ra Bộ Y tế, Viện Dược liệu Hà Nội nghiên cứu.
Từ năm 1973 đến nay, qua quá trình nghiên cứu, các nhà khoa học trong nước và trên thế giới đã xác định được trong thân, rễ và củ sâm Ngọc Linh có lượng hợp chất saponin cao gấp nhiều lần so với các loài sâm khác trên thế giới. Đặc biệt, sâm Ngọc Linh có những tính năng ưu việt mà sâm Triều Tiên và sâm Trung Quốc không có, đó là tính kháng khuẩn, chống trầm cảm, giảm lo âu, chống ôxi hóa, và hiệp lực tốt với thuốc kháng sinh, thuốc trị bệnh tiểu đường. Vì thế nó được xếp vào top 5 loại sâm tốt nhất trên thế giới.
Không chỉ có giá trị về mặt khoa học, dược liệu, sâm Ngọc Linh còn là cây trồng có giá trị kinh tế rất cao. Ước tính nếu bỏ ra khoảng 3 tỉ đồng để trồng 1 ha sâm thì sau 5 năm có thể thu về 30 tỉ đồng (tức khoảng hơn 1,3 triệu đô la Mỹ). Tuy nhiên, việc trồng sâm Ngọc Linh không hề đơn giản vì nó được xác định là loài đặc hữu nên chỉ có thể sinh trưởng và cho chất lượng tốt nhất trong điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng ở độ cao 1.200-2.000 m trên vùng núi Ngọc Linh.
Nguyên Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc (nay là Chủ tịch nước) đặc biệt quan tâm và đánh giá cao báu vật sâm Ngọc Linh của Việt Nam. Ảnh: Cty CP Sâm Ngọc Linh Kon Tum
Với những giá trị đặc biệt ấy, năm 2018, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc (nay là Chủ tịch nước) đã đến thăm vùng trồng sâm Ngọc Linh của Công ty Cổ phần sâm Ngọc Linh Kon Tum. Tại đây, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã phong tặng danh hiệu “Quốc bảo Việt Nam – Báu vật đại ngàn” cho sâm Ngọc Linh.
Đưa Việt Nam lên bản đồ nhân sâm thế giới
Để “quốc bảo” sâm Ngọc Linh trở thành “quốc kế dân sinh” và là ngành xuất khẩu tỉ đô trong những thập niên tới theo như kì vọng của Chính phủ, đòi hỏi lãnh đạo địa phương và giới trồng, sản xuất sâm Ngọc Linh ở Kon Tum, Quảng Nam cần phải sớm có chiến lược bài bản. Bởi ngay như Hàn Quốc, Triều Tiên, những nước có lịch sử xuất khẩu nhân sâm từ cách đây 1.500 năm cũng phải trải qua một quá trình dài mới có được thành quả như ngày nay.
Theo đó, Kon Tum, Quảng Nam nói riêng và Việt Nam nói chung cần phải bảo tồn cho bằng được nguồn gene thuần chủng của sâm Ngọc Linh. Khi ngành sâm đạt được các điều kiện về sản lượng, quy mô và thương hiệu mang tầm quốc tế thì cần có chiến lược đại chúng hóa, đa dạng hóa sản phẩm như cách Hàn Quốc đã làm. Phổ biến nhưng không có nghĩa là hạ thấp giá trị của sâm Ngọc Linh. Thay vào đó cần định vị sâm Ngọc Linh ở phân khúc cao cấp. Việt Nam cũng cần phải bảo hộ được giá trị thương hiệu sâm Ngọc Linh trên các thị trường quốc tế, bởi đây là thương hiệu quốc gia chứ không đơn thuần là thương hiệu của một sản phẩm thuần túy hay của doanh nghiệp.
Được biết, tại Kon Tum vấn đề quy hoạch và phát triển cây sâm Ngọc Linh đã gặt hái được những thành công nhất định, điển hình như Cty Cổ phần Sâm Ngọc Linh Kon Tum.
Không chỉ sở hữu vùng trồng sâm lớn, Cty Cổ phần Sâm Ngọc Linh Kon Tum còn là nhà sản xuất tiên phong trong việc sản xuất các chế phẩm cao cấp từ sâm Ngọc Linh. Từ những củ sâm Ngọc Linh hơn 10 năm tuổi, doanh nghiệp đã nghiên cứu tạo ra những dòng sản phẩm chất lượng bằng dây chuyền công nghệ hiện đại như: rượu ngâm củ sâm tươi, dịch chiết sâm Ngọc Linh, tổ yến sâm Ngọc Linh, trà sâm Ngọc Linh, sâm Ngọc Linh ngâm mật ong, cùng các loại viên uống tăng cường sinh lực, nước uống tăng lực và nước uống dưỡng da... làm từ sâm Ngọc Linh.
Có thể nói, muốn Việt Nam sớm có tên trên bản đồ các quốc gia sâm trên thế giới thì Kon Tum và các doanh nghiệp cần phải chủ động chuyển mình nhanh chóng để trở thành vùng trồng, chế biến dược liệu tập trung của quốc gia, coi đó thực sự là một lĩnh vực mũi nhọn chiến lược cần đặc biệt ưu tiên phát triển.
Bài: Thanh Hòa
Ảnh: Thanh Hòa, Cao Nguyên, Hoàng Hà và Cty CP Sâm Ngọc Linh Kon Tum
Kỹ thuật, đồ họa: Trang Nhung
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét