Thăm làng đá Non Nước

Làng đá nằm dưới chân núi Ngũ Hành Sơn thuộc P.Hòa Hải (Q.Ngũ Hành Sơn, TP. Đà Nẵng) được hình thành vào thế kỷ 18. Tương truyền các tộc họ đầu tiên đến lập nghiệp ở đây là họ Huỳnh và họ Lê có quê gốc từ Thanh Hóa, do một nghệ nhân đến từ Thanh Hóa tên là Huỳnh Bá Quát sáng lập. Nguyên liệu làm ra các sản phẩm là loại đá cẩm thạch có nhiều vân ngũ sắc rất đẹp và sang trọng. 

Thời các vua Nguyễn, một số thợ đá ở đây đã bị tập trung về Huế để xây lăng tẩm theo chế độ công tượng. Sản phẩm đá mỹ nghệ của làng Quán Khái (gồm tượng cổ Chămpa, tượng vũ nữ, bộ ấm chén trà) đã được đưa sang triển lãm ở Hội chợ thuộc địa tại thành phố Marseille (Pháp) năm 1922. Tác phẩm nghệ thuật bằng đá nơi đây hiện đã có mặt ở nhiều nước Âu Mỹ. Trước đây, các nghệ nhân chỉ sử dụng các nguồn đá trong nước như đá của Thanh Hóa, Thái Nguyên, Bình Định, nay do yêu cầu thị hiếu thẩm mỹ ngày càng nâng cao, các cơ sở điêu khắc đá phải nhập khẩu nhiều loại đá có chất lượng cao của nhiều nước như Ấn Độ, Myanmar, các nước Trung Đông về để chế tác theo yêu cầu của khách hàng 

Làng đá Non nước 

Nhà thờ Phát Diệm

Tỉnh Ninh Bình nổi tiếng với nhiều danh lam thắng cảnh mà nhà thờ Phát Diệm là một trong số đó. Cách Hà Nội khoảng 120 km, nhà thờ Phát Diệm được coi là công trình kiến trúc độc đáo và duy nhất không chỉ ở Việt Nam mà cả thế giới.

Với diện tích hơn 20 ha, nhà thờ Phát Diệm gồm 11 công trình được xây cất, bố trí hợp lý, tạo thành một cảnh quan cổ kính tuyệt đẹp. Ngay trước khuôn viên nhà thờ là hồ nước hình chữ nhật được bao quanh bởi kè đá. Giữa hồ có một hòn đảo nhỏ xanh mát bóng cây và bức tượng chúa Giêsu bằng đá trắng. 

Phương đình

Đền thờ và lăng họ Mạc ở Hà Tiên

Tượng đài Mạc Cửu uy nghi nơi Mũi Tàu cửa ngõ vào thị xã Hà Tiên, được dựng nhân 300 năm thành lập trấn Hà Tiên. 

Trong thời gian từ ngày 19 đến ngày 24-2-2013 (tức từ mồng 10 đến rằm tháng Giêng), lễ hội Nguyên tiêu, cũng là lễ hội Tao đàn Chiêu Anh Các năm Quý Tỵ diễn ra tại thị xã Hà Tiên (Kiên Giang). Lễ hội năm nay có nhiều nét mới, đa dạng hơn nhiều năm trước, bao gồm các cuộc vui mang đậm sắc thái văn hóa Việt Nam như đi bộ diễu hành, thi làm hoa đăng, thi cờ tướng, đờn ca tài tử, hội thi ẩm thực, triển lãm ảnh, triển lãm thư pháp, trò chơi dân gian, thả cá tái tạo nguồn lợi thủy sản tại đầm Đông Hồ, dâng hương đền thờ họ Mạc... 

Chơi rừng Trà Sư

Đi xuồng vào ruột rừng tràm hoang dã. Ảnh: Cát Lộc 

Hàng năm, cứ hễ vào mùa nước nổi là rừng tràm Trà Sư cũng bắt đầu vào mùa du lịch. Đến đây lúc này khách sẽ bị choáng ngợp bởi nét hoang sơ hiếm có của cánh rừng tràm nằm gần biên giới Việt Nam - Campuchia chừng 10 cây số về phía tây bắc. 

Sáu anh em chúng tôi sau khi dong ruổi khắp huyện Tri Tôn, mãi tới xế chiều mới rong xe đến rừng tràm Trà Sư. Khu rừng nổi tiếng về cảnh quan du lịch này nằm trên địa bàn hai xã Văn Giáo và Vĩnh Trung của huyện Tịnh Biên; trong đó, một phần giáp Ô Long Vĩ của huyện Châu Phú, cũng đều thuộc tỉnh An Giang.

Cơm hến, quà tặng từ sông Hương

Trong hơn nghìn món ăn nấu theo lối Huế, có một món quà sáng mà từ vua quan cho tới dân đen, từ khách Tây bụng phệ cho đến thằng Ta gầy nhom, tất tất ai cũng mê. Đó là cơm hến. 

Ra quán cơm hến một bữa lại muốn bữa thứ hai. Nghe thoảng mùi cơm hến ai đang no cũng thèm. Tôi có anh bạn tiến sĩ Nguyễn Bích Đạt, từ Hà Nội vào Huế dạy "cua" đại học.

Buổi sáng đầu tiên, tôi đưa anh đi giới thiệu món cơm hến mà mình thường tự hào ca ngợi. Anh ăn cay kém, nên vừa ăn vừa xuýt xoa, nước mắt mồ hôi chảy ròng ròng.

Về Cao Lãnh thăm Xẻo Quýt

Nằm ở huyện Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp, cái tên khu di tích Xẻo Quýt hãy còn khá xa lạ với nhiều người dân vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Tuy nhiên sau một lần đến đây, du khách sẽ khó mà quên được vẻ đẹp hoang sơ cùng những điều đặc sắc chỉ có ở Xẻo Quýt.

Hồ sen bên đường

Từ Vĩnh Long, qua cầu Mỹ Thuận một quãng, chúng tôi rẽ vào tỉnh lộ 30 hướng về Cao Lãnh. Xẻo Quýt thuộc hai xã Mỹ Long và Mỹ Hiệp, nằm cách quốc lộ 30 chừng 6km. Đường vào khu di tích này là một con đường nhựa nhỏ, cao ráo, khang trang. 

Đến Diên Khánh tắm Suối Tiên

Cách Nha Trang khoảng 17km, từ lâu Suối Tiên đã là một thắng cảnh đẹp nổi tiếng của huyện Diên Khánh. Địa danh này cũng gắn liền với một số hoạt động của bác sĩ Yersin. Tại đây có trường trung học cơ sở mang tên ông và ngôi chùa nhỏ thờ nhà thám hiểm đáng kính.

Một đoạn đường đến Diên Khánh

Xuất phát từ khu vực núi Hòn Bà (là nơi ngày xưa bác sĩ Yersin trồng thử nghiệm cây canh-ki-na), Suối Tiên chảy về đồng bằng huyện Diên Khánh bị một dãy đá thiên nhiên nằm chắn ngang tạo thành một đập đá hùng vĩ và rất đẹp.

Mộng Cầm hỡi! Thôi đừng thương tiếc, tủi cho nhau mà thôi

Khi xe chạy ngang đường Trần Hưng Đạo, thành phố Phan Thiết, người hướng dẫn tranh thủ giới thiệu:

• Các bạn hãy nhìn sang bên phải, kia là ngôi nhà của nữ sĩ Mộng Cầm, người tình của Hàn Mặc Tử. Đây là ngôi nhà bán bánh phlăng ngon có tiếng ở Phan Thiết này.

Xe lướt qua nhanh quá, tôi không kịp chụp hình, thậm chí chưa kịp nhận ra là anh hướng dẫn viên chỉ ngôi nhà nào. Về nhà tôi tìm trên mạng, thấy tấm ảnh này giới thiệu là nhà nữ sĩ Mộng Cầm, ở số 300 đường Trần Hưng Đạo, Phan Thiết, không biết có đúng không!

Ảnh: nthqn.org

Canh bình bát nấu với cá trê

Dây và trái bình bát. Ảnh: Thiên Phúc 

Theo kinh nghiệm dân gian, vào những ngày hè nóng nực bà con thường tìm các loài rau vườn có vị thuốc như rau má, rau sam, rau diệu, mồng tơi, cải trời… để nấu canh, giúp cho cơ thể thanh nhiệt. Đặc biệt trong các loài cây cỏ mọc tự nhiên ngoài vườn, trên đồi núi hoặc ngoài hải đảo có một loài dây leo dùng nấu canh ăn rất ngon và ngọt, được nhiều người ưa thích, đó là bình bát dây, có nơi còn gọi là mảnh bát, dưa dại. 

Cá tràu kho gừng

Đĩa cá tràu đồng kho ánh lên màu vàng tươi của nghệ, nhìn rất hấp dẫn. Ảnh: Kim Loan

Ở miền Trung, nhiều người xem cá tràu là biểu tượng của sự khỏe mạnh, lanh lợi và may mắn; vì thế ăn cá tràu đầu năm trở thành một tập quán ẩm thực của người dân nơi đây. Cá tràu được chế biến thành nhiều món ăn ngon như hấp, nấu cháo, lẩu, nướng, chiên, nấu mì… Nhưng sau mấy ngày tết ăn thịt nhiều thì món cá tràu kho gừng ăn với cơm nóng được mọi người thích nhất. 

Kho cá tràu, muốn ngon cũng cần có vài bí quyết nhỏ. Trước hết phải chọn mua những con cá tràu đồng lớn chừng nửa ký, còn sống. Móc bỏ mang, ruột cá, đánh vảy thật sạch và rửa cá với nước muối để cá hết nhớt. Sau đó rửa lại với rượu gừng để loại bỏ mùi tanh, cắt cá thành những lát dày vừa phải.

Cá đuối nước ngọt

Một hôm đi chợ, ngang qua hàng cá tôi chợt nghe tiếng rao: “Cá đuối sông đâ...â...y”. Tiếng rao lạc lõng giữa không gian rộn rã chợ búa khiến tôi chợt nhớ đến hình ảnh những ngày tháng cũ ở quê nhà. 

Cá đuối hấp bắp chuối. Ảnh: Cúc Tần 

Đó là miền quê có con sông Hậu bao la chảy vắt ngang qua như dải lụa hồng ôm ấp hai hàng cây xanh trĩu nặng trái mùa. Con sông hiền hòa, bao dung, nơi quần sinh của nhiều loài thủy tộc, lớn có nhỏ có. Nhỏ nhất như những con cá lìm kìm khi thò tay xuống sông thì “nó cắn tay con” trong ca dao. Lớn nhất là những con cá heo mà dân quê tôi gọi là “ông nược”, cá bông lau, cá hô và có cả cá đuối. 

Về với xứ Mường

Nằm cách Hà Nội chừng 45km, thuộc địa phận xã Cự Yên, huyện Lương Sơn, tỉnh Hòa Bình, Khu du lịch sinh thái Việt - Pháp Vịt Cổ Xanh mang đến cho du khách một không gian yên bình, một điểm đến gắn kết du lịch xanh với bảo tồn và phát huy văn hóa dân tộc Mường... 

Từ Hà Nội, chỉ mất hơn tiếng đồng hồ, du khách đã có mặt tại Khu du lịch sinh thái Việt - Pháp Vịt Cổ Xanh (KDLVCX). Nằm xen kẽ giữa núi rừng hùng vĩ, nơi đây hiện là một trong những điểm đến du lịch hấp dẫn của tỉnh Hòa Bình. KDLVCX được xây dựng từ năm 2004 theo ý tưởng của hai vợ chồng người Pháp An Trần Chassedieu với mong muốn khôi phục lại những nét văn hóa truyền thống dân tộc Mường.

KDLVCX có diện tích trên 25ha, bao quanh bởi quần thể thiên nhiên 100ha rừng cây, đồi chè, hồ nước... Tọa lạc ở trung tâm là tòa nhà Phong Lan mang phong cách nhà sàn Việt Nam kết hợp với kiến trúc nhà vùng Côte d’Azur, miền Nam nước Pháp, quê hương của chồng bà An Trần Chassedieu. Nằm rải rác trên các sườn đồi, thấp thoáng sau những khu vườn xanh mướt, bên cạnh hồ nước với cái tên giản dị Đập Đom là 12 khu nhà nghỉ xinh xắn, mộc mạc. Đặc biệt, tại các khu nhà nghỉ này, bà An Trần Chassedieu chủ trương không trang bị điều hòa, máy lạnh, tivi, giúp du khách có những ngày trở về cuộc sống giản dị, đời thường và cảm nhận trọn vẹn không khí mát lành của thiên nhiên.

Một góc khu du lịch sinh thái Việt - Pháp Vịt Cổ Xanh.

Mã Pí Lèng hay Máo Pì Lèng?

“Cái mỏm này gọi là Mã Pí Lèng nhưng dân Mông chúng tôi từ xưa tới nay vẫn gọi là Máo Pì Lèng”, cụ Vương lý giải tên gọi một địa danh nổi tiếng ở đất Hà Giang. 

Xong việc ở Trạm Biên phòng, chúng tôi về nghỉ ở dinh thự của vua Mèo xã Sà Phìn (huyện Đồng Văn, Hà Giang) và ăn Tết với con cháu cụ Vương. Sớm 27 tháng Chạp thiếu, tôi lên đường về Hà Nội. Trời ướt sũng sương. Con đường đá không tên gồ gề toàn ổ trâu, ổ voi chen đá hộc trơn nhẫy từ Sà Phìn đi Đồng Văn. Già nửa buổi sáng chúng tôi mới tới Mã Pí Lèng trên đất Mèo Vạc. Bất chợt trời hứng chí hửng lên le lói nắng. Đây là một cơ hội hiếm có vào mùa này. Cụ Vương bảo tài Dự dừng xe ''cho tụi nó xem sông Nho Quế''. Tôi và Lê Vui - chuyên viên Vụ Tuyên truyền Ủy ban Dân tộc nhảy khỏi xe, lom khom ra mép vực nhòm xuống sông. Một vệt ngoằn nghèo phản chiếu từ mặt nước hơi ánh lên như dải lụa xanh lơ ai đó vô tình đánh rơi giữa hai vách núi thăm thẳm vẫn còn đang mờ sương.

Khi đã yên vị trên xe, cụ Vương bảo: ''Cái mỏm này gọi là Mã Pí Lèng nhưng dân Mông chúng tôi từ xưa tới nay vẫn gọi là Máo Pì Lèng''. Tôi và Lê Vui lại ngớ ra. Vậy ra hàng trăm bài báo, bài viết về địa danh nổi tiếng này lẽ nào sai? Tôi rón rén hỏi cụ: ''Vậy Mã Pí Lèng có nghĩa gì thưa cụ?''. Cụ thủng thẳng mà rằng: Theo tiếng Mông nó là sống mũi con ngựa. Nhưng không phải Pí mà là Pì. Song như vậy vẫn sai. Tên của nó chính xác là Máo Pì Lèng-tức sống mũi con mèo. 

Du lịch xanh Mũi Né

Từ một dải bờ biển hoang vu với những đồi cát đỏ như sa mạc nằm rất xa đường giao thông, Mũi Né giờ đã trở thành trung tâm du lịch của thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận, địa điểm du lịch xanh - thân thiện với môi trường.

Dọc theo con đường chạy ra Mũi Né - Hòn Rơm tính từ bãi đá Ông Địa, chỉ hơn chục km, du khách như lạc vào một thế giới khác khi hàng chục resort cứ nối tiếp nhau trong không gian xanh hòa mình với thiên nhiên. Từ Victoria, Sea Lion Beach Resort & Spa, Sao Biển cho đến Làng Tre - Mũi Né, Sunny Beach, Muine Bay…, khu nghỉ dưỡng nào cũng sở hữu một bãi biển dài với hàng dừa xanh mượt bên bờ cát trắng, như nàng công chúa phơi mình dưới nắng vàng và biển xanh. 

Một khu nghỉ dưỡng rợp bóng cây xanh ở Mũi Né.

Nét văn hóa đặc sắc của người Khmer

Đối với người Khmer, Lễ hạ thủy ghe ngo là một điều đặc biệt. Mỗi năm, chiếc ghe ngo chỉ được hạ thủy một lần để tham gia lễ hội Ok Om Bok, sau đó được đưa lên bờ và bảo quản như cũ. Nó đã trở thành một nét văn hóa đặc sắc, vừa mang tính truyền thống vừa mang yếu tố tâm linh.

Một dịp rất tình cờ, chúng tôi từ Tp.HCM xuống thăm người bạn Khmer ở tỉnh Sóc Trăng. Đối với dân làm báo, được biết đây biết đó, tham gia vào các lễ hội để hiểu rõ về văn hóa và con người của nhiều vùng đất là điều rất thú vị. Người bạn Khmer hỏi chúng tôi: “Các cậu xem đua ghe ngo rồi đúng không? Thế đã biết Lễ hạ thủy ghe ngo chưa?”. Tất cả chúng tôi lắc đầu kèm với chút tò mò hiện trên khuôn mặt mỗi người.

Lễ hội Ok Om Bok diễn ra vào giữa tháng 10 âm lịch. Trước khi ghe ngo được đưa đi tranh tài ở ngày hội, các bổn sóc và chùa Khmer thường tổ chức lễ cúng đầu ghe (đồng bào Khmer gọi là Pithi Sene Kbal Tuok) để hạ thủy ghe ngo. Ghe ngo được người Khmer xem là vị thần bảo vệ sự bình yên, là hiện thân của sức mạnh phum sóc, luôn được bảo quản rất cẩn thận và được đặt ở những vị trí trang trọng nhất trong phum sóc. Vì vậy, Lễ hạ thủy ghe ngo có vai trò đặc biệt, thể hiện niềm tin của đồng bào Khmer vào yếu tố tâm linh, tin vào sức mạnh của lực lượng siêu nhiên, có ý nghĩa quyết định đến sự thành bại của ghe ngo trong những cuộc đua.

Chuẩn bị làm Lễ hạ thủy ghe ngo tại chùa Bâng Sa (huyện Trần Đề, tỉnh Sóc Trăng). 

Ngày xuân vui hội ném còn

Truyền thuyết của người Thái ở Mường Thanh (Điện Biên) kể rằng: Ngày xưa, nhân năm được mùa, mưa thuận gió hòa, vua Hùng đóng đô ở Phú Thọ đã mời các bộ tộc, bộ lạc về tổ chức lễ hội. Vua Hùng đã sáng chế ra trò chơi ném còn để nhân dân cùng vui chơi. Từ đó, trò chơi ném còn trở nên rất phổ biến đối với người Thái. 

Trong tất cả các lễ hội, ngày Tết của người Thái ở Tây Bắc, bên cạnh phần lễ là các nghi thức, nghi lễ thuộc về tâm linh thì phần hội không thể thiếu trò chơi ném còn. Để chuẩn bị cho ngày hội ném còn, các cô gái Thái đã chuẩn bị khâu quả còn trước vài tháng. Quả còn được bàn tay khéo léo của các cô thôn nữ Thái khâu bằng vải, hình trái còn to bằng quả cam lớn, bên trong có nhồi bông, cỏ mềm, vải vụn, hoặc hạt của cây bông. Bên ngoài còn được trang điểm bằng rua ngũ sắc trông sặc sỡ rất đẹp.

Sân ném còn được tổ chức trên khoảng đất rộng tương đối bằng phẳng và dựng một cây tre dài từ 15m - 20m. Trên ngọn cột tre, ngoài lá cờ ngũ sắc phấp phới biểu hiện của hội xuân còn có một vòng tre đường kính ước khoảng hai gang tay, có quấn giấy đỏ. Vòng tròn dán giấy đỏ này coi như là tâm điểm để các đội thi nhau ném. Đội nào ném thủy tâm đó, coi như dành phần thắng. 

Sân chơi ném còn là một bãi đất trống giữa bản.

Nhảy trên biển Đá Nhảy

Vô số những núi đá to nhỏ trải trên bờ cát phẳng lì ở biển Đá Nhảy (xã Hải Trạch, huyện Bố Trạch, Quảng Bình) khiến bạn không thể không reo hò thích thú khi đến đó. 

Biển mang tên Đá Nhảy, cái tên chỉ cần đọc lên cũng đã tạo ra điều gì đó lạ lẫm, tò mò, lôi cuốn khám phá. 

Cũng chẳng ai nhớ Đá Nhảy có từ bao giờ và vì sao biển lại mang tên đó. Thôi thì hãy cứ hiểu nôm na, gần gũi theo nghĩa đen là trên bờ biển có rất nhiều đá, có thể nhảy từ hòn đá này sang hòn kia nên gọi là Đá Nhảy vậy. Chính những bãi đá to nhỏ đó đã tạo nên nét riêng biệt của biển không lẫn vào đâu được.

Bờ cát phẳng mịn dẫn ra bãi Đá Nhảy 

Cầu ánh sao - Quận 7

Cầu Ánh Sao (Starlight Bridge) tọa lạc tại khu đô thị Phú Mỹ Hưng, quận 7, thành phố Hồ Chí Minh. Cầu có chiều dài 170m, mặt cầu rộng 8,3m, được bắc ngang qua kênh Thầy Tiêu với thiết kế cong hình mặt trăng. Được khánh thành ngày 20/4/2010, điều đặc biệt là chiếc cầu tràn ngập ánh sáng này chỉ dành cho người đi bộ để ngắm cảnh.

Cầu Ánh Sao - Hiệu ứng đèn chiếu tạo không gian cảnh quan ấn tượng:

Ớn lạnh ở Bàu Sấu

Rồi tôi cũng đến được vùng đầm lầy nguyên thủy cuối cùng của Nam Bộ, cách TP Hồ Chí Minh cỡ 150 km đường bộ về phía tây bắc, nếm trải những giờ phút ghê rợn trên chiếc thuyền con thèo đảnh lênh đênh giữa bàu nước xanh ngằn ngặt với hàng đàn cá sấu hoang dã, có con dài ba mét nặng hơn tạ. 

Kiểm lâm Chiến lái mũi thuyền vượt qua biển bèo, thức ăn khoái khẩu của cá sấu. Ảnh: QD. 

Hồi nhỏ đọc tiểu thuyết của Nhà văn Đoàn Giỏi, tôi cứ lật đi lật lại Chương 15- Phường săn cá sấu và tự hỏi lấy đâu ra lắm cá sấu thế. Nay nghe anh em kiểm lâm rồi người Mạ bản địa ở xã Tân Phú (huyện Tà Lài, tỉnh Đồng Nai) kể, lại đọc thêm tài liệu của dự án bảo tồn Bàu Sấu, mới mường tượng được cá sấu ở vùng Đất Rừng Phương Nam của Võ Tòng có lẽ từng nhiều như muỗi thật. “Bắt cá sấu như bắt cá lóc rộng trong khạp. Bàu nào cũng có”.

Quần thể di tích Hoàng thành Yên Bái

Hoàng Thành Yên Bái là một quần thể dày đặc các dấu tích kiến trúc Phật giáo thời Lý - Trần, cách thành phố Yên Bái, tỉnh Yên Bái hơn một trăm cây số, còn rõ nét thành quách, ao vua, hào lũy, bãi tập… cùng nền tảng chùa tháp, đền đài, vật liệu kiến trúc, với cảnh quan núi sông bao bọc, hiểm yếu về địa thế quân sự.

Qua nhiều lần khai quật, các nhà khảo cổ phát hiện thấy tại quần thể di tích này không ít hiện vật có hình dạng và niên đại giống với những hiện vật được khai quật ở Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội như: gạch, ngói, đá chân cột, lá đề, sen, cúc..., tượng đất nung linh vật các loại: đầu rồng, phượng..., cùng đồ thờ, đồ gốm sứ... Các nhà khoa học lịch sử nhận định, đây là một quần thể kiến trúc Phật giáo quy mô lớn, như một Trung tâm văn hóa Phật giáo thời bấy giờ và được ví như là “Hoàng thành” của Yên Bái.

Nhắc tới Quần thể di tích Hoàng Thành Yên Bái là nhắc tới di tích Hắc Y - Đại Cại, một di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh cấp quốc gia. Năm 1995, di tích này được phát hiện. Năm 2001, được công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia. Đền Đại Cại dựng cạnh bờ sông Chảy, mặt chính của đền nhìn ra ngã ba sông và đồi Hắc Y. Đền nằm trong một khuôn viên rộng, có nhiều cây xanh và đường ven sông, tạo vẻ đẹp uy nghiêm, cổ kính. Tại khu vực Đại Cại, Bến Lăn còn tìm được nhiều công cụ đá cuội có đặc trưng văn hoá Sơn Vi. Đền Đại Cại xưa có tên cổ là đền Ta Cại, ngày nay nằm trên địa phận xã Tân Lĩnh, huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái. Tính đến nay, đền đã trải qua 3 lần di chuyển. Trước thời Tự Đức, đền Đại Cại tọa lạc trên gò Đại Mạo, cạnh miếu Hắc Y, bên bờ phải của cửa ngòi Đại Cại, sau đó chuyển sang gò Đền đối diện với gò Đại Mạo. Đến thời Khải Định, đền được rời đến vị trí hiện nay.

Kho tàng ca dao, phương ngôn Thái Nguyên

Cùng với kho tàng ca dao, phương ngôn chung của đại gia đình các dân tộc Việt Nam, người Thái Nguyên còn có những câu ca dao, tục ngữ, phương ngôn riêng rất độc đáo.

Chùa Phù Liễn, một trong những địa danh đã đi vào ca dao

Về ca dao, ở Thái Nguyên hầu hết mỗi câu ca dao chỉ một địa danh nào đó để mỗi người dân đều dễ nhớ dễ thuộc:

Qua Đu, tới Đuổm, lên Chào

Rẽ qua phố Ngữ thì vào chợ Chu

Tản mạn nơi Điện Ngọc Hoàng

Điện Ngọc Hoàng ở nơi nao?

Điện Ngọc Hoàng không phải ở trên trời, mà ở tại... số 73, đường Mai thị Lựu, phường Đa Kao, TP. Hồ Chí Minh. Dân Sài Gòn gọi đây là chùa Ngọc Hoàng.

Mặt trước điện Ngọc Hoàng

Thật ra đây đâu phải là chùa! Vì chùa thì phải thờ Phật, mà nơi đây thờ... Ngọc Hoàng thượng đế cùng các thần tiên của ông ta. Và chính người Hoa, những người dựng xây nên nơi này đã gọi tên là Điện Ngọc Hoàng! (nếu gọi là đạo thì nơi đây nhuốm mùi đạo Lão hơn là đạo Phật).

Cửa hàng ăn uống mậu dịch số 37 ở Hà Nội

Nằm trong con phố nhỏ Nam Tràng, khu Ba Đình (Hà Nội), không nhộn nhịp, cũng không đài loa "hết cỡ", Cửa hàng ăn uống mậu dịch số 37 thu hút thực khách bởi nét hoài niệm về một "thời xa vắng", cái thời khách mua hàng như kẻ đi xin, người bán như "phụ mẫu". Cửa hàng mậu dịch này hấp dẫn thực khách nhiều lứa tuổi, nghề nghiệp khác nhau, cả những khách đi xe bốn bánh bởi sự tò mò, muốn hiểu được những thứ thuộc về “ngày xửa, ngày xưa”, cái thuở mà nay người lớn kể lại, con cháu không tin là có thật.

Nằm gần hồ Trúc Bạch, đi hết đường Ngũ Xã theo hướng từ Phó Đức Chính, sẽ gặp con phố Nam Tràng nhỏ bé, lặng lẽ. Từ Ngũ Xã, rẽ trái, đi khoảng vài nhà là tới cửa hàng mậu dịch 37. Phía trước cửa hàng luôn có một xe đạp (ngày xưa gọi kiểu xe này là xe nữ) màu xanh được treo trên cao, trông rất ấn tượng

Tinh hoa cổ vật Việt

Vừa qua, Bảo tàng Lịch sử quốc gia Việt Nam phối hợp với Hội cổ vật Thăng Long - Hà Nội tổ chức trưng bày chuyên đề “Cổ vật Việt Nam” gồm hơn 50 cổ vật tiêu biểu, đặc sắc, được chọn lựa kỹ lưỡng từ bộ sưu tập của các cá nhân và Bảo tàng Lịch sử quốc gia Việt Nam.

“Cổ vật Việt Nam” gồm nhiều hiện vật làm từ các chất liệu vàng, bạc, đồng, gốm… có niên đại từ văn hoá Đông Sơn, cách ngày nay khoảng 2.500 năm tới thời các chúa Nguyễn (1533 - 1777). Cổ vật phong phú, làm bằng đồng như trống đồng, ấm, chuông, thạp, chân đèn, bình, bát, muôi, chóe... Gốm có gốm men nâu, men trắng, hoa, màu, hoa lam, men lục... Trưng bày chuyên đề mở đầu bằng các cổ vật, trống đồng Đông Sơn, công cụ đồng, tượng người và thú, dao gắn đồng, muôi đồng, đèn đồng... minh chứng cho thời kỳ rực rỡ của văn hoá Đông Sơn. 

Kendy gốm thế kỷ V-VII.

Giải mã “bí ẩn” cuộc tình Hàn Mạc Tử & Mộng Cầm

Từng ngâm nga thơ Hàn Mặc Tử, từng nghe chuyện tình của Hàn thi sĩ với Mộng Cầm, rồi từng nghe đi nghe lại ca khúc "Hàn Mặc Tử"của Trần Thiện Thanh, bất ngờ vào mùa hè năm 1997, tôi lại có dịp ngồi cạnh "người đẹp của thi nhân", nơi một quán cà phê sân vườn, mang tên Mộng Cầm. Quán là một căn nhà lợp tranh, cạnh đại lộ Nguyễn Văn Linh, khu Nam Sài Gòn, xung quanh có nhiều ao bèo thả cá để khách có thể vừa câu cá vừa nhâm nhi cà phê. Chủ quán là đôi vợ chồng bác sỹ Mộng Đào và Phạm Thiên Bê, con gái và con rể của bà Mộng Cầm.

Nữ sĩ Mộng Cầm khi quen nhà thơ Hàn Mạc Tử

Nhà cổ Huỳnh Thủy Lê

Nằm bên bờ sông Tiền, thuộc thị xã Sa Đéc, nhà cổ Huỳnh Thủy Lê là điểm đến thu hút đông đảo du khách mỗi khi ghé thăm tỉnh Đồng Tháp. Nét đặc biệt của ngôi nhà cổ này là sự giao thoa kiến trúc Việt - Pháp - Hoa cùng câu chuyện tình lãng mạn giữa nữ văn hào Pháp Marguerite Duras với công tử họ Huỳnh.

Khi chúng tôi đến đây, đoàn du khách Úc hơn 40 người đang chăm chú ngồi nghe cô hướng dẫn viên của Công ty Cổ phần Du lịch Đồng Tháp giới thiệu về ngôi nhà và chuyện tình giữa nữ văn hào Pháp Marguerite Duras và ông Huỳnh Thủy Lê. Cái không khí sầm uất ở khu phố Sa Đéc dọc bờ sông Tiền trong buổi chiều muộn càng làm cho du khách cảm nhận được cảnh trên bến dưới thuyền nhộn nhịp ngày nào.

Ngôi nhà cổ này được xây dựng năm 1895 bằng vật liệu chính là gỗ. Mái nhà lợp ngói âm dương, hai bên đầu cong vút hình chiếc thuyền, tượng trưng cho miền sông nước Tây Nam Bộ. Năm 1917, ông Huỳnh Cẩm Thuận (cha ông Huỳnh Thủy Lê) cho trùng tu lại ngôi nhà mang dáng dấp một biệt thự Pháp, kết hợp hài hòa giữa hai lối kiến trúc Đông - Tây. Từ đó đến nay, mặc dù đã hơn 100 năm nhưng ngôi nhà vẫn còn nguyên vẹn.

Nắng và gió Quy Nhơn - Bình Định

Bình Định có đường bờ biển dài 134 km, được thiên nhiên ban tặng vô số những thắng cảnh và bãi biển đẹp, với hàng chục bãi tắm lớn, nhỏ, đa phần còn nguyên sơ như: bãi biển Quy Nhơn, Ghềnh Ráng, Hải Giang, Nhơn Lý, Phú Hậu, Trung Lương, Vĩnh Hội, Tân Thanh, Mũi Rồng - Tân Phụng, Tam Quan… 

Hầu hết các bãi biển của tỉnh đều tương đối bằng phẳng, cát trắng, nước biển trong xanh, ngập tràn ánh nắng và có cảnh quan đẹp, đã và đang được đầu tư xây dựng thành các cụm, tuyến du lịch biển tập trung, liên hoàn, có thể khai thác tổ chức nhiều loại hình du lịch hấp dẫn như: tắm biển, du lịch sinh thái biển, lặn biển, trượt cát, thả diều, câu cá, thể thao dưới nước… 

Một khu resort bên bãi biển thành phố Quy Nhơn.

Về với Nà Luồng

Nằm nép mình bên dòng Nậm Mu hiền hòa, bản Nà Luồng (xã Nà Tăm, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu), là nơi cư trú của trên 90 hộ đồng bào dân tộc Lào. Nhờ gìn giữ được những phong tục tập quán lâu đời, bản của người Lào ở Nà Luồng đã trở thành điểm đến thân thiện với du khách.

Theo dân gian, cách đây 300 năm, một bộ lạc người Lào du cư đã vượt qua Thanh Hóa, Sơn La… tìm nơi canh tác, cư ngụ, tới địa phận ven dãy Hoàng Liên Sơn thấy phong cảnh bình yên, có thể khai phá làm ruộng nước, mở mang cuộc sống, mới dừng chân hạ trại. Tại vùng đất ven dải Hoàng Liên Sơn ấy, người Thái đã làm chủ, người Lào xin phép được khai khẩn và định cư. Tộc trưởng người Thái rộng lòng tiếp đón và đệ đơn lên quan trên cho bộ lạc người Lào nhập cư.

Đến nay, trên tiến trình lịch sử của đất nước, Lào, Thái và các dân tộc anh em khác cư trú tại các thung lũng ven dải Hoàng Liên Sơn vẫn đoàn kết, cùng nhau xây dựng cuộc sống ấm no theo đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước, trong đó, rất chú trọng giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. Bản sắc văn hóa của người Lào không bị đổi thay theo thời gian và không gian, giúp bản Nà Luồng hội tụ các điều kiện thuận lợi để phát triển du lịch bản làng, gắn liền với các yếu tố văn hóa truyền thống của cư dân.

Khám phá Pù Luông

Nằm ở phía Tây Bắc tỉnh Thanh Hóa, thuộc địa phận hai huyện Quan Hóa và Bá Thước, Khu Bảo tồn Thiên nhiên Pù Luông hiện đang lưu giữ những giá trị cảnh quan thiên nhiên phong phú, hệ động thực vật đa dạng, là điểm đến hấp dẫn với những ai ưa thích khám phá thiên nhiên…

Khu Bảo tồn Thiên nhiên (KBTTN) Pù Luông có diện tích 17.662 ha, hiện là khu vực rừng núi đá vôi đất thấp lớn nhất còn lại ở miền Bắc Việt Nam với 3 kiểu rừng chính: Rừng rậm trên đất thấp, núi thấp; rừng trên núi đá vôi; các thảm thực vật măng tre nứa và cây bụi. 

Ở độ cao từ 800 - 1000m là khu vực rừng nguyên sinh, xứ sở của loài Trai Lý cổ thụ. (Ảnh: Thông Thiện)

Ăn tết với vài “món lạ” độc đáo của miền Tây

Mấy ngày đầu năm, “ăn Tết” với các món ăn quen thuộc quá nhiều đạm, béo… Có dịp thưởng thức những món lạ, ngon của vùng đất phương Nam sẽ cho bạn nhiều thú vị với nghệ thuật ẩm thực dân dã nhưng không kém phần độc đáo. Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) xưa nay nổi tiếng về các món đặc sản vùng sông nước. Các bạn hãy thưởng thức qua vài món ẩm thực đặc trưng của xứ sở nầy.


Cháo dơi sen đất giồng 

Cháo dơi sen. Ảnh: Hoàng Thám 

Bánh tét lá cẩm

Bánh tét lá cẩm là đặc sản Cần Thơ nổi tiếng, được khách phương xa ưa chuộng, thích mua về làm quà cho người thân. Xưa kia, bánh tét có mặt trong gia đình vào các ngày giỗ chạp, lễ lạc, nhất là trong những ngày tết Nguyên đán. Vì vậy, có thể nói đây là loại bánh góp phần thiêng liêng hóa cuộc sống tâm linh của người Việt, là một phong tục tập quán tốt đẹp. 

Bánh tét lá cẩm. Ảnh: Phương Kiều 

Theo dòng chảy thời gian và nhu cầu ẩm thực ngày càng đa dạng, phổ biến, bánh tét hầu như có mặt quanh năm ở các quày sạp trong các chợ lớn nhỏ. Nhưng đó là loại bánh tét thông thường, chứ muốn có đòn bánh tét lá cẩm thì phải đặt chân tới đất Cần Thơ. 

Lên Sa Pa thưởng thức đồ nướng

Sa Pa bảng lảng sương mù. 

Nếu vài năm trước, du khách tới Sa Pa chỉ mong muốn ngắm nhìn những khung cảnh trời mây bảng lảng khói sương; ngày nay, người tới đây còn có thú vui khác của kẻ rong chơi đặt chân đến vùng đất này; đó là thưởng thức những món đồ nướng, nhất là về ban đêm. 

Du khách cứ đông lên, và hàng đồ nướng cũng nhiều lên; để rồi nơi phố núi bé nhỏ có hẳn một con phố mà bất kỳ ai tới đây cũng nhắc tới, đó là cái tên giản dị được gọi từ món hàng bán ven con phố “phố đồ nướng”. Các hàng bán đồ nướng được quy tụ ở con đường cạnh nhà thờ và dọc theo con đường dẫn tới khách sạn Công Đoàn, lên núi Hàm Rồng.

Thưởng ngoạn núi Tà Cú

Tại thị trấn Thuận Nam, huyện Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận, có một ngọn núi luôn nổi bật trên nền trời xanh ngắt, giữa những vườn thanh long sai trĩu quả, đó là núi Tà Cú - một địa danh gắn liền với di tích lịch sử văn hóa chùa Linh Sơn Trường Thọ và tượng Phật Thích Ca nhập niết bàn lớn nhất Ðông Nam Á.

Khu du lịch núi Tà Cú lâu nay vốn là nơi có khí hậu lý tưởng, rất thuận lợi cho việc nghỉ dưỡng với tổng diện tích hơn 250.000m2, bao gồm cả rừng, núi và biển trong quần thể sinh thái phong phú, đa dạng. Từ năm 2003 đến nay, núi Tà Cú còn nổi tiếng với hệ thống cáp treo, giúp du khách có thể vừa ngắm cảnh một vùng đồng bằng cực Nam Trung Bộ vừa tận hưởng không khí trong lành của vùng rừng nguyên sinh ngay bên dưới. Cả tuyến cáp treo có 25 -35 cabin, đóng mở tự động, mỗi cabin chở được 6 người, di chuyển trên đường cáp dài 1.600m và cao 500m. Công suất tải khách lên xuống trong vòng 1 giờ có thể lên đến 1.000 lượt khách, chỉ mất từ 7-10 phút để đến ga trên. 

Cổng chào Khu du lịch núi Tà Cú tại thị trấn Thuận Nam, huyện Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận.

Bước chân lên đỉnh Hòn Bà

Với khí hậu quanh năm mát mẻ, Hòn Bà (huyện Cam Lâm, tỉnh Khánh Hòa) được mệnh danh là “Đà Lạt của thành phố biển”. Chinh phục đỉnh Hòn Bà ở độ cao hơn 1500m, đường dốc quanh co, sương mù dày đặc, du khách cảm nhận được sự hùng vĩ, hiên ngang của đất trời.

Cách thành phố biển Nha Trang khoảng 60km về phía Nam, Hòn Bà có khí hậu quanh năm mát mẻ. 6h30 sáng, chúng tôi bắt đầu chinh phục đỉnh núi Hòn Bà. Đường lên đỉnh núi quanh co, thăm thẳm. Đi trong nắng lung linh và những con đường uốn lượn, chúng tôi dừng chân bên suối Đá Giăng, nơi còn rất hoang sơ với những khóm đá lô nhô, những hồ chứa nước và những con suối nhỏ. 

Hòn Bà giống như một nàng tiên ngủ trong rừng quanh năm mây phủ.

Sáo của người Thái

Trong kho tàng nhạc cụ âm nhạc các dân tộc Việt Nam, chiếc sáo (pí) từ lâu đã được biết đến là nhạc cụ đặc trưng của dân tộc Thái ở Sơn La.

Theo truyện dân gian dân tộc Thái để lại, vào những đêm trăng sáng, các chàng trai, cô gái Thái tuổi 16 đến 20 thường giao lưu văn nghệ, hát giao duyên. Tan hội, chàng trai tự tìm đến nhà cô gái mà mình thích để tỏ tình thông qua tiếng pí. Chàng trai thổi đến khi nào trong nhà cô gái không ai còn thức, lúc ấy mới dùng que chọc đúng vào chỗ ngủ của cô gái, đánh thức cô gái dậy để tâm sự. Các đêm tiếp theo, chàng trai dùng chiếc pí để thổi gọi người yêu, nhiều lần nghe thành quen nên mỗi lần nghe thấy tiếng sáo, cô gái dậy mở cửa cho người yêu vào nhà và ngồi tâm sự đến sáng. Từ đó, pí trở thành nhạc cụ không thể thiếu đối với các chàng trai, cô gái Thái.

Pí của người Thái làm từ trúc, rất đa dạng về chủng loại.

Khu bảo tồn thiên nhiên Bình Châu - Phước Bửu

Khu Bảo tồn Thiên nhiên Bình Châu - Phước Bửu thuộc huyện Xuyên Mộc, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, là khu rừng nguyên sinh ven biển duy nhất còn lại tương đối nguyên vẹn của Việt Nam. Nơi đây có tiềm năng du lịch rất lớn với nhiều dạng địa hình gồm cả đồi, núi, suối, hồ, biển và rừng.

Được thành lập từ năm 1978 với tên gọi “Khu rừng cấm Bình Châu” với mục đích bảo tồn nguồn gen, đa dạng sinh học, là nơi cung cấp, cư trú cho các loài sinh vật, đặc biệt là các loài quý hiếm đang có nguy cơ tuyệt chủng nằm trong Sách Đỏ Việt Nam và Danh lục Đỏ IUCN thế giới.

Đứng từ ngọn hải đăng Ba Kiềm cao nhất trên đỉnh núi, chúng tôi phóng tầm mắt ra bốn phía. Trước mặt là con đường ven biển cong hình lưỡi liềm đẹp mắt. Phía sau là ngút ngàn màu xanh của cây rừng trùng điệp trải dài trên ranh giới hành chính gồm 4 xã Bình Châu, Bưng Riềng, Bông Trang, Phước Thuận và thị trấn Phước Bửu. Do địa hình tương đối bằng phẳng, thoai thoải đổ vào trung tâm nên tạo thành 4 vùng địa hình khác nhau. Vùng bằng phẳng chiếm diện tích 9.902 ha, trải rộng từ phía Bắc đến phía Nam. Ở phía Tây có một vài ngọn núi cao từ 100 đến 150 mét và những quả đồi thoai thoải xen lẫn với những bàu nước ngọt tự nhiên. Tổng diện tích của vùng có địa hình đồi khoảng 350 ha. Vùng cồn cát ven biển có diện tích khoảng 940 ha, chạy dọc trên 17 cây số bờ biển. Vùng bưng bàu, hồ nước diện tích khoảng 200 ha, nằm rải rác trong Khu bảo tồn. 

Toàn cảnh Khu Bảo tồn thiên nhiên Bình Châu - Phước Bửu. (Ảnh: Nguyễn Luân)

"Vịnh Hạ Long" trên núi

Lâu nay, vùng Tây Bắc Việt Nam nổi danh với nhiều danh lam thắng cảnh đẹp, trong đó Thung Nai (huyện Cao Phong, tỉnh Hòa Bình) nằm trong danh sách ấy. Với vẻ đẹp kỳ thú, Thung Nai được nhiều du khách trong và ngoài nước yêu mến gọi là “Vịnh Hạ Long trên núi".

Từ thành phố Hòa Bình, theo một con đường đèo quanh co khoảng hơn 20km, Thung Nai hiện ra trong sương sớm với vẻ đẹp huyền ảo hiếm có. Giữa những đỉnh núi cao hiểm trở, một vùng nước rộng lớn mở ra trước mắt, lại kỳ ảo hơn với những hòn đảo nhỏ nhấp nhô trên sóng nước.

Với hệ thống núi đá vôi rất đặc trưng của Hòa Bình, khi ngập nước, Thung Nai chẳng khác nào một Hạ Long thu nhỏ.

Vẻ đẹp đình Chu Quyến

Thuộc địa phận xã Chu Minh, huyện Ba Vì, đình Chu Quyến là một ngôi đình cổ, được xây dựng từ thế kỉ XVII, góp phần làm nên vẻ đẹp văn hóa cho vùng đất thiêng Ba Vì và Thủ đô Hà Nội hơn nghìn năm tuổi.

Lâu nay, đình Chu Quyến được mệnh danh là ngôi đình lớn nhất xứ Đoài, thuộc làng Chu Quyến, một ngôi làng hiền hòa nằm ven đê sông Hồng. Đình Chu Quyến thờ Nhã Lang, con cả của Lý Phật Tử (thế kỉ VI) và bà thứ phi Lã Thị Ngọc Thanh, mẹ của Nhã Lang. Đình nhìn về hướng Tây Bắc, phía trước có hồ nước rộng. Đình có nhiều đặc trưng của một ngôi đình truyền thống Việt Nam như mặt bằng hình chữ nhật, cấu trúc bộ khung bằng gỗ, sàn gỗ nhiều cấp... Đồng thời, đình thuộc công trình tiêu biểu cho kiến trúc gỗ của người Việt về quy mô, vật liệu sử dụng, sự kết hợp tài tình, hiệu quả giữa điêu khắc và kiến trúc.

Về kiến trúc, đình Chu Quyến được thiết kế gồm một tòa đại đình hai gian, ba chái trông sừng sững và bề thế, không có công trình phụ trợ, bổ sung nào. Mái đình xoà rộng lan xuống thấp tạo vẻ bề thế, vững chãi, các đầu đao vút cong lên làm toàn bộ ngôi đình nhẹ nhàng, thanh thoát. Mái lợp ngói ta, bờ nóc gắn hai hàng gạch, tường rộng và dày. Trong đình có sân gỗ, chia làm 3 lớp để phân ngôi thứ vào những ngày việc làng thuở trước. Xung quanh đình có tường gạch che gầm sân, có trổ các ô hình chữ nhật ở hàng lan can gỗ. Gian giữa có gian thờ, có cửa võng chạm trổ công phu hình hoa lá, rồng phượng…

Đình Chu Quyến có kết cấu khung gỗ chồng rường với đầy đủ sáu hàng cột, đối xứng nhau qua trục dọc nhà. (Ảnh: Trần Huấn)

Chơi biển bãi Dài

Biển bãi Dài có mực nước cạn và rất sạch. Ảnh: Khuê Việt Trường

Đi hết đoạn đường đèo uốn lượn bám theo sườn núi sát biển từ Nha Trang vào sân bay Cam Ranh rồi rẽ trái vào con đường đất nhỏ chừng vài trăm mét sẽ gặp rất nhiều bãi giữ xe, là bạn đã tới bãi Dài, thuộc xã Cam Hải Đông, huyện Cam Lâm, tỉnh Khánh Hòa. Đó là một bãi cát trắng mịn dài gần 9 cây số ôm vòng cung vùng biển nước nông và sạch.

Bãi Dài nhộn nhịp từ năm 2004, sau khi có con đường ven biển nối trực tiếp thành phố Nha Trang với bán đảo Cam Ranh. Cùng thời điểm ấy, tỉnh Khánh Hòa đã có đề án quy hoạch vùng khai thác du lịch trọng điểm phía nam Khánh Hòa tại bãi Dài, với tổng diện tích khoảng 200 héc ta. Theo đó, tại đây sẽ hình thành các cụm du lịch sang trọng với những khu nghỉ dưỡng, giải trí cao cấp. 

Tháp cổ Ponagar

Được xây dựng từ thế kỷ VIII, Khu di tích Tháp Bà Ponagar (phường Vĩnh Phước, thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa) là một trong những quần thể kiến trúc tiêu biểu của nền văn hóa Chăm Pa và gần như còn nguyên vẹn qua thời gian… 

Bên quốc lộ 1A, cách trung tâm thành phố Nha Trang khoảng 2km về phía Bắc, Tháp Bà Ponagar nằm trên đỉnh một ngọn đồi, sát cửa sông Cái. Tổng thể kiến trúc Tháp Bà Ponagar bao gồm 3 tầng, trong đó, tầng thấp, ngang bằng mặt đất là ngôi tháp cổng nay không còn nữa. Trước cửa tháp là 2 hàng 10 cột lớn và 2 cột nhỏ hai bên. Chính giữa đặt một bàn thờ, bát hương, nơi từng diễn ra các hoạt động múa hát của người Chăm cổ vào mỗi dịp hội hè, lễ tết. Tầng giữa gọi là Mandapa với ý nghĩa là nhà khách, dành cho khách hành hương nghỉ ngơi, chuẩn bị lễ vật và sửa soạn trang phục trước khi làm lễ chính thức ở tầng trên. Tầng trên là nơi các ngọn tháp được xây dựng, nổi bật nhất là Tháp Bà Ponagar, bốn tầng, tượng trưng cho sắc đẹp, nghệ thuật và sự sáng tạo, bên trong có tượng nữ thần cao 2,6 mét, tạc bằng đá hoa cương màu đen, ngồi trên bệ đá uy nghiêm hình đài sen, lưng tựa phiến đá lớn hình lá bồ đề. Đây là một kiệt tác về điêu khắc Chăm Pa, là sự kết hợp hài hòa giữa kỹ thuật tượng tròn và chạm nổi. Các tháp khác thờ thần Shiva, thần Sanhaka và thần Ganeca.

Quần thể Tháp Bà Ponagar.

Đến Sài Gòn thăm Bảo tàng Thành phố Hồ Chí Minh

Nằm trong hệ thống các công trình kiến trúc đẹp và nổi tiếng của Thành phố Hồ Chí Minh (Tp.HCM), Bảo tàng Tp.HCM tọa lạc tại 65 Lý Tự Trọng, quận I là một công trình nghệ thuật đặc sắc với cái dáng vẻ trầm mặc, cổ kính.

Bảo tàng Tp.HCM là một trong 5 bảo tàng tiêu biểu được công bố trong danh sách “Tp.HCM - 100 điều thú vị” với phong cách kiến trúc đặc sắc, kết hợp Á - Âu. Nơi đây trưng bày nhiều bộ sưu tập hiện vật quý về lịch sử Sài Gòn xưa, giai đoạn lịch sử kể từ khi Việt Minh lãnh đạo cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp cho đến ngày nay và là một địa chỉ tham quan thu hút du khách trong nước và quốc tế.

Được xây dựng từ năm 1885 đến 1890 do kiến trúc sư người Pháp Alfred Foulhoux thiết kế, mục đích sử dụng làm Bảo tàng Thương mại để trưng bày sản phẩm Nam Kỳ. Tuy nhiên, đây lại là nơi chứng kiến biết bao lần đổi chủ với những biến cố lịch sử kể từ khi toà nhà được hoàn thành cho đến năm 1975. Có thể nhắc đến thời điểm tháng 9/1945, đây là nơi tướng Nhật Yoshio Minoda đã trao kiếm đầu hàng quân Đồng Minh. Sau ngày giải phóng miền Nam, thông nhất đất nước 30/4/1975 ít lâu, ngày 12/8/1978, Ủy ban Nhân dân Tp.HCM quyết định sử dụng toà nhà này làm Bảo tàng Cách mạng Tp.HCM. Ngày 13/12/1999, tòa nhà được đổi tên thành Bảo tàng Tp.HCM cho đến hiện nay.

Bảo tàng Tp.HCM là nơi trưng bày các hiện vật và tư liệu về sự hình thành, lịch sử đấu tranh và phát triển của Tp.HCM.

Nghề làm giấy của người Mông

Giấy được dùng rất phổ biến trong đời sống người Mông nhưng thường chỉ để dùng trong các hoạt động phục vụ tín ngưỡng vào mỗi dịp hội hè, lễ Tết. 

Người Mông có chữ viết riêng được soạn thảo theo bộ vần quốc ngữ nhưng họ không viết chữ lên giấy bản truyền thống. Giấy thờ, giấy cắt vào dịp Tết, dịp lễ... tất cả đều là thông điệp cầu mong những điều tốt lành, may mắn của người sống gửi tới Tổ tiên, thần linh. Người Mông quan niệm, nếu muốn những lời cầu khấn thành kính mau linh nghiệm tốt nhất là dùng giấy truyền thống do chính tay mình làm. Với quan niệm đó, ở chợ phiên lúc nào cũng có những gian hàng bán giấy bản, nhất là vào dịp Tết, ai đến chợ cũng thường ghé qua đây, mua một xấp giấy mang về nhà trang trí hay dùng cho những việc đầu Xuân, năm mới. 

Người Mông lột vỏ cây giang non làm nguyên liệu làm giấy truyền thống. 

Du ngoạn cảnh quan núi lửa Lý Sơn

Ít ai biết rằng huyện đảo Lý Sơn, tỉnh Quãng Ngãi có lịch sử hình thành thời tiền sử lại trên 5 ngọn núi lửa. Cho đến ngày nay, những cảnh quan mà 5 ngọn núi lửa đã tắt này để lại là những thắng cảnh tuyệt tác thu hút du khách vượt sóng nước đến chiêm ngưỡng, khám phá. 

Nếu nhìn từ đất liền ra vào một ngày đẹp trời, có thể thấy Lý Sơn kiêu hãnh vươn ra biển với hình một hình chóp nhô lên, đó chính là đỉnh núi Thới Lới. Trong 5 ngọn núi hình thành nên đảo Lý Sơn thì núi Thới Lới được xem như núi toàn đá. Sau một hồi chạy theo con đường bò quanh núi, chúng tôi đã đứng trên đỉnh Thới Lới quan sát bốn phương, tám hướng. Cánh đồng tỏi Lý Sơn nổi tiếng chia ô, phân thửa như bàn cờ. Phía xa, xanh ngắt một màu biển, tô điểm thêm một vài con thuyền hối hả lướt sóng ra biển Đông đánh cá.

Núi Giếng Tiền nhìn từ đỉnh Thới Lới.

Hấp dẫn Cô Tô

Bãi biển nguyên sơ, bờ cát dài trắng mịn, bãi đá cổ độc đáo cùng con người thân thiện…là những cảm nhận đầu tiên của du khách tới hòn đảo xinh đẹp Cô Tô. Cô Tô giờ trở thành điểm đến hấp dẫn du khách mỗi khi có dịp đến Quảng Ninh. 

Con tàu cao tốc tuyến Vân Đồn - Cô Tô, 4h chiều, chuyến tăng ca thứ tư trong ngày cũng là chuyến cuối cùng mà vẫn không hết cảnh đông đúc du khách muốn ra huyện đảo Cô Tô. Tôi đã phải đặt trước vé trên đường từ Hà Nội xuống mà muộn chút nữa là cũng không còn chỗ. Anh Hường, chủ doanh nghiệp tàu cao tốc Mạnh Quang đón chúng tôi ở cầu cảng với dáng vẻ tất tưởi: “Nhanh chân lên em, tàu đến rồi. Đã hai tháng nay, tàu của anh phải tăng thêm 2 ca/ngày vậy mà chuyến nào khách cũng vẫn đông”.

Tàu bắt đầu rời cảng, mỗi du khách được đích thân chủ tàu gửi tặng một tờ rơi “Những điều cần biết về du lịch Cô Tô 2012”. Ai cũng chăm chú đọc kĩ tờ rơi này khiến tôi thấy tò mò. Hóa ra mọi thông tin chi tiết về giá cả từng món ăn, từng phòng nghỉ trên huyện đảo đều được in rất cụ thể trên đó, thậm chí, có cả giá của từng tuyến xe ôm vận chuyển khách du lịch… Ở trên tàu một tiếng rưỡi đồng hồ ngắm thiên nhiên, đất trời, tôi bứt dần khỏi cái nóng nực, ngột ngạt đến xô bồ của chốn thành thị. Xa xa, một cầu cảng dài của huyện đảo Cô Tô chợt hiện ra trước mắt tôi.

Huyện đảo Cô Tô với gần 50 đảo lớn nhỏ là vùng biển đảo giàu tiềm năng để phát triển du lịch.

Bí ẩn rừng Minh Hoá

Theo chân một thợ sơn tràng (người đi rừng), chúng tôi băng rừng lội suối suốt mấy ngày trời để khám phá vẻ đẹp của những hang động còn nằm ẩn mình trong các cánh rừng sâu của huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình.

Anh Đinh Hồng Nhâm là một thợ sơn tràng có tiếng ở vùng rừng núi Minh Hóa. Hơn nửa đời người làm cái nghề xuyên rừng, lội suối nên dường như bất cứ chỗ nào trong vùng rừng núi Minh Hóa này anh cũng đều biết. Thậm chí, anh còn biết, ẩn dưới những tán rừng già Minh Hóa hiện có những hang động tuyệt đẹp mà ít người biết tới.

Đoàn người phải vượt qua những vách đá cao, một bên là núi, một bên là thung sâu.

Béo bùi cọ ỏm chấm mắm

Chỉ với một nồi nước đun liu riu và đang sủi tăm, thả những quả nhỏ giống như trái nho đen vào nồi, đậy vung và tiếp tục đun nhỏ lửa từ 5 đến 10 phút. Đổ ra rổ đến khi ráo nước là có thể ăn. Không ai nghĩ, chỉ với cách làm đơn giản ấy đã có thể có được món ăn ngọt bùi, ngậy chát vị quả cọ. Cách làm trên được người địa phương gọi là “om cọ” hay còn là “ỏm cọ”. 

Quả cọ. Ảnh: Hạnh Thư 

Quả cọ thường có vào cuối tháng Mười và có thể kéo dài đến đầu tháng Chạp. Nó đã trở thành món đặc sản của các tỉnh thuộc vùng trung du phía Bắc mà có lẽ nhiều nhất là ở tỉnh Phú Thọ. Vào mùa, cọ đã chín, những trái cọ chuyển sang màu xanh đậm hơi nâu (trông không khác gì quả nho không hạt của Mỹ). 

Phở cuốn Ngũ Xã

Được bán nhiều ở phố Ngũ Xá khoảng hơn chục năm nay, món phở cuốn đã góp phần tạo thêm sự phong phú cho các món ăn liên quan đến bánh phở trên đất Hà Thành.

Món phở cuốn đã góp phần tạo thêm sự phong phú cho các món ăn liên quan đến bánh phở trên đất Hà Thành. Ảnh: Sao Mai 

Men theo hồ Trúc Bạch, thực khách dễ dàng tìm đến dãy phố Ngũ Xã tràn ngập phở cuốn. Có quán trong nhà hàng sang trọng, nhưng cũng có những quán bình dân nằm ngay vỉa hè. 

Ngon lạ, cháo đậu đen Phú Quốc

Cháo đậu thì không lạ, nhưng ai đã một lần thưởng thức món cháo đậu đen ở Phú Quốc thì mới hiểu món cháo này ngon lạ lùng thế nào.

Vị béo của đậu đen, thơm ngậy của nước cốt dừa, ngòn ngọt sực sực của khô cá, dòn dòn dai dai của củ cải muối sẽ khiến thực khách một lần thưởng thức chẳng thể nào quên. Ảnh: Bình An 

Phú Quốc những ngày vào đông tuy không lạnh như những tỉnh thành khác ở miền Trung, miền Bắc; nhưng mỗi buổi sáng sớm, hay lúc chiều tối, cái lạnh của vùng đảo như ngấm vào da thịt, khiến người ta co ro và chỉ muốn tìm cái gì âm ấm, nong nóng để thưởng thức. Món cháo đậu đen nước cốt dừa ăn kèm với khô cá và củ cải trắng muối là một thứ như thế. 

Thơ mộng thác Tình yêu

Không chỉ quyến rũ ở vẻ đẹp của những phố núi mờ sương, những thửa ruộng bậc thang trùng trùng điệp điệp, Sapa còn nổi tiếng với dòng thác đầy lãng mạn - thác Tình yêu.

Thác Tình yêu thuộc địa phận xã San Sả Hồ, huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai, cách thị trấn Sa Pa khoảng 4km theo hướng Tây Nam, là một trong những điểm đến không thể bỏ qua trong hành trình du lịch Sapa. Trước khi đến đây, du khách được khám phá vẻ đẹp của khu rừng nguyên sinh, bao quanh bởi những tán trúc già rêu phong, trầm mặc. Rừng trúc xanh mướt, bạt ngàn và thấp thoáng là những gam màu đỏ, vàng, trắng của hoa đỗ quyên. Cảnh đẹp như bức tranh sơn thủy, thoảng bên tai là âm thanh xào xạc, thì thầm của rừng già khiến du khách có thể thả hồn mình theo thiên nhiên.

Thác Tình yêu được ví như chiếc nón trắng lấp lánh giữa đại ngàn.

Huyền bí Chầu văn

Cách đây chưa lâu, nhằm mục đích bảo tồn, tôn vinh nghệ thuật hát Chầu văn, Trung tâm Văn hóa Pháp tại Hà Nội và Câu lạc bộ Bảo tồn Chầu văn Việt Nam đã tổ chức hai đêm diễn loại hình nghệ thuật này, thu hút sự quan tâm của đông đảo công chúng...

Là loại hình nghệ thuật ca hát cổ truyền, Chầu văn còn gọi là hát văn, hát bóng, có xuất xứ ở vùng đồng bằng Bắc Bộ, tập trung chủ yếu tại tỉnh Nam Định và một số vùng quanh Hà Nội. Xuất phát từ hình thức diễn xướng dân gian trong các lễ hội, Chầu văn ra đời gắn liền với nghi thức hầu đồng của tín ngưỡng Tứ phủ (Đạo Mẫu) và tín ngưỡng thờ Đức Thánh Trần (Đức Thánh Vương Trần Hưng Đạo), một tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Bằng cách sử dụng âm nhạc có tính tâm linh, lời văn trau chuốt, Chầu văn được coi là hình thức ca hát mang ý nghĩa chầu Thánh. 

Không gian hầu đồng và hát chầu văn thường gắn liền với những nơi tôn nghiêm như đền thờ thánh.

Nét đẹp bản Áng

Đến với bản Áng, xã Đông Sang, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La, du khách được hòa mình vào thiên nhiên thơ mộng của núi rừng trùng điệp, đắm chìm trong hương sắc văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái.

Điều thú vị nhất của du lịch sinh thái bản Áng chính là ở rừng thông nằm cạnh hồ nước thơ mộng, tạo nên khung cảnh non nước yên bình của một bản làng vùng cao. Người ta ví hồ bản Áng như một tấm gương của thời tiết bốn mùa. Sáng sớm, mặt hồ khoác lớp sương mỏng tinh khôi, trưa về, nắng ngập một màu vàng như đang tiết trời của mùa hạ nhưng khi chiều tà, sương kéo về, se lạnh chớm mùa đông. Đẹp nhất là những đêm trăng, bóng thông soi xuống mặt hồ, tiếng thông reo vi vu, vang vọng đâu đó tiếng sáo gọi bạn tình của các chàng trai người dân tộc. 

Trên đường vào bản Áng, du khách đi qua những cánh đồng lúa xanh mướt.

Cảnh sắc Hồ Mây

Khu du lịch sinh thái Hồ Mây nằm trên đỉnh núi Lớn, thành phố Vũng Tàu, đang là một điểm du ngoạn mới lạ đối với du khách. Nếu như trước đây, để tham quan núi Lớn, du khách chỉ có thể chinh phục bằng đường bộ thì nay nhờ hệ thống cáp treo, bạn dễ dàng lên đỉnh sau vài phút ngồi trong cabin hòa mình với thiên nhiên.

Cảm giác đầu tiên của du khách đến Khu du lịch sinh thái Hồ Mây là sự thích thú khi được ngồi trong cabin cáp treo hiện đại dài hơn 500 mét. Ở độ cao 210 mét so với mặt nước biển, bạn thỏa sức phóng tầm mắt ngắm nhìn toàn bộ khung cảnh đất trời bao la. Thành phố Vũng Tàu với những con đường rợp bóng cây xanh thẳng tắp, con đường ven biển uốn lượn mềm mại như một dải lụa tại khu biển Bãi Trước. Xa xa, khu di tích Bạch Dinh trắng toát nổi bật giữa rừng cây, cảnh tàu thuyền neo đậu, ra vào cảng tấp nập khiến du khách càng thích mắt…

Khu du lịch sinh thái Hồ Mây rộng hơn 30ha. Đúng như tên gọi của nó, tại đây, vào mỗi buổi chiều tà, mây chập chùng kéo xuống lan khắp mặt hồ và đỉnh núi tạo nên một không gian vô cùng thơ mộng. Giữa thành phố biển nhưng Khu du lịch sinh thái Hồ Mây lại rất khác biệt với cảnh núi rừng trùng điệp, bầu không khí trong lành, mát mẻ, quanh năm nhiệt độ từ 22 - 25 độ C. Là một điểm du lịch sinh thái hấp dẫn, du khách có thể đi bộ theo những lối mòn nhỏ để khám phá vẻ đẹp hoang sơ của núi, rừng cây bằng lăng, hay tham gia các hoạt động dã ngoại như cắm trại qua đêm tại rừng thông Caribbe, rừng hoa anh đào...

Khu du lịch sinh thái Hồ Mây là điểm du lịch không thể bỏ qua mỗi khi du khách đến với thành phố biển Vũng Tàu.