Đền thờ bia ký lăng mộ Quận công Lê Bùi Vị

Quận công Lê Bùi Vị (tức Lê Bá Trí) là công thần thời Lê Trung hưng. Hiện mộ và đền thờ của ông ở thôn Phú Thọ, xã Lưu Vệ, được con cháu dòng họ Lê Bá, Nhân dân hương khói, thờ phụng.

Đền thờ Quận công Lê Bùi Vị. Ảnh: Khắc Công

Khám phá vẻ đẹp thác Ba

Nhiều năm trở lại đây, thác Ba ở bản Đe (xã Trung Hạ) là một trong những điểm đến lý tưởng cho du khách thập phương trải nghiệm, khám phá.

Thác Ba, bản Đe, xã Trung Hạ thu hút nhiều du khách đến khám phá, trải nghiệm.

Trong những ngày đầu tháng 10 chúng tôi có chuyến ngược ngàn khám phá vùng đất Trung Hạ. Theo sự chỉ dẫn của cán bộ xã, chúng tôi được tham quan, trải nghiệm nhiều cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, hữu tình, trong đó phải kể đến thác Ba, ở bản Đe. Vào những ngày hè oi ả, được đắm mình trong dòng thác Ba nước trong xanh, mát lạnh khiến du khách quên đi cái nóng bức oi nồng.

Khai quốc công thần Lê Lôi

Góp sức cùng với Bình Định vương Lê Lợi đánh thắng quân xâm lược nhà Minh trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn ở thế kỷ XV có một danh tướng đã lập nhiều công trạng, đó chính là Khai quốc công thần Lê Lôi.

Di tích văn hóa lịch sử cấp tỉnh - đền thờ Lê tộc công thần ở xã Tân Ninh. Ảnh: Khắc Công

Theo tộc phả của dòng họ Lê Đình, Lê Lôi sinh ra và lớn lên ở Cổ Định xưa (nay là xã Tân Ninh). Ông là con trai út của tiến sĩ Lê Duy Duật. Nhà Hồ sau khi cướp ngôi nhà Trần, khiến lòng người oán giận, thừa cơ ấy, giặc Minh đã đem quân sang xâm lược nước ta, tàn sát Nhân dân, đốt nhà, cướp của. Chép về việc Lê Lôi tìm đến nghĩa quân Lam Sơn để phò Lê Lợi đánh giặc Minh, gia phả dòng họ Đinh Liệt ở Đông Cao (xã Trung Chính ngày nay) ghi rất rõ đó là vào ngày 18/8/1417. Trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, Lê Lôi đã mang hết tài trí của mình cho cuộc kháng chiến, ông đã có mặt trong đoàn dũng tướng đội cỏ suốt đêm bơi xuôi dòng sông Chu để đoạt lại hài cốt của tổ tiên Lê Lợi bị giặc đào bới mang đi nhằm buộc Lê Lợi phải đầu hàng.

Khát vọng bên dòng suối Yên

Dòng suối Yên trong vắt uốn lượn qua xã Mường Mìn vùng giáp biên. Một bên là những nếp nhà sàn truyền thống, bên kia là những thửa ruộng bậc thang vàng ruộm. Bức tranh bình dị ấy đã, đang là những tiềm năng để bà con bản Thái nơi đây ấp ủ khát vọng xây dựng bản du lịch cộng đồng, đậm đà bản sắc.

Vẻ đẹp của những thửa ruộng bậc thang như bức tranh tô sắc cho bản làng bên dòng suối Yên.

Vẻ đẹp kiến trúc nơi làng cổ Tiên Hòa

Làng cổ Tiên Hòa, xã Tống Sơn được nhắc đến là nơi lưu giữ các lớp kiến trúc truyền thống đặc sắc. Với cấu trúc dân cư “ngõ hạng”, hệ thống mái ngói cổ rêu phong, giếng làng, bến nước... và việc phát hiện di chỉ khảo cổ học Cồn Cổ Ngựa nằm trong nền văn hóa Đa Bút cách đây 5.000-6.000 năm, Tiên Hòa là minh chứng sống cho lịch sử - văn hóa - kiến trúc làng quê Việt.

Làng cổ Tiên Hòa với những ngôi nhà nhuốm màu thời gian.

Mùa vàng Pù Luông: Từ “cảnh đẹp để ngắm” sang “trải nghiệm để nhớ”

Khi lúa vàng phủ khắp ruộng bậc thang Khu Du lịch sinh thái cộng đồng Pù Luông, du khách thường nhắc đến nơi đây như những hình ảnh quyến rũ bậc nhất của du lịch xứ Thanh. Thế nhưng, để mùa vàng ấy trở thành thương hiệu hút khách thực sự, cần một chiến lược đồng bộ, bền vững và giàu bản sắc.

Mùa vàng Pù Luông là một trong những trải nghiệm không thể bỏ lỡ khi đến xứ Thanh trong dịp này.

Bà chúa Đồn Trang Nguyễn Thị Ngọc Đô

Nổi tiếng xinh đẹp lại thông minh, tài giỏi, giúp dân làng khai khẩn đất đai, làm ăn sinh sống đồng thời giúp chúa Trịnh Tùng tổ chức hậu cần trong thời kỳ phò Lê diệt Mạc - bà chính là Nguyễn Thị Ngọc Đô - thứ phi của Bình An vương Trịnh Tùng.

Di tích lịch sử Đền thờ Bà chúa Đồn Trang ở xã Quý Lộc.

Lý lịch di tích đền Bà chúa Đồn Trang có ghi cụ thể về việc thờ bà Nguyễn Thị Ngọc Đô, sinh năm Nhâm Thân (1572) tại làng Nguyệt Viên, xã Hoằng Quang (nay là phường Nguyệt Viên). Thân sinh ra bà là Nguyễn Như Giai, từng đỗ Quốc tử giám giám sinh, hiệu Nguyệt Khê tiên sinh, được phong là Quang tiến lộc đại phu, Thuần tiến hầu.

Đền Đức Thánh Cả dưới chân núi Mã Yên

Ngọn núi Mã Yên nằm trong không gian làng cổ Đông Sơn (phường Hàm Rồng), là 1 trong 99 ngọn núi thuộc dãy Đông Sơn - Hàm Rồng kỳ vĩ. Nơi đây không chỉ có cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp, thanh bình mà còn lưu dấu nhiều giá trị tiêu biểu. Trong đó, đền và lễ hội đền Đức Thánh Cả là nét chấm phá đặc sắc, biểu tượng đẹp cho đời sống văn hóa - tâm linh của người dân nơi đây.

Rước kiệu trong Lễ hội đền Đức Thánh Cả (làng cổ Đông Sơn, phường Hàm Rồng).

Về ngôi đình còn lưu giữ nhiều sắc phong

Tọa lạc ở vị trí đắc địa tại thôn 5, xã Hoằng Sơn, đình Thanh Nga không chỉ là nơi thờ cúng, sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng của người dân địa phương, mà còn là “nhân chứng” của biết bao thăng trầm lịch sử. Không chỉ nổi bật về mặt kiến trúc, người dân nơi đây luôn tự hào khi đình làng đang lưu giữ nguyên vẹn nhiều sắc phong và thần phả...

Những sắc phong được người dân lưu giữ nguyên vẹn ở đình Thanh Nga.

Tiên Trang - Chiếc áo của nàng tiên

Những ngày tháng Sáu này, nếu bạn muốn rời thành phố đông đúc, nóng bức và ngột ngạt, nếu bạn ngần ngại với những bãi biển đông nghịt người, bao quanh chúng vẫn là những cao ốc và những tiện nghi phố thị ồn ã chói gắt, hãy tìm đến với bãi biển Tiên Trang.

Bãi biển Hải Lĩnh, Thanh Hóa - Điểm cắm trại lý tưởng

Một bãi biển ở Thanh Hóa sở hữu bờ cát mịn phẳng và rộng, nước trong veo, hàng phi lao xanh mát chạy dài, được du khách khen ngợi là điểm cắm trại lý tưởng dịp đầu thu.

Đầu tháng 9, vợ chồng anh Hoàng Tú, chị Bích Huyền (Hà Nội) đưa 4 con (17 tuổi, 14 tuổi, 8 tuổi và 5 tuổi) đi cắm trại 2 ngày 1 đêm ven biển Thanh Hóa, tận hưởng thời tiết mát mẻ dịp đầu thu.

Địa điểm gia đình 6 thành viên lựa chọn là bãi biển Hải Lĩnh (phường Hải Lĩnh) cách Hà Nội hơn 200 km.

"Mùa hè, khi các con được nghỉ dài ngày, chúng tôi thường đi du lịch xa. Thời điểm này đã vào năm học, tôi ưu tiên địa điểm gần, di chuyển thuận lợi, dễ dàng để các con không mệt mỏi mà vẫn được nghỉ ngơi, thư giãn. Từ Hà Nội đi biển Hải Lĩnh chỉ khoảng 3 - 3,5 tiếng", chị Huyền nói.

Gia đình Hà Nội lựa chọn cắm trại ở biển Hải Lĩnh

Đặc sản nướng thơm lừng ở Pù Luông, 'níu chân' du khách giữa rừng xanh

Không chỉ quyến rũ du khách bởi cảnh sắc hoang sơ, ruộng bậc thang xanh ngút ngàn, Pù Luông (Thanh Hóa) còn níu chân người đến bởi món cá dốc nướng, một tinh hoa ẩm thực mang đậm bản sắc của người Thái.

Pù Luông (Thanh Hoá) không chỉ đẹp bởi thiên nhiên trù phú với rừng xanh, ruộng bậc thang kỳ vĩ, mà còn hấp dẫn bởi hương vị ẩm thực độc đáo của núi rừng.

Trong đó, cá dốc nướng là món ăn gắn liền với đời sống và văn hóa của đồng bào Thái bản địa.

Cá dốc tươi sống cùng nguyên liệu chế biến. Ảnh: CTV

Du lịch xứ Thanh: Thiên nhiên hào phóng, trải nghiệm đậm đà

Nằm ở cửa ngõ phía Bắc của dải đất miền Trung, Thanh Hóa không chỉ là vùng đất giàu truyền thống lịch sử, mà còn là điểm đến hấp dẫn bởi sự hòa quyện giữa thiên nhiên kỳ vĩ và những giá trị văn hóa đặc trưng. Khai thác tiềm năng, thế mạnh ấy, du lịch Thanh Hóa đang từng bước thu hút du khách bởi sự đa dạng về sản phẩm cùng những trải nghiệm đặc sắc, hấp dẫn.

Khu Du lịch sinh thái Suối Đang (xã Văn Phú) có nhiều tiềm năng để phát triển du lịch cộng đồng. Ảnh: Lê Công Bình (CTV)

Trận địa Đông Ngàn và Tượng đài Trung đội dân quân gái Hoa Lộc: Địa chỉ đỏ trên hành trình về nguồn

Về xã Hoa Lộc, trong không gian vùng đất cổ Hoa Lộc, cùng với di chỉ văn hóa Hoa Lộc, Nghinh môn thời Lý cổ kính, nghè Yên Trung, Trận địa Đông Ngàn và Tượng đài Trung đội dân quân gái Hoa Lộc,... gắn với những sự kiện và nhân vật có ảnh hưởng đến lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc. Đây chính là sức mạnh nội sinh khích lệ tinh thần các thế hệ con em Hoa Lộc nỗ lực rèn luyện, học tập, phấn đấu, phát huy trí lực xây dựng quê hương, đất nước.

Tượng đài Trung đội dân quân gái Hoa Lộc là địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ.

Đỉnh Pù Gió trong mây...

Vườn quốc gia (VQG) Xuân Liên là nơi có cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ, khoáng đạt với những ngọn núi cao hàng nghìn mét so với mực nước biển như: Pù Gió, Pù Ta Leo, Pù Hòn Hàn... Trong đó, trekking mạo hiểm chinh phục đỉnh Pù Gió là tour du lịch thú vị, đầy kích thích, hứa hẹn mang đến nhiều trải nghiệm cho những ai ưa thích khám phá, hòa mình vào thiên nhiên.

"Biển mây” trên đỉnh Pù Gió.

Guồng nước 'công trình thủy lợi' của người dân vùng cao xứ Thanh

Đến các xã vùng cao của tỉnh Thanh Hóa không khó để nhìn thấy các guồng nước được người dân lắp ở các khe, suối để lấy nước phục vụ sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp.

Guồng nước là một trong những biểu tượng gắn bó mật thiết với đời sống sinh hoạt và lao động của người Thái, Mường ở vùng cao Thanh Hóa. Những guồng nước này được người dân gọi là “công trình thủy lợi”.

Guồng nước hay còn gọi là “cọn nước”, là một hệ thống lấy nước từ sông, suối để dẫn về ruộng đồng phục vụ sản xuất nông nghiệp.

Đến các xã vùng cao xứ Thanh không khó để bắt gặp những guồng nước "khổng lồ"

Đất làng Quảng Hán

Làng Quảng Hán, xã Yên Ninh (trước đây thuộc xã Yên Hùng, huyện Yên Định) nằm trong không gian của vùng đất cổ Quảng Mạc trang. Làng đã được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng có công với nước năm 2010.

Cổng làng được người dân xây dựng khang trang. Ảnh: Khánh Lộc

Làng Quảng Hán (người dân nơi đây thường gọi là làng Quảng) còn được biết đến với tên cổ là Kẻ Quảng. Theo sử sách và lưu truyền dân gian, làng được lập dựng vào thời nhà Lý. Những thế hệ đầu tiên đến đây sinh sống chia Kẻ Quảng thành các xóm: Đông, Đoài, Nam, Bắc. Về sau là hai thôn lớn Đông Thọ và Thượng Bảng. Hiện làng gồm ba thôn: Thành Thái, Sơn Cường và Hòa Thượng. Trước khi sáp nhập xã, Quảng Hán là làng có diện tích rộng nhất và đông dân nhất của xã Yên Hùng.

Chiêu Văn vương Trần Nhật Duật và đất Thanh

Khi làm Tri phủ Thanh Hóa, Chiêu Văn vương Trần Nhật Duật (1255-1330) đã lập vùng đất Văn Trinh là thái ấp. Tuy vậy, với vùng đất này, ông không chỉ là người lập ấp, mà còn là người “khai sinh” ra hát nhà trò - một trong những điệu hát đầu tiên của ca trù Việt Nam.

Đền thờ Trần Nhật Duật nằm ngay dưới núi Văn Trinh, xã Quảng Ngọc.

Cá dầm xanh nướng: Đặc sản của người Thái ở Pù Luông

Khi đến với vùng đất Pù Luông (Thanh Hóa), có một món đặc sản của người Thái làm nhiều du khách luôn phải nhắc đến đó là Cá dầm xanh nướng. Món ăn này chứa đựng câu chuyện về sự giao hòa của thiên nhiên và văn hóa ẩm thực độc đáo của người Thái trên vùng đất Pù Luông.

Pù Luông có hệ thống những con suối mát lạnh quanh năm, trở thành ngôi nhà lý tưởng của loài cá dầm xanh quý hiếm. Dân gian ví von loài cá này là "ngũ quý hà thủy" hay "cá tiến vua" bởi độ quý hiếm và giá trị ẩm thực thượng hạng của nó.

Trên đất Kẻ Đầm

Nằm ở phía Tây Nam huyện Nông Cống, vùng đất Thăng Thọ còn được biết đến với tên gọi cổ là Kẻ Đầm. Từ đất cằn hoang rậm, những thế hệ người dân cần lao đã biến nơi đây trở thành làng quê trù phú.

Di tích lịch sử từ đường họ Bùi Hữu ở làng Thọ Thượng.

Cho đến ngày nay, Kẻ Đầm được biết đến là tên gọi cổ xưa nhất của vùng đất Thăng Thọ. Vào thời Lý - Trần, nơi đây vẫn là chốn hoang rậm, chưa có làng mạc. Đến thời Lê một nhóm người khi đến đất Nông Cống, qua Kẻ Đầm đã dừng lại lập làng, gây dựng cơ nghiệp và đặt tên cho làng là Sa Vỹ (nay là thôn Thọ Thượng). Tuy nhiên sau đó, vì những biến cố xảy đến khiến người dân phiêu tán.