Biển Hải Lĩnh – điểm đến mới của giới trẻ

Nếu biển Hải Hòa, Bãi Đông đã khá nổi tiếng, có hệ thống khách sạn, nhà hàng lớn được mệnh danh là “biển ngọc” phía Nam tỉnh Thanh Hóa thì biển Hải Lĩnh vẫn còn hoang sơ vắng vẻ, và ít người biết đến. So với những ồn ào, chật chội, khan hiếm phòng của các điểm du lịch khác thì chỉ cần bạn thích là có thể đến ngay với bãi biển Hải Lĩnh (thị xã Nghi Sơn).

Bình yên buổi sáng ở biển Hải Lĩnh.

5 giờ sáng chị Trần Nga, người Hà Nội, dậy ra chợ biển Hải Lĩnh chờ tàu cá về để mua hải sản. Tầm này năm ngoái, chị cũng đến đây, đi chợ sớm mua được mẻ ghẹ tươi xanh, rồi nhờ chủ nhà hấp lên, ai cũng khen ngon. Hôm nay, cũng lại mượn xe máy của chủ nhà, chị đến chợ, mua mớ mực tươi còn đang nhấp nháy.

Người cộng sản kiên trung của chiến khu Ngọc Trạo

Phạm Văn Hinh sinh năm 1914, quê ở làng Cẩm Bào, tổng Cổ Tế, huyện Thạch Thành, phủ Quảng Hóa, nay là làng Cẩm Bào, xã Vĩnh Long (Vĩnh Lộc). Dù xuất thân trong một gia đình quan lại phong kiến, nhưng ông lại sớm giác ngộ cách mạng.

Nhà thờ họ Phạm ở làng Cẩm Bảo, xã Vĩnh Long (Vĩnh Lộc) - nơi thờ cúng liệt sĩ Phạm Văn Hinh.

Về thăm làng cổ Vân Cổn

Nằm cách thị trấn Triệu Sơn (Triệu Sơn) khoảng 6km có một ngôi làng tuổi đời hàng thế kỷ nằm bên sông Nhơm, đó là làng Vân Cổn thuộc xã Vân Sơn.

Đền Tía ở làng Vân Cổn được UBND tỉnh công nhận là Di tích lịch sử - Văn hóa cấp tỉnh.

Đầu thế kỷ XIX, Vân Cổn là một làng thuộc tổng Cổ Định (Nông Cống). Đến thời Đồng Khánh, do cư dân phát triển đông đúc, làng được công nhận là một xã thuộc tổng Yên Định. Sau năm 1945, Vân Cổn thuộc xã An Nông.

Trên mảnh đất huyền thoại, tâm linh

Vùng đất nằm ở phía Đông Bắc tỉnh Thanh Hóa, cách TP Thanh Hóa khoảng 40 km được thiên nhiên ưu đãi cho thế núi, hình sông, đồng bãi cùng hệ thống di tích, danh lam thắng cảnh, bề dày lịch sử - văn hóa truyền thống... Đánh thức tiềm năng, lợi thế ấy thành các giá trị, động lực phát triển du lịch luôn là một trong những nhiệm vụ được các cấp ủy đảng, chính quyền và Nhân dân Nga Sơn qua các thời kỳ quan tâm, chú trọng.

Lễ hội Mai An Tiêm được tổ chức vào trung tuần tháng 3 âm lịch với nhiều hoạt động mang đậm nét văn hóa truyền thống, văn nghệ - thể thao quần chúng đặc sắc.

Phát huy giá trị di tích đền thờ Lê Phụng Hiểu

Xã Hoằng Sơn (Hoằng Hóa) là vùng đất giàu giá trị lịch sử, nơi còn lưu giữ được một hệ thống di sản văn hóa vật thể có giá trị lịch sử - văn hóa đặc sắc, trong đó có đền thờ Lê Phụng Hiểu. Những năm qua, xã luôn chú trọng đến việc giữ gìn, phát huy giá trị của đền thờ nhằm tri ân công đức của bậc tiền nhân.

Đền thờ Lê Phụng Hiểu, xã Hoằng Sơn (Hoằng Hóa).

Đền thờ Lê Phụng Hiểu gắn liền với cuộc đời và công trạng của võ tướng Lê Phụng Hiểu - một nhân vật lịch sử đặc biệt, quê ở Kẻ Bưng, hương Băng Sơn, Châu Ái, nay là làng Xuân Sơn, xã Hoằng Sơn (Hoằng Hóa). Ông phụng sự hai triều vua nhà Lý là Lý Thái Tổ (1009-1028) và Lý Thái Tông (1029-1054).

Không gian văn hóa đặc sắc dưới chân Pù Luông

Lâu nay, người ta nhắc nhiều tới đỉnh Pù Luông nằm trong Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Luông - nơi được mệnh danh là “thiên đường giữa đại ngàn” của xứ Thanh. Nhưng ít ai biết rằng, ở huyện Lang Chánh cũng có đỉnh Pù Luông sừng sững “che mưa, chắn gió” cho những bản làng người Thái từ ngàn xưa.

Đường vào thung lũng lúa Ngàm Pốc, thung lũng hoa Mường Đeng.

Trần Văn Vĩnh - dũng tướng dưới triều vua Minh Mạng

Nhắc đến Trần Văn Vĩnh (1773-1856) quê ở Vãn Hà, huyện Thụy Nguyên (nay là thị trấn Thiệu Hóa, huyện Thiệu Hóa) là nhắc đến một trong những tướng quân xuất sắc, góp phần vào sự ổn định chính trị triều Nguyễn dưới thời thịnh trị của vua Minh Mạng.

Nhà thờ Vệ úy tướng quân Trần Văn Vĩnh ở khu phố 1, thị trấn Thiệu Hóa, huyện Thiệu Hóa.

Lưu Đình Chất: Danh quan tài đức

Làm quan dưới triều Lê - Trịnh, từng giữ chức Tham tụng trong phủ Chúa, danh vọng rực rỡ, danh nhân Lưu Đình Chất còn được sử sách ghi nhận là một nhà ngoại giao có nhiều đóng góp. Cuộc đời và sự nghiệp làm quan của ông đã góp phần vào sự rạng danh của đất và người xứ Thanh.

Danh sĩ Lưu Đình Chất được hậu thế thờ ở nhà thờ dòng họ Lưu, làng Đông Khê. Ảnh: Khánh Lộc

Về đình Ngô Xá Hạ, nhớ ngày khởi nghĩa xưa

Giữa không khí thanh bình của làng quê, tôi như lạc vào những ngày tháng chiến đấu oanh liệt qua những lời kể mang sức nặng của dòng chảy lịch sử kiêu hùng của đất và người làng Ngô Xá Hạ, nay là khu phố Đồng Chí, huyện Thiệu Hoá.

Đình làng Ngô Xá Hạ nhuốm màu rêu phong, là nơi diễn ra nhiều sự kiện lịch sử, nhiều cuộc mít tinh đấu tranh cách mạng của quần chúng Nhân dân địa phương.

Lễ hội Chá Mùn

Lễ hội Chá Mùn là một nét đẹp sinh hoạt văn hóa, tín ngưỡng quan trọng của dân tộc Thái xã Yên Thắng (Lang Chánh). Nhận thức được tầm quan trọng của lễ hội này, những năm qua, cấp ủy, chính quyền xã luôn quan tâm bảo tồn và phát huy, góp phần làm phong phú đời sống tinh thần của người dân.

Đồng bào dân tộc Thái ở xã Yên Thắng quan tâm gìn giữ và phát huy giá trị Lễ hội Chá Mùn.

Làng cổ Tường Vân

Nằm bên sông Cầu Chày, làng Tường Vân xã Định Thành (Yên Định) có lịch sử lập làng và phát triển cách đây hàng nghìn năm. Đây cũng là quê hương của hai anh em Tiến sĩ họ Khương nổi danh trong lịch sử: Khương Công Phụ; Khương Công Phục.

Di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia đền thờ Khương Công Phụ ở làng Tường Vân. Ảnh: Khánh Lộc

Theo sách Địa chí huyện Yên Định, Tường Vân là một trong những làng cổ lâu đời của huyện Yên Định, có lịch sử hình thành, phát triển từ thời các Vua Hùng. Đây cũng là quê hương của Tiến sĩ Khương Công Phụ và em là Khương Công Phục.

Bí mật trong ngôi làng tựa lưng vào núi ở Thanh Hóa khiến nhiều người sửng sốt

Làng Tiên Hòa thuộc xã Hà Lĩnh, huyện Hà Trung (Thanh Hóa) có lịch sử lâu đời. Nơi đây còn phát hiện được di chỉ khảo cổ Cồn Cổ Ngựa cách đây khoảng 6.000 năm.

Nằm nép mình bên tả ngạn bờ sông Mã, làng Tiên Hòa được biết đến với tên gọi cổ xưa như Kẻ Khao – Khao Rú. Nơi đây đã phát hiện được di chỉ khảo cổ học Cồn Cổ Ngựa nằm trong nền văn hóa Đa Bút cách đây 5.000 – 6.000 năm.

Trải qua nhiều biến cố của lịch sử và thời gian, ngôi làng vẫn lưu giữ được nhiều nét kiến trúc cũng như văn hóa truyền thống của vùng quê.

Theo các vị cao niên trong làng, khoảng giữa thế kỷ XVII, làng được tách thành 2 thôn. Một bộ phận dân cư tập trung xung quanh chân núi để tránh lụt lội về mùa mưa nên gọi là Tiên Hòa Sơn thôn (hay Khao Rú); số còn lại sống tại Tiên Hòa Bái thôn (còn gọi là Khao Đồng).

Toàn cảnh ngôi làng Tiên Hòa tựa lưng vào núi. Ảnh: Xuân Lục

Dấu ấn Tướng quân Lê Hoành trên đất Cao Ngọc

Năm 1418, từ vùng núi rừng Lam Sơn, Lê Lợi dựng cờ khởi nghĩa chống lại ách đô hộ của nhà Minh. Theo lời kêu gọi của ông, hào kiệt cả nước lần lượt tụ hội về đây, gây dựng nghiệp lớn. Trong đó, phải kể đến người đầu tiên đã luôn ủng hộ và theo sát bên chủ tướng Lê Lợi, đó là tướng quân Trần Hoành và con trai Trần Vận. Cả hai ông sau này đều trở thành những vị đại thần của triều đại Hậu Lê.

Đền Cọn - nơi thờ Tướng quân Lê Hoành tại xã Cao Ngọc (Ngọc Lặc).

Lý Thường Kiệt với vùng đất Châu Ái - Thanh Hóa

Từ một chức sĩ quan thị vệ theo hầu Lý Thái Tông, do tài năng và đức độ, Ngô Tuấn (tên thật của Lý Thường Kiệt) trở thành một võ tướng mưu lược, giữ chức Thái bảo rồi Thái phó dưới thời Lý Thánh Tông. Ông được nhà vua nhận làm con nuôi (Thiên tử nghĩa nam), được mang họ vua và từ đó mang tên Lý Thường Kiệt.

Thái úy Lý Thường Kiệt được thờ phụng trang nghiêm ở chùa Sùng Nghiêm Diên Thánh (xã Thuần Lộc, Hậu Lộc). Ảnh: Chi Anh

Đình làng Phú Vinh

Nằm ở trung tâm làng Phú Vinh (thị trấn Bút Sơn, Hoằng Hóa), đình Phú Vinh là công trình kiến trúc bề thế thời Nguyễn - nơi thờ Thành hoàng làng “Phù Vệ Đại vương Nguyễn Công Vũ” có công đánh đuổi giặc ngoại xâm. Di tích còn là địa điểm lịch sử thời kỳ tiền khởi nghĩa.

Đình làng Phú Vinh đã được xếp hạng di tích cấp tỉnh.

Làng Phú Vinh trước đây thuộc xã Hoằng Vinh (sau khi sáp nhập, hiện nay thuộc thị trấn Bút Sơn), giáp với các làng Cự Lộc, Hòa Diên, Thanh Ngoạn (xã Hoằng Đồng). Theo sử liệu và lưu truyền dân gian, bấy giờ vùng đất này (được cho là gồm các xã Hoằng Thịnh, Hoằng Đồng, Hoằng Vinh) dù đã có con người đến cư ngụ song vẫn còn khá hoang sơ. Đến thời Trần, một người đàn ông tên Nguyễn Công Đàn từ phía Bắc đã tìm về, góp sức cùng với dân làng khai khẩn ruộng hoang. Ông Nguyễn Công Đàn có sức khỏe, lại giỏi võ nghệ và trượng nghĩa nên được người dân rất mực quý mến. Tại đây, ông kết duyên cùng bà Ngô Thị - một người phụ nữ tài sắc vẹn toàn, giỏi nghề tằm tơ, dệt vải. Chính bà đã có công dạy và truyền nghề cho người dân trong vùng.

Sầm Sơn: Đến để yêu và nhớ

Với hành trình 3 ngày 2 đêm đồng hành cùng gia đình và những người bạn ở TP Sầm Sơn, tôi đã đi từ bất ngờ này sang bất ngờ khác.

Đền Cá Lập ở TP Sầm Sơn.

Đến để yêu...

Chúng tôi đến từ nhiều địa phương trong cả nước, nhưng Sầm Sơn không xa lạ với hầu hết các thành viên. Nhiều người thậm chí đến Sầm Sơn rất nhiều lần nhưng vẫn đồng ý quay lại. Có lẽ, họ cũng như tôi, cho bản thân thêm cơ hội để có những trải nghiệm và cảm nhận mới hơn, trọn vẹn hơn, thậm chí là trưởng thành hơn.

Tình cờ trước đó ít hôm tôi đã xử lý giúp bạn một bài viết về chuyến du lịch Sầm Sơn cách đây gần 30 năm. Đó cũng là lần đầu tiên, bạn chạm mặt biển, chạm mặt xứ Thanh. Trong bài, bạn viết về Sầm Sơn rất khác, với những nét hoang sơ vốn có của một thị xã biển làm du lịch. Con đường chạy thẳng ra biển dưới hàng cây xanh, thưa thớt những khách sạn; bình dị với những chuyến đi lưới từ sáng sớm; những chiếc thuyền thúng úp đều trên bãi cát... Vậy mà giờ đây, chúng tôi đang bước trên con đường thênh thang nối TP Thanh Hóa và Quốc lộ 1A với TP Sầm Sơn; chụp ảnh ở quảng trường biển - “Biểu tượng mới của Sầm Sơn”, vui đùa trong công viên nước có mức đầu tư lên đến 6.000 tỷ đồng, ngủ trong khu nghỉ dưỡng đẳng cấp quốc tế, ăn ở nhà hàng đầy đủ tiện nghi...

Chưa kể, Sầm Sơn còn có sân golf 18 lỗ hạng links đẳng cấp nhất Việt Nam và “hằng hà sa số” các cơ sở kinh doanh dịch vụ từ mép biển vào sâu lòng thành phố; có những chuyến xe điện dọc ngang phố xá; có những phiên chợ náo nhiệt mà tại đây những sản vật từ biển sẽ đi tới muôn phương...

Bãi biển Sầm Sơn đẹp và hiện đại.

Nhưng vẫn còn đó một hòn Trống Mái ngự trên dãy Trường Lệ; một đền Độc Cước uy nghi thể hiện khát vọng hòa bình, chế ngự giặc dã... bảo vệ sự bình yên cho người dân xứ Thanh; một đền Cô Tiên chênh vênh trên vách núi, hữu tình mà ẩn chứa bao điều kỳ bí. Và còn nhiều di tích lịch sử khác gắn với các nhân vật lịch sử của các thời đại khác nhau. Những di tích lịch sử - văn hóa không chỉ có kiến trúc độc đáo hấp dẫn, mà còn là kho tư liệu kể chuyện ngàn năm cho du khách khi đến với nơi này.

... và nhớ

Trong đoàn có bạn tên Huyền đeo mắt kính dày cộp. Huyền luôn tò mò với mọi thứ, đến đâu cũng khám phá, gặp ai cũng trò chuyện, hỏi han. Tắm biển xong, cả nhóm đi dạo ngắm cảnh biển. Cô vào đền Độc Cước say mê ngắm các văn tự, kiến trúc của ngôi đền, liên tục ghi chép. Chưa thỏa mãn, hôm sau Huyền tiếp tục rủ mọi người đi đền Cô Tiên, đền Đề Lĩnh, đền Tô Hiến Thành... Những ngôi đền cổ kính, linh thiêng dõi nhìn ra biển lớn luôn sáng soi trong tâm thức mỗi người, như ngọn hải đăng dẫn lối cho thuyền bè vào lộng ra khơi cập bến an toàn, tôm cá đầy khoang. Tôi nói đùa: “Đi du lịch hay đi nghiên cứu mà ghi chép nhiều thế?” Huyền cười bảo: “Đi du lịch là để khám phá, tìm hiểu thì mới thú vị, nếu đi du lịch chỉ để nghỉ ngơi, thư giãn thì chỉ vài ngày là chán”.

Tôi chững lại ít phút. Đa số những vị khách lựa chọn Sầm Sơn cho chuyến du lịch của mình vì nơi đây có bãi biển đẹp để tắm, hải sản tươi ngon... Hỏi họ kết thúc chuyến đi điều gì đọng lại trong tâm trí? Câu trả lời cũng chỉ là biển và đồ ăn. Nhu cầu này giải tỏa trong 1, 2 ngày là thỏa mãn, vậy chỉ có cảm thức về một nền văn hóa biển - thứ mà khi đã đi vào tâm trí con người thì nó sẽ còn mãi, mới thúc giục khách quay lại và lưu trú lâu hơn nữa.

Đi, cảm nhận, trò truyện, Huyền luôn có những câu hỏi vì sao. Vì sao con đường này lại có tên Hồ Xuân Hương? Vì sao lại là chợ Cột Đỏ?... Bởi, cô cho rằng, mỗi con đường, mỗi con phố đều có một tên gọi với những sự tích, những câu chuyện lịch sử và văn hóa. Chúng tôi vào các làng, các phố để nghe người dân kể chuyện về cuộc đời, về những thân phận của những con người đã gắn với biển từ hàng chục thế hệ đã đi qua; để tìm hiểu làng nghề sản xuất nước mắm, làng nghề đánh bắt và chế biến cá thủ công... Tại đây, chúng tôi được hướng dẫn cách chế biến các món ăn đặc sản của Sầm Sơn như cháo nghêu, nem hải sản, các món làm từ mực, cá...

Còn nhiều thứ cần tìm hiểu, nhưng không thể nào kể hết được. Vậy nên, đến tắm biển, ăn hải sản và khám phá để nhận thêm nhiều thứ từ Sầm Sơn, đó là con người và văn hóa nơi đây, khi đã hiểu thì tình cảm sẽ lớn dần và trở thành động lực thôi thúc ta quay lại.

Henry Valentine Miller, một nhà văn nổi tiếng người Mỹ từng nói: “Đích đến của chúng ta không phải là một vùng đất, mà là một cách nhìn mới”. Sầm Sơn là một địa danh có thể tạo ra điều như vậy, luôn cho du khách những xúc cảm, trải nghiệm mới mẻ, khó quên. Tôi không giấu diếm là Sầm Sơn từng có một thời tai tiếng. Và để lấy lại danh thơm “điểm nghỉ mát lý tưởng nhất Đông Dương” như người Pháp từng nhận định, chính quyền và người dân nơi đây đã rất nỗ lực. Bên cạnh đó là sự tham gia của nhiều doanh nghiệp mạnh. Cùng với việc đầu tư cơ sở vật chất làm thay đổi bộ mặt đô thị, thì việc xây dựng lối sống văn minh đô thị, xây dựng chính quyền điện tử cũng được coi trọng. Cảnh bán hàng rong, hành khất... quấy rầy du khách đã hạn chế nhiều. Bảng giá niêm yết, cam kết bán đúng giá được treo tại những vị trí dễ thấy trong các cửa hàng. Du khách đã thực sự được sống trong khoảng không riêng tư, nghỉ dưỡng đúng nghĩa.

Chúng tôi tin rằng, Sầm Sơn hôm nay sẽ không làm bạn thất vọng. Đến để yêu và nhớ, rồi quay trở lại.

Bài và ảnh: Tăng Thúy

Báo Thanh Hóa online - 07/07/2024

Pù Luông vào mùa lúa chín

Cuối tháng 5, lúa chín vàng trên những ruộng bậc thang thoai thoải ở Pù Luông, tạo nên bức tranh mùa vàng hút mắt.

Nằm ở phía tây bắc tỉnh Thanh Hóa, Pù Luông là khu bảo tồn thiên nhiên có diện tích 17.600 ha trải dài trên địa phận hai huyện Bá Thước và Quan Hóa. Vùng núi Pù Luông khí hậu mát mẻ, bao quanh bởi rừng nguyên sinh đan xen những thửa ruộng bậc thang đẹp như tranh vẽ vào mùa lúa chín. Đây cũng là điểm thu hút khách đến với Pù Luông những năm gần đây.

Di tích hơn 200 năm tuổi đổ nát giữa lòng TP Thanh Hóa

Do không được quan tâm trùng tu, sửa chữa, di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh Hoa thương hội quán giữa lòng TP Thanh Hóa ngày một hoang tàn, đổ nát, có nguy cơ trở thành phế tích trong nay mai

Di tích lịch sử cấp tỉnh Hoa thương hội quán hiện tọa lạc trên một khu đất rộng khoảng 400 m² tại đường Trần Phú, phường Ba Đình, TP Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa.

Di tích lịch sử văn hóa Hoa thương hội quán xuống cấp hư hỏng, hoang phế

Địa thế hiểm yếu nơi Hồ Quý Ly nhất quyết xây thành nhà Hồ

Dù bị can ngăn, Hồ Quý Ly vẫn quyết dời đô bằng mọi giá, vì theo ông, vào cuối thời Trần không còn là thời "trị" mà thực sự bước vào thời "loạn". Vì sự "loạn" này, ông phải dời đô đến nơi đất hiểm.

Tọa lạc ở huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa, thành nhà Hồ (còn gọi là thành Tây Đô, thành An Tôn) là chứng tích về sự tồn tại của kinh đô nước Đại Ngu – quốc hiệu Việt Nam thời nhà Hồ – từ năm 1400–1407

Cận cảnh trống đồng Đông Sơn khổng lồ vừa thành Bảo vật quốc gia

Trống đồng Sao Vàng - chiếc trống đồng Đông Sơn lớn nhất Việt Nam - là một trong 29 hiện vật vừa được công nhận là Bảo vật quốc gia, theo Quyết định số 73/QĐ-TTg do Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà ký ngày 18/1/2024.

Được lưu giữ tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Việt Nam, trống đồng Sao Vàng được xác định là chiếc trống đồng Đông Sơn có kích thước lớn nhất từng được phát hiện ở Việt Nam cho đến nay.