Nhà cổ ở Hội An là tư dinh của đại quan triều Nguyễn, có nhiều báu vật trăm năm

Với gần 220 năm tuổi, nhà thờ tộc Nguyễn Tường ở Hội An (TP Đà Nẵng) từng là tư dinh của một vị đại quan triều Nguyễn. Nơi đây lưu giữ kiến trúc cổ và nhiều hiện vật quý của một dòng họ khoa bảng nổi tiếng.

Nhà thờ tộc Nguyễn Tường, được người dân địa phương quen gọi là Dinh Ông Lớn, là một trong những công trình cổ tiêu biểu còn được bảo tồn gần như nguyên vẹn tại Hội An. Nơi đây không chỉ ghi dấu thời vàng son của một dòng họ khoa bảng nổi danh, mà còn lưu giữ nhiều tư liệu quý giá mang giá trị lịch sử.

Công trình được xây dựng vào năm 1806, ban đầu là nơi ở của cụ Nguyễn Tường Vân (1774 - 1822), từng giữ chức Binh bộ Thượng thư dưới triều vua Minh Mạng nhà Nguyễn. Sau khi ông qua đời, ngôi nhà được chuyển thành nhà thờ tộc.

Thượng thư Bộ Binh Nguyễn Văn Điển

Nguyễn Văn Điển nổi tiếng là vị quan thanh liêm, cương trực, là tấm gương tiêu biểu về nhân cách đạo đức và tư tưởng thân dân. Ông đã góp phần vào công cuộc xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước dưới thời Nguyễn.

Nhà bia và tam tỉnh ông Nguyễn Văn Điển. Ảnh Hoài An

Cổng tam quan tinh tế còn sót lại của ngôi chùa được xây từ thế kỷ 17 ở Hội An

Dù chỉ còn sót lại duy nhất cổng tam quan, chùa Bà Mụ ở Hội An (TP Đà Nẵng) vẫn trở thành một trong những điểm check in hút khách bậc nhất phố cổ nhờ vẻ đẹp rêu phong, nhuốm màu thời gian.

Nằm trên đường Hai Bà Trưng, ngay trung tâm phố cổ, chùa Bà Mụ (hay tam quan chùa Bà Mụ) được xây dựng từ thế kỷ 17, với tên gọi Cẩm Hà Cung và Hải Bình Cung.

Khác với các ngôi chùa truyền thống thờ Phật, nơi đây thờ các vị thần linh trong tín ngưỡng dân gian, chủ yếu liên quan đến việc bảo hộ, sinh nở và con cái. Vì vậy, người dân Hội An xưa thường gọi một cách mộc mạc, gần gũi là “chùa Bà Mụ”, và tên gọi dân này lưu truyền đến tận ngày nay.

Bánh canh tôm tít Công Triều: “Gương mặt thân quen” của tín đồ ẩm thực Đà thành

Giữa một thành phố du lịch với vô số món ngon, Bánh canh tôm tít Công Triều vẫn là cái tên được người dân Đà Nẵng truyền tai nhau bởi chất lượng ổn định, không gian gần gũi và giá thành hợp lý. Mỗi tô bánh canh ở đây không chỉ là món ăn – mà là “bản giao hưởng” của hương vị biển cả.

Quán quen của dân văn phòng và khách du lịch

Tọa lạc tại số 97 Nguyễn Chí Thanh, một trong những trục đường trung tâm quận Hải Châu - Đà Nẵng, quán Bánh canh Công Triều là điểm đến quen thuộc của dân văn phòng làm việc quanh khu vực, cũng như các đoàn khách du lịch muốn trải nghiệm ẩm thực địa phương một cách nhanh gọn, hợp túi tiền.

"Ăn để nhớ" ở Karichampa

Nép mình nơi hẻm nhỏ sau Chùa Cầu Hội An, Karichampa đang dần gây thương nhớ với du khách mong muốn trải nghiệm phong vị ẩm thực của người Chăm.

Kiều Maily và tô Mỳ Hội An ở Karichampa. Ảnh: HÀ SẤU

“Ăn để nhớ”

Giữa một con hẻm yên tĩnh sau Chùa Cầu, Karichampa (đường Nguyễn Thị Minh Khai, Hội An) hiện ra mộc mạc cùng cung cách độc đáo của không gian văn hóa ẩm thực Champa.

Đón khách bằng nụ cười rạng rỡ, Kiều Maily hóm hỉnh rằng khi đã đến đây, mọi người hãy tạm gác lại những gì từng biết về cà ri, về cao lầu, để lòng trống rỗng sẵn sàng cho những trải nghiệm mới, độc đáo từ phong vị Karichampa.

Karichampa nổi bật với ba món chính: kari Champa, mỳ Hội An, và salad khoai lang. Mỗi món ăn là một câu chuyện, một sự sáng tạo dựa trên nền tảng truyền thống. Kari theo phát âm Chăm là cà ri tiếng Việt, một trong những biểu tượng ẩm thực cung đình của người Chăm xưa.

Khác biệt với cà ri Ấn, Thái hay Việt, cà ri Chăm được Kiều Maily sưu tầm phục chế từ bếp gia đình cộng đồng Chăm An Giang với đầy đủ công thức trong sách “Độc đáo ẩm thực Chăm” mà chị là tác giả.

Cà ri Chăm có sắc vàng cam dịu, nhiều tầng hương vị sánh quyện từ lá cà ri, củ tỏi củ hành và từ hàng chục gia vị thảo mộc khác. Khách có thể lựa chọn bò hoặc dê, được dùng kèm với cơm nén và khoai lang. Tất cả được bày biện tinh tế trong thố đất nung hâm nóng có nắp, trên những đĩa sứ với men hoa văn Chăm. Những vật dụng này được đặt làm từng loại từ một nghệ nhân gốm Thanh Hà.

Trong khi đó, món mỳ Hội An đọc trên menu lại gợi lên chút tò mò cho mọi người. Điểm khác biệt dễ nhận thấy nhất của món ăn là cao lầu được chế biến với thịt bò thay vì thịt heo. Lý do đặt tên món là Mỳ Hội An, theo lý giải của Kiều Maily, bởi sợi cao lầu là sợi mỳ truyền thống của Hội An, khác với sợi mỳ Quảng. Việc lần đầu tiên ra mắt món mỳ Hội An như góp thêm làn gió mới cho cao lầu đang có vẻ mang nặng dấu thời gian. Một sáng tạo mang đến sự phong phú cho ẩm thực Hội An, không xa lạ mà thoát ra từ truyền thống lâu đời tiếp biến văn hóa của Hội An.

“Ở Karichampa không sử dụng gia vị công nghiệp mà tận dụng nguyên liệu mộc bản địa để các món ăn giữ được hương vị tự nhiên và lành. Ít món, với nguyên vật liệu tươi chọn lựa từ Hội An và Phan Rang”, Kiều Maily bộc bạch.

Điểm nhấn về văn hóa Chăm

Sinh ra trong một gia đình Chăm tại Ninh Thuận, Kiều Maily lớn lên giữa những làn điệu dân ca của mẹ, những điệu múa của các bà trong lễ nghi tôn giáo, mùi vị không quên của Tapei nung (bánh tét), Tapei dalik (bánh ít), mắm nêm mắm cái.

Du khách trải nghiệm ẩm thực ở Karichampa. Ảnh: TẤN CHÂU

Chọn sống lâu dài ở Hội An - một vùng đất quảng giao văn hóa là cơ duyên kích thích Kiều Maily tìm lại những tinh túy trong ẩm thực nguồn cội. Chị là người duy nhất ở Việt Nam có danh hiệu “Nghệ nhân văn hóa ẩm thực Chăm” từ Hiệp hội Làng nghề Việt Nam. Karichampa là kết quả của hành trình đi tìm và phục dựng những công thức ẩm thực Chăm cũ xưa và cải tiến món Chăm đặc trưng theo những tiêu chí, kỹ thuật hiện đại lẫn sự bài trí tinh tế hơn để phù hợp với thực khách ngày nay.

Không chỉ muốn bán món ăn, Kiều Maily muốn truyền tải những câu chuyện đẹp đẽ gắn liền với nguồn cội của mình. Mỗi đĩa cà ri hay từng loại bánh đều là một lát cắt văn hóa, là ký ức được nêm nếm bằng cả tình yêu quê xứ.

“Karichampa mong muốn thực khách đến đây không chỉ thỏa mãn vị giác, mà còn phần nào đó lạc vào hành trình của ký ức, của bản sắc về một nền văn hóa rực rỡ xưa cũ mà bóng dáng như vẫn ẩn hiện quanh đây”, Kiều Maily tâm sự.

Giờ đây, những du khách yêu văn hóa Chăm đến xứ Quảng sẽ không chỉ chiêm ngưỡng hiện vật ở Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng hay các di tích rêu phong ở xứ Quảng. Karichampa khiến người ta cảm nhận sâu sắc hơn nền văn hóa đặc sắc này.

Những món có trên menu chỉ là một phần của linh hồn ẩm thực Champa tại Hội An. Theo nhu cầu trải nghiệm thực khách, không gian Karichampa còn có nhiều menu món Chăm đặc trưng và đặc sắc. Là những món Chăm huyền thoại rilo pabe kho hala min (dê kho), ia munut pabe (nước lèo thit dê), ia habai tapung (canh rau bột bắp), liithei drau (cơm trộn), bánh căn bánh xèo… Những món này đều đã được mang đến trình diễn ở Nhật, Ý, Đức.

Một thuận lợi là ở đây còn có thực đơn phong phú các món chay dân tộc Chăm. Do đó Karichampa lựa chọn lý tưởng cho du khách ăn chay trường hoặc theo đạo Hồi - đây là điểm cộng để đón đầu thị trường khách Halal đang dần phát triển tại miền Trung.

HÀ SẤU - TẤN CHÂU

Báo Đà Nẵng online - 29/06/2025

Nhớ kẹo đậu đổ trên bẹ chuối

Thành phố mùa này hay có những cơn mưa rào. Khi nhìn mưa giăng ngoài phố, tôi chợt nhớ những đêm hè thuở nhỏ. Nghe mưa lộp độp ngoài vườn chuối, kiểu gì mấy anh em cũng nài nỉ má đổ kẹo đậu phụng.

Má nhìn mấy ánh mắt sáng trưng đang chờ đợi khe khẽ gật đầu. Chỉ chờ có thế, chúng tôi chạy vù đi xúc đậu phụng đem ra lột vỏ cho thiệt lẹ. Má mở tủ lấy ra táng đường đen để dành cho những lúc mấy đứa tôi bất chợt thèm chè, thèm kẹo.

Kỳ bí quần thể hang đá triệu năm ở Đà Nẵng được công nhận là di tích cấp tỉnh

Quần thể Hang Dơi ở xã Thạnh Bình, TP Đà Nẵng được kiến tạo hàng trăm triệu năm, một trong những hệ tầng đá cổ nhất ở vùng Quảng Nam - Đà Nẵng.

Hang Dơi - hang đá được kiến tạo hàng trăm triệu năm - Ảnh: UBND xã Thạnh Bình

Ngày 21-7, UBND xã Thạnh Bình, TP Đà Nẵng tổ chức lễ đón nhận bằng xếp hạng di tích cấp tỉnh đối với danh lam thắng cảnh Hang Dơi.

Hang Dơi thuộc xã Tiên An, huyện Tiên Phước, Quảng Nam (cũ), nay là xã Thạnh Bình, TP Đà Nẵng, được UBND tỉnh Quảng Nam cũ (nay là UBND TP Đà Nẵng) ban hành quyết định xếp hạng di tích cấp tỉnh vào ngày 17-6.

Băng rừng đến với bãi biển đẹp như tranh ở Đà Nẵng

Nằm ở rìa phía đông bán đảo Sơn Trà (TP Đà Nẵng), Ghềnh Bàng với nét đẹp hoang sơ đã thu hút đông đảo người dân và du khách đến tham quan, khám phá.

Nằm ở rìa phía đông bán đảo Sơn Trà (TP Đà Nẵng), Ghềnh Bàng với nét đẹp hoang sơ thu hút đông đảo người dân và du khách, đặc biệt những người yêu thiên nhiên đến tham quan, khám phá - Ảnh: THANH NGUYÊN

Ngược dòng lịch sử tìm về dấu ấn Chăm Pa huy hoàng ở Đà Nẵng

Bảo tàng điêu khắc Chăm Đà Nẵng là nơi lưu giữ dấu ấn vàng son của Vương quốc Chăm Pa vẫn hiện diện sống động trong lòng thành phố.

Đà Nẵng từ lâu đã để lại ấn tượng trong lòng du khách với hình ảnh một thành phố biển đẹp đẽ, hiện đại và đầy sôi động. Thế nhưng, ẩn sâu trong lòng thành phố trẻ trung này còn là những giá trị văn hóa lịch sử lắng đọng.

Minh chứng rõ nét cho điều đó là Bảo tàng điêu khắc Chăm Đà Nẵng. Tại đây, những hiện vật của Vương quốc Chăm Pa một thời vẫn lặng lẽ kể câu chuyện về một nền văn minh rực rỡ từng ngự trị trên mảnh đất này.

Bảo tàng điêu khắc Chăm Đà Nẵng.

Thăm lại làng cổ Lang Châu

Nhờ vào vị trí giao lộ thủy bộ và điều kiện thổ nhưỡng thuận lợi, người Việt từ phương Bắc dừng chân lập làng khá sớm. Lang Châu là một ngôi làng như thế!

Quang cảnh xứ Ông Nông - nơi tọa lạc các thiết chế tín ngưỡng quan trọng của làng Lang Châu xưa và nay. Ảnh: H.G

Nét cổ kính của nhà thờ đá gần 120 tuổi ở Đà Nẵng

Được xây dựng bằng đá, trải qua thời gian gần 120 năm, nhà thờ cổ Tùng Sơn vẫn giữ nguyên vẹn nét cổ kính, độc đáo.

Nhà thờ cổ Tùng Sơn tọa lạc tại thôn Tùng Sơn (xã Hòa Sơn, huyện Hòa Vang, TP Đà Nẵng), cách trung tâm thành phố khoảng 20 km

Bún cá ngừ Đà thành

Đặc biệt, cách chế biến món ăn này khá đơn giản. Cá sau khi làm sạch, cắt lát, ướp ít gia vị cho thấm rồi chiên sơ, vớt ra đĩa. Thơm, cà chua cắt lát, cho vào chảo xào chín, nêm gia vị vừa ăn trước khi đổ nước vào nấu sôi. Nước sôi thì cho cá vào nồi, hạ lửa liu riu để cá thấm gia vị rồi tắt bếp.

Nơi lưu giữ những 'báu vật', của cải chung của người Cơ Tu ở Đà Nẵng

Nhà Gươl của người Cơ Tu ở huyện Hòa Vang, TP Đà Nẵng là nơi lưu giữ những "báu vật", của cải chung. Đây cũng là nơi hội họp, lưu giữ văn hóa truyền thống và trưng bày các sản phẩm của người địa phương.

Nhà Gươl - công trình kiến trúc quan trọng in đậm dấu ấn văn hóa dân tộc Cơ Tu - đang được người dân tại 2 thôn Tà Lang, Giàn Bí (xã Hoà Bắc, huyện Hoà Vang, TP Đà Nẵng) ra sức giữ gìn.

Lên bán đảo Sơn Trà mùa thay lá, ngắm 'nữ hoàng linh trưởng' đi kiếm ăn

Mùa này, du khách lên bán đảo Sơn Trà (TP. Đà Nẵng) có thể ngắm những đàn voọc chà vá chân nâu - được mệnh danh là 'nữ hoàng linh trưởng' - thong dong đi kiếm ăn.

Tháng 5 về, đứng ở đâu trên bán đảo Sơn Trà (TP.Đà Nẵng), khách cũng có thể chiêm ngưỡng bức tranh màu sắc rực rỡ được "vẽ" nên bởi hoa, lá của những loài cây đặc hữu.

Từng vạt rừng như đang đổi màu giữa không gian tươi xanh. Hoa sim tím, phượng dây đỏ, rừng chò chỉ... rực rỡ với sắc hồng chen lẫn rừng cây thàn mát (sưa trắng) trổ hoa tím ngắt, tạo nên khung cảnh lãng mạn hiếm thấy.

Mùa này, từ đỉnh Sơn Trà có thể chiêm ngưỡng khung cảnh tuyệt mĩ. ẢNH: NGUYỄN TRÌNH

Lạc lối ở Sơn Trà giữa mùa lim xẹt trổ hoa vàng rực

Từ cuối tháng 3 và kéo dài đến gần cuối tháng 4, những cây lim xẹt trên bán đảo Sơn Trà bung nở vàng rực rỡ.

Tới bán đảo Sơn Trà cuối tháng 4, anh Lê Văn Cường - du khách đến từ Quảng Trị cho biết, những cây lim xẹt cao hơn 10 mét đang trổ hoa rực rỡ, phủ sắc vàng tươi tắn khắp núi rừng bán đảo Sơn Trà.

“Ban đầu nhiều du khách lầm tưởng là hoa mai rừng, nhưng cánh hoa lim xẹt mỏng manh, hơi cong tự nhiên và màu vàng tươi đúng chất rừng khiến ai cũng trầm trồ”, anh Cường nói.

Màu vàng hoa lim xẹt khiến nhiều du khách ngỡ là hoa mai. Ảnh: Lê Văn Cường

Tiên Sa Show - sản phẩm du lịch đêm đầy ấn tượng của Đà Nẵng

Khung cảnh lộng lẫy mô tả cảnh các nàng tiên cánh tím lạc bước xuống rừng Sơn Trà. Ảnh: Thanh Hòa/Báo ảnh Việt Nam

Với mong muốn tạo nên một sản phẩm văn hóa, du lịch mới chất lượng cao để phục vụ công chúng và du khách khi đến với Đà Nẵng, Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Tài năng Nghệ thuật Việt Nam (S-Talent JSC Việt Nam) vừa cho ra mắt vở vũ nhạc kịch “Tiên Sa” có nội dung nói kể những câu chuyện cổ tích và huyền thoại về vùng đất Đà Nẵng xinh đẹp. Vở diễn hoành tráng do nhiều nghệ sĩ gạo cội hàng đầu của Việt Nam dàn dựng đã nhanh chóng thu hút được sự chú ý và để lại dư âm tốt đối với đông đảo người xem.

Hàng vạn người dự Lễ hội Quán Thế Âm Ngũ Hành Sơn ở Đà Nẵng

Lễ hội Quán Thế Âm Ngũ Hành Sơn ở Đà Nẵng được Tổng cục Du lịch xếp vào danh mục 15 lễ hội lớn của cả nước. Năm 2021, Lễ hội này được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Từ năm 2023 đến nay, Lễ hội được UBND thành phố Đà Nẵng chủ trì tổ chức với quy mô cấp thành phố.

Hàng vạn người đổ về dự Lễ hội Quán Thế Âm Ngũ Hành Sơn. Ảnh: Thanh Hòa/Báo ảnh Việt Nam

Đà Nẵng mùa hoa vàng và voọc chà vá chân nâu

Một chú voọc trưởng thành tuyệt đẹp ngồi trong bóng chiều. Ảnh: Thanh Hòa/Báo ảnh Việt Nam

Hằng năm, cứ vào độ từ tháng 3 đến tháng 4 dương lịch, rừng trên bán Sơn Trà ở Đà Nẵng lại rực vàng màu hoa lim xẹt, và đây cũng là thời kì cây rừng sinh trưởng tốt, cây cối ra nhiều lộc non nên thu hút các loài động vật ăn lá đi kiếm ăn, đặc biệt là voọc chà vá chân nâu, loài động vật tuyệt đẹp được ví là "nữ hoàng linh trưởng"...

'Làng Lá' tại thôn Nam Mỹ

Leaf Village & Farm - Làng Lá tại thôn Nam Mỹ (xã Hòa Bắc, huyện Hòa Vang) là điểm đến mới dành cho những ai yêu thích sự yên bình và gần gũi với thiên nhiên. Đến đây, mọi người sẽ được tận hưởng vô vàn trải nghiệm thú vị giữa cảnh sắc núi rừng hùng vĩ, thanh mát với nhiều hoạt động tham quan, giải trí hấp dẫn.

Cảnh quan "Làng Lá" nhìn từ trên cao. Ảnh: Leaf Village & Farm cung cấp

Đậm đà với cá nục nướng giấy bạc

Khi lớp giấy bạc nóng hổi được nướng trên bếp than hồng mở ra, hương thơm nồng từ cá nục chín mềm sẽ đánh thức mọi giác quan của thực khách. Ẩn sâu trong món ăn dân dã ấy là trọn vị ngọt của biển cả, tinh tế trong cách nêm nếm, hài hòa giữa nguyên liệu tươi ngon và cách chế biến mộc mạc mà đậm đà của người miền Trung.

Món cá nục nướng giấy bạc tại quán ăn Nhất Uy. Ảnh: VIỆT ÂN