Sâm dây - Hương vị đại ngàn Trường Sơn

Sâm dây, còn gọi là đẳng sâm hay sâm nam, mọc tự nhiên nhiều ở vùng núi Ngọc Linh, Nam Trà My và xã Hùng Sơn (TP. Đà Nẵng). Từ bao đời, người Xơ Đăng, Cơ Tu đã phát hiện và mang giống sâm quý này về trồng trên nương rẫy. Với hình dáng giống chiếc “đùi gà”, loại củ đặc biệt ấy được bà con thân quen gọi là “cây đùi gà”.

Bà con dân tộc Cơ Tu chăm sóc sâm dây.

Nhờ khí hậu mát lạnh quanh năm, thổ nhưỡng giàu mùn và nguồn nước trong lành từ dãy Trường Sơn, cây sâm dây sinh trưởng tự nhiên, cho củ chắc, thơm, ngọt hậu. Với đồng bào, sâm dây như “lộc rừng”, bởi cây gần như không cần chăm bón, chỉ hợp với những triền núi cao và rừng già.

Di tích tín ngưỡng ở Cù Lao Chàm

Cù Lao Chàm - xã Tân Hiệp như một viên ngọc xanh được thiên nhiên và thời gian gìn giữ. Đây là một quần đảo trải dài theo hình cánh cung gồm 8 hòn đảo lớn nhỏ, trong đó hòn Lao có diện tích lớn nhất và là nơi còn nhiều di tích tín ngưỡng.

Miếu Hiệp Hòa, Bãi Làng với phần đuôi mỗi vồng ngói âm dương được gắn vỏ điệp xà cừ. Ảnh: T.T.H.P

Cù Lao Chàm được UNESCO công nhận là Khu dự trữ sinh quyển thế giới. Với sự quan tâm bảo tồn, phát triển, Cù Lao Chàm vẫn còn bảo lưu được nhiều giá trị văn hóa bản địa, trong đó có văn hóa kiến trúc. Bất luận là kiến trúc dân dụng hay tín ngưỡng thì các di tích ở đây vẫn phản ánh hơi thở của văn hóa biển đảo.

Văn chỉ Minh Hương - di tích Nho học ở Hội An

Văn thánh miếu Minh Hương, còn có tên gọi khác là Văn chỉ Minh Hương được xây dựng vào khoảng giữa thế kỷ 18, hiện tọa lạc tại số 20 đường Phan Châu Trinh, phường Hội An, thành phố Đà Nẵng.

Bình phong di tích Văn chỉ Minh Hương. Ảnh: T.P

Đây là thiết chế văn hóa tín ngưỡng do cộng đồng làng Minh Hương ở Hội An xây dựng để thờ Khổng Tử cùng Tứ phối, các vị tiên triết, tiên hiền, tiên nho và những vị có học, đỗ đạt cao trong làng Minh Hương vào nửa cuối thế kỷ 19.

Nghề nung vôi xưa ở Hội An

Có một thời, khói lửa nung vôi đã để lại dấu ấn sâu đậm trong ký ức của bao thế hệ người dân phố Hội. Đến nay nghề nung vôi truyền thống bị mai một, nhưng dư âm của nó vẫn còn hiển hiện trong nếp sống, trên mảng tường vôi vàng úa của những công trình kiến trúc.

Lò nung vôi ở Thanh Hà khoảng năm 1940. Ảnh: Jean-Yves Claeys

Cầu Sông Hàn: Lịch sử và biểu tượng

Việc khởi công xây dựng cầu Sông Hàn ngày 2/9/1998 là một trong những quyết định đột phá, mang tính biểu tượng, mở màn cho sự phát triển mạnh mẽ của Đà Nẵng sau khi trở thành thành phố trực thuộc Trung ương (1997).

Cầu Sông Hàn quay mỗi đêm là một nét văn hóa, một dấu ấn đặc trưng của thành phố. Ảnh: NGUYỄN TRÌNH

Công trình không chỉ giải quyết bài toán giao thông chiến lược, nối liền trục đường Lê Duẩn (bờ Tây) và Phạm Văn Đồng (bờ Đông), mà còn góp phần mở rộng không gian đô thị, làm thành phố “sáng hẳn lên”.

Bánh hoa hồng, đặc sản Hội An tên lạ, chế biến kỳ công

Ngoài cao lầu, một món đặc sản Hội An khác cũng khiến cho cặp đôi du khách tới từ Canada phải tấm tắc khen ngợi và khẳng định muốn trở lại nhiều lần vì món ăn này.

Chris và Shayna Dufresne là cặp YouTuber người Canada, chủ kênh du lịch gần 20.000 lượt theo dõi, ghi lại hành trình khám phá thế giới của gia đình 4 thành viên.

Mới đây, cặp đôi đến Việt Nam và có hành trình khám phá ẩm thực Hội An (Đà Nẵng). Có 2 món đặc sản Hội An khiến cặp đôi phải thốt lên: "Thành thật mà nói, chỉ riêng cao lầu và bánh bông hồng trắng thôi cũng đủ khiến tôi muốn quay lại Hội An nhiều lần".

Cặp đôi thưởng thức món ăn tên lạ - "bông hồng trắng" tại một nhà hàng gia truyền, rất nổi tiếng ở Hai Bà Trưng (Hội An). Bước vào nhà hàng, họ bắt gặp những người phụ nữ đang tỉ mỉ nặn vỏ bánh trắng, dẻo, mềm mỏng và nở nụ cười thân thiện chào đón khách.

Những người thợ khéo léo nặn vỏ bánh. Ảnh: The Dufresnes

Món hết cơm ngày mưa dầm

Cuối thu, đất trời miền Trung trắng xóa những cơn mưa; mưa thối đất, nước chảy không kịp rút và rồi lũ lụt tràn về, ngập đầy đường quê ngõ phố. Những ngày mưa dầm dề ấy vẳng trong tôi nỗi nhớ về bữa cơm rau mắm ngày còn quây quần bên cha mẹ cùng anh chị em.

Mắm dưa - món hết cơm ngày mưa dầm.

Lo đủ đầy cho cả bảy đứa con đang tuổi ăn tuổi lớn, lại được cho học hành tử tế, cha mẹ tôi phải vất vả và giỏi xoay xở đến nhường nào. Mẹ tôi bên cạnh việc phụ với cha lo đủ cơm áo cho đàn con, người phải mở thêm tại nhà quầy tạp hóa nho nhỏ để có thêm đồng ra đồng vào.

Nghề làm thúng chai ở Làng Phú Mỹ

Nghề làm thúng chai ở làng Phú Mỹ, xã An Dân, tỉnh Phú Yên (nay là xã Tuy An Bắc, tỉnh Đắk Lắk) có truyền thống lâu đời. Nơi đây sản xuất ra những chiếc thúng để ngư dân đi biển đánh bắt hải sản.

Quét dầu rái - một công đoạn trong quá trình sản xuất thuyền thúng truyền thống. Ảnh: PHẠM HƯNG

Vị quê bánh ú đèo Liêu

Giữa những triền đồi thấp thoáng sương sớm của xã Thạnh Bình (thành phố Đà Nẵng), có một con đèo nhỏ mang tên đèo Liêu.

Thơm ngon bánh ú đèo Liêu. ẢNH: MẾN NGUYỄN

Không chỉ là điểm dừng chân của những người qua lại, nơi đây nức tiếng gần xa với thương hiệu bánh ú đèo Liêu dân dã, đậm đà gắn với bà Đoàn Thị Ngọ, người giữ nghề suốt 35 năm qua.

Đình và nhà thờ tiền hiền Lỗ Giáng: Nơi lưu giữ nghĩa cử đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”

Đình và Nhà thờ Tiền Hiền Lỗ Giáng còn lưu giữ một số bản phong sắc có niên đại từ thời Minh Mạng đến Bảo Đại, một tấm biển được nhà Nguyễn sắc phong với 4 chữ lớn “Mỹ tục khả gia”, tạm dịch là “Phong tục tốt đáng khen”.

Đình và Nhà thờ tiền hiền Lỗ Giáng - phường Hoà Xuân Quận Cẩm Lệ được thành lập từ năm 1471 là công trình di tích lịch sử cấp thành phố vào tháng 4/2007. Trong 2 cuộc kháng chiến đây là "Địa chỉ đỏ" của Cách mạng, nơi đây còn lưu giữ các bản sắc phong thời kỳ Minh Mạng đến Bảo Đại.

Làng Lỗ Giáng được thành lập từ đời Lê Thánh Tông 1476. Trong sách “Ô Châu Cận Lục” của Dương Văn An viết vào năm 1555, đã thấy xuất hiện tên Làng Lỗ Giáng. Làng Lỗ Giáng bấy giờ thuộc huyện Điện Bàn, phủ Triệu Phong, trấn Thuận Hóa.

Đình làng Lỗ Giáng

Khám phá Cẩm Thanh, ngôi làng đẹp nhất thế giới của Việt Nam

Nằm giữa những rặng dừa nước và những con lạch thủy triều, Cẩm Thanh âm vang nhịp sống miền sông nước. Những chiếc thúng tre lướt qua rừng dừa Bảy Mẫu, những người lái đò đang thả lưới dưới bóng lá đung đưa... Đó chính là những mô tả đầy chất thơ của Forbes khi nói về làng sinh thái Cẩm Thanh của Việt Nam, một trong 50 ngôi làng vừa được bình chọn là đẹp nhất thế giới của năm 2025.

Từ trên cao nhìn xuống, Cẩm Thanh đẹp như một bức tranh sông nước hữu tình. Ảnh: Tất Sơn/Báo ảnh Việt Nam

Độc đáo 'vũ điệu dâng trời' của người Cơ Tu

Với người Cơ Tu, Tâng tung da dá - "vũ điệu dâng trời" không chỉ là một nghi thức trong lễ hội, mà còn là biểu tượng của niềm tin và sức sống. Trong vòng xoay âm dương giữa trời và đất, họ gửi gắm khát vọng bình yên, no đủ cho buôn làng.

Điệu múa của cộng đồng

Khi mùa rẫy đã xong, thóc lúa đầy kho, người Cơ Tu ở vùng cao Đà Nẵng lại rộn ràng mở hội. Giữa sân làng, bên cây nêu cao vút, tiếng trống ngân vang, chiêng ngân dài. Từ khắp nếp nhà sàn, trai gái kéo về, vòng tay nối vòng tay, hòa cùng nhịp điệu Tâng tung da dá - điệu múa mà họ gọi bằng cái tên kính cẩn "vũ điệu dâng trời".

Từ bao đời nay, người Cơ Tu vẫn gìn giữ Tâng tung da dá như một phần máu thịt của văn hóa bản làng. Điệu múa hiện diện trong hầu hết các lễ hội lớn: mừng lúa mới, dựng nhà Gươl, cưới hỏi... Trong không gian rộn ràng tiếng chiêng, trống, khèn bè, tiếng hú vọng dài theo triền núi, nhịp chân rộn rã của cộng đồng hòa vào nhịp thở của núi rừng.

Tâng tung da dá là điệu múa truyền thống, đặc trưng của người Cơ Tu mang tính tập thể rất cao.

Kiến trúc tinh xảo của đình Ông Voi 300 tuổi, lưu giữ 10 đạo sắc phong của vua

Gần 300 năm tuổi, đình Ông Voi ở Hội An (Đà Nẵng) nổi bật với hậu tẩm hai tầng, cặp tượng voi uy nghi trước sân và hiện còn lưu giữ 10 đạo sắc phong, trở thành điểm nhấn văn hóa - tín ngưỡng đặc sắc của cư dân phố cổ.

Đình Hội An, dân gian quen gọi là đình Ông Voi, được xây dựng từ thế kỷ 18. Không chỉ là điểm sinh hoạt cộng đồng, đây còn là không gian tín ngưỡng quan trọng của cư dân phố Hội.

Theo Trung tâm Bảo tồn Di sản Văn hóa Thế giới Hội An, ngôi đình mang giá trị độc đáo cả về quy mô, kết cấu và nghệ thuật trang trí. Mặt bằng tổng thể gồm cổng, trụ biểu, tường rào, sân rộng phía trước với cặp tượng voi, tiền đường, sân giữa lát đá, nhà đông - nhà tây, chính điện và hậu tẩm.

Bánh mì “nữ hoàng” ở Hội An có gì mà được mệnh danh ngon nhất thế giới?

Tiệm bánh mì “nữ hoàng” ở Hội An thu hút đông đảo du khách từ sáng đến tối.

Nằm trên phố Trần Cao Vân, cách chợ Hội An khoảng 1 km, tiệm bánh mì Madam Khánh từ lâu đã trở thành địa chỉ quen thuộc với cả khách địa phương và khách du lịch.

Trên trang du lịch TripAdvisor, nơi đây được gọi bằng tên “The Banh Mi Queen” và nhận gần 3.000 đánh giá, phần lớn khen ngợi hương vị, độ giòn của bánh và phần nhân phong phú.

Bánh mì Madam Khánh là điểm đến quen thuộc của du khách trong và ngoài nước. Ảnh: Nguyễn Đạt

Bánh tráng cuốn thịt heo trứ danh Đà Nẵng

Giữa phố biển Đà Nẵng, đặc sản bánh tráng cuốn thịt heo đậm đà hấp dẫn thực khách bốn phương.

Nhắc đến ẩm thực Đà Nẵng, nhiều người thường nghĩ ngay đến mì Quảng, bún mắm nêm hay hải sản tươi ngon. Thế nhưng, có một món ăn đã trở thành thương hiệu đặc trưng của thành phố sông Hàn - bánh tráng cuốn thịt heo.

Có rất nhiều địa điểm bán bánh tráng cuốn thịt heo - từ những quán bình dân trong chợ Cồn cho đến các nhà hàng có tiếng, song trong số những địa chỉ đó, quán Donald Trung là địa chỉ mà nhiều thực khách trong nước lẫn quốc tế lựa chọn.

Bánh cuốn thịt heo là đặc sản của người Đà Nẵng. Ảnh: Nguyễn Đạt

Tiềm năng du lịch từ những ngôi cổ tháp

Thành phố Đà Nẵng không chỉ nổi tiếng với Thánh địa Mỹ Sơn (Di sản văn hóa thế giới), Bảo tàng Chăm nơi lưu giữ nhiều hiện vật, Bảo vật Quốc gia liên quan đến nền văn hóa Chăm, mà còn có các ngọn cổ tháp Chăm ngàn năm tuổi vẫn tồn tại đến tận ngày nay như: Cụm tháp Khương Mỹ, Chiên Đàn và tháp Bằng An. Tuy nhiên, những ngọn tháp cổ này dường như đang bị “bỏ quên”, chưa được kết nối để trở thành các điểm du lịch hấp dẫn.

“Báu vật” vượt thời gian 

Tháp Chiên Đàn có 3 ngọn tháp gồm tháp Nam, tháp Giữa và tháp Bắc, trong đó tháp Giữa lớn nhất. Thông qua các hiện vật khai quật được, cho thấy đây là những tác phẩm điêu khắc quan trọng của nghệ thuật Champa vào thế kỷ XI – XII.

Làng biển xưa còn một chút này...

Từ tuyến đường Trần Hưng Đạo sầm uất, chỉ thêm vài bước chân, du khách sẽ "lạc" vào 2 làng biển vẫn còn giữ được những nét nguyên sơ, xưa cũ của Đà thành.

Ngõ nhỏ, phố nhỏ, làng xưa còn đó…

Dù tên đường, tên phố được đặt đầy đủ nhưng khi nhắc đến khu vực nằm bên trái cầu Sông Hàn (TP. Đà Nẵng) ở phía bờ đông, người ta vẫn quen gọi cái tên làng biển An Tân, An Đồn thuộc P. An Hải Bắc, Q. Sơn Trà hơn là khối phố, tổ dân cư... Và thật kỳ lạ, dù cách khán đài pháo hoa cùng dãy nhà cao tầng mặt tiền đường Trần Hưng Đạo chỉ vài chục mét nhưng 2 ngôi làng vẫn còn giữ được những nét xưa cũ, nguyên vẹn với cấu trúc xóm làng theo văn hóa truyền thống lâu đời. Các làng vẫn còn mái đình, cây đa, giếng nước…

Căn nhà của gia đình ông Nguyễn Văn Hoa đậm chất truyền thống cư dân làng biển xưa. Hoàng Sơn

Vấn vương ẩm thực của người Mường ở Trà My

Làng Mường, xã Trà My (TP. Đà Nẵng) là nơi sinh sống của các hộ dân tộc Mường di cư từ miền Bắc vào từ những năm 80 của thế kỷ trước. Ngoài việc tập trung phát triển kinh tế, đồng bào Mường còn chú trọng gìn giữ phong tục tập quán, bản sắc văn hóa, truyền thống, đặc biệt là "bí quyết" chế biến những món ăn dân dã, hấp dẫn phục vụ khách du lịch.

Những ngôi nhà sàn truyền thống của người Mường giữa núi rừng tạo nên khung cảnh rất nên thơ (Ảnh T.N)

Những ngôi làng tuyệt đẹp ven biển: Mân Thái, còn mãi hồn biển nơi phố thị

Giữa lòng thành phố biển Đà Nẵng sôi động, làng chài Mân Thái (P. Mân Thái, Q. Sơn Trà cũ, nay là P. Sơn Trà) hút hồn du khách bởi phong cảnh nên thơ lẫn nét bình dị, mộc mạc vốn có của một làng biển lâu đời.

Đệ nhất view...

Nép mình bên bờ biển dưới chân núi Sơn Trà, làng chài Mân Thái là 1 trong 2 làng chài cổ còn "sót lại" một cách kỳ diệu trước làn sóng đô thị hóa như vũ bão của Đà Nẵng.

Lịch sử 300 năm lập làng chứng kiến không biết bao biến thiên từ ranh giới đến tên gọi, nhưng Mân Thái vẫn giữ được nếp sống, cung cách sinh hoạt đậm chất làng biển xưa.

Làng chài Mân Thái nằm trong lòng thành phố biển Đà Nẵng sầm uất nhưng vẫn giữ được nét bình dị xa xưa. ẢNH: HOÀNG SƠN

Nhà cổ ở Hội An là tư dinh của đại quan triều Nguyễn, có nhiều báu vật trăm năm

Với gần 220 năm tuổi, nhà thờ tộc Nguyễn Tường ở Hội An (TP Đà Nẵng) từng là tư dinh của một vị đại quan triều Nguyễn. Nơi đây lưu giữ kiến trúc cổ và nhiều hiện vật quý của một dòng họ khoa bảng nổi tiếng.

Nhà thờ tộc Nguyễn Tường, được người dân địa phương quen gọi là Dinh Ông Lớn, là một trong những công trình cổ tiêu biểu còn được bảo tồn gần như nguyên vẹn tại Hội An. Nơi đây không chỉ ghi dấu thời vàng son của một dòng họ khoa bảng nổi danh, mà còn lưu giữ nhiều tư liệu quý giá mang giá trị lịch sử.

Công trình được xây dựng vào năm 1806, ban đầu là nơi ở của cụ Nguyễn Tường Vân (1774 - 1822), từng giữ chức Binh bộ Thượng thư dưới triều vua Minh Mạng nhà Nguyễn. Sau khi ông qua đời, ngôi nhà được chuyển thành nhà thờ tộc.