Chăn thổ cẩm - Sản phẩm văn hóa độc đáo của người Tày Tây Bắc

Trong đời sống sinh hoạt của đồng bào Tày vùng Tây Bắc, chiếc chăn thổ cẩm không chỉ là vật dụng để đắp giữ ấm mà còn gắn liền với bản sắc văn hoá, phong tục tập quán từ lâu đời. Đến các bản làng của người Tày ở Tây Bắc, du khách sẽ được chiêm ngưỡng nét đẹp văn hóa và cảm nhận được sự ấm êm của những tấm chăn thổ cẩm khi trải nghiệm du lịch cộng đồng.

Đồng bào Tày vùng Tây Bắc dệt thổ cẩm để làm nguyên liệu may chăn thổ cẩm

Nét đẹp phụ nữ dân tộc ở vùng cao

Giữa nhịp sống hiện đại, hình ảnh những người phụ nữ DTTS ở Quảng Ngãi vẫn hiện lên dịu dàng, đằm thắm. Họ vẫn ngày ngày dệt vải, thêu hoa, trồng lúa, chăm nương; vẫn gửi vào từng tấm thổ cẩm, từng món ăn, từng điệu hát... bao nét văn hóa tinh tế của cha ông trao tuyền lại.

Ở vùng Tây Nguyên nói chung, tỉnh Quảng Ngãi nói riêng, các chị em phụ nữ DTTS luôn có trách nhiệm với cộng đồng trong bảo tồn và phát huy nhà rông truyền thống

Từ đôi tay và tâm hồn của những người phụ nữ khéo léo, bản sắc văn hóa các DTTS ở Quảng Ngãi được nuôi dưỡng và lan tỏa.

Trang phục truyền thống - “dấu ấn nhận diện” về dân tộc của đồng bào Dao Tam Đảo

Giữa dãy Tam Đảo bồng bềnh mây phủ, nơi những con đường men theo triền núi và suối nhỏ vắt qua khe đá, người Dao quần chẹt ở xã Yên Lãng, tỉnh Phú Thọ (trước đây thuộc xã Lãng Công, huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc) vẫn lặng lẽ gìn giữ một di sản quý: Trang phục truyền thống. Với họ, trang phục không chỉ để mặc, mà còn là ký ức nét đẹp văn hóa truyền thống thấm đẫm trong từng mũi kim, từng thớ chỉ.

Người Dao quần chẹt ở xã Yên Lãng vẫn duy trì thói quen mặc trang phục truyền thống độc đáo trong sinh hoạt hằng ngày, gìn giữ nét văn hóa đặc trưng của cộng đồng

Ngọc Côn - Bức tranh thủy mặc nơi biên cương

Giữa non xanh biên cương, xã Ngọc Côn, huyện Trùng Khánh cũ (nay đã sáp nhập thành xã Đình Phong, tỉnh Cao Bằng) hiện lên như một bức tranh thủy mặc. Núi đá vôi trùng điệp, ruộng lúa trải dài, dòng sông uốn lượn và nhịp sống bình dị của người dân đã tạo nên một vẻ đẹp vừa hùng vĩ, vừa nên thơ.

Sương sớm ôm lấy dãy núi đá vôi, phản chiếu xuống cánh đồng lúa xanh mướt của Ngọc Côn.

Hồ Kẻ Gỗ dưới góc nhìn mỹ thuật

Lần đầu tiên đến hồ Kẻ Gỗ, cảm xúc trong tôi thật khó tả. Là một họa sĩ, tôi bị mê hoặc bởi vẻ đẹp nguyên sơ, tĩnh lặng của mặt hồ mênh mông, được ôm ấp bởi những dãy núi xanh thẳm. Ánh nắng chiều rải vàng mặt nước, từng con sóng lăn tăn như nhịp thở của thiên nhiên. Mỗi tán cây, mỗi áng mây đều như mời gọi tôi đưa vào tranh vẽ. Cảnh sắc nơi đây là nguồn cảm hứng tuyệt vời cho nghệ thuật.

Hồ Kẻ Gỗ nhìn từ trên cao. Ảnh TL

Nằm e ấp giữa những cánh rừng nguyên sinh ở huyện Cẩm Xuyên cũ, tỉnh Hà Tĩnh, hồ Kẻ Gỗ không chỉ là công trình thủy lợi quan trọng của miền Trung mà còn là một tác phẩm nghệ thuật thiên nhiên tuyệt mỹ. Dưới góc nhìn của một người yêu mỹ thuật, hồ Kẻ Gỗ là một bức tranh thủy mặc sống động, nơi thiên nhiên và con người hòa quyện trong một bố cục hài hòa, sâu lắng và tràn đầy cảm xúc nghệ thuật.

Sâm dây - Hương vị đại ngàn Trường Sơn

Sâm dây, còn gọi là đẳng sâm hay sâm nam, mọc tự nhiên nhiều ở vùng núi Ngọc Linh, Nam Trà My và xã Hùng Sơn (TP. Đà Nẵng). Từ bao đời, người Xơ Đăng, Cơ Tu đã phát hiện và mang giống sâm quý này về trồng trên nương rẫy. Với hình dáng giống chiếc “đùi gà”, loại củ đặc biệt ấy được bà con thân quen gọi là “cây đùi gà”.

Bà con dân tộc Cơ Tu chăm sóc sâm dây.

Nhờ khí hậu mát lạnh quanh năm, thổ nhưỡng giàu mùn và nguồn nước trong lành từ dãy Trường Sơn, cây sâm dây sinh trưởng tự nhiên, cho củ chắc, thơm, ngọt hậu. Với đồng bào, sâm dây như “lộc rừng”, bởi cây gần như không cần chăm bón, chỉ hợp với những triền núi cao và rừng già.

Công viên Di sản các nhà khoa học Việt Nam: Nơi bảo tồn và tôn vinh tri thức khoa học

Nằm cách Hà Nội khoảng 90 km, Công viên Di sản các nhà khoa học Việt Nam (Meddom Park) tọa lạc tại xã Thung Nai, huyện Cao Phong, tỉnh Hòa Bình cũ (nay là xã Thung Nai, tỉnh Phú Thọ). Với diện tích gần 30 ha, nơi đây không chỉ là bảo tàng sống động lưu giữ tư liệu và hiện vật của các nhà khoa học, mà còn là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu tri thức và thiên nhiên.

View toàn cảnh Công viên Di sản các nhà khoa học Việt Nam nhìn từ trên cao.

Lễ cúng tôn vinh cây chè tổ của đồng bào Mông Suối Giàng

Sáng 22/11, tại khu vực Cây chè tổ xã Văn Chấn, tỉnh Lào Cai đã diễn ra Lễ cúng Tôn vinh cây chè tổ trang trọng và linh thiêng của đồng bào Mông Suối Giàng. Nghi lễ này không chỉ thể hiện nét văn hóa tâm linh, mà còn chứa đựng giá trị nhân văn sâu sắc, tạo nên nét đẹp độc đáo của Suối Giàng.

Phần rước lễ đã diễn ra với sự tham gia của các vị lãnh đạo, quý vị đại biểu, cùng toàn thể Nhân dân và du khách. Đoàn rước lễ được dẫn đầu bởi mâm lễ chính của UBND xã Văn Chấn, tiếp đó là mâm lễ của các thôn Giàng A, Giàng B, Pang Cáng, Bản Mới, Kang Kỷ, Suối Lóp và các doanh nghiệp.

“Chí cống” sản vật của núi rừng và sự sáng tạo ẩm thực của người Mông

Trong kho tàng ẩm thực núi rừng Tây Bắc, có những món ăn tưởng chừng rất giản đơn nhưng lại chất chứa tinh hoa văn hóa và sự sáng tạo của con người. “Chí cống” - chồi non của cây gừng Myoga chính là một trong số đó.

Vào mùa Hè, khi những mầm chí cống vươn lên từ nền đất ẩm mát, người Mông lại rủ nhau đi hái, đem về chế biến thành đủ món. (Ảnh: Ná Nả)

Thức quà độc đáo mát lành của rừng Tây Nguyên

Giữa những cánh rừng già Tây Nguyên có một loài cây thuộc họ dừa, dáng mảnh mai, màu xanh nhạt và sức sống bền bỉ, đó là cây đác. Từ bao đời nay, người dân ở khu vực này vẫn coi đây là món quà bí mật của núi rừng, bởi trong thân cây ẩn chứa thứ hạt trắng trong, giòn mát, khiến ai một lần nếm thử cũng không quên được.

Cây đác trổ buồng. (Ảnh: Tấn Vịnh)

Đặc sản nấm tràm những ngày mưa Huế

Như nét ẩm thực riêng khác chỉ có trong những ngày mưa, nấm tràm xứ Huế mang vị béo, ngọt và chút đắng nhưng lại khiến nhiều tín đồ ẩm thực mê đắm. Chỉ sau những cơn mưa dài mới có nấm tràm, và mỗi năm chỉ có 2 mùa nấm diễn ra trong một tuần lễ.

Vào mùa mưa, người dân ở nhiều khu vực của TP. Huế lại vào rừng “săn nấm”.

Nếu như nói đặc sản của Huế là mưa, thì nấm tràm chính là kết tinh của thứ đặc sản vốn gây nhiều thương nhớ của miền sông Hương núi Ngự. Những ngày đầu tháng 10, khi từng cơn mưa đổ xuống xứ Huế, người dân lại tất bật vào vụ nấm tràm.

Giữ gìn nghề làm khay trầu cau truyền thống của người Khmer

Hơn 20 năm kiên trì giữ nghề làm khay trầu cau truyền thống của người Khmer, không chỉ giúp gia đình ông Lý Được ở tại ấp Phước Thuận, xã Thuận Hòa, Thành phố Cần Thơ có thu nhập trang trải cuộc sống, mà còn góp phần bảo tồn một nét đẹp văn hóa độc đáo của đồng bào Khmer.

Ông Lý Được, xã Thuận Hòa đang đóng những khay đựng trầu cau

Nét đẹp Lễ cúng Trăng, đút cốm dẹp của đồng bào Khmer

Trong khuôn khổ Lễ hội Oóc Om Bóc, khi trăng tròn đầy và sáng nhất, cũng là lúc đồng bào Khmer ở Cần Thơ long trọng tổ chức Lễ cúng Trăng để tưởng nhớ công ơn vị thần mặt trăng đã giúp bảo vệ mùa màng, điều hòa thời tiết, mang lại no ấm cho bà con trong phum, sóc.

Đồng bào Khmer ở Nam Bộ tổ chức Lễ cúng Trăng vào ngày Rằm, trong khuôn khổ Lễ hội Oóc Om Bóc. Ðây là một trong những lễ hội lớn trong năm của đồng bào Khmer.

Nghệ thuật trình diễn trống đôi, một nét văn hóa rất riêng của người Chăm Hroi

Với người Chăm Hroi (nhánh địa phương của dân tộc Chăm) sinh sống ở xã Vân Canh (Gia Lai), múa trống đôi là di sản văn hóa độc đáo. Mỗi khi tiếng trống đôi vang lên là báo hiệu làng sắp có hội. Ở đó, nghệ thuật trình diễn trống đôi đầy cuốn hút sẽ là tâm điểm, giúp không khí lễ hội thêm phần náo nhiệt và gắn kết cộng đồng.

Theo Nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Nguyễn Văn Ngọc, gọi là trống đôi (người Chăm Hroi gọi là K’toong Chigrư) vì biểu diễn bao giờ cũng có đôi, diễn tấu mang tính trò chuyện đối đáp cùng nhau. Biểu diễn trống đôi thường kết hợp với cồng ba - chiêng năm và dân ca, dân vũ dân nhạc, tạo nên một tiết mục văn hóa rất riêng của người Chăm Hroi.

Mỗi khi tiếng trống đôi vang lên là báo hiệu làng Chăm Hroi sắp có hội. (Ảnh: T.N)

Hoa mào gà - linh hồn trong Tết cổ truyền của người Cống ở Điện Biên

Tết Hoa mào gà là nghi lễ đặc sắc trong Tết cổ truyền của người Cống ở Nậm Kè, tỉnh Điện Biên. Đây là lễ hội lớn nhất trong năm của dân tộc Cống, đánh dấu kết thúc một năm cũ mở đầu cho một năm mới tốt lành.

Tết Hoa mào gà là nghi lễ đặc sắc trong Tết cổ truyền của người Cống ở Nậm Kè, Điện Biên

Chiếu cói An Xá

Làng An Xá, xã Lộc Thủy, huyện Lệ Thủy (Quảng Bình) không chỉ được biết đến là quê hương của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, mà còn nổi tiếng với nghề sản xuất chiếu cói truyền thống. Nhờ những con người tâm huyết, miệt mài “giữ lửa” cho nghề, trải qua nhiều thăng trầm, nghề chiếu cói làng An Xá vẫn được lưu giữ và phát triển.

Dù công việc đan chiếu thủ công vất vả, thu nhập chẳng là bao, nhiều phụ nữ làng An Xá vẫn tâm huyết “giữ lửa” với nghề. (Ảnh: Trung Hiếu).

Rực rỡ sắc màu của làng nghề chiếu cói

Với lợi thế nằm sát ven biển, làng nghề chiếu cói Phú Tân - một trong những làng nghề truyền thống hàng trăm năm tuổi hiện cư ngụ tại xã Ô Loan (trước đây là xã An Cư, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên; nay thuộc tỉnh Đắk Lắk).

Làng nghề cũng là điểm du lịch trải nghiệm thú vị giữa vùng đồng quê, nơi du khách có thể cảm nhận hương đồng gió nội đặc trưng, ngắm nhịp sống lúc du dương, lúc xào xạc, lúc rộn ràng của những cỗ máy dệt bên bàn tay khéo léo, tinh tế, tạo nên những tấm chiếu truyền thống cung cấp cho cả nước. Đây cũng là điểm đến quen thuộc của nhiều nghệ sĩ, nhiếp ảnh gia và họa sĩ tìm cảm hứng sáng tác.

Trên cánh đồng rộng lớn ở làng Phú Tân, người dân chọn trồng cói để cung cấp nguyên liệu cho nghề dệt chiếu truyền thống

Lễ hội Katê - 1 trong 15 lễ hội lớn nhất tại Việt Nam

Năm nay là năm đầu tiên tỉnh Khánh Hòa tổ chức Lễ hội Katê sau khi sáp nhập với Ninh Thuận. Katê là lễ hội lớn nhất của đồng bào Chăm theo đạo Bàlamôn, diễn ra trong 3 ngày, từ mùng 1 tháng 7 Chăm lịch (năm nay nhằm ngày 20 - 22/10). Đây là dịp đặc biệt trong đời sống tâm linh của người Chăm, tưởng nhớ các vị thần, các vua có công với đất nước, đồng thời cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, cuộc sống an lành, hạnh phúc.

Các vị chức sắc người Chăm tham gia Lễ hội Katê năm 2024. Ảnh: SƠN NGỌC

Phụ nữ Sán Dìu "đánh thức" không gian diễn xướng Soọng cô

Ở Quảng Ninh, làn điệu Soọng cô của người Sán Dìu đang dần lùi vào ký ức, khi nghệ nhân thưa vắng, lớp trẻ ít còn nói tiếng mẹ đẻ. Trước nguy cơ mai một ấy, những người phụ nữ Sán Dìu lặng lẽ đứng lên gìn giữ, truyền dạy và đánh thức không gian diễn xướng, để câu hát dân gian không bị đứt mạch giữa đời sống hôm nay.

Thành viên Câu lạc bộ Soọng cô Dương Huy hào hứng chia sẻ về làn điệu Soọng cô

Nhì à Sloong hao

Sloong hao - làn điệu dân ca ngọt ngào, mộc mạc của người Nùng có lúc tưởng chừng bị lãng quên giữa nhịp sống hiện đại. Nhưng với tâm huyết của Nghệ nhân Ưu tú Mạc Văn Đậu, điệu hát ấy đã hồi sinh mạnh mẽ, lan tỏa khắp vùng quê Biên Sơn đến tận học đường chạm vào trái tim bao thế hệ.

Nghệ nhân Mạc Văn Đậu dạy hát sloong hao cho học sinh Trường THPT Lục Ngạn