Hoàng Su Phì – Điểm hẹn mùa nước đổ

Hằng năm vào mùa nước đổ (cuối tháng 5, đầu tháng 6) và mùa lúa chín (cuối tháng 9, đầu tháng 10) là 2 dịp mà nườm nượp du khách tìm đến Hoàng Su Phì (Hà Giang) để chiêm ngưỡng những thửa ruộng bậc thang kỳ vỹ. Vào những thời điểm này, du khách được chiêm ngưỡng các thửa ruộng bậc thang uốn lượn trùng điệp, chạy dài từ ven suối lên đỉnh núi và xen lẫn những cánh rừng nguyên sinh, những nương chè cổ thụ và những dòng sông, khe suối, tạo thành bức tranh thiên nhiên hài hòa, nhiều màu sắc.Dưới đây là hình ảnh ghi lại vẻ đẹp của Hoàng Su Phì vào mùa nước đổ- thời điểm nước bắt đầu tràn về “đánh thức” vùng đất phía Tây Hà Giang sau những ngày khô hạn.

Hoàng Su Phì là huyện vùng cao phía Tây tỉnh Hà Giang. Toàn huyện có 24 đơn vị hành chính, bao gồm 23 xã và 1 thị trấn, với tổng diện tích tự nhiên là 63.238,06 ha, dân số 68.416 người (năm 2023). Là địa phương vùng cao có nhiều thành phần dân tộc cùng sinh sống, địa hình chia cắt mạnh, giao thông không thuận tiện, thời tiết khí hậu khắc nghiệt, nên từ bao đời nay canh tác nông nghiệp là một trong lĩnh vực chiếm tỷ lệ chủ yếu trong cơ cấu kinh tế của huyện

Về thôn Tha ngắm sắc vàng

Là nơi định cư lâu đời của đồng bào dân tộc Tày, thôn Tha, xã Phương Độ, thành phố Hà Giang vừa được công nhận là thôn hoàn thành các tiêu chí xây dựng Làng văn hóa du lịch tiêu biểu gắn với chương trình mỗi xã một sản phẩm OCOP. Vào thời điểm tháng 6 này, khách ghé thăm thôn Tha sẽ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp quyến rũ bởi sắc vàng của cánh đồng lúa chín sát ngay những nếp nhà sàn cổ mộc mạc, được trải nghiệm nét đẹp văn hóa truyền thống của đồng bào Tày nơi đây.

Nằm dưới chân núi Tây Côn Lĩnh, chỉ cách trung tâm thành phố Hà Giang 6 km nên du khách có thể dễ dàng ghé thăm thôn Tha

Nhẹ Dăk - Nghi lễ nối duyên của trai gái dân tộc Giẻ Triêng

Dân tộc Giẻ Triêng sinh sống chủ yếu ở tỉnh Kon Tum. Đồng bào nơi đây còn lưu giữ nhiều giá trị văn hóa truyền thống, tiêu biểu, trong đó có tập tục trong cưới xin. Theo quan niệm của người Giẻ Triêng, lễ cưới hỏi là dấu mốc quan trọng trong chu trình sinh sống và trưởng thành của mỗi con người.

Nhà trai mang lễ vật cưới sang nhà gái

Theo truyền thống, ngay từ khi mới sinh ra, hầu hết những đứa trẻ sẽ được cha mẹ định ước hôn nhân, 2 gia đình sẽ qua lại với nhau. Lớn lên, sau khi nghe lời khuyên răn và dạy dỗ của cha mẹ, họ hàng, người thân, đôi trai gái thống nhất tiến tới hôn nhân, họ sẽ thông báo cho gia đình của mình biết và cùng nhau chuẩn bị cho đám cưới.

Nghề đan gùi của người Chăm ở Lạc Tánh

Đan lát là một nghề thủ công truyền thống của người Chăm ở thị trấn Lạc Tánh, huyện Tánh Linh, tỉnh Bình Thuận. Các sản phẩm của đan lát gồm có thúng, mủng, nia, giỏ đựng chén, đĩa, giỏ đựng cá… Bên cạnh đó, người Chăm còn làm nghề đan lưới để đánh bắt cá. Tuy nhiên hiện nay, người Chăm chỉ còn bảo tồn nghề đan lát gùi để phục vụ cho nhu cầu sử dụng hằng ngày. Để làm ra một cái gùi hoàn chỉnh, đòi hỏi người thợ cần phải có tính kiên nhẫn, tỉ mỉ và khéo léo cùng với kinh nghiệm được tích lũy nhiều năm.

Nguyên liệu làm gùi

Nguyên liệu chính để làm gùi là cây lồ ô, cây tre và dây mây. Nguồn nguyên liệu này, được khai thác tại chỗ trong khu rừng Tánh Linh. Lựa chọn những cây lồ ô thẳng, không quá già hoặc quá non chặt mang về nhà để làm nguyên liệu đan gùi. Cây lồ ô được xử lý bằng cách ngâm dưới nước suối để không bị mối, mọt gây hại. Cây tre chặt ra thành từng đoạn, chẻ ra và vót mỏng tách lớp vỏ để làm nguyên liệu đan.

Gùi - nét văn hóa đặc sắc của đồng bào ở Tây Nguyên

Từ xa xưa, đồng bào các dân tộc ở Tây Nguyên đã gắn bó với chiếc gùi. Gùi gắn liền với đời sống sinh hoạt, lao động của đồng bào nơi đây, tạo thành nét văn hóa đặc sắc của đồng bào Tây Nguyên và được duy trì bền bỉ cho đến nay.

Bức tranh đan gùi đầy màu sắc ở làng Mrông Ngó 4, xã Ia Ka (huyện Chư Păh).

Đồng bào Tây Nguyên không biết gùi có tự bao giờ. Họ chỉ biết nó đã có từ rất lâu đời, được cha ông truyền lại cho những người đàn ông trong gia đình. Theo thời gian, nó gắn liền với phụ nữ DTTS ở nơi đây. Về các buôn làng ở Tây Nguyên, không khó để bắt gặp hình ảnh những cô sơn nữ hay những phụ nữ tóc đã nhuốm màu thời gian mang gùi trên vai đi khắp các nẻo đường đất đỏ bazan.

Phát huy di sản của Hoàng tộc Chăm gắn với du lịch

Kho mở Bộ sưu tập (BST) di sản Hoàng tộc Chăm tọa lạc tại thôn Tịnh Mỹ, xã Phan Thanh, huyện Bắc Bình, tỉnh Bình Thuận. Nơi đây trưng bày hơn 100 hiện vật nguyên gốc mang đậm giá trị lịch sử, văn hóa của dân tộc Chăm và được phân thành 8 nhóm sưu tập. Trong đó, giá trị nhất là bộ vương miện của vua Po Klaong Mânai và búi tóc của Hoàng hậu Po Bia Som bằng chất liệu vàng với đường nét chạm khắc hoa văn rất tinh xảo, độc đáo ở đầu thế kỷ XVII.

Vương miện Vua và búi tóc Hoàng hậu bằng vàng, thế kỷ XVII

Lễ Panh Kom San Srok của đồng bào Khmer

Lễ Panh Kom San Srok (Lễ cầu an) của đồng bào dân tộc Khmer, được diễn ra vào những ngày sau Tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây, tức vào khoảng cuối tháng 3, đầu tháng 4 Âm lịch. Tuy không phải là ngày lễ lớn, nhưng Lễ cầu an đã thể hiện được nét văn hóa đặc sắc của đồng bào dân tộc Khmer sinh sống lâu đời tại vùng sông nước Đồng bằng sông Cửu Long.

Lễ bái Tam bảo và thỉnh các sư mở khóa kinh cầu an, nghi thức quan trọng nhất trong ngày Lễ Panh Kom San Srok

Khám phá Làng văn hóa du lịch Lũng Cẩm với những ngôi nhà cổ hàng trăm năm tuổi

Nằm trong lòng thung lũng Sủng Là của cao nguyên đá Đồng Văn, tỉnh Hà Giang, Làng văn hóa du lịch (VHDL) Lũng Cẩm gây ấn tượng đối với du khách bởi cảnh sắc thiên nhiên tuyệt đẹp cùng những nét văn hóa độc đáo của đồng bào các dân tộc hiện đang sinh sống tại đây. Lũng Cẩm còn đặc biệt bởi có những ngôi nhà hàng trăm năm tuổi cổ kính, từng được chọn làm bối cảnh chính cho nhiều bộ phim truyền hình nổi tiếng như: Chuyện của Pao, Lặng yên dưới vực sâu...

Nằm trên địa bàn xã Sủng Là, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang, Làng VHDL Lũng Cẩm là nơi sinh sống của gần 70 hộ dân với 300 nhân khẩu thuộc 3 dân tộc: Mông, Lô Lô và Hoa; trong đó, người Mông chiếm khoảng hơn 85% dân số.

Độc đáo hoa thân gỗ ở Đà Lạt

Đà Lạt - Trung tâm sản xuất hoa lớn của cả nước, được Chính phủ công nhận “Thành phố Festival Hoa Việt Nam”. Nơi đây, ngoài sản xuất hoa thương phẩm (3 tỷ cành hoa các loại/năm), còn có 7 loài hoa thân gỗ luân phiên nở suốt 4 mùa, trang điểm nhan sắc Đà Lạt, làm ngất ngây người dân và du khách thập phương.

Hoa anh đào bên Hồ Xuân Hương (Đà Lạt)

Nét đẹp trong lễ cưới của người Dao lù gang

Từ bao đời nay, nghi thức đám cưới của người Dao lù gang tại xã Công Sơn, huyện Cao Lộc, tỉnh Lạng Sơn luôn mang đậm sắc màu văn hóa truyền thống.

Người Dao lù gang ở Công Sơn quan niệm, mọi điều tốt lành nhất đều bắt đầu khi Mặt trời còn chưa thức dậy. Vì vậy, đám cưới của người Dao lù gang thường được diễn ra vào ban đêm

Cây phượng trắng duy nhất ở Việt Nam

Mỗi lần có dịp ngang qua biệt thự 75 Phù Đổng Thiên Vương, TP. Đà Lạt, tôi đều dừng lại xem phượng trắng thế nào. Đây là cây phượng trắng duy nhất ở Việt Nam nở hoa. Cây này do Tiến sĩ Hà Ngọc Mai mang từ Úc về trồng năm 1998, sau 10 năm thì nở hoa tuyệt đẹp. Phượng trắng nở giữa đại ngàn thông xanh, làm ngất ngây người dân và du khách, bởi sức hút kỳ lạ, vẻ đẹp tinh khôi, sang trọng và độc đáo.

Vợ chồng Tiến sĩ Trần Hà Anh và Tiến sĩ Hà Ngọc Mai dưới cây phượng trắng duy nhất ở Việt Nam.

Mùa hoa trẩu

Giá như có chuyến tàu về tuổi thơ, thì chắc chắn tôi sẽ mua bằng được một tấm vé. Chỉ tiếc rằng, thời gian không phải là chuyến tàu khứ hồi, tàu chỉ đi mà không bao giờ quay trở lại… Và tôi, giữa mùa hoa trẩu này, lại nhớ da diết thời thơ ấu của mình.

Hoa trẩu

Sau một chặng đường đời nhiều vấp váp, tôi quyết định trở về Lao Chải - một vùng quê trong trẻo để tìm sự bình yên và thanh thản cho tâm hồn. Trên chuyến xe về quê, tôi miên man nhìn ra ngoài cửa kính. Trong tôi là hỗn độn những nghĩ suy về công việc, về tương lai và hạnh phúc… Có quá nhiều việc cần phải làm, nhưng có lẽ tôi cần có thời gian, tôi cần phải sắp xếp lại.

“Mimosa vì sao em tới đất này?”

“Mimosa từ đâu em tới, Mimosa vì sao em tới đất này. Đà Lạt đồi núi trập trùng, Đà Lạt trời mây nước mênh mông…”. Lời bài hát ấy, cứ ngân nga trong tôi mỗi dịp Mimosa nở. Năm nay, mưa thuận gió hòa, nên Mimosa nở đẹp đến nao lòng. Cả Đà Lạt vàng rực, như “Nàng Sơn cước” lộng lẫy trong váy áo vàng, trẻ, đẹp, quyến rũ lạ kỳ.

Hoa Mimosa tỏa hương thơm nhẹ nhàng, thanh khiết - Ảnh Hà hữu Nết

Chuyện kể rằng: Ngày xửa ngày xưa, ở nước Úc (Australia) tươi đẹp, có đôi trai tài gái sắc, yêu nhau say đắm, thề sống với nhau trọn đời. Chàng là con ngư dân nghèo, thân hình vạm vỡ, da ngăm đen, thông minh, tài giỏi nhất vùng. Nàng là con nhà quý tộc giàu sang, da trắng, tóc vàng, cực kỳ xinh đẹp và nhân hậu. Họ đã trao nhau tình yêu ban đầu trên bờ biển Sydney thơ mộng. Nhưng rồi, cha mẹ nàng lại ép nàng lấy vị Bá tước quyền quý. Sau bao lần cự tuyệt không thành, nàng đành buông xuôi số phận. Được tin nàng sắp lên xe hoa, chàng lặng lẽ lên vùng núi làm nghề gác rừng, để cố quên mối tình tuyệt vọng.

Hoa Mimosa khoe sắc bên Nhà thờ Con Gà (Đà Lạt) - Ảnh Hà Hữu Nết

Một ngày nọ, trận hỏa hoạn dữ dội xảy ra, chàng bất chấp hiểm nguy, lao vào lửa để cứu rừng và những con Kangaroo (Chuột túi) tội nghiệp. Chàng miệt mài dập lửa đến ngất xỉu và bị cháy rụi mà không hay biết. Nghe tin chàng bỏ biển lên rừng, trong đêm tân hôn nàng bỏ trốn đi tìm người yêu. Nhưng, hỡi ơi! Khi gặp chàng, nàng bàng hoàng không tin vào mắt mình nữa, chỉ thấy xác chàng trong đống tro tàn. Nàng quỳ xuống, khóc than thảm thiết suốt ngày đêm đến kiệt sức, rồi gục chết bên chàng. Năm tháng trôi qua, tại nơi chàng và nàng quyên sinh, mọc lên một loài cây thân mộc, lá xanh biếc, lấp lánh hoa vàng, thơm mát, rất kỳ lạ. Cảm kích trước mối tình sâu nặng của đôi trai tài gái sắc, thổ dân địa phương đặt tên cho loài hoa ấy là Mimosa - một cái tên tuyệt đẹp! Sự tích hoa Mimosa là vậy.

Hoa Mimosa trang điểm thêm sự lãng mạn cho TP. Đà Lạt- Ảnh Hà Hữu Nết

Ngày nay, những cặp tình nhân trao nhau hoa Mimosa để khẳng định sự chung thủy trọn đời. Riêng con gái Đà Lạt thường ép hoa Mimosa vào trong sách, tặng người yêu để bày tỏ sự trong trắng, thủy chung. Dù hoa đã khô, nhưng vẫn tỏa hương thơm nhẹ nhàng, thanh khiết, quyến rũ. Hoa Mimosa tượng trưng cho tình yêu chung thủy và bất diệt.

Mimosa (tên khoa học Mimosaceae) du nhập vào Đà Lạt hơn 100 năm nay. Ở Việt Nam duy nhất Mimosa trồng tại Đà Lạt nở hoa. Nhờ khí hậu, thổ nhưỡng thích hợp nên ở Đà Lạt, Mimosa rất dễ trồng và sinh trưởng nhanh. Ươm trồng bằng hạt, Mimosa 5 tuổi (cao khoảng 4m, tán lá rộng 3m) thân mảnh, vỏ đen, cành nhiều, rễ ăn cạn nên rất yếu, phải cắt tỉa bớt cành, giảm độ cao để tránh gãy đổ vào mùa mưa. Mimosa thường nở quanh năm, nhưng nở rộ nhất vào mùa khô (từ tháng 10 năm nay đến tháng 4 năm sau). Khoảng 3 tuổi, Mimosa bắt đầu nở bông, hoa hình cầu, màu vàng óng như tơ, từng chùm chi chít nụ, nở hết đợt này đến đợt khác. Ngắm hoa Mimosa mọi thời khắc đều đẹp, nhưng ngắm dưới ánh trăng là đẹp nhất, bởi sự lung linh, huyền ảo, đẹp đến nao lòng.

Hoa Mimosa đi vào âm nhạc, làm lay động trái tim bao thế hệ.

Ở Đà Lạt có một con đường mang tên hoa “Mimosa”. Đó là đèo Mimosa dài 10 km, cửa ngõ phía nam Đà Lạt (song song với đèo Prenn). Mimosa không phải là hoa thương phẩm (để bán) mà được trồng nhiều hai bên đường Mimosa, trong các công viên, trường học, nhà thờ, chùa chiền, công sở, biệt thự, khu du lịch... để làm đẹp thành phố. Hoa Mimosa - như hạt nắng vàng, lóng lánh trang điểm nhan sắc Đà Lạt thật mộc mạc, dễ thương. “Anh đã biết rồi em ơi, vì em yêu cuộc sống trên cao, có thông reo rì rào. Vì em yêu dòng thác Cam Ly, như cuộc sống đang dâng trào. Vì em yêu nước hồ Xuân Hương, yêu thành phố muôn hoa, đã từng lưu luyến trái tim ta. Mimosa... em Mimosa... hoa Mimosa”. Bài hát “Mimosa” của nhạc sĩ Trần Kiết Tường đã chắp cánh cho Đà Lạt bay cao vươn xa, đã lay động bao trái tim - những người yêu Đà Lạt.

Hoa Mimosa trong khuôn viên Dinh Bảo Đại- TP. Đà Lạt- Ảnh Hà Hữu Nết

Và khoe sắc bên hồ Xuân Hương thơ mộng

Ngày qua ngày, Mimosa vẫn âm thầm nở, khiêm nhường khoe sắc, tỏa hương, “hút hồn” bao lữ khách đến với Đà Lạt - thành phố mộng mơ, thành phố của tình yêu và nỗi nhớ. Nhiều nghệ nhân ở Đà Lạt đã chế tác thành công bonsai Mimosa rất độc đáo, mang lại giá trị kinh tế cao. Cùng với muôn loài hoa khác, Mimosa đã góp phần làm nên thương hiệu “Đà Lạt - Thành phố Festival hoa Việt Nam”.

Hà Hữu Nết

Dân tộc & Phát triển - 17/07/2024

Có một thảo nguyên xanh giữa lòng Mèo Vạc

Cùng với Thung lũng xã Sủng Là (huyện Đồng Văn), thung lũng xã Pả Vi (huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang) được ví như một thảo nguyên xanh trên miền Cao nguyên đá Đồng Văn.

Thung lũng xã Pả Vi. (Ảnh TL)

Nằm dọc theo Quốc lộ 4C, chạy từ chân đèo Mã Pì Lèng về thị trấn Mèo Vạc, thung lũng xã Pả Vi (hay còn gọi là thảo nguyên xã Pả Vi) thuộc địa phận hai thôn Pả Vi Hạ và Pả Vi Thượng. Tuy diện tích khiêm tốn (chiều dài khoảng 5 km, chiều rộng 500 m) nhưng lại nổi bật bởi khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp.

Phát huy vẻ đẹp tường rào đá của người Mông

Đến Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Cao nguyên đá Đồng Văn, tỉnh Hà Giang, du khách đều ngỡ ngàng, thích thú khi được ngắm nhìn những bức tường rào bằng đá bao quanh những ngôi nhà của người Mông. Nét đẹp văn hóa này không chỉ trở thành điểm check in ấn tượng của khách du lịch mà còn đi vào thơ ca, phim ảnh, tạo nên “thương hiệu” du lịch cho vùng Cao nguyên đá Đồng Văn.

Làng Văn hóa du lịch cộng đồng dân tộc Mông thôn Pả Vi Hạ, xã Pả Vi, huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang với kiến trúc nhà trình tường, mái lợp ngói âm dương và bao quanh tường rào đá. Ảnh: Quỳnh Lưu

Một lần được “tình tự” tại chợ Khâu Vai

Khâu Vai không chỉ đẹp bỡi phong cảnh núi non hoang sơ, trùng điệp, kết với màu xanh óng ánh của lớp lớp những nương ngô ẩn hiện trong nền mây thấp, mà còn đẹp bởi ở đây có phiên chợ phong lưu.

Chợ phong lưu Khâu Vai ẩn hiện trong sương sớm

Sau bao nỗ lực dựng xây của chính quyền, cán bộ và đồng bào các dân tộc tỉnh Hà Giang, con đường từ Mèo Vạc qua Cán Chu Phìn, Lũng Pù để vào Khâu Vai dài 22 cây số, lượn dưới chân dãy núi Sán Séo Tỉ ngất trời, băng qua những rừng đá, nương đá, nhấp nhô, đã được mở rộng thênh thang và trải nhựa từ nhiều năm về trước. Để hôm nay, tôi - một người khách từ phương xa tới được băng băng lái xe thu vào tầm mắt khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ giữa mênh mông đá xám. Và cũng được “nghiện” luôn cái không khí chộn rộn, náo nức của người đi chơi chợ. Dù rằng còn những một ngày, một đêm nữa, phiên chợ đặc biệt miền biên ải ấy mới chính thức khai mạc!

Đặc sắc Lễ hội Nàng Han của người Thái trắng

Đã thành thông lệ, hằng năm, cứ vào ngày rằm tháng 2 Âm lịch, đồng bào dân tộc Thái trắng xã Mường So, huyện Phong Thổ (Lai Châu) lại tưng bừng tổ chức Lễ hội Nàng Han. Đây là nghi lễ tâm linh của đồng bào Thái trắng, nhằm tôn vinh, tri ân nữ Anh hùng Nàng Han - một nữ tướng người Thái trắng có công đánh đuổi giặc ngoại xâm, mang lại bình yên cho bản làng. Năm nay, Lễ hội Nàng Han diễn trong 2 ngày là 23- 24/3.

Vào ngày chính lễ (15/2 Âm lịch), bà con nhân dân và du khách thập phương về dâng lễ tưởng nhớ công lao của Nàng Han.

Thảo mộc với văn hóa ẩm thực Tây Bắc

Bảo tồn và khai thác giá trị ẩm thực truyền thống là yếu tố đóng vai trò quan trọng trong xây dựng những sản phẩm du lịch đặc trưng ở vùng DTTS và miền núi.

Mắc khén - hạt gia vị làm nên chẩm chéo

Lên Thèn Chu Phìn vui hội Gầu tào của đồng bào Mông

Với mục đích bảo tồn, phát huy nét đẹp văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Mông trên địa bàn, Lễ hội Gầu Tào với chủ đề: “Sắc xuân biên giới” đã diễn ra tại xã Thèn Chu Phìn, huyện Hoàng Su Phì, tỉnh Hà Giang vào trung tuần tháng 2 vừa qua. Lễ hội thu hút sự tham gia của đông đảo Nhân dân trong và ngoài xã.

Thèn Chu Phìn là xã biên giới, cách trung tâm huyện Hoàng Su Phì 14 km về phía bắc. Đây là địa bàn cư trú của 386 hộ với 1821 nhân khẩu đồng bào dân tộc Mông và Nùng; Thèn Chu Phìn có 4 thôn Nậm Dế, Cáo Phìn, Lùng Chin Hạ, Lùng Chin Thượng.

Sắc màu văn hóa dân tộc Mông ở Cao Bằng

Dân tộc Mông ở Cao Bằng chiếm hơn 10% dân số toàn tỉnh, gồm 3 nhóm Mông trắng, Mông hoa và Mông đen. Hiện nay, đồng bào Mông ở Cao Bằng luôn có ý thức giữ gìn, bảo tồn và phát huy bản sắc dân tộc...

Đồng bào dân tộc Mông ở Cao Bằng vẫn còn giữ được nhiều nét văn hóa truyền thống

Tỉnh Cao Bằng là nơi có nhiều DTTS sinh sống. Mỗi dân tộc đều lưu giữ những nét văn hóa riêng, độc đáo trong đó có đồng bào dân tộc Mông. Đồng bào dân tộc Mông vẫn còn lưu giữ được nhiều nét văn hóa truyền thống độc đáo như trong: trang phục truyền thống, ẩm thực, nhạc cụ và dân ca, dân vũ….