Giữ gìn nghề làm khay trầu cau truyền thống của người Khmer

Hơn 20 năm kiên trì giữ nghề làm khay trầu cau truyền thống của người Khmer, không chỉ giúp gia đình ông Lý Được ở tại ấp Phước Thuận, xã Thuận Hòa, Thành phố Cần Thơ có thu nhập trang trải cuộc sống, mà còn góp phần bảo tồn một nét đẹp văn hóa độc đáo của đồng bào Khmer.

Ông Lý Được, xã Thuận Hòa đang đóng những khay đựng trầu cau

Nét đẹp Lễ cúng Trăng, đút cốm dẹp của đồng bào Khmer

Trong khuôn khổ Lễ hội Oóc Om Bóc, khi trăng tròn đầy và sáng nhất, cũng là lúc đồng bào Khmer ở Cần Thơ long trọng tổ chức Lễ cúng Trăng để tưởng nhớ công ơn vị thần mặt trăng đã giúp bảo vệ mùa màng, điều hòa thời tiết, mang lại no ấm cho bà con trong phum, sóc.

Đồng bào Khmer ở Nam Bộ tổ chức Lễ cúng Trăng vào ngày Rằm, trong khuôn khổ Lễ hội Oóc Om Bóc. Ðây là một trong những lễ hội lớn trong năm của đồng bào Khmer.

Chợ chó Bắc Hà tấp nập trong mưa rét

Giữa mưa lạnh, chợ chó vùng cao vẫn tấp nập kẻ mua người bán. Tiếng rao, tiếng cười rộn ràng, tạo nên bức tranh sinh động chỉ có ở Bắc Hà mỗi sáng chủ nhật.

Sáng chủ nhật đầu tháng 11, chợ phiên Bắc Hà (Lào Cai) nhộn nhịp trong làn mưa lất phất. Cái rét vùng cao không ngăn được bước chân bà con các dân tộc và du khách khắp nơi đổ về. Từ 8 giờ sáng, con dốc dẫn vào chợ đông nghẹt người.

Nhiều người thường cho lai giữa chó Dingo với Bắc Hà hoặc H’Mông để tạo giống khỏe, dễ nuôi, vừa trông nhà vừa săn được. ẢNH: LÊ NAM

Làng ngói âm dương trăm năm ở Lạng Sơn hút khách

Làng nghề làm ngói âm dương được giữ lửa suốt trăm năm ở Lạng Sơn nay khoác lên mình diện mạo mới khi trở thành trải nghiệm du lịch nông thôn hấp dẫn.

Làng ngói âm dương truyền thống ở Lạng Sơn

Giữa thung lũng xanh ngát, làng nghề ngói âm dương ở xã Long Đống cũ (nay là xã Bắc Sơn) vẫn âm thầm giữ lửa truyền thống hàng trăm năm.

Những viên ngói nhỏ bé được nặn từ đất sét mịn của vùng trũng đầm lầy, không chỉ làm nên mái nhà bền bỉ của đồng bào Tày mà nay còn trở thành chất liệu văn hóa độc đáo trong phát triển du lịch nông thôn.

Nghệ thuật trình diễn trống đôi, một nét văn hóa rất riêng của người Chăm Hroi

Với người Chăm Hroi (nhánh địa phương của dân tộc Chăm) sinh sống ở xã Vân Canh (Gia Lai), múa trống đôi là di sản văn hóa độc đáo. Mỗi khi tiếng trống đôi vang lên là báo hiệu làng sắp có hội. Ở đó, nghệ thuật trình diễn trống đôi đầy cuốn hút sẽ là tâm điểm, giúp không khí lễ hội thêm phần náo nhiệt và gắn kết cộng đồng.

Theo Nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Nguyễn Văn Ngọc, gọi là trống đôi (người Chăm Hroi gọi là K’toong Chigrư) vì biểu diễn bao giờ cũng có đôi, diễn tấu mang tính trò chuyện đối đáp cùng nhau. Biểu diễn trống đôi thường kết hợp với cồng ba - chiêng năm và dân ca, dân vũ dân nhạc, tạo nên một tiết mục văn hóa rất riêng của người Chăm Hroi.

Mỗi khi tiếng trống đôi vang lên là báo hiệu làng Chăm Hroi sắp có hội. (Ảnh: T.N)

Hoa mào gà - linh hồn trong Tết cổ truyền của người Cống ở Điện Biên

Tết Hoa mào gà là nghi lễ đặc sắc trong Tết cổ truyền của người Cống ở Nậm Kè, tỉnh Điện Biên. Đây là lễ hội lớn nhất trong năm của dân tộc Cống, đánh dấu kết thúc một năm cũ mở đầu cho một năm mới tốt lành.

Tết Hoa mào gà là nghi lễ đặc sắc trong Tết cổ truyền của người Cống ở Nậm Kè, Điện Biên

Chiếu cói An Xá

Làng An Xá, xã Lộc Thủy, huyện Lệ Thủy (Quảng Bình) không chỉ được biết đến là quê hương của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, mà còn nổi tiếng với nghề sản xuất chiếu cói truyền thống. Nhờ những con người tâm huyết, miệt mài “giữ lửa” cho nghề, trải qua nhiều thăng trầm, nghề chiếu cói làng An Xá vẫn được lưu giữ và phát triển.

Dù công việc đan chiếu thủ công vất vả, thu nhập chẳng là bao, nhiều phụ nữ làng An Xá vẫn tâm huyết “giữ lửa” với nghề. (Ảnh: Trung Hiếu).

Rực rỡ sắc màu của làng nghề chiếu cói

Với lợi thế nằm sát ven biển, làng nghề chiếu cói Phú Tân - một trong những làng nghề truyền thống hàng trăm năm tuổi hiện cư ngụ tại xã Ô Loan (trước đây là xã An Cư, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên; nay thuộc tỉnh Đắk Lắk).

Làng nghề cũng là điểm du lịch trải nghiệm thú vị giữa vùng đồng quê, nơi du khách có thể cảm nhận hương đồng gió nội đặc trưng, ngắm nhịp sống lúc du dương, lúc xào xạc, lúc rộn ràng của những cỗ máy dệt bên bàn tay khéo léo, tinh tế, tạo nên những tấm chiếu truyền thống cung cấp cho cả nước. Đây cũng là điểm đến quen thuộc của nhiều nghệ sĩ, nhiếp ảnh gia và họa sĩ tìm cảm hứng sáng tác.

Trên cánh đồng rộng lớn ở làng Phú Tân, người dân chọn trồng cói để cung cấp nguyên liệu cho nghề dệt chiếu truyền thống

Lễ tri ân nguồn sống của người Bahnar

Giữa đại ngàn Tây Nguyên, nơi suối trong chảy quanh chân núi, người Bahnar vẫn giữ gìn một lễ thiêng đã tồn tại qua nhiều thế hệ: Lễ cúng Giọt nước. Với họ, nước là nguồn sống, là hồn của làng bản. Người Bahnar tin rằng, mỗi dòng suối, mỗi mạch nước trong lành là món quà của thần Yang Ia - thần nước dành cho dân làng. Lễ cúng Giọt nước là dịp tạ ơn thần linh, cầu cho nguồn nước dồi dào, mùa màng bội thu, cuộc sống bình yên. Người Bahnar vẫn thường nói: “Có thể nhịn ăn, chịu lạnh nhưng thiếu nước thì không thể sống”, nghi lễ này là cách để nhắc nhau biết trân trọng thiên nhiên, giữ cho bến nước luôn trong.

Những ché rượu cần, gà, heo, cơm nếp được chuẩn bị chu đáo, thể hiện tấm lòng thành kính dâng lên thần linh.

Nghề làm tượng Phật hơn 100 năm tuổi giữa lòng đô thị Sài Gòn sôi động

Giữa lòng thành phố năng động, nơi những tòa cao ốc và nhịp sống hối hả dần lấn át vẻ bình yên xưa cũ, vẫn có một góc nhỏ mang hơi thở trầm mặc của Phật giáo nơi những đôi tay khéo léo ngày ngày tạc nên tượng Phật bằng tất cả lòng thành kính. Làng nghề làm tượng Phật ở phường Phú Lâm, Tp.Hồ Chí Minh nằm gần chùa Giác Hải vẫn âm thầm tồn tại suốt nhiều thập kỷ, các pho tượng ở đây đều theo mẫu dân gian Nam Bộ vẫn tìm thấy trên các bức tượng có chất liệu gỗ, đất sét, thạch cao cổ hiện đặt tại các ngôi chùa cổ ở Tp. Hồ Chí Minh.

Không ồn ào hay quảng bá rầm rộ, làng nghề nhỏ này vẫn đều đặn vang lên âm thanh quen thuộc của tiếng đục, tiếng giũa, tiếng chạm khắc trên từng khối gỗ, khối đá. Với người thợ, mỗi pho tượng không chỉ là một sản phẩm thủ công, mà còn là kết tinh của đức tin, sự nhẫn nại và tấm lòng hướng thiện.

Khuôn xi măng dùng để đúc tượng.

Độc đáo lễ cúng Bàn Vương của người Dao đỏ ở Hồ Thầu

Lễ cúng Bàn Vương là dịp để người Dao ở xã Hồ Thầu, tỉnh Tuyên Quang bày tỏ lòng biết ơn đối với Sư tổ Bàn Vương, người đã sinh ra 12 tộc họ, đồng thời cầu mong mưa thuận, gió hòa.

Truyền thuyết người Dao kể rằng Bàn Vương còn được gọi là Bàn Hồ. Nhờ lập được công lao to lớn khi đánh bại Cao Vương xâm lược nước Bình Vương, ông được vua Bình Vương trọng thưởng và gả công chúa cho. Bàn Vương cùng công chúa sinh được 6 trai, 6 gái và Bình Vương ban cho mỗi người một họ, trở thành 12 họ đầu tiên của người Dao. Khi Bình Vương qua đời, Bàn Vương lên làm vua của người Dao.

Ở những bản làng Dao khu vực phía Tây Bắc tỉnh Tuyên Quang vẫn lưu truyền câu chuyện về Bàn Vương: Dù đã lên ngôi vua, ông vẫn giữ lối sống giản dị và thường truyền dạy người Dao cách trồng trọt, dệt vải và săn bắn. Một lần vào tháng 2 âm lịch, Bàn Vương lên núi săn sơn dương, nhưng chẳng may bị con vật húc ngã vào cây gù hương và qua đời. Kể từ đó, người Dao làm lễ cúng giỗ Bàn Vương vào tháng 2 âm lịch hàng năm.

Ngày nay, lễ cúng Bàn Vương được người dân tái hiện và trở thành một dịp để du khách tìm hiểu văn hóa đặc sắc của cộng đồng Dao.

Nghề làm thúng chai ở Làng Phú Mỹ

Nghề làm thúng chai ở làng Phú Mỹ, xã An Dân, tỉnh Phú Yên (nay là xã Tuy An Bắc, tỉnh Đắk Lắk) có truyền thống lâu đời. Nơi đây sản xuất ra những chiếc thúng để ngư dân đi biển đánh bắt hải sản.

Quét dầu rái - một công đoạn trong quá trình sản xuất thuyền thúng truyền thống. Ảnh: PHẠM HƯNG

Lễ hội Katê - 1 trong 15 lễ hội lớn nhất tại Việt Nam

Năm nay là năm đầu tiên tỉnh Khánh Hòa tổ chức Lễ hội Katê sau khi sáp nhập với Ninh Thuận. Katê là lễ hội lớn nhất của đồng bào Chăm theo đạo Bàlamôn, diễn ra trong 3 ngày, từ mùng 1 tháng 7 Chăm lịch (năm nay nhằm ngày 20 - 22/10). Đây là dịp đặc biệt trong đời sống tâm linh của người Chăm, tưởng nhớ các vị thần, các vua có công với đất nước, đồng thời cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, cuộc sống an lành, hạnh phúc.

Các vị chức sắc người Chăm tham gia Lễ hội Katê năm 2024. Ảnh: SƠN NGỌC

Những đôi tay mềm giữ nhịp chiêng ngân

Vượt qua định kiến của những luật tục, những tay chiêng nữ đã làm nên bản sắc văn hóa dân tộc Ba Na, góp phần giữ gìn kho báu của cha ông giữa nhịp điệu thời gian. Nhiều đội chiêng nữ ở Tơ Tung đã “mang chiêng đi đánh xứ người,khiến nhiều người nể phục.

Xã Tơ Tung, tỉnh Gia Lai có nhiều đội cồng chiêng nữ, thường xuyên tham gia tại các lễ hội, Festival

Độc đáo Lễ hội Ruộng bậc thang Miền Đồi

Ngày 25/10, UBND xã Thượng Cốc (Phú Thọ) tổ chức Lễ hội Ruộng bậc thang Miền Đồi năm 2025 với nhiều hoạt động đặc sắc, thu hút được hàng nghìn người dân và du khách tham quan, chiêm ngưỡng vẻ đẹp lúa chín.

Khu vực mâm xôi thực hiện các nghi lễ mừng lúa mới tại lễ hội. Ảnh: TTXVN

Bến nước - một mạch nguồn văn hóa của người Ê Đê

Giữa nhịp sống hiện đại, khi nhiều ngôi nhà đã có giếng khoan và nước sạch dẫn về tận nơi, người Ê Đê ở tỉnh Đắk Lắk vẫn giữ thói quen ra bến nước. Với họ, bến nước không chỉ cung cấp nguồn nước mát lành mà còn là biểu tượng thiêng liêng của buôn làng, nơi nuôi dưỡng tâm hồn bao thế hệ.

Mỗi sáng sớm người già thong dong ra bến nước rửa mặt, rửa tay như một nghi thức chào ngày mới (Ảnh: Lê Hường)

Tắc Xình - sắc màu văn hóa độc đáo của đồng bào Sán Chay Thái Nguyên

Trong kho tàng văn hóa đa dạng, phong phú của cộng đồng các dân tộc Việt Nam, dân tộc Sán Chay ở tỉnh Thái Nguyên đóng góp một nét văn hóa đặc sắc và độc đáo, đó là điệu múa Tắc Xình.

Các thành viên Câu lạc bộ múa Tắc Xình luyện tập tại thôn, giữ gìn điệu múa truyền thống của người Sán Chay - loại hình nghệ thuật dân gian mộc mạc, không cầu kỳ về âm nhạc nhưng hàm chứa chiều sâu văn hóa và triết lý sống chan hòa với thiên nhiên. (Ảnh: Vân Khánh)

Hội Đua bò Bảy Núi tại An Giang - Dấu ấn văn hóa trong mùa Sene Dolta

Hằng năm, Hội Đua bò Bảy Núi được tổ chức trong dịp lễ Sene Dolta của đồng bào Khmer Nam Bộ. Đây không chỉ là sự kiện mang đậm dấu ấn văn hóa truyền thống dân gian của cư dân làm nông nghiệp lúa nước còn là môn thể thao truyền thống đặc thù của đồng bào Khmer tại tỉnh An Giang, góp phần phát huy bản sắc văn hóa và xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc.

Hội Đua bò Bảy Núi là một sự kiện thể thao - văn hóa độc đáo, quy mô cấp tỉnh, đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. (Trong ảnh: Các đôi bò diễu hành vòng quanh sân trước khi tranh tài tại Hội Đua bò Bảy Núi tranh Cúp Truyền hình An Giang lần thứ 30, năm 2025)

Miền di sản Khmer giữa lòng Bảy Núi

Sau sáp nhập địa giới hành chính (7/2025), xã Ô Lâm, tỉnh An Giang sở hữu 6 Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Với hơn 65% dân số là người Khmer, địa phương đang nỗ lực bảo tồn, truyền dạy và quảng bá các giá trị đặc sắc, biến di sản thành nền tảng phát triển du lịch cộng đồng.

Múa trống Chhay dăm của đồng bào Khmer. Ảnh TL

Tiếng kèn trong đám cưới của người Dao đỏ

Kèn trong tiếng Dao được gọi là phàn tỵ. Đây là một trong những nhạc cụ quan trọng gắn liền với đời sống văn hóa tinh thần của đồng bào Dao đỏ. Từ xa xưa, tiếng kèn mong đợi nhất được vang lên trong lễ cưới với hy vọng mang đến niềm vui, niềm hạnh phúc lứa đôi...

Anh Hoàng Nguyên Phẩm ở xã Nam Cường đã nhiều năm gắn bó với chiếc kèn.