Rộn ràng lễ dâng y Kathina của đồng bào Khmer An Giang

Mỗi độ tháng 9 âm lịch, khi mùa an cư kiết hạ khép lại, đồng bào Khmer ở An Giang lại hân hoan bước vào mùa lễ dâng y Kathina - nghi lễ quan trọng của Phật giáo Nam tông Khmer. Ở An Giang, từ vùng Bảy Núi đến những ngôi chùa ven sông, sắc cờ Phật giáo tung bay, dòng người nô nức về chùa dâng y thể hiện tinh thần đoàn kết và niềm tin hướng thiện của cộng đồng.

Hàng năm, từ ngày 1/9 đến 15/10 âm lịch, đồng bào Khmer An Giang lại náo nức đón mùa lễ Kathina hay còn gọi là lễ dâng y cà sa. Những ngày này, đồng bào Khmer trên địa bàn tỉnh cùng nhau đến chùa gửi gắm tấm lòng thành kính qua việc dâng y cà sa và các vật phẩm thiết yếu dâng đến chư tăng, cầu cho gia đình an vui, phum sóc bình yên, mùa màng thuận lợi.

Nét văn hóa đặc trưng của cộng đồng người Hoa tại Chợ Lớn

Xuất hiện từ thế kỷ 17, Chợ Lớn ban đầu chỉ đơn giản là một khu chợ lớn hơn các chợ trong vùng, hình thành từ những cộng đồng người Việt và người Hoa đầu tiên đến định cư bên kênh Tàu Hủ - Bến Nghé.

Ngày nay, khu vực phường Chợ Lớn (gồm Phường 11, 12, 13, 14 của Quận 5 cũ) không chỉ là trung tâm thương mại sầm uất, mà còn là nơi lưu giữ nhiều giá trị văn hóa, lịch sử, phản ánh rõ nét sự giao thoa của các cộng đồng cư dân Nam Bộ. Các tuyến đường ô bàn cờ giúp giao thông thông suốt, hiếm khi xảy ra ùn tắc, tạo thuận lợi cho việc kinh doanh, buôn bán.

Độc đáo 'vũ điệu dâng trời' của người Cơ Tu

Với người Cơ Tu, Tâng tung da dá - "vũ điệu dâng trời" không chỉ là một nghi thức trong lễ hội, mà còn là biểu tượng của niềm tin và sức sống. Trong vòng xoay âm dương giữa trời và đất, họ gửi gắm khát vọng bình yên, no đủ cho buôn làng.

Điệu múa của cộng đồng

Khi mùa rẫy đã xong, thóc lúa đầy kho, người Cơ Tu ở vùng cao Đà Nẵng lại rộn ràng mở hội. Giữa sân làng, bên cây nêu cao vút, tiếng trống ngân vang, chiêng ngân dài. Từ khắp nếp nhà sàn, trai gái kéo về, vòng tay nối vòng tay, hòa cùng nhịp điệu Tâng tung da dá - điệu múa mà họ gọi bằng cái tên kính cẩn "vũ điệu dâng trời".

Từ bao đời nay, người Cơ Tu vẫn gìn giữ Tâng tung da dá như một phần máu thịt của văn hóa bản làng. Điệu múa hiện diện trong hầu hết các lễ hội lớn: mừng lúa mới, dựng nhà Gươl, cưới hỏi... Trong không gian rộn ràng tiếng chiêng, trống, khèn bè, tiếng hú vọng dài theo triền núi, nhịp chân rộn rã của cộng đồng hòa vào nhịp thở của núi rừng.

Tâng tung da dá là điệu múa truyền thống, đặc trưng của người Cơ Tu mang tính tập thể rất cao.

Bí quyết đào giếng của người Chăm

Dọc miền Trung, vẫn còn nhiều giếng vuông, giếng tròn do người Chăm xây dựng. Trên vùng đất khô hạn, họ tích lũy bí quyết tìm mạch nước ngọt nơi cát ven biển và đồng bằng. Nguồn nước trong mát từ giếng không chỉ phục vụ sinh hoạt mà còn từng là sản vật quý để trao đổi với thương thuyền nước ngoài.

Vị chức sắc người Chăm dùng chén Patil bằng đồng dùng xác định vị trí đào giếng. Ảnh: Wa Praong.

Múa sênh tiền - Nhịp điệu Cao nguyên trắng gọi mời du khách

Múa sênh tiền là một nét văn hóa độc đáo của người Mông ở Bắc Hà, tỉnh Lào Cai, mang âm sắc riêng biệt và giàu giá trị biểu cảm. Từ không gian lễ hội truyền thống, điệu múa đang được bảo tồn, phát huy trong hoạt động du lịch. Những nhịp gậy rộn ràng đã trở thành điểm nhấn văn hóa thu hút du khách đến với Cao nguyên trắng.

Điệu múa sênh tiền của người Mông Bắc Hà đắm lòng du khách.

Sắc màu thổ cẩm Pà Thẻn trên đất Tân Trịnh

Từ lâu, đồng bào Pà Thẻn ở xã Tân Trịnh, tỉnh Tuyên Quang đã lưu giữ cho mình một kho tàng văn hóa đa dạng, phong phú, trong đó nổi bật nhất là nghề dệt thổ cẩm. Không chỉ phản ánh đậm nét đời sống tinh thần, nghề dệt còn là niềm tự hào, là dấu ấn văn hóa đặc trưng mà người Pà Thẻn luôn trân trọng gìn giữ trên mảnh đất này.

Xã Tân Trịnh, tỉnh Tuyên Quang là nơi sinh sống và định cư lâu đời của đồng bào Pà Thẻn. Hiện nay, đồng bào dân tộc Pà Thẻn tại Tân Trịnh có 4.310 nhân khẩu chiếm 39,8% dân số toàn xã.

Cùng với các dân tộc Pu Péo, Bố Y, Cờ Lao, Lô Lô, người Pà Thẻn được xếp vào nhóm dân tộc có khó khăn đặc thù trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang. Chính vì vậy, việc bảo tồn, gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa không chỉ mang ý nghĩa khẳng định cội nguồn, mà còn là nhiệm vụ được chính quyền địa phương quan tâm nhằm góp phần nâng cao đời sống tinh thần, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội cho đồng bào nơi đây.

Minh chứng rõ nét cho nỗ lực gìn giữ nghề truyền thống của người Pà Thẻn ở Tân Trịnh là câu chuyện của chị Tải Thị Mai, Chủ nhiệm Hợp tác xã (HTX) Thổ cẩm Pà Thẻn, thôn My Bắc.

Sinh ra trong gia đình có truyền thống dệt, ngay từ nhỏ chị Mai đã được mẹ và bà truyền dạy từng đường kim, mũi chỉ, để rồi niềm say mê ấy theo chị đến tận hôm nay. Năm 2017, chị Mai đứng ra thành lập HTX Thổ cẩm Pà Thẻn, quy tụ những phụ nữ trong thôn cùng chung niềm yêu nghề.

Đến năm 2018, Hợp tác xã của chị Mai nhận được sự đồng hành từ tổ chức Good Neighbors International (GNI) trong hành trình gìn giữ và phát triển nghề dệt truyền thống. Tổ chức đã hỗ trợ khung dệt, nguyên liệu, đồng thời tạo điều kiện để HTX tham gia các hội chợ, gian hàng trong nước. Nhờ đó, sản phẩm thổ cẩm Pà Thẻn từng bước được người tiêu dùng biết đến và dần khẳng định vị trí trên thị trường.

Năm 2025, sau nhiều năm miệt mài giữ nghề và không ngừng đổi mới, HTX Thổ cẩm Pà Thẻn đã chạm tới một dấu mốc quan trọng, ký kết thành công đơn hàng xuất khẩu chính ngạch đầu tiên sang Hàn Quốc, trị giá gần 100 triệu đồng, gồm 500 túi thơm và 500 túi đựng thẻ ATM.

Đây không chỉ là hợp đồng mang về giá trị kinh tế, mà còn đánh dấu lần đầu tiên sản phẩm thổ cẩm Pà Thẻn vươn ra thị trường quốc tế bằng chính thương hiệu của mình, thay vì phải “đi nhờ” danh nghĩa đơn vị trung gian như trước.

Thành công ấy mở ra cơ hội khẳng định chất lượng, uy tín của sản phẩm thủ công truyền thống, đồng thời khơi dậy niềm tin và niềm tự hào cho cộng đồng dân tộc Pà Thẻn.

“Lần đầu tiên, sản phẩm của chúng tôi được xuất khẩu ra nước ngoài dưới chính tên HTX Thổ cẩm Pà Thẻn. Đó không chỉ là một đơn hàng, mà còn là giấc mơ bao năm nay đã trở thành hiện thực. Sản phẩm nay đã có mặt ở một thị trường quốc tế khó tính, điều mà trước đây chúng tôi chỉ dám nghĩ đến chứ chưa bao giờ dám tin sẽ làm được. Thành công này không chỉ mang lại niềm vui, mà còn là niềm tự hào to lớn, khẳng định rằng nghề dệt thổ cẩm của người Pà Thẻn hoàn toàn có thể vươn xa,” chị Mai xúc động chia sẻ.

Hiện nay, HTX có 15 thành viên, phần lớn là phụ nữ Pà Thẻn. Không chỉ dừng ở việc sản xuất, HTX còn trở thành “ngôi trường nhỏ” khi mở các lớp dạy nghề miễn phí cho các em gái trong xã.

Thông qua từng đường kim, mũi chỉ, các chị, các mẹ mong muốn truyền lại tình yêu với nghề, khơi dậy niềm tự hào dân tộc và trao cho thế hệ trẻ cơ hội tạo sinh kế từ chính nghề truyền thống của cha ông.

Về hướng đi lâu dài, ông Nguyễn Anh Đức, Bí thư Đảng ủy xã Tân Trịnh chia sẻ: “Chúng tôi luôn trăn trở trước nguy cơ nghề dệt truyền thống của đồng bào Pà Thèn bị lãng quên giữa guồng quay hiện đại. Nếu để mất đi, đồng nghĩa với việc mất một phần hồn cốt của người Pà Thẻn. Vì vậy, chúng tôi đang định hướng HTX và bà con tìm lại các nguyên liệu xưa, nhất là những loài cây thân thảo từng được cha ông dùng để nhuộm vải. Khi làm được điều này, sản phẩm không chỉ giữ được vẻ nguyên bản, đậm đà bản sắc, mà còn thân thiện với môi trường, phù hợp với xu thế phát triển bền vững. Tôi tin, từ những tấm vải nhuộm màu cỏ cây, hoa lá nơi núi rừng, người Pà Thẻn sẽ viết tiếp câu chuyện tự hào của dân tộc mình, đồng thời góp phần làm giàu cho quê hương”

Vũ Mừng

Báo ảnh Dân tộc và Phát triển - 15/09/2025

Lưu luyến sắc màu văn hóa Pà Thẻn

Từ nhiều năm qua, Lễ hội nhảy lửa của đồng bào dẫn tộc Pà Thẻn là biểu tượng văn hóa, làm nên niềm tự hào của vùng đất Tân Trịnh, tỉnh Tuyên Quang. Chính quyền và người dân nơi đây đang nỗ lực bảo tồn, truyền tải giá trị văn hóa ấy. Đồng thời, mở ra trải nghiệm du lịch đặc sắc, nơi du khách không chỉ chứng kiến mà còn hòa mình vào nhịp sống và sắc màu văn hóa của bản làng.

Nhóm du khách chụp ảnh lưu niệm cùng người dân và chính quyền địa phương

Chiêm ngưỡng “kho báu” văn hóa trong những ngôi nhà dài

Trong các buôn làng của người Mnông, Ê Đê ở Đắk Lắk vẫn còn nhiều ngôi nhà dài lưu giữ những hiện vật quý giá mà cha ông để lại như trống da trâu, chóe, ghế kpan, cồng chiêng... Các hiện vật này được các gia đình gìn giữ, nâng niu bởi đó không chỉ là gia sản, mà còn là hiện thân của văn hóa, hồn cốt của những tộc người.

Chiếc trống da trâu chỉ sử dụng để báo tin đến buôn làng. (Ảnh: Lê Hường)

Chuyện về món bánh dày của đồng bào Mông ở Cổng trời Mường Lống

Bánh dày của đồng bào Mông ở Mường Lống (xã Mường Lống, tỉnh Nghệ An) đi ra từ truyền thuyết. Và cho đến hôm nay, bánh dày vẫn luôn hiện diện hằng ngày trong đời sống và văn hóa truyền thống của đồng bào ở vùng đất được ví là Cổng trời Mường Lống.

Cổng trời Mường Lống có độ cao 1.500 m so với mực nước biển. (Ảnh: Phạm Tiến)

Xã Mường Lống, tỉnh Nghệ An là nơi sinh sống của gần 6.000 người, trong đó đồng bào Mông chiếm trên 99%. Ở độ cao 1.500 m so với mực nước biển, Mường Lống có nền nhiệt thấp và thay đổi chu kỳ như 4 mùa trong 1 ngày. Có lẽ cũng chính vì địa hình, khí hậu đặc trưng nên văn hóa, ẩm thực của đồng bào Mông nơi đây đậm đà bản sắc.

Lễ cúng tổ tiên của người Lô Lô đen

Nằm sát điểm cực Bắc của Tổ quốc, bản Lô Lô Chải (xã Lũng Cú, tỉnh Tuyên Quang) là nơi sinh sống lâu đời của cộng đồng người Lô Lô đen. Trong đời sống thường nhật, đồng bào vẫn gìn giữ nguyên vẹn ngôn ngữ, trang phục và tín ngưỡng truyền thống. Lễ cúng tổ tiên là nghi thức tâm linh quan trọng nhất trong năm, dịp để con cháu bày tỏ lòng biết ơn với tổ tiên, là cầu nối giữa quá khứ và hiện tại. Năm 2012, lễ cúng tổ tiên của người Lô Lô tại Lô Lô Chải được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Người Lô Lô đen sinh sống dưới chân cột cờ Lũng Cú – nơi địa đầu Tổ quốc.

Để tìm hiểu sâu hơn về nghi lễ linh thiêng này, chúng tôi tìm đến nhà ông Sình Dỉ Chai – thầy mo cao niên trong bản. Trong ngôi nhà trình tường mộc mạc, mặt tiền hướng thẳng lên cột cờ Lũng Cú, ông cho biết, hằng năm, vào ngày 24 tháng Bảy âm lịch, người Lô Lô đen tổ chức Lễ cúng tổ tiên. Theo ông, trong nghi lễ này không thể thiếu trống đồng và “người cỏ”.

Thần Sa - một sắc Tày nguyên bản

Từ La Hiên, men theo dãy núi đá vôi Bắc Sơn, Thần Sa hiện ra vừa huyền bí vừa thân quen. Trong thung lũng mây trắng ấy, người Tày ở Trung Sơn vẫn sống chan hòa bên nhau, giữ lấy nếp nhà sàn, những phong tục, lễ Tết và cả điều kiêng kỵ cha ông truyền lại. Dẫu nhịp sống hôm nay đã nhiều đổi thay, nơi đây vẫn nguyên vẹn một sắc Tày mộc mạc và trầm tĩnh.

Góc làng bình yên của người Tày Trung Sơn.

Vũ điệu Sư tử mèo - Di sản nơi biên cương xứ Lạng

Trong không gian văn hóa miền biên viễn, múa sư tử mèo của đồng bào Tày, Nùng ở Lạng Sơn không chỉ là màn trình diễn hội Xuân mà còn là biểu tượng của niềm tin, khát vọng và bản sắc. Được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, vũ điệu này đang được gìn giữ, trao truyền đầy sống động hôm nay.

Toàn cảnh lễ hội múa Sư tử mèo của đồng bào Tày, Nùng ở Lạng Sơn.

Năm 2017, múa Sư tử mèo được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Theo Tiến sĩ Hoàng Văn Páo, Chủ tịch Hội Di sản Văn hóa tỉnh Lạng Sơn, loại hình này gắn liền với tín ngưỡng và bản sắc của cộng đồng Tày - Nùng, vốn chiếm đa số dân cư địa phương. Hình tượng sư tử mèo được coi là biểu tượng của may mắn, uy phong và thịnh vượng. Mỗi dịp Tết đến, Xuân về các gia đình thường mời đội múa về biểu diễn với niềm tin xua đuổi tà ma, mang lại một năm mới an khang.

Toàn cảnh lễ rước nước - nghi lễ quan trọng của lễ hội Chọi trâu Hải Phòng

Sáng 28.9, Ban tổ chức Lễ hội chọi trâu truyền thống Đồ Sơn tổ chức lễ rước nước - một trong những nghi lễ quan trọng của lễ hội.

Độc đáo nghi lễ rước nước Lễ hội Chọi trâu truyền thống ở Hải Phòng. Ảnh: Ngân Anh

Lễ hội chọi trâu Đồ Sơn là một lễ hội dân gian truyền thống, có từ rất lâu đời, lưu giữ những nét sinh hoạt tâm linh, bản sắc văn hóa mang tính cộng đồng của người dân miền biển Đồ Sơn.

Một trong những đặc trưng cơ bản của Lễ hội chọi trâu Đồ Sơn là có sự giao thoa giữa yếu tố văn hóa nông nghiệp đồng bằng với những yếu tố văn hóa của cư dân ven biển, gắn liền với tục thờ cúng thủy thần và nghi lễ chọi, hiến sinh trâu, loài động vật thân thuộc với người nông dân.

Câu chuyện đặc biệt trong tấm vải thổ cẩm của người Mường ở xóm Cóm

Với quy trình thủ công cầu kỳ, từ trồng bông, kéo sợi đến nhuộm màu tự nhiên, những hoa văn tinh tế như quả trám, trái tim, ngọn núi không chỉ phản ánh thiên nhiên mà còn lưu giữ bản sắc dân tộc.

Ở tuổi ngoài 60, bà Bùi Thị Hương ở xóm Cóm (Tân Lạc, Phú Thọ) là một trong số ít người vẫn miệt mài giữ nghề dệt thổ cẩm truyền thống của dân tộc Mường.

Bà Hương cùng bà Mỉa đem theo cả dụng cụ cán bông, khung cửi… ra hội chợ để trực tiếp giới thiệu quy trình làm ra một tấm vải thổ cẩm theo cách thức thủ công truyền thống. Ảnh: Bình Minh

Phố lồng đèn, không gian Trung thu rực rỡ giữa lòng Chợ Lớn chính thức khai hội

Chiều 24-9, tại giao lộ Nguyễn Án - Nguyễn Trãi (TP.HCM), lễ khai mạc phố lồng đèn phường Chợ Lớn đã chính thức diễn ra, mở ra không gian văn hóa - du lịch rực rỡ, thu hút đông đảo người dân và du khách tham gia.

Không gian phố lồng đèn phường Chợ Lớn rực rỡ sắc màu - Ảnh: MAI NGUYỆT

Ngay từ chiều tối, người dân và du khách tham quan đã đổ về phố lồng đèn khu vực phường Chợ Lớn để tham dự lễ khai mạc.

Tiết mục múa lân sôi động mở màn tạo nên bầu không khí rộn ràng, náo nức, khởi đầu chuỗi hoạt động đón Trung thu năm nay.

Lễ hội Cầu Ngư Tam Niên Đáo Lệ

Lễ hội Cầu Ngư Tam Niên Đáo Lệ tại thôn Định Cư, nay là Tổ dân phố Định Cư, phường Mỹ Thượng, thành phố Huế, là một lễ hội dân gian truyền thống mang đậm dấu ấn của ngư dân. Lễ hội diễn ra vào các ngày 21 – 22 tháng 7 âm lịch, được tổ chức long trọng theo chu kỳ ba năm một lần, với mục đích cầu mong quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu và cuộc sống an lành cho cộng đồng dân làng.

Độc đáo lễ cúng tổ tiên của người Lô Lô đen xã Lũng Cú

Ngày 13/9, tại bản Lô Lô Chải, dưới chân Cột cờ Lũng Cú, xã Lũng Cú (tỉnh Tuyên Quang), đã diễn ra lễ cúng tổ tiên của người Lô Lô đen với nhiều hoạt động văn hóa đặc sắc, thu hút khách tham quan.

Vũ điệu Khmer trong dòng chảy văn hóa Tây Ninh

Yark-rom và Apsara (Ảnh: Nguyễn Khánh Vũ Khoa)

Tỉnh Tây Ninh - nơi nhiều nền văn hóa giao thoa, vẫn lưu giữ các loại hình nghệ thuật cổ truyền của người Khmer, trong đó có múa chằn và múa Apsara.

Sôi nổi lễ hội Đền Đươi ở Hải Phòng

Ngày 13.9, tại xã Yết Kiêu diễn ra Lễ khai hội Đền Đươi 2025, tưởng nhớ và tri ân Thánh Mẫu Ỷ Lan.

Đông đảo nhân dân và du khách tham dự Lễ hội Đền Đươi, tưởng nhớ Thánh Mẫu Ỷ Lan. Ảnh: Xã Yết Kiêu

Ngày 13.9, tại Đền Đươi (thôn Quỳnh Huê, xã Yết Kiêu, TP Hải Phòng), chính quyền và nhân dân địa phương đã tổ chức Lễ khai hội Đền Đươi năm 2025.

Mang Thít - làng gạch gốm trăm năm tuổi ở Vĩnh Long

Nằm bên dòng sông Cổ Chiên thơ mộng là hàng trăm mái vòm lò gốm, lò gạch khổng lồ đỏ rực màu đất nung của làng gạch, gốm Mang Thít.

Trước sắp xếp, làng gạch gốm Mang Thít nằm trải dài 30 km thuộc địa bàn TP Vĩnh Long, thị trấn Long Hồ, huyện Mang Thít (cũ), nay thuộc xã Long Hồ, xã Nhơn Phú. Thời kỳ thịnh vượng nhất (đầu thế kỷ 21) làng có hơn 3.000 lò nung nên được gọi ví như “vương quốc lò gạch” hay “vương quốc đỏ” của vùng đồng bằng sông Cửu Long.