Độc đáo lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam ở An Giang

Hằng năm, cứ vào dịp cuối tháng 4 Âm lịch, người dân tỉnh An Giang nói riêng, đồng bào vùng Tây Nam Bộ nói chung và đông đảo du khách thập phương lại đổ về núi Sam, phường Vĩnh Tế, tỉnh An Giang để tham dự lễ hội Vía Bà Chúa Xứ, một lễ hội dân gian độc đáo được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể Đại diện của nhân loại vào cuối năm 2024.

Nghệ An: Giải mã nghi thức buộc chỉ cổ tay và lễ đặt tên của người Ơ Đu

Trải qua hàng trăm năm người Ơ Đu tại bản Văng Môn (xã Nga My, tỉnh Nghệ An) đã bảo lưu, gìn giữ và trao truyền được nhiều tập tục, nghi thức văn hóa, tín ngưỡng, nét sinh hoạt mang giá trị bản sắc văn hóa rất độc đáo, riêng có. Trong đó, nghi thức cột chỉ cổ tay và lễ đặt tên đều nằm trong Lễ đón tiếng sấm đầu năm, vốn là những nghi lễ tâm linh, tín ngưỡng độc đáo trong hệ thống lễ tục vòng đời của người Ơ Đu; thể hiện văn hóa ứng xử hài hòa giữa con người với thiên nhiên, hướng về cội nguồn, tri ân các vị tiền bối đã có công khai phá, bảo vệ bản mường, tạ ơn trời đất.

Lễ đón tiếng sấm đầu năm (Chăm Phtrong), lễ làm vía cột chỉ vào cổ tay, lễ nhập họ và đặt tên là những nghi thức quan trọng, mang đậm sắc thái văn hóa độc đáo, đặc trưng của dân tộc Ơ Đu.

Hàn Sơn kỳ ngộ duyên thiên sắc

Những ngày này, về với đền Hàn (còn gọi là đền Phong Mục, đền Hàn Sơn), làng Phong Mục, xã Triệu Lộc, lòng người chộn rộn niềm vui hội. Câu ca xưa: “Dù ai buôn bán trăm bề/ Mười hai tháng sáu nhớ về Hàn Sơn” như một lời mời gọi thân tình của đất và người nơi đây gửi tới du khách muôn phương...

Nét đẹp đền Mẫu trên đất làng Phong Mục (xã Triệu Lộc).

Đền Hàn nằm ở làng Phong Mục, một vùng đất “hội sơn tụ thủy”, cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp, thanh bình. Một bên là núi rừng thâm u, tĩnh lặng, một bên là dòng sông Lèn bao đời chảy trôi, chứng kiến biết bao sự đổi thay của thời cuộc.

Đặc sắc nghệ thuật chế tác khèn Mông ở vùng cao Lào Cai

Với đồng bào Mông ở vùng cao Lào Cai, cây khèn là nhạc cụ truyền thống quan trọng và độc đáo không thể thiếu trong sinh hoạt văn hóa cộng đồng. Nghệ thuật chế tác khèn đã trở thành nghề truyền thống quan trọng được người Mông nơi rẻo cao gìn giữ và quảng bá sản phẩm tới du khách trong, ngoài nước.

Một công đoạn rất quan trọng, quyết định âm thanh của khèn là lá đồng. Chính vì vậy, nghệ nhân phải thẩm âm trước khi gắn lên ống trúc.

Không gian giới thiệu nghề làm giấy dó làng Bưởi

Giữa nhịp sống sôi động của phố thị, làng Yên Thái thuộc phường Bưởi, quận Tây Hồ, Hà Nội - nơi từng vang vọng tiếng chày giã dó trong quá khứ, nay được đánh thức trong một không gian văn hóa đặc biệt, giới thiệu nghề truyền thống làm giấy dó.

Phòng trưng bày về sự hình thành của làng nghề giấy dó Yên Thái xưa tại phường Bưởi, Tây Hồ, Hà Nội. Ảnh Khánh Long/Báo ảnh việt Nam

Nhộn nhịp múa lân sư rồng tại Lễ hội vía Bà chúa xứ núi Sam

Những ngày Lễ hội vía Bà chúa xứ núi Sam, trên các tuyến phố của Tp. Châu Đốc không khó bắt gặp những đoàn múa lân sư rồng với tiếng trống, kèn rộn rã.

Tham gia sự kiện diễu hành có khoảng 68 đoàn lân sư rồng đến từ các tỉnh thành phố: Tp Hồ Chí Minh, Tp Cần Thơ, Đồng Tháp, An Giang… Lân sư rồng được ví như là biểu tượng của điều lành, sự thịnh vượng, phát đạt, hạnh phúc. Vào ngày Lễ phục hiện rước tượng Bà các đoàn lân được bố trí diễu hành dọc theo cung đường đỉnh Núi Sam. Điều này không chỉ thu hút người dân trong khu vực mà còn kéo theo du khách từ các vùng xa đến để hòa mình vào không khí trang trọng và sôi động của lễ hội.

Múa lân, sư, rồng là sự kết hợp độc đáo nghệ thuật dân gian. Có thể phối hợp múa lân với sư, múa lân với rồng hoặc phối hợp cả ba linh vật với nhau. Các động tác được sử dụng trong nghệ thuật múa lân, sư, rồng đều mang đậm nét đặc trưng của võ thuật cổ truyền Việt Nam.

Các đoàn lân sư rồng rước mũ mão và áo Bà từ trên núi về miếu Sam. Ảnh: Nguyễn Luân/ Báo ảnh Việt Nam

Lễ sum họp cộng đồng của đồng bào M’nông

Vừa qua, tại Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bình Phước đã phối hợp tổ chức tái hiện Lễ sum họp cộng đồng (R'Nglắp bon) của người M'Nông. Đây là một nghi lễ quan trọng, độc đáo và mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, thể hiện sự gắn kết cộng đồng mạnh mẽ của dân tộc này.

Lễ hội Tâm r’nglắp bon góp phần thắt chặt tình cảm giữa đồng bào M’Nông và các dân tộc anh em.

Lễ sum họp cộng đồng mang ý nghĩa quan trọng trong đời sống tinh thần của người M’Nông. Đây là dịp cộng đồng cùng cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi, đồng thời tăng cường tình đoàn kết giữa các bản làng. Lễ sum họp cộng đồng thường được tổ chức vào đầu mùa mưa, khi vạn vật sinh sôi, đầy ắp nhựa sống.

Người M’Nông chuẩn bị lễ vật dâng lên các vị thần dưới cây Nêu trong nghi thức cúng.

Thiếu nữ M’Nông bày lễ vật dưới gốc Nêu

Sản vật địa phương được người M’Nông chuẩn bị để dâng lễ

Khi khách từ các bản làng đến tham dự buổi lễ, đồng bào M’Nông thực hiện nghi thức đón tiếp nồng hậu tại cổng làng. Trong âm hưởng cồng chiêng và những câu hát dân gian, khách được mời quây quần bên nhau như một gia đình lớn trước khi nghi lễ chính bắt đầu.

Khách được chào đón bằng dàn cồng chiêng ngay từ cổng làng

Không khí đón khách diễn ra nồng hậu, thân tình 

Phần lễ chính diễn ra quanh cây Nêu được dựng từ sáng sớm trong không khí trang nghiêm. Các lễ vật được chuẩn bị tùy theo điều kiện của làng gồm heo, gà, cơm lam, bánh chuối, rượu cần... và được bày biện trang trọng. Già làng cùng một phụ nữ uy tín được lựa chọn để làm chủ lễ với nghi thức hiến sinh, bôi máu vật tế lên thân cây Nêu, tượng trưng cho sự kết nối với thế giới tâm linh.

Già làng và phụ nữ uy tín được chọn làm chủ lễ

Máu vật tế được bôi lên thân cây Nêu, biểu tượng kết nối con người với thần linh

Khách và chủ cùng tham gia nghi lễ cúng chính

Khách ngồi quây quần cùng dân làng, chuẩn bị bước vào nghi lễ chính.

Tiếp đó, già làng thực hiện nghi thức khấn cầu no ấm, đặc biệt nhấn mạnh lời nguyện cầu gắn kết, hóa giải mâu thuẫn, khẳng định tình đoàn kết giữa các bản làng và cộng đồng dân tộc anh em. Sau đó, hai vị chủ lễ mời mọi người uống rượu cần và chia cơm lam như lời chúc no đủ, bình an, thịnh vượng.

Sau phần lễ, phần hội diễn ra sôi nổi với tiếng cồng chiêng và tiếng cười rộn rã. Mọi người cùng nắm tay múa hát quanh cây Nêu, hòa mình vào những điệu múa truyền thống và thưởng thức các món ăn dân dã mang đậm hương vị núi rừng.

Thiếu nữ M’nông trình diễn điệu múa truyền thống.

Cồng chiêng vang rền trong ngày lễ trọng đại

Lễ sum họp cộng đồng (R'Nglắp bon) thể hiện sự gắn kết cộng đồng mạnh mẽ của dân tộc M'Nông 

Việc tái hiện Lễ sum họp cộng đồng không chỉ nhằm nỗ lực bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa M’Nông mà còn là cầu nối lan tỏa tinh thần đại đoàn kết giữa các dân tộc anh em. Trong không gian đậm đà bản sắc văn hóa, qua những nghi thức linh thiêng và khoảnh khắc sum họp chân tình, người M’Nông đã gửi gắm một thông điệp sâu sắc: đoàn kết, sẻ chia và trân trọng cội nguồn là nền tảng vững chắc cho một tương lai bền vững và phát triển.

Thực hiện: Việt Cường

Báo ảnh Việt Nam - 30/06/2025

Độc đáo bộ Lịch Rọi của người Mường

Lịch Rọi – loại lịch cổ xưa của người Mường, là một di sản văn hóa đặc sắc, phản ánh tri thức và thế giới quan gắn bó mật thiết với tự nhiên, mùa màng và tín ngưỡng dân gian.

Người Mường ở Hòa Bình tự hào giới thiệu bộ Lịch Rọi truyền thống.

Lịch Rọi, còn gọi là lịch tre hay lịch Mường thường được làm từ tre già hoặc nứa thẳng, dài khoảng 40–60 cm. Mỗi bộ lịch gồm 12 thẻ tương ứng với 12 tháng, trên đó khắc các vạch và ký hiệu như hình tròn, dấu gạch chéo, hình tam giác… Những dấu hiệu này cho biết ngày tốt – xấu, ngày đại cát – tiểu cát, ngày kiêng kỵ hoặc phù hợp cho từng việc cụ thể như dựng nhà, cưới xin, lên rừng, xuống suối, gieo trồng, làm lễ…

Cách người Gié Triêng giữ lửa nghề, bất ngờ với món quà cưới thiếu là bị chê

Ở vùng núi cao Nam Giang, đồng bào Gié Triêng vẫn ngày ngày dệt nên bản sắc văn hóa riêng bằng bàn tay khéo léo và tinh thần bền bỉ - từ khung cửi mộc mạc, chiếc gùi tre... Những nghề xưa tưởng đã mờ phai, nay vẫn sống động như hơi thở bản làng.

Chúng tôi về xã Đắc Pring (huyện Nam Giang, Quảng Nam) – nơi biên giới giáp ranh với Lào, vào những ngày nắng đầu hè. Dưới tán rừng xanh, từng căn nhà sàn nép mình bên sườn núi, tiếng cửi dệt vang lên nhịp nhàng giữa trưa vắng, tạo thành giai điệu bình yên của một bản làng còn lưu giữ nguyên vẹn truyền thống.

Nghề làm ngói âm dương 'biến đất thành tiền' của đồng bào Nùng ở Lũng Rì

Thuộc một trong 3 làng nghề được UBND tỉnh Cao Bằng công nhận là làng nghề truyền thống vào đầu năm 2024, đến nay, 23/80 hộ dân xóm Lũng Rì vẫn duy trì nghề làm ngói âm dương tăng thu nhập, bảo tồn nghề truyền thống của địa phương.

Xóm Lũng Rì, xã Tự do, huyện Quảng Hòa, tỉnh Cao Bằng được biết đến là làng nghề truyền thống trăm năm của người Nùng chuyên sản xuất ngói âm dương.

Hiện nay, 23/80 hộ dân ở xóm Lũng Rì vẫn duy trì nghề này, các hộ gia đình có thêm nguồn thu nhập ổn định, kinh tế gia đình phát triển, thu nhập từ làm ngói âm dương của các hộ bình quân từ 25-40 triệu đồng mỗi năm.

Ông Lương Văn Né có trên 30 năm kinh nghiệm làm ngói đất nung. Ông kể: Để làm ra những viên ngói âm dương chất lượng cao, công đoạn chọn đất đóng vai trò vô cùng quan trọng và được thực hiện một cách tỉ mỉ, thủ công.

Xóm Lũng Rì, xã Tự do, huyện Quảng Hòa, tỉnh Cao Bằng là nơi sinh sống của 80 hộ dân người Nùng và là làng nghề làm ngói âm dương truyền thống hàng trăm năm

Người Mảng ở bản Nậm Xẻ

Ẩn mình giữa núi rừng Tây Bắc hùng vĩ, bản Nậm Xẻ (xã Vàng San, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu) là nơi lưu giữ nền văn hóa độc đáo của dân tộc Mảng. Dù là một trong những dân tộc thiểu số với dân số ít nhất Việt Nam, người Mảng vẫn âm thầm duy trì những giá trị truyền thống đặc sắc, góp phần tạo nên bức tranh đa dạng và sinh động về văn hóa Việt Nam.

Cảnh chợ quê 'đẹp như thời bao cấp' ở Quảng Nam

Một phiên chợ quê ở làng Kim Bồng, Hội An (Quảng Nam) được tái hiện chân thật như hình ảnh ở vùng nông thôn cách đây hàng chục năm khiến nhiều người thích thú.

Không gian chợ diễn ra trên những trảng đất trống, nền đất tạo hình ảnh lạ lẫm - Ảnh: SƠN CA

Kim Bồng thuộc xã Cẩm Kim nằm bên kia sông Thu Bồn, cách phố cổ Hội An chừng 3 km, là vùng đất lâu đời và là điểm tham quan du lịch làng quê nổi tiếng của Quảng Nam.

Tháng 5 âm lịch - 'Tiệc quan' tưởng nhớ công lao của Quan Lớn Tuần Tranh

Tháng 'Tiệc quan' với nhiều hoạt động ý nghĩa nhằm gìn giữ, phát huy các giá trị di sản văn hoá vật thể và phi vật thể của di tích lịch sử - văn hoá đền Tranh.

Lãnh đạo UBND huyện Ninh Giang, thị trấn Ninh Giang, Ban Quản lý di tích đền Tranh cùng thủ nhang dâng hương Quan Lớn Tuần Tranh vào tháng "Tiệc quan" - tháng 5 âm lịch năm 2025

Đầu tháng 3/2025, Lễ hội đền Tranh xuân Ất Tỵ năm 2025 được tổ chức với quy mô lớn nhất từ trước đến nay đã để lại nhiều ấn tượng đặc biệt đối với nhân dân, du khách thập phương tham dự.

Khám phá làng nghề dệt lụa Nha Xá: Rực rỡ sắc màu truyền thống trên khung lụa

Những ngày nắng nhẹ trên sân phơi lụa của làng nghề dệt lụa Nha Xá, xã Mộc Nam, huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam. Hoà trong nhịp thoi đưa rộn rã đầu thôn cuối xóm là những khoảng không gian rực rỡ sắc màu của lụa.

Làng nghề dệt lụa Nha Xá bừng lên sắc màu rực rỡ trên những sân phơi lụa.

Độc đáo lễ hội cầu ngư ở vạn chài Lộ Diêu

Lễ hội cầu ngư Vạn chài Lộ Diêu diễn ra tại thôn Lộ Diêu (xã Hoài Mỹ, thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định) không chỉ gìn giữ vẻ đẹp văn hóa làng biển, mà còn có nhiều nét đặc sắc trong tín ngưỡng của người dân nơi đây.

Từ 5h sáng, đoàn thuyền ra khơi làm lễ nghinh Ông - Ảnh: DŨNG NHÂN

Ngày 10-6, Lễ hội cầu ngư đã diễn ra tại thôn Lộ Diêu. Đây là lễ hội truyền thống đặc trưng của vùng duyên hải miền Trung, là dịp để ngư dân bày tỏ lòng tôn kính với biển cả, cầu mong mưa thuận gió hòa, tàu thuyền ra khơi bình an, nhiều tôm cá.

Bảo tồn nghệ thuật trang trí trên Paning của người Chăm

Paning là một loại hình nghệ thuật trang trí rất quan trọng trong đời sống văn hóa tín ngưỡng của người Chăm. Họa tiết Paning xuất hiện trong các lễ hội Rija và đám tang với chức năng trang trí, ngăn cách một không gian riêng mang tính thiêng liêng. Nghệ thuật vẽ thủ công Paning làm tấm trướng trang trí trong các lễ tục có nguy cơ mai một theo thời gian. Do đó, vấn đề bảo tồn nghệ thuật vẽ Paning mang tính cấp bách.

Gia đình bà Sử Gia Trang ở khu phố Bàu Trúc, thị trấn Phước Dân, huyện Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận trang trí Paning trong nghi lễ Patrip

Lễ Mạng Ma của người Xinh Mun

Mỗi độ xuân sang, khi hoa rừng bung nở trắng xóa khắp núi đồi, cũng là lúc người Xinh Mun ở Sơn La rộn ràng chuẩn bị cho Lễ Mạng Ma. Đây là nghi lễ truyền thống đậm sắc màu tín ngưỡng và cũng là dịp cả bản cùng quây quần, dâng lễ cầu an, gửi gắm mong ước về sức khỏe, sự bình yên, đồng thời tưởng nhớ tổ tiên, kết nối sự thiêng liêng giữa các thế hệ của người Xinh Mun.

Người Xinh Mun uyển chuyển trong điệu múa rộn ràng mừng Lễ Mạng Ma.

Lễ hội cúng thần núi, thần rừng của người Cơ Tu

Vừa qua, trong khuôn khổ chuỗi hoạt động tháng 5 với chủ đề “Bác Hồ với cộng đồng các dân tộc Việt Nam”, tại Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội), đồng bào dân tộc Cơ Tu đến từ huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế đã tái hiện lại Lễ hội Tác Giảng Ka Coong, Tấc Giàng Xứ. Đây là lễ cúng thần núi, thần rừng thiêng liêng bậc nhất của đồng bào dân tộc Cơ Tu.

Nghi thức đâm lễ vật là phần cao trào của Lễ hội Tác Giảng Ka Coong, Tấc Giàng Xứ.

Lễ cúng cơm mới của người Thổ

Người Thổ tái hiện Lễ cúng mừng cơm mới tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam.

Trước lễ, gia chủ chuẩn bị mâm cúng chu đáo gồm: cơm mới, gà luộc, xôi, rượu cần và các sản vật đầu mùa. Lễ vật được chia thành hai phần: phần chay dâng lên thần linh và thổ địa; phần mặn dành cho tổ tiên. Những bông lúa được chọn lựa kỹ càng, treo gần bàn thờ như một lời mời hồn lúa trở về với con cháu.

Du lịch làng hương Phú Lộc Quảng Nam

Du lịch làng hương Phú Lộc Quảng Nam, một trong những làng nghề làm hương truyền thống lâu đời nhất miền Trung, đã tồn tại và phát triển hơn một thế kỷ qua.

Về Phú Lộc, miền hương sắc thấm đẫm hồn quê Quảng Nam

Khám phá làng hương Phú Lộc Quảng Nam, nơi những "đóa hoa" hương rực rỡ khoe sắc giữa làng quê yên bình, lưu giữ nét văn hóa truyền thống trăm năm tuổi của xứ Quảng.

Giữa khung cảnh làng quê thanh bình, nghề làm hương nơi đây vẫn miệt mài tỏa hương, là niềm tự hào của bao thế hệ người dân Phú Lộc.