Dấu tích Vương triều nhà Mạc – Kinh đô đầu tiên trên đất Hải Phòng

Trong lịch sử phong kiến Việt Nam, nhà Mạc là một trong những triều đại nắm triều chính ngắn chỉ với 66 năm (1527 – 1592) nhưng đã để lại cho đời sau nhiều dấu ấn, bí ẩn và hàng loạt chứng tích lịch sử trên dải đất duyên hải Bắc Bộ. Nổi bật hơn cả là vùng đất Dương Kinh (Hải Phòng) được xem là kinh đô đầu tiên của người dân vùng biển do nhà Mạc dựng lên.

Sử sách lưu truyền

Sử sách ghi lại: Vương triều Mạc do Thái tổ Mạc Đăng Dung (1483-1541) sáng lập ra. Ông là người làng Cổ Trai, huyện Nghi Dương, phủ Kinh Môn, trấn Hải Dương (nay là làng Cổ Trai, xã Ngũ Đoan, huyện Kiến Thụy, thành phố Hải Phòng). Ông thuộc dòng dõi, con cháu của những danh nho đời Trần như Mạc Hiển Tích, Mạc Đĩnh Chi.

Tuy sinh ra trong gia cảnh nghèo khó, nhưng ông lại có tài năng võ nghệ nên đã trúng tuyển cuộc thi tuyển dũng sĩ và dành hơn 20 năm cuộc đời phục vụ dưới 4 triều vua Lê. Trong khoảng thời gian đó, ông đã lập được nhiều chiến công và nắm quyền chỉ huy binh mã cả nước.

Bên trong ngôi chính điện.

Chuyện kỳ bí về loài rắn ba mào cuộn tròn trong ngôi đền thiêng ở Phú Thọ

Đền Nhà Bà (xã Vĩnh Lại, huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ) là nơi sinh hoạt tín ngưỡng của người dân bản địa. Đến nay, các thế hệ vẫn truyền tai nhau những chuyện kỳ bí về ngôi đền, trong đó có hình ảnh rắn ba mào cuộn tròn trong gian thờ.

Đền Nhà Bà tọa lạc tại xã Vĩnh Lại, huyện Lâm Thao (tỉnh Phú Thọ). Ngôi đền thờ Đức Thánh Mẫu và hai cô (tương truyền là hai nữ tướng thời Hai Bà Trưng đã có công trong cuộc khởi nghĩa chống quân xâm lược phương Bắc và bảo vệ đất nước). Ngôi đền nhìn từ trên cao được phủ xanh bóng mát từ những gốc cây cổ thụ. Ảnh: Lê Anh Dũng

Bí ẩn hang Cát Đùn báo hiệu điềm may rủi ở Ninh Bình

Xưa kia người dân địa phương lập đền thờ ở hang Cát Đùn, khi thấy đống cát lớn trong hang đùn ra bên ngoài, sau vài tháng lại hút hết vào.

Hang Cát Đùn thuộc địa phận xã Gia Hưng, huyện Gia Viễn, Ninh Bình xuất hiện điều kỳ lạ. Ở đây cứ hàng năm, cát đùn ra cửa hang sau rút lại vào bên trong. Ảnh: Nguyễn Trường

Dấu ấn của Hoàng đế Quang Trung trên đất xứ Thanh

Trên đường thiên lý tiến ra Thăng Long đánh tan 29 vạn quân xâm lược nhà Thanh, vua Quang Trung - Nguyễn Huệ (1753-1792) cùng đoàn quân Tây Sơn đã để lại nhiều dấu ấn ở mảnh đất xứ Thanh.

Đền thờ Quang Trung (phường Hải Thanh, thị xã Nghi Sơn).

Ly kỳ chuyện tình dưới chân núi Voi và tục con gái "bắt chồng"

Sau khi tìm được chàng trai ưng ý, cô gái người K'Ho ở Lâm Đồng chuẩn bị lễ vật, thực hiện thủ tục thách cưới rồi "bắt chồng", đưa về ở rể.

Chuyện tình bi đát dưới chân núi Voi

Thôn Đarahoa hay còn gọi là "làng Gà", nằm dưới chân núi Voi, xã Hiệp An, huyện Đức Trọng, Lâm Đồng vốn là nơi sinh sống của 340 hộ dân, trong đó 80% là người đồng bào dân tộc K'Ho. Suốt chiều dài lịch sử, người dân nơi đây sống trong hòa thuận, chăm chỉ làm ăn, từng ngày vun vén cho cuộc sống ấm no, hạnh phúc.

Ở trung tâm của làng, tượng gà trống với 9 cựa dài sắc nhọn ở chân từ lâu trở thành hình ảnh quen thuộc. Già trẻ, gái trai trong làng khi được hỏi về tượng gà đều kể vanh vách chuyện tình đầy lâm li bi đát của nàng Hơ Bia và chàng K'Tien.

Truyền thuyết rắn thần nhiều đầu ở Bình Định

Trong truyền thuyết Ấn Độ giáo, rắn thần Naga là vua các loài rắn, thể hiện cho sức mạnh hủy diệt cái cũ, tạo ra cái mới. Rắn Naga ở Bình Định được xem là đỉnh cao của nghệ thuật điêu khắc Champa.

Ông Hoàng Như Khoa, thuộc Phòng Nghiên cứu - Sưu tầm của Bảo tàng tỉnh Bình Định, cho biết, trong Ấn Độ giáo có nhiều rắn thần, nhưng phổ biến nhất là rắn thần Shesha và Naga.

Rắn thần Shesha liên quan đến truyền thuyết về thần Vishnu, người ôm rắn thần Shesha trôi trên biển vũ trụ. Từ rốn của thần Vishnu mọc một đóa sen, sinh ra thần Brahma.

Rắn thần Naga 5 đầu trưng bày tại Bảo tàng tỉnh Bình Định (Ảnh: Doãn Công).

Người dân TPHCM rủ nhau rửa mặt ở ngôi miễu có mạch nước phun trào 150 năm

Cứ vào mùng 1 và 15 Âm lịch hằng tháng, người dân ở khắp nơi lại rủ nhau đến Miễu Mạch Nước (Hóc Môn, TPHCM) rửa mặt bằng dòng "nước thiêng" để cầu tài lộc và sức khỏe.

Ly kỳ chuyện Hoàng giáp Lê Quang Bí bị giữ lại ở Trung Quốc 18 năm

Là nho sĩ có tiếng, sứ thần bản lĩnh dưới triều Mạc, Hoàng giáp Lê Quang Bí lưu danh sử sách với chuyến đi sứ Trung Quốc kéo dài 18 năm.

Hoàng giáp Lê Quang Bí là 1 trong 36 tiến sĩ ở đất học làng Mộ Trạch, xã Tân Hồng (Bình Giang)

Truyền thuyết 7 hồ ở Măng Đen

Bảy hồ và ba thác nước tuyệt đẹp ở khu du lịch sinh thái Măng Đen (H.Kon Plông, Kon Tum) được người Mơ Nâm địa phương lý giải bằng câu chuyện đắm màu huyền thoại.

Thác Pa Sỹ, một cảnh đẹp thoát tục ở Khu sinh thái du lịch Măng Đen - Ảnh: Hoàng Ngọc

Già làng A Đồ Ren ở làng Kon Bring (xã Đăk Long, H.Kon PLông) kể, người Mơ Nâm gọi Măng Đen là T'măng Deeng, nghĩa là đất bằng (rộng lớn).

Về lại căn cứ Xóm Trường

Xóm Trường là một xóm nhỏ thuộc ấp 4, xã Long Sơn, huyện Cần Đước, tỉnh Long An nơi từng là vùng căn cứ cách mạng trong suốt 2 cuộc kháng chiến chống thực dân và đế quốc. Mặc cho địch nhiều lần tổ chức càn vào lấn chiếm vùng giải phóng, lực lượng của ta, với sự “hậu thuẫn” hết lòng của “đất và người” Xóm Trường, đã đánh bật chúng ra, giữ vững căn cứ cách mạng, đẩy khí thế phong trào cách mạng lên cao.

Cổng Xóm Trường được người dân và chính quyền địa phương xây dựng

Đèo Kéo Phay - Di tích lịch sử hào hùng

Xã Phương Viên được biết đến là mảnh đất anh hùng, từng vinh dự được Bác Hồ đặt tên, nay được coi là “vựa lúa” của huyện Chợ Đồn. Nơi đây còn được biết đến với những câu chuyện lịch sử, anh dũng từ những năm kháng chiến. Trong đó có dấu mốc rực lửa tại Đèo Kéo Phay- nơi vừa được công nhận là di tích lịch sử cấp tỉnh của Bắc Kạn.

Ông Trần Đình Thất, Phó Giám đốc Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch (người thứ ba từ trái sang) trao Bằng xếp hạng Di tích lịch sử cấp tỉnh, thành phố đối với Di tích lịch sử Đèo Kéo Phay cho cấp ủy, chính quyền địa phương.

Vị tướng người Hải Dương dùng 'trâu lửa' phá vòng vây, đánh bại đội quân chúa Trịnh

Trong lịch sử Việt Nam, từng có vị tướng dùng động vật làm kế hỏa công, phá bỏ vòng vây và giành được chiến thắng trước đối thủ.

Trâu lửa - trận đánh gắn liền tên tuổi của Nguyễn Hữu Cầu (ảnh minh họa)

Người được nhắc đến chính là Nguyễn Hữu Cầu.

Vị trạng nguyên người Hải Dương đánh bại thần cờ Trung Hoa

Đây là một trong những nhân tài hiếm có của đất Việt, tài năng của ông khiến nhà Nguyên phải nể phục.

Mạc Đĩnh Chi được hoàng đế nhà Nguyên, nể phục khen ngợi là Lưỡng quốc trạng nguyên

Ông chính là Mạc Đĩnh Chi (1272- 1346), người làng Lũng Động, huyện Chí Linh, Hải Đông (tỉnh Hải Dương hiện nay).

Giai thoại về bà chúa được mệnh danh ‘thành hoàng’ của TP Nam Định

Giai thoại về Bà chúa Cột cờ vẫn được người dân Nam Định lưu truyền đến ngày hôm nay.

Cứ đến ngày rằm, mùng 1, nhiều người dân TP Nam Định lại mang hương hoa dâng lên một người được thờ bên trong cột cờ thành phố, thuộc khuôn viên Bảo tàng tỉnh Nam Định.

Đó là bà Nguyễn Thị Trinh - người còn được gọi với nhiều tên khác như: Giám thương công chúa, Bà chúa Cột cờ, Thành hoàng đương cảnh, Công chúa coi kho, Bà chúa kho…

Câu chuyện về sự hi sinh anh dũng của Bà chúa Cột cờ vẫn được người dân Nam Định lưu truyền đến ngày hôm nay.

Cột cờ Nam Định - một trong những địa danh lịch sử và văn hóa của thành phố

Huyền thoại Xô viết ở Phù Lưu Thượng...

Phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh ở Phù Lưu Thượng nay là xã Hồng Lộc (Lộc Hà, Hà Tĩnh) đã gửi vào tâm thức thế hệ trẻ niềm tự hào, biết ơn để nỗ lực hơn trong cống hiến xây dựng quê hương.

Tượng đài Xô viết Nghệ Tĩnh tại thị trấn Nghèn (Can Lộc). Ảnh tư liệu.

Kỳ bí chuyện lập Miếu thờ Bình Tây Đại tướng Trịnh Phong ở Khánh Hòa

Miếu thờ Thủ lĩnh phong trào Cần Vương ở Khánh Hòa hiện nay là di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia.

Miếu thờ Thủ lĩnh phong trào Cần Vương ở Khánh Hòa được khởi dựng năm 1886. Ảnh: Hữu Long

Miếu thờ Bình Tây Đại tướng Trịnh Phong nằm tại ngã ba Thành, thuộc xã Diên An, huyện Diên Khánh. Di tích này được xếp hạng là di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia từ năm 1991.

Một thế kỷ sự kiện "Tiếng bom Sa Diện"

“Tiếng bom Sa Diện” là sự kiện nhà cách mạng Phạm Hồng Thái dùng tạc đạn mưu sát viên Toàn quyền Pháp ở Đông Dương Merlin và dũng cảm hy sinh tại Sa Diện, Quảng Châu (Trung Quốc) cách nay 100 năm (1924 - 2024).

Phạm Hồng Thái (1895 - 1924), tên khai sinh là Phạm Thành Tích, quê ở Nghệ An, là con quan Huấn đạo Phạm Thành Mỹ. Khoảng cuối năm 1918, ông cùng với một nhóm thanh niên có tâm huyết theo Vương Thúc Oánh (thành viên Việt Nam Quang phục Hội) vượt biên qua Xiêm (Thái Lan), rồi sang Quảng Châu.

Tượng liệt sĩ Phạm Hồng Thái trong khuôn viên Trường THPT Phạm Hồng Thái (Hà Nội). ẢNH: LHK

Sự tích cá trắng đầu suối N'Drung ở Đắk Nông

Câu chuyện kể về sự tích loài cá trắng suối ở Đắk Nông. Đồng thời, kể về nguồn gốc một số con suối trên địa bàn tỉnh.

Dòng suối Rlong Ra bắt nguồn từ một đồi núi, ngày nay thuộc quốc lộ 14, gần UBND huyện Đắk Song, tỉnh Đắk Nông. Dòng suối Rlong Ra gặp suối Đắk Pri, Đắk Sôr, chảy xuống sông Krong. Sông Krông K’nô (sông chồng) gặp sông Krông Ana (sông mẹ) cùng chạy xuống sông Mê Kông. Sông Mê Kông cùng nhiều con suối thành dòng sông Cửu Long. Sông Cửu Long chia làm chín ngả cùng chảy xuống biển cả. Phía mặt trời mọc UBND huyện Đắk Song (bây giờ) là suối Đắk N’drung. Con suối Đắk N’drung bắt nguồn từ huyện Tuy Đức thuộc tỉnh Đắk Nông. Suối Đắk N’drung chảy xuống Đắk R’tíh, suối Đắk R’tíh chảy xuống Đắk Dơng - Đồng Nai, rồi chảy xuống biển cả.

Cá trắng ở đầu suối Đắk N'drung

Cầu Sông Thương - nơi ghi dấu nhiều chiến công

Để thực hiện khai thác thuộc địa, từ năm 1889, thực dân Pháp tiến hành xây dựng tuyến đường sắt Phủ Lạng Thương tới Lạng Sơn, đến tháng 12/1894 thì hoàn thành. Cầu Phủ Lạng Thương còn gọi là cầu Sông Thương được xây dựng trong khoảng thời gian này và đã trở thành biểu tượng, nhân chứng lịch sử gắn liền với người dân Bắc Giang trong các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc.

Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, giai đoạn 1945-1954, Phủ Lạng Thương (nay là TP Bắc Giang) đã thực hiện tốt chủ trương “tiêu thổ kháng chiến”, cùng các địa phương trong cả nước tiến hành cuộc kháng chiến toàn dân, toàn diện tiến tới thắng lợi. Sau 9 năm kháng chiến, thực dân Pháp để lại hậu quả nặng nề cho đất nước ta.

Cầu Sông Thương. Ảnh tư liệu.

Chuyện xưa ờ làng cổ Long Tuyền

Làng Long Tuyền cổ (nay thuộc quận Bình Thủy, TP Cần Thơ) là địa phương đặc biệt ở ĐBSCL bởi nơi đây tập trung đến 7 Di tích Lịch sử - Văn hóa cấp quốc gia: Đình Bình Thủy, Chùa Nam Nhã, Chùa Hội Linh, Mộ Thủ Khoa Bùi Hữu Nghĩa, Di tích An Nam Cộng Sản Đảng, Chùa Long Quang, Nhà cổ họ Dương. Miệt vườn trù phú và giàu truyền thống này còn lưu giữ nhiều câu chuyện và dấu tích thời mở đất lập làng.

Làng cổ

Làng cổ Long Tuyền được hình thành từ khá xa xưa, vị trí ở trung lưu, phía Tây, hữu ngạn sông Hậu, cách đầu nguồn sông Hậu chừng 140km đường chim bay. Nơi đây, thuở ấy còn rất hoang dã, rừng rậm, bàu lung, lau sậy ngút ngàn, hoang vắng bóng người.

Lễ rước linh vị Thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa. Ảnh: DUY KHÔI