Nằm trên núi Câu Lâu ở thôn Yên, xã Thạch Xá, huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội, chùa Tây Phương (tên chữ là Sùng Phúc tự) là một ngôi chùa cổ được cả nước biết đến
Theo một số sử liệu, chùa được thành lập từ thế kỷ 6-7 nhưng đã trải qua
nhiều lần trùng tu lớn trong lịch sử. Năm 1794, dưới thời nhà Tây Sơn,
chùa lại được đại tu hoàn toàn và hình dáng kiến trúc còn để lại như ngày nay
Quần thể kiến trúc của chùa Tây Phương
bắt đầu từ chân núi Câu Lâu. Các công trình từ dưới lên gồm Tam quan
hạ, Tam quan thượng, chùa Hạ, chùa Trung và chùa Thượng. Ngoài ra trong
khuôn viên chùa còn các công trình khác như nhà Tổ, nhà Mẫu, nhà Khách
và một số am thờ
Chùa Hạ, chùa Trung và chùa Thượng được gọi chung là chùa chính, là hạng
mục trung tâm của chùa Tây Phương, có kết cấu kiến trúc chữ Công với ba
tòa nhà liền kề được ngăn cách bởi khoảng sân trời thoáng đãng
Mỗi tòa nhà có hai tầng mái kiểu chồng diêm, tường xây toàn bằng gạch
Bát Tràng nung đỏ, để trần mộc mạc, điểm những cửa sổ tròn với biểu
tượng sắc và không. Các cột gỗ đều kê trên đá tảng xanh, trong khắc hình
cánh sen.
Mái lợp có hai lớp ngói: Mái trên có múi in nổi hình lá đề, lớp dưới là
ngói lót, còn gọi là ngói chiếu, hình vuông sơn ngũ sắc như màu áo cà sa
xếp trên những hàng rui gỗ làm thành ô vuông vắn đều đặn
Chùa Tây Phương là nơi tập trung những kiệt tác hiếm có của nghệ thuật
điêu khắc tôn giáo bao gồm chạm trổ, phù điêu và tạc tượng. Khắp chùa
chỗ nào có gỗ là có chạm trổ
Các đầu bẩy, các bức cổn, xà nách, ván long… đều có chạm trổ đề tài
trang trí quen thuộc của dân tộc Việt: hình lá dâu, lá đề, hoa sen, hoa
cúc, rồng, phượng, hổ phù… rất tinh xảo được tạo ra dưới bàn tay thợ tài
hoa của các nghệ nhân mộc xứ Đoài.
Trong chùa có 64 pho tượng cổ cùng với các phù điêu có mặt tại mọi nơi.
Các tượng tạc bằng gỗ mít được sơn son thếp vàng.Nhiều pho được tạc cao
hơn người thật như 8 pho tượng Kim Cương và Hộ pháp, cao chừng 3 mét,
trang nghiêm phúc hậu
Đặc biệt, bộ tượng “18 vị La hán chùa Tây Phương” được coi là tác phẩm
kinh điển của nền nghệ thuật cổ Việt Nam. Bộ tượng này gồm hai tượng đặt
ở chùa Trung và 16 tượng ở chùa Thượng, đã được công nhận là Bảo vật
quốc gia Việt Nam
Các bức tượng được tạo hình với những dáng điệu, biểu cảm nét mặt vô
cùng sinh động, là nguồn cảm hứng cho nhà thơ Huy Cận sáng tác những câu
thơ lay động lòng người trong bài thơ “Các vị La Hán chùa Tây Phương”
Bên cạnh giá trị lịch sử, kiến trúc và nghệ thuật, chùa Tây Phương còn
nổi tiếng ở cảnh quan đẹp, tọa lạc trên đỉnh núi Câu Lâu sừng sững giữa
vùng đồng bằng màu mỡ, ẩn chứa những quan niệm phong thủy huyền bí của
người xưa...
Quốc Lê
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét