Khám phá ngôi đình đầu tiên của người Việt ở Tây Nguyên

Đình Lạc Giao (phường Thắng Lợi, TP Buôn Ma Thuột, Đắk Lắk) được coi là ngôi đình đầu tiên của người Việt trên mảnh đất Tây Nguyên. Ngoài giá trị về kiến trúc nghệ thuật, đình Lạc Giao còn có giá trị về mặt tâm linh, là nơi sinh hoạt văn hóa cộng đồng, tham quan của du khách.

Đình Lạc Giao được khởi dựng vào năm 1928, vị trí nằm ở góc ngã tư đường Phan Bội Châu và đường Điện Biên Phủ (TP Buôn Ma Thuột, Đắk Lắk).

Khám phá “viên ngọc thô” cực hấp dẫn giữa đại ngàn Đắk Lắk

Với diện tích mặt nước khoảng 100 ha, hồ được bao bọc bởi nhiều đồi núi và ruộng vườn. Mặt nước hồ luôn trong xanh, có sóng gợn nhẹ nhờ gió đại ngàn...

Nằm bên Quốc lộ 27, thuộc địa phận xã Yang Reh, huyện Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk, hồ Yang Reh được ví như một "viên ngọc thô" trên bản đồ du lịch Tây Nguyên.

Nghề gõ sầu riêng ở Tây Nguyên

Người thợ leo trèo vắt vẻo trên những cây sầu riêng sai trĩu quả, một tay đỡ quả, tay kia cầm con dao nhỏ gõ cán dao vào lớp da gai góc. Chỉ bằng những động tác đơn giản như vậy, người thợ gõ sầu có thể đoán được tuổi và chất lượng của quả sầu riêng. Mùa sầu riêng Đắk Lắk năm nay được mùa, được giá, thợ gõ sầu cũng có nguồn thu nhập khá.

Thợ gõ sầu cầm con dao nhỏ gõ cán vào quả để xác định tuổi quả sầu riêng

Màn đấu trí thú vị bằng trò chơi ‘lày cỏ’ trên cao nguyên

Trò chơi “lày cỏ” của bà con người Tày, Nùng là màn đấu trí thú vị khi đòi hỏi người chơi phải tập trung, khéo léo, bắt bài được đối phương.

Có dịp tham gia các lễ hội hoặc chương trình văn hóa, văn nghệ của bà con người Tày, Nùng trên cao nguyên Đắk Lắk, du khách có cơ hội thưởng thức trò chơi “lày cỏ” vô cùng đặc biệt.

"Lày cỏ" hoặc "sai mạ" là một hoạt động giao lưu trong những dịp lễ, tết, ngày vui của người Tày, Nùng. Cách chơi "lày cỏ" gần giống như oẳn tù tỳ của người Kinh, nhưng phức tạp hơn vì phải kết hợp giữa miệng nói, tay xòe và suy nghĩ. Mỗi lượt chơi chỉ có hai người và có trọng tài.

Các chị, mẹ chơi trò "lày cỏ"

Phục dựng Lễ mừng thọ của người M’nông tại Đắk Lắk

Lễ mừng thọ của người M’nông được tổ chức đơn giản nhưng mang nhiều ý nghĩa; là dịp để con cháu thể hiện tấm lòng hiếu thảo đối với ông bà, cha mẹ; thể hiện tình yêu thương, kính trọng người cao tuổi và lòng biết ơn của con cháu dành cho đấng sinh thành.

Lễ mừng thọ của người M’nông tại buôn Đung (xã Đắk Phơi). Ảnh: Báo Đắk Lắk

K'pan: Ghế độc mộc độc đáo

K'pan là tên một chiếc ghế của người Ê đê. Chỉ là chiếc ghế thôi, nhưng đây là chiếc ghế hết sức độc đáo.

Về mặt tinh thần, đây là chiếc ghế cao quý, mà mỗi buôn làng chỉ 1 đến 2 gia đình được sở hữu. Họa hoằn lắm, nếu buôn làng rất sung túc, giàu có thì mới có 3 hoặc tối đa là 4 gia đình có có k'pan. Gia đình được phép có k'pan chẳng những phải là gia đình khá giả mà còn là gia đình có lòng hào hiệp, thường giúp đỡ người trong buôn.

Về mặt vật chất, k'pan là một chiếc ghế dài khoảng 15 met, rộng 65 - 85 cm, dày khoảng 7 - 8 cm, 2 đầu hơi uốn cong, được đẽo từ một thân gỗ duy nhất! K'pan chính là một chiếc ghê độc mộc. Thời nay khi cây rừng đã bị tàn phá, không dễ gì làm được một chiếc k'pan.

Chính vì k'pan quan trọng như vậy cho nên từ lúc xin phép được làm k'pan, chọn cây để làm k'pan, thi công làm k'pan trong rừng... người chủ k'pan đều phải trải qua những nghi lễ hết sức trịnh trọng. Đặc biệt là khi k'pan đã được làm xong, lễ rước k'pan từ rừng về nhà là một lễ hội lớn với những nghi thức trọng thể của cả buôn làng.

Lễ rước k'pan từ trong rừng về. Ảnh: Báo Công an TPHCM.

Ngôi nhà sàn hơn 130 năm tuổi của vua săn voi

Ngôi nhà sàn cổ của vua voi Y Thu Knul (xã Krông Na, huyện Buôn Đôn, Đắk Lắk) là một điểm tham quan không thể bỏ qua đối với du khách khi đặt chân tới Đắk Lắk.

Ngôi nhà sàn cổ hơn 130 năm tuổi ở Buôn Đôn (còn gọi Bản Đôn, xã Krông Na, huyện Buôn Đôn, Đắk Lắk) là điểm tham quan không thể bỏ qua đối với khách du lịch. Ngôi nhà sàn cổ này của ông Y Thu K’nul (1828-1938), người đã khai phá và sáng lập ra Buôn Đôn cùng nghề săn bắt, thuần dưỡng voi rừng.

Buôn Ma Thuột – điểm đến của cà phê thế giới

Thương hiệu cà phê của Việt Nam từ lâu đã khẳng định được vị thế trên thị trường thế giới. Năm 2022, bất chấp những khó khăn của tình hình kinh tế thế giới sau đại dịch COVID-19 và cuộc chiến ở Ukraine, xuất khẩu cà phê của Việt Nam vẫn đứng thứ 2 thế giới (chỉ sau Brazil) với sản lượng gần 1,8 triệu tấn, đến hơn 70 quốc gia và vùng lãnh thổ, thu về gần 4 tỉ USD; trong đó nguồn cà phê Đắk Lắk với thương hiệu và chỉ dẫn địa lí “Cà phê Buôn Ma Thuột” chiếm trên 30% tổng lượng cà phê xuất khẩu của cả nước. Đây chính là cơ sở để Đắk Lắk xây dựng Buôn Ma Thuột thành “điểm đến của cà phê thế giới” dựa trên thế mạnh riêng có của mình.

Chùa Khải Đoan: Ngôi chùa được phong Sắc tứ cuối cùng tại Việt Nam

Chùa Khải Đoan là một trong những ngôi chùa lớn nhất ở Tây Nguyên, nằm ở phường Thống Nhất (thành phố Buôn Mê Thuột, tỉnh Đắk Lắk). Đây cũng là ngôi chùa cuối cùng được phong Sắc tứ ở Việt Nam.

Ấn tượng lễ hội voi Buôn Đôn

Trong khuôn khổ Lễ hội Cà phê Buôn Ma Thuột lần thứ 8 (diễn ra từ ngày 10-14/3/2023), Lễ hội voi Buôn Đôn tại xã Krông Na, huyện Buôn Đôn được tổ chức đầy ấn tượng theo hình thức mới vừa tôn vinh được vẻ đẹp của voi cũng như những giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc ở Tây Nguyên, vừa thể hiện sự cam kết mạnh mẽ của chính quyền tỉnh Đắk Lắk với Tổ chức Động vật Châu Á (Animals Asia) trong việc chăm sóc, bảo vệ và bảo tồn voi theo hướng thân thiện, bền vững.

Theo đó, Lễ hội voi Buôn Đôn năm nay chỉ tập trung vào các nội dung mang tính thân thiện để tôn vinh vẻ đẹp của voi như thi trang điểm cho voi, thi voi đẹp, thi voi chào khán giả, tổ chức tiệc buffet cho voi, cho voi tương tác thân thiện với du khách… còn các hoạt động mang tính cạnh tranh dễ gây ảnh hưởng đến sức khỏe của voi như đua voi, thi voi vượt sông, voi đá bóng, voi kéo co, voi diễu hành trên đường phố… như ở các kì lễ hội trước đều được bãi bỏ.

Với hình thức tổ chức mới và giàu ý nghĩa này, du khách có cơ hội được chiêm ngưỡng hình ảnh những chú voi Tây Nguyên hùng dũng, khỏe mạnh nhưng cũng đáng yêu, thân thiện và gần gũi với con người nhờ được chăm sóc, bảo vệ tốt.

Bầu không khí vui nhộn, thân thiện và gần gũi của ngày hội voi Buôn Đôn. Ảnh: Thanh Hòa/Báo ảnh Việt Nam

Bỏ cưỡi voi, để... cười cùng voi

Lấy logo là hình ảnh chú voi nên doanh nghiệp làm du lịch quyết chuyển đổi từ cưỡi voi sang cười cùng voi, vì sợ mai này Bản Đôn không còn voi.

Đoàn du khách không cưỡi voi và vui vẻ khiến chú voi cũng thân thiện, “chịu chụp” chung rất nhiều kiểu ảnh - Ảnh: TRUNG TÂN

Từ ngày 10-2 đến nay, Trung tâm du lịch Buôn Đôn (thuộc Công ty TNHH Xuất nhập khẩu 2-9 Đắk Lắk - Simexco 2-9) đã bỏ hình thức du lịch cưỡi voi sang cười cùng voi để bảo tồn những chú voi nhà cuối cùng. Việc thay đổi hình thức này cũng nhận nhiều ý kiến trái chiều.

Có một khu rừng nhỏ giữa lòng đô thị Buôn Ma Thuột

Nằm giữa trung tâm TP. Buôn Ma Thuột, đã từ lâu, khuôn viên biệt điện Bảo Đại không chỉ được biết đến là một điểm tham quan không thể thiếu trong hành trình du lịch tại Đắk Lắk, mà còn là một khu rừng thu nhỏ với đa dạng các loại cây, tô điểm thêm sắc xanh và tạo không khí trong lành giữa lòng thành phố cao nguyên đầy nắng, gió…

Di tích lịch sử Biệt Điện Bảo Đại và Bảo tàng Đắk Lắk có diện tích khoảng 7 ha được bao bọc bởi rừng cây xanh.

Đắk Lắk: Lễ hội cơm mới ở Buôn Thái

Ngày 11/10, UBND xã Ea Kuêh, huyện Cư M’gar, tỉnh Đắk Lắk tổ chức Lễ hội cơm mới Buôn Thái năm 2022. Lễ hội cơm mới hay còn gọi Lễ hội lúa mới là lễ hội quan trọng nhất trong năm của người Thái, nhằm bày tỏ lòng biết ơn ông bà, tổ tiên, trời đất đã giúp cho buôn làng có một mùa bội thu.

Các đại biểu và đông đảo Nhân dân địa phương tham dự Lễ hội cơm mới Buôn Thái năm 2022

Món ăn nối Tây Bắc với Tây Nguyên

Thịt băm gói lá nướng được người dân tộc Thái chế biến từ những gia vị cổ truyền, khi thưởng thức thực khách cảm nhận được hương của núi rừng Tây Bắc. Trước đây, là món ăn dân dã trong bữa cơm hằng ngày được ưu tiên cho người già và trẻ nhỏ. Ngày nay, món ăn này có mặt trên thực đơn của nhiều nhà hàng, khu du lịch.

Theo gia đình vào tỉnh Đắk Lắk lập nghiệp gần 20 năm, nhưng gia đình chị Nguyễn Thị Sáu (thị trấn Ea Pốk, huyện Cư M’gar) vẫn giữ được nhiều nét văn hóa truyền thống của người Thái, đặc biệt là ẩm thực. Chị Sáu cho biết, người Thái chế biến các món ăn chủ yếu là món nướng. Món thịt băm gói lá nướng được nhiều người ghiền.

Chị Hạnh giới thiệu đặc sản thịt băm gói lá nướng

Trang phục truyền thống của người Ê Đê

Ê Đê là một cộng đồng trong 54 dân tộc anh em của người Việt. Ngoài những câu chuyện thần thoại, trường ca, sử thi cũng như các nhạc cụ nổi tiếng thì trang phục truyền thống của dân tộc Ê Đê cũng là một trong những nét đặc sắc nổi bật của con người nơi đây.

Khung cửi dệt thổ cẩm của các tộc người M’Nông, Mạ, Ê Đê khá giống nhau và được làm bằng tre nứa, gỗ có sẵn. Đây là công cụ dệt thô sơ được giữ bằng chân, dệt bằng tay.

Buôn Đôn, bình minh trên mái nhà sàn…

Cách TP.Buôn Ma Thuột (Đắk Lắk) khoảng 30km, Buôn Đôn được xem như ngôi nhà cổ sơ còn lại của bắc Tây nguyên. Khi chúng tôi đến, tiếng cồng chiêng từ bờ sông Sêrêpôk vang vọng...

Khi Y Thị, một chàng trai Ê Đê ôm đàn hát bản nhạc Đứa con núi rừng, tôi như bừng tỉnh nhớ đến câu chuyện bàn luận hôm trước trong một ngôi quán ở Buôn Ma Thuột. Đề tài không gian văn hóa Tây nguyên được một anh bạn đồng nghiệp lớn tuổi nhắc đi nhắc lại xem như vốn đúc kết 35 năm đã sống với Đắk Lắk, rằng: “Rừng, voi, cồng chiêng, rượu cần và phong tục tập quán của người dân bản địa là vô cùng quý giá. Những thứ ấy đã tạo nên không gian văn hóa đặc thù, không lẫn vào đâu được. Đừng bao giờ đẩy chúng về miền quá khứ, để rồi chỉ còn trong hoài niệm”. Người đàn ông bước qua tuổi thất thập đã lâu, từng gửi tuổi thanh xuân của mình ở miền đất này, khi nói lên những điều ấy vẫn như run run xúc động.

Cầu treo ở Khu du lịch Bản Đôn - Thanh Hà. Ảnh: Quang Viên

Những bóng cây kơ nia bên hồ Lăk

Hôm nọ ở hồ Lăk (huyện Lăk, tỉnh Đăk Lăk). Đang đi thì đập vào mắt liên tục những bóng cây kơ nia “già” có “trẻ” có. Những tưởng kơ nia – một danh mộc huyền thoại của người Tây Nguyên đã tuyệt chủng nhưng không phải.

Một cây kơ nia cổ thụ bên hồ Lăk. Ảnh: H.V.M

Kơ nia có tên khoa học là Irvingia malayana thuộc chi Irvingia có nguồn gốc ở châu Phi và Đông Nam Á. Kơ nia được phân bố rộng rãi tại châu Á, cây có mặt tại Lào, Campuchia, Thái Lan, Malaysia, Indonesia.

Săn mây trên đỉnh núi huyền thoại hình mặt người

Nhiều du khách trẻ đến cao nguyên Đắk Lắk thích thú khi khám phá địa điểm săn mây tuyệt đẹp trên vùng Chư Yang Lắk hoang sơ, nơi có đỉnh núi huyền thoại mang hình mặt người.

Những năm gần đây, nhiều bạn trẻ yêu thích du lịch trải nghiệm, khám phá đã chọn đến với đỉnh núi Chư Yang Lắk (xã Yang Tao, H.Lắk, Đắk Lắk) để săn mây và khám phá vẻ đẹp hoang sơ quanh đỉnh núi này.

"Biển" mây trên đỉnh núi

Núi Chư Yang Lắk cách trung tâm TP. Buôn Ma Thuột khoảng 50 km, nằm ven QL27. Đây là đỉnh núi có độ cao gần 1.700 m (cao thứ nhì trong dãy núi Chư Yang Sin), thuộc lâm phần do Ban quản lý rừng lịch sử - văn hóa - môi trường hồ Lắk quản lý.

Để lên đỉnh Chư Yang Lắk săn mây, thưởng thức trọn vẹn vẻ đẹp nơi đây, du khách phải có chuyến hành trình 2 ngày, 1 đêm và phải leo qua nhiều dốc núi cao. Đây là thử thách không hề nhỏ nhưng cũng tạo ra nhiều điều thú vị, thu hút những ai yêu thích du lịch khám phá, thử sức bản thân.

Biển mây trên đỉnh Chư Yang Lắk

Một thoáng huyện Lắk

Huyện Lắk cách thành phố Buôn Ma Thuột (Đắk Lắk) 54 km theo quốc lộ 27. Thiên nhiên nơi đây thật tuyệt vời, có núi, có thung lũng và hồ nước mênh mông. Lắk đang là điểm đến thú vị để du khách khám phá, trải nghiệm, thưởng ngoạn cảnh sắc thiên nhiên và văn hóa của vùng đất này.

Đá voi mẹ hiện là tảng đá nguyên khối lớn nhất Việt Nam, nằm ở địa bàn xã Yang Tao

Đại ngàn Chư Yang Sin

Tây Nguyên bao la, hùng vĩ có rất nhiều những dãy núi cao. Phía bắc của cao nguyên Gia Lai - Kon Tum có dãy Ngọc Linh quanh năm vời vợi mây trắng; phía nam thuộc tỉnh Lâm Đồng có ngọn Lang Bian mờ ảo với suối nguồn, thông xanh. Nằm giữa hai sơn hệ trùng điệp này là một dãy núi hùng vĩ không kém: Chư Yang Sin - tên của dãy núi và cũng là tên một ngọn núi cao nhất ở phía nam cao nguyên, xấp xỉ 2.500 m.

Với diện tích vào khoảng 59.000 ha, tính cả vùng đệm lên đến hơn 183.000 ha, Chư Yang Sin từ lâu đã trở thành mái nhà che chở và là nguồn sống đối với đồng bào các dân tộc bản địa chủ yếu là người M’nông và Êđê. Với người M’nông chẳng hạn, họ đã từng gọi dân tộc mình là Phii Brée - dịch sát nghĩa theo tiếng M’nông nghĩa là “Những con người của rừng”.