6 thg 7, 2015

Phan Huỳnh Điểu - nhạc sĩ của tình yêu

Nhà nghiên cứu âm nhạc Nguyễn Xuân Khoát (1910 - 1993) đã không ngần ngại đặt cho nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu danh hiệu “nhạc sĩ của tình yêu”, bởi từ ca khúc đầu tay là "Trầu cau" đến những tình khúc bất tử như: Anh ở đầu sông em cuối sông, Ở hai đầu nỗi nhớ, Hành khúc ngày vè đêm, Những ánh sao đêm... ông đã luôn hướng sáng tác của mình vào đề tài tình yêu được nhiều thế hệ người Việt Nam hát vang từ trong trận tuyến trong kháng chiến chống Mỹ đến thời kỳ xây dựng đất nước. 

Thuở nhỏ, nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu từng nghe rất nhiều làn điệu dân ca, chèo, hò, cải lương của quê hương Quảng Nam và điều đó ít nhiều có ảnh hưởng đến sự nghiệp sáng tác của ông sau này. Bản thân nhạc sĩ cũng rất thích lời ru của mẹ, ông thổ lộ rằng: “Tôi nhớ rõ lúc lên 7 tuổi, mẹ tôi thường hát và ru em ngủ, lời mẹ tôi ru con cất lên rất hay đã in đậm trong lòng tôi”.

Đến năm 1940, chàng trai 16 tuổi Phan Huỳnh Điểu bắt đầu hoạt động âm nhạc trong nhóm Tân nhạc. Với tác phẩm đầu tay là ca khúc Trầu cau, nhạc sĩ lấy cảm hứng từ buổi đi xem vở Tục lụy của nhóm ca kịch Hà Nội biểu diễn tại Đà Nẵng. Vở kịch làm ông nhớ đến sự tích trầu cau và cứ thế viết liền một mạch giai điệu buồn mà sâu lắng về tình nghĩa anh em, vợ chồng.

Thời kháng chiến chống Pháp, Phan Huỳnh Điểu gia nhập quân đội, công tác ở Liên Khu 5. Sau khi tập kết ra Bắc vào năm 1955, ông công tác ở Ban Nhạc Vũ thuộc Hội Văn nghệ Việt Nam. Năm 1957, khi thành lập Hội Nhạc sĩ Việt Nam, nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu được bầu vào Ban chấp hành, là Uỷ viên Thường vụ và công tác tại Hội. Tháng 4/1964, ông vào phục vụ trong Ban Văn nghệ chiến trường Trung Trung bộ. Sau năm 1975, Phan Huỳnh Điểu chuyển về công tác tại Hội Âm nhạc Tp. Hồ Chí Minh và sống ở đây đến nay.

Phần lớn các ca khúc của nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu được phổ từ thơ, điều này lý giải cho tình yêu thơ và sự đồng cảm của ông với các nhà thơ. Ông chia sẻ: “Tôi làm thơ trước khi viết nhạc. Thời tiểu học, tôi đã rất mê thơ, thuộc nhiều thơ Xuân Diệu, Nguyễn Bính...”.

Chân dung nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu (tháng 11/2014).

Lãnh đạo Tp. Hồ Chí Minh tặng hoa chúc mừng nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu.

NSƯT Vũ Dậu chúc mừng nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu trong đêm nhạc "Phan Huỳnh Điểu 90 – Cuộc đời vẫn đẹp sao".

Nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu hát cùng người hâm mộ.

Đại diện Đài truyền hình Tp. Hồ Chí Minh chúc mừng sinh nhật 90 tuổi nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu.

Nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu và người hâm mộ những ca khúc của ông.

Chương trình nghệ thuật "Phan Huỳnh Điểu 90 – Cuộc đời vẫn đẹp sao"

Nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu hát giao lưu với ca sĩ Anh Bằng trong đêm nhạc "Phan Huỳnh Điểu 90 - Cuộc đời vẫn đẹp sao".

Đội ca Nhà thiếu nhi Thành phố hát bài "Đội kèn tí hon" của nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu.

Nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu trong đêm nhạc "Phan Huỳnh Điểu 90 – Cuộc đời vẫn đẹp sao". 

Nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu có sự đồng cảm đặc biệt với các bài thơ của nữ thi sĩ Xuân Quỳnh nên ca khúc "Thơ tình cuối mùa thu" và "Thuyền và biển" được ra đời. Theo ông, hai ca khúc này mang âm điệu Bắc bộ, thể hiện chất thơ Xuân Quỳnh rất rõ, tiêu biểu cho tình yêu đằm thắm của phụ nữ Việt Nam. Ở đó, nhạc sĩ bắt gặp hình tượng “thuyền và biển” của Xuân Quỳnh ẩn chứa chiều sâu triết lý.

Hơn 70 năm sáng tác, nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu đã công bố hơn 100 ca khúc, phản ánh một sự nghiệp sáng tác khá dày dặn của ông theo chiều dài một giai đoạn lịch sử đất nước. Âm nhạc Phan Huỳnh Điểu có sự nhớ nhung dành cho quê hương, có chất hùng tráng một thời máu lửa bằng giai điệu trữ tình trong ác ca khúc như: Cuộc đời vẫn đẹp sao, Hành khúc ngày và đêm (thơ Bùi Công Minh), Quảng Nam yêu thương, Mùa đông binh sĩ... Với những ca khúc viết về đề tài tình yêu đôi lứa, nhạc sĩ luôn lồng vào tình cảm chung của dân tộc và thời cuộc như: Những ánh sao đêm, Bóng cây Kơ-nia (thơ Ngọc Ánh), Anh ở đầu sông em cuối sông (thơ Hoài Vũ), Sợi nhớ sợi thương (thơ Thuý Bắc), Thuyền và biển (thơ Xuân Quỳnh)... Ông đã được Nhà nước trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật đợt 2 năm 2000 vì những đóng góp của mình cho sự nghiệp âm nhạc Việt Nam.

Rất nhiều nghệ sĩ thích thể hiện ca khúc của Phan Huỳnh Điểu như:cố NSND Quốc Hương, NSƯT Vũ Dậu và NSƯT Tuấn Phong. Trong đêm nhạc Phan Huỳnh Điểu 90 - Cuộc đời vẫn đẹp sao mừng thọ 90 tuổi của mình vào tháng 11/2014, nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu đã có cuộc hội ngộ đặc biệt với NSƯT Vũ Dậu, một trong số chất giọng đỉnh cao của âm nhạc thính phòng Việt Nam qua nhiều thập niên. NSƯT Vũ Dậu đã trình diễn gửi tặng ông món quà mừng sinh nhật ý nghĩa gắn liền với tên tuổi của bà là ca khúc Những ánh sao đêm. Xúc động với món quà đặc biệt này, nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu đã chia sẻ với NSƯT Vũ Dậu rằng: “Anh càng yêu em, càng viết nhiều bài hát hơn…” như một lời khẳng định, ông vẫn đang miệt mài sáng tác trên con đường âm nhạc của mình.

Bài: Nguyễn Vũ Thành Đạt - Ảnh: Lê Minh

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét