Qua đó, hậu thế được dịp cận cảnh về đời sống bình dị của Chủ tịch Hồ Chí Minh - Anh hùng giải phóng dân tộc, Danh nhân văn hóa thế giới. Để có được những thước phim, bức ảnh vô giá trong điều kiện khó khăn của thời ấy, mới thấy công lao to lớn của một trong những nhà quay phim đầu tiên của điện ảnh Việt Nam.
Ông là Nguyễn Thế Đoàn (tên thật Nguyễn Văn Nghiệp, sinh ngày 2/5/1911, tại xã Tấn Mỹ, huyện Chợ Mới), sinh ra trong một gia đình nho học, giàu truyền thống cách mạng, yêu nước.Vốn có năng khiếu hội họa, nhiếp ảnh từ nhỏ, qua học hỏi, trau dồi, niềm đam mê của ông chỉ còn chờ dịp để nảy nở.
Với lòng yêu nước, năm 18 tuổi, ông từ biệt làng quê, sang Campuchia vừa học nghề, hoạt động cách mạng và được kết nạp vào Đảng Cộng sản Việt Nam khi Đảng vừa thành lập. Hai tháng sau, ông tham gia treo cờ búa liềm và bị bắt đưa về Khám lớn Sài Gòn.
Tháng 3/1931, ông được thả, buộc rời khỏi Campuchia. Ông về Châu Đốc, được phân công hoạt động ở Rạch Giá. Sau Cách mạng Tháng Tám 1945, ông được giao nhiệm vụ làm công an và là huyện ủy viên lâm thời. Năm 1947, ông được điều động về Chắc Băng mở lớp dạy chụp ảnh cho bộ đội các tỉnh Khu 9, là một trong ít người cầm máy quay phim.
Lúc đó, ông Phan Trọng Tuệ (Chính ủy Bộ Chỉ huy Khu 9) ngạc nhiên khi xem một đoạn phim “Trận Mộc Hóa”. Biết được tác giả, ông gặp ông Nguyễn Thế Đoàn cấp kinh phí lập “Tổ xi-nê Khu 9”, giao ông làm Tổ phó. Trong hoàn cảnh rất khó khăn, “Tổ xi-nê Khu 9” phải theo các đơn vị bộ đội ghi hình để phục vụ nhân dân vùng giải phóng. Riêng ông Đoàn có nhiều phim, như: “Mặt trời lên”, “Nhà in kháng địch”, “Trại bổ túc quân sự”, “Binh công xưởng Khu 9”, “Trận Bố Thảo”, “Chiến dịch Sóc Trăng”, “Đoàn quân xuyên Tây”… nức tiếng thời đó.
Cuối năm 1950, “Tổ xi-nê Khu 9” được điều ra ghi hình Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ II ở Việt Bắc. Đoàn gồm ông Nguyễn Thế Đoàn (quay phim), ông Lê Minh Hiền (họa sĩ)… tháp tùng với đồng chí Võ Văn Kiệt, họa sĩ Diệp Minh Châu. Đoàn đi bộ qua Campuchia, Thái Lan, đi máy bay đến Trung Quốc rồi về Việt Bắc. Ông Đoàn ghi hình Đại hội Đảng từ khai mạc cho đến ngày bế mạc.
Sau đại hội, ông tiếp tục ghi hình Đại hội Mặt trận Liên Việt toàn quốc và một số hoạt động chính trị khác. Theo đề nghị của đoàn quay phim và được Trung ương chấp nhận, các ông được đến làm việc bên cạnh Bác Hồ. Ông Diệp Minh Châu vẽ Bác Hồ, ông Nguyễn Thế Đoàn ghi hình Bác. Riêng ông Lê Minh Hiền ngoài giúp việc cho ông Đoàn, còn được chọn “làm mẫu” đóng vai đối phương để Bác Hồ chỉ cách luyện võ.
Bác đi ngựa, đi bộ, lội suối, băng rừng, thăm nông dân, thăm Cao Bằng, thăm nhà máy giấy Hoàng Văn Thụ, kiểm tra kho vũ khí, giảng bài... đều được ông Đoàn vác máy đi theo Bác ghi hình chi tiết, cẩn thận. Qua đó, ông sở hữu những thước phim, bức ảnh có một không hai, được sách Kỷ lục Việt Nam chọn là “Người đầu tiên quay phim về Bác Hồ”.
Đáp ứng mong ước của đồng bào Nam Bộ, nhất là vùng giải phóng, tháng 5/1952, ông Đoàn và ông Hiền đi bộ 16 tháng, mang hình ảnh Bác Hồ về chiếu phim, triển lãm, gây tiếng vang ngay vùng địch chiếm. Sau Hiệp định Genève 1954, ông Nguyễn Thế Đoàn tham gia Ủy ban Liên hợp đình chiến, công tác ở Hà Nội rồi lại trở về Nam bộ, tập kết ra Bắc…
Gần 80 năm với Đảng, 60 năm với nghề nhiếp ảnh, điện ảnh, ông Nguyễn Thế Đoàn là người lính quay phim tài hoa, giữ lại cho chúng ta những thước phim, hình ảnh vô giá về Bác Hồ ở chiến khu Việt Bắc và nhiều nơi. Không chỉ có tài, ông còn là người có công lớn, niềm tự hào của điện ảnh kháng chiến Nam Bộ, điện ảnh Việt Nam. Tháng 1/2009, ông được tặng Huân chương Độc lập hạng Nhì. Năm 2009, ông “ra đi” ở tuổi thượng thọ (98 tuổi).
NGUYỄN RẠNG
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét