Những tượng đài tuyệt đẹp vinh danh người phụ nữ Việt Nam

Mang giá trị nghệ thuật cao và tọa lạc tại những không gian rộng lớn, các tượng đài này là sự kết tinh cho vẻ đẹp và những phẩm chất tinh thần cao quý của người phụ nữ Việt Nam trong dòng lịch sử.

1. Nằm ở công viên Hai Bà Trưng, bên bờ Nam sông Hương, bức tượng Cô gái Việt Nam là một tác phẩm điêu khắc có lịch sử khá đặc biệt của xứ Huế. Bức tượng này do cố điêu khắc gia Lê Thành Nhơn tạc năm 1970 tại xưởng điêu khắc cá nhân tại Sài Gòn. Tượng được tạc bằng đá theo kiểu bán thân, có chiều cao 2,6 mét nặng gần 5 tấn, thể hiện chân dung một phụ nữ Việt có khuôn mặt thanh tú, đầu vấn khăn theo lối xưa. 

Khi nhà điêu khắc Lê Thành Nhơn sang Australia định cư, bức tượng được tạm chuyển đến nhà một người bà con của ông ở TP HCM. Theo lời kể, khi đưa tượng vào sân nhà gia chủ phải phá dỡ một phần tường rào. Trước khi qua đời năm 2002, nhà điêu khắc Lê Thành Nhơn đã gửi thư cho người bạn là dịch giả, nhà Huế học Bửu Ý đang sống tại Huế với ý muốn đưa bức tượng Cô gái Việt Nam về với Huế.

Thực hiện ý nguyện của nhà điêu khắc, UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế đã nhiều lần cất công liên lạc, trao đổi với gia đình Lê Thành Nhơn. Sau nhiều năm, công việc đã hoàn thành với sự đồng ý của các bên. Tháng 4/2011, bức tượng Cô gái Việt Nam đã được đưa về TP Huế và đặt ở công viên Hai Bà Trưng, trước trường nữ sinh Đồng Khánh xưa, hiện nay là trường THPT Hai Bà Trưng. Tượng được khánh thành nhân kỷ niệm 36 năm ngày thống nhất đất nước (30/4/1975- 30/4/2011).

Sau khi đưa về Huế, bức tượng Cô gái Việt Nam nằm trong khuôn viên rộng rãi, thoáng đãng và nhiều cây xanh. Ngày nay, tác phẩm nghệ thuật mang ý nghĩa tôn vinh người phụ nữ Việt Nam này đã trở thành một điểm nhấn văn hóa đặc sắc bên bờ sông Hương của Cố đô Huế.

2. Nằm trong khu Di tích lịch sử Ngã ba Đồng Lộc (huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh), tượng đài Chiến thắng là công trình tôn vinh ý chí quyết thắng và sự hi sinh của lực lượng thanh niên xung phong, bộ đội, công nhân, dân quân du kích... trên đường mòn Hồ Chí Minh thời kháng chiến chống Mỹ. Tâm điểm của tượng đài là hình ảnh người nữ thanh niên xung phong vươn cao, phất cờ hiệu dẫn đường cho các đoàn xe tiến vào miền Nam.

Tượng đài hướng ra ngã ba Đồng Lộc, địa danh gắn liền với sự hi sinh của 10 nữ thanh niên xung phong trong cuộc đấu tranh thống nhất đất nước. Vào thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, Ngã ba Đồng Lộc là một nút giao thông trọng yếu trên đường Trường Sơn. Vào mùa hè năm 1968, nơi đây có một tiểu đội thanh niên xung phong gồm 10 cô gái trẻ, tuổi từ 17 đến 24, có nhiệm vụ canh giữ giao điểm, phá bom và sửa đường thông xe khi bị bom phá.

Chiều ngày 24/7/1968, các cô được lệnh trọng điểm ở khu vực địch vừa thả bom để san lấp hố bom sửa chữa đường, kết hợp sửa chữa hầm trú ẩn khơi sâu rãnh thoát nước ở đoạn đường độc đạo để nhanh chóng thông đường cho xe qua. Bỗng một tốp máy bay phản lực từ hướng Bắc vào Nam vượt qua trọng điểm. Tất cả các cô nhanh chóng nằm rạp xuống đường. Hết tiếng máy bay các cô lại nhanh chóng trở lại làm việc. Bất ngờ tốp máy bay phản lực của địch quay lại thả một loạt bom trúng căn hầm các cô vừa vào trú ẩn.

Các tiểu đội thanh niên xung phong đi sau lao đến nhưng không còn thấy một ai, không nghe thấy một tiếng người. Cả 10 cô đã hi sinh khi còn rất trẻ, phần lớn chưa lập gia đình... Sự hi sinh của 10 nữ thanh niên xung phong ở Ngã ba Đồng Lộc là biểu tượng cô đọng cho tinh thần Anh hùng – Bất khuất – Trung hậu – Đảm đang của người phụ nữ Việt Nam cũng như của toàn thể lực lượng thanh niên xung phong thời kháng chiến chống Mỹ.

3. Nằm trên núi Cấm thuộc địa phận xã Tam Phú, thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam, Tượng đài Bà mẹ Việt Nam anh hùng được xây dựng từ năm 2009-2015 để khắc ghi công lao của người phụ nữ Việt Nam trong công cuộc bảo vệ Tổ quốc. Lịch sử của công trình bắt đầu vào năm 2004, khi lãnh đạo Đài Tiếng nói Việt Nam thực hiện cuộc vận động xây dựng Tượng đài Bà mẹ Việt Nam anh hùng trong các tầng lớp nhân dân và cơ quan đoàn thể. Địa phương xây tượng đài là tỉnh Quảng Nam, tỉnh có nhiều Bà mẹ Việt Nam anh hùng nhất với 11.234 người.

Tượng đài Bà mẹ Việt Nam anh hùng tọa lạc trong khuôn viên có tổng diện tích 15 ha. Trung tâm quần thể kiến trúc là tượng đài Mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Thứ (1904-2010) làm bằng chất liệu đá sa thạch, mang hình cánh cung dài trên 100 mét. Hai bên cánh cung tạc hình 11 người con của Mẹ Thứ đã mất trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ của dân tộc.

Bên trong khối tượng là khu bảo tàng với diện tích 400 m², gồm phòng trưng bày, phòng bảo quản và nơi ghi danh hơn 50.000 Bà Mẹ Việt Nam anh hùng. Các gian bảo tàng giới thiệu nhiều hình ảnh, hiện vật tái hiện cuộc đời, sự cống hiến cao cả của các Mẹ với Tổ quốc.

Sau khi khánh thành, Tượng đài Bà mẹ Việt Nam anh hùng đã trở thành một điểm đến mới thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước, đem lại những lợi ích thiết thực cho sự phát triển kinh tế, xã hội của địa phương. Quan trọng hơn cả, Tượng đài là một điểm về nguồn mang giá trị lịch sử và nhân văn vô cùng to lớn, góp phần giáo dục truyền thống uống nước nhớ nguồn, giáo dục lòng yêu nước với mọi tầng lớp nhân dân, nhất là đối với thế hệ trẻ ngày hôm nay.

Quốc Lê

Kienthuc.net - 17/10/2023