24 thg 1, 2018

Đậm đà hương vị tương bần Hưng Yên

Tương Bần - thứ nước chấm đã được xếp vào hạng “đặc sản” của đất Phố Hiến như câu ca xưa vẫn nhắc “Dưa La, húng Láng, nem Bảng, tương Bần”. Những bí quyết và kinh nghiệm của nghề làm tương làng Bần (thị trấn Bần - Yên Nhân, huyện Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên) vẫn tồn tại và ngày càng phát triển.

Nghề làm tương Bần là nghề ông cha để lại, nay là vốn sinh nhai của người dân làng Bần. Dẫn chúng tôi vào thăm cơ sở sản xuất tương của gia đình, chị Nguyễn Thị Hường (chủ cửa hàng tương nếp Hường Đạt) cho biết: Để làm được một mẻ tương ngon phải mất nhiều tháng và đòi hỏi sự cẩn thận, tinh tế và cả những kinh nghiệm dân gian. Tương ngon bắt đầu từ khâu chọn nguyên liệu. Gạo chọn làm tương là loại nếp cái hoa vàng, đỗ tương phải mới, đều hạt, không sâu mọt, muối tinh trắng sạch. Những thứ nguyên liệu ấy, qua bàn tay và kinh nghiệm chế biến của người dân làng Bần đã gói ghém được tinh túy của đất trời tạo nên một đặc sản.

Người làm tương phải xem tương hàng ngày . Ảnh: Trịnh Văn Bộ 


Các cửa hàng bày bán tương Bần nằm san sát trên quốc lộ 5A . Ảnh: Trịnh Văn Bộ 

Để làm được mẻ tương ngon, xem ra cũng lắm công đoạn. Gạo nếp cho vào đồ xôi, phơi trên nong, chờ lên mốc màu vàng hoa cải là được. Đỗ tương rang với lửa nhỏ để cho hạt chín đều từ ngoài vào trong, có màu vàng và mùi thơm lựng. Sau khi rang, cho đỗ tương vào ngâm nước, nếu không thì hạt sẽ bị chua (ít hơn 7 ngày) hoặc úng (nhiều hơn 7 ngày). Nước ngâm đỗ đó được đem ủ với mốc, bóp thật nhuyễn cho hai thứ quyện với nhau, gia vị bằng nước muối đun sôi lọc sạch rồi bỏ tất cả các nguyên liệu vào chum phơi nắng ít nhất hơn 5 tháng, đó là thời gian ngả tương. Trong khoảng thời gian phơi nắng, người làm tương phải lấy cây đánh tương mỗi buổi sáng, trời càng nắng nóng thì chất lượng tương càng ngon, càng có vị ngọt tự nhiên, vì thế từ tháng 3 đến tháng 8 hàng năm là vụ làm tương chính. Những bí quyết này đã tạo nên sản phẩm tương Bần hấp dẫn.

Mốc tương thường được trộn ít nhất 2 lần/ngày. Ảnh: Trịnh Văn Bộ 

Theo kinh nghiệm từ xưa, tương phơi nắng được đánh hàng ngày sẽ giữ được vị thơm ngon trong thời gian dài . Ảnh: Trịnh Văn Bộ 

Ngày nay, phần đông người dân thị trấn Bần đều mở cửa hàng bán tương dọc theo quốc lộ 5A. Tùy theo nguồn vốn, điều kiện nhà xưởng mà người dân mở cửa hàng to nhỏ khác nhau, nhưng trong xưởng bao giờ cũng có hàng nghìn chum đại sức chứa 50.000 lít. Tương Bần ngoài việc bán lẻ tại cửa hàng, còn được đưa vào siêu thị và xuất khẩu. Hầu như các hộ đều có cơ sở rộng rãi phơi tương, hộ nào ít thì vài trăm chum, hộ nào sản xuất lớn thì có 1.000 chum tương. 

Đỗ tương dùng làm tương có mùi thơm lựng và màu vàng ruộm cho sản phẩm tương ngon . Ảnh: Trịnh Văn Bộ 

Xôi nếp được ủ kín để làm mốc tương . Ảnh: Trịnh Văn Bộ 

Về thị trấn Bần, thấy không khí buôn bán tấp nập tại các cửa hàng tương nếp, chúng tôi biết rằng, nghề làm tương Bần đã làm cho cuộc sống của người dân Bần đổi thay.

Lê Linh

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét