Những cung đường đặc sản Cần Thơ

Ở Cần Thơ, có nhiều cung đường quanh năm tấp nập người mua bán nông sản, trái cây. Hương đồng, không gian miệt vườn lan tỏa qua những đặc sản quê nhà ngon lành, những nụ cười tươi rói của người dân Cần Thơ mến khách. Đó còn là chuyện mưu sinh của những cuộc đời gắn với nghề mua gánh bán bưng.

“Quẹo lựa! Quẹo lựa!”

Cung đường đặc sản lâu đời và nổi tiếng ở Cần Thơ phải kể đến lộ Vòng Cung, đoạn từ qua cầu Trường Tiền (xã Mỹ Khánh) đến tận xã Tân Thới, huyện Phong Điền, nhưng rôm rả nhất là đoạn gần Thiền viện Trúc Lâm Phương Nam. Ở Cần Thơ, đường lộ mới mở, bà con lại đem con cá, cọng rau, trái cây vườn nhà ra để bán, lâu dần thành nghề. Đó là quy tắc chung cho sự ra đời của những “cung đường đặc sản”. Có thể kể đến quốc lộ 91B, đường Võ Văn Kiệt, đường nối Cần Thơ- Vị Thanh, Bốn Tổng- Một Ngàn… Nét dân dã từ cách bài trí, hàng hóa đến sự chân chất của người bán đã trở thành đặc trưng. Nhất là kiểu mua bán thiệt tình, chào mời dễ thương: “Mua gì quẹo lựa chị ơi!” đã khiến những sạp hàng ven đường có sức hút đến lạ.

Cô Điệp (phải) người có thâm niên bán trái cây gần 20 năm ven lộ Vòng Cung, đoạn thuộc thị trấn Phong Điền. Ảnh: ĐĂNG HUỲNH

Dọc dài đêm sông Hậu ngắm Tây Đô

Đêm sông Hậu, du khách vừa lênh đênh sông nước, vừa được thưởng thức những câu hò, điệu lý, những câu vọng cổ đậm chất Nam Bộ...

Từ khu vực bến Ninh Kiều, du khách có thể ngắm rất rõ vẻ đẹp của sông Hậu với cầu Cần Thơ  nhìn xa như một con rồng uốn khúc

Bồng bềnh chợ nổi Cái Răng

AFP vừa có một bài viết đáng chú ý về chợ nổi Cái Răng (Cần Thơ) với tựa đề "Chợ nổi Việt Nam đấu tranh để tồn tại trên mặt nước", mà VnExpress vừa biên dịch, đăng tải với cách dùng chữ khá đắt: Chợ nổi miền Tây đang "sống mòn" (bài trên VnExpress và bài gốc tiếng Anh xin tham khảo tại đây). Qua cái nhìn của phóng viên AFP trong bài viết trên, chợ nổi Cái Răng chỉ còn là cái bóng của chính nó trong quá khứ (the Cai Rang market is a shadow of its former self).

Tôi đến chợ nổi Cái Răng lần đầu cách nay lâu lắm rồi, chắc phải trên 15 năm. Hồi ấy quả là chợ nổi rất nhộn nhịp, ghe thuyền tấp nập, tạo nên một khung cảnh, một bản sắc văn hóa rất đặc biệt của miền sông nước.

Chợ nổi miền Tây đang 'sống mòn'

AFP miêu tả chợ nổi Cái Răng như một nét văn hóa hút khách du lịch nhưng đang phải vật lộn để tồn tại trong nền kinh tế hiện đại.

Sửa chữa cân từng là một nghề khá tốt tại chợ nổi Cái Răng (Cần Thơ, Việt Nam). Nhưng với người thợ sửa cân cuối cùng của khu chợ nổi tiếng này, một tháng ông chỉ kiếm được vài đôla khi nhiều thương nhân đã rời bỏ sông nước.

Ngồi trong chiếc thuyền phủ mấy tấm bạt cũ kỹ bám bụi, ông Nguyen Van Ut cho biết nhiều nhà buôn đã rời bỏ con thuyền của mình để có cuộc sống tốt hơn trên đất liền, nơi những siêu thị hiện đại thu hút họ.

“Tôi hiện không còn bao nhiêu khách hàng. Lúc trước thì ổn nhưng bây giờ nhiều thuyền đã rời chợ nổi. Những người từng sống trên tàu đã chuyển sang dùng xe cộ”, người đàn ông 71 tuổi nói với phóng viên AFP.

Ông Ut làm nghề sửa cân đã 30 năm. Công việc này giúp ông nuôi các người con còn lại sau khi vợ và hai con trai chết đuối trong một vụ tai nạn. Hồi trước, cuộc sống khá tốt. Nhưng bây giờ, ông phải sống dựa vào chu cấp của mấy đứa con. Ba trong số họ đang đi làm ở gần thành phố Cần Thơ.

Chợ nổi Cái Răng ngày nay chỉ còn khoảng 300 chiếc thuyền. Ảnh: AFP

Cần Thơ phát triển du lịch cộng đồng nơi có “cá lóc bay”

Du lịch Cồn Sơn thuộc quận Bình Thủy, thành phố Cần Thơ đã được nhiều du khách trong và ngoài nước biết đến với mô hình cá lóc bay, vườn cây ăn trái, vườn cò hay mô hình du lịch trải nghiệm như: Làm bánh dân gian tại các nhà vườn; chèo ghe, tát mương bắt cá; vào bếp thực hiện nấu những món ăn dân dã đồng quê.

Mô hình cá lóc bay tại khu du lịch Cồn Sơn 

Du lịch Cần Thơ đang phát triển mạnh mẽ và tạo ra nhiều công ăn việc làm cũng như thu nhập ổn định cho các hộ dân. Hàng năm, du khách đến thăm quan và nghỉ dưỡng ở vùng đất này ngày một tăng, góp phần vào vào phát triển kinh tế của địa phương. Chỉ tính 6 tháng đầu năm, lượng khách đến Cần Thơ ước đạt gần 4,6 triệu người, doanh thu hơn 1.300 tỷ đồng.

Chùa Nam Nhã - ngôi chùa nửa Tây nửa Ta ở Cần Thơ

Chùa Nam Nhã không chỉ nổi tiếng về kiến trúc độc đáo, mà còn bởi lịch sử của chùa gắn liền với nhiều hoạt động yêu nước nửa đầu thế kỷ 20. 

Nằm bên bờ sông Bình Thủy, chùa Nam Nhã là ngôi chùa cổ nổi tiếng bậc nhất của TP Cần Thơ. Chùa được xây dựng năm 1895 và trải qua các lần tôn tạo lớn vào năm 1905, 1917 và 1923 để có quy mô và kiến trúc như ngày nay.

Thập bát la hán chùa Long Quang

Nằm bên kênh Rạch Cam (phường Long Hòa, quận Bình Thủy, Tp. Cần Thơ), chùa Long Quang nổi tiếng gần xa với bộ tượng thập bát la hán 100 tuổi bằng gỗ căm xe, điêu khắc rất tinh xảo. 

Chùa Long Quang được xây dựng khoảng năm 1824, thời vua Minh Mạng. Ban đầu, chùa chỉ là một cái am nhỏ, trải qua nhiều đời trụ trì, chùa được xây dựng và tu bổ khang trang như hiện nay. Chùa hiện được nhà nước công nhận là Di tích văn hóa cấp quốc gia vào năm 1993.

Chùa Long Quang được xây dựng khoảng năm 1824 vào thời vua Minh Mạng tại phường Long Hòa, quận Bình Thủy, Tp. Cần Thơ.

Chợ An Bình - Cần Thơ

Đi Chợ nổi Cái Răng thì tới chân cầu Cái Răng bạn rẽ phải qua tỉnh lộ 923 để tới bến tàu. Ngay đó, ở chỗ đậu xe và mua vé tàu đi chợ nổi, bạn sẽ thấy một ngôi chợ nho nhỏ: chợ An Bình. Anh Lâm văn Sơn, thổ địa và là chuyên gia du lịch ở Cần Thơ, dặn tui: nhớ dành chút thời giờ ghé thăm chợ An Bình, chợ nhỏ nhỏ mà dễ thương lắm.

Thú thiệt là tui hổng quen đi chợ, nhưng nghe lời ảnh tui cũng rảo rảo và chụp vài tấm hình đăng lên đây để mọi người ngắm coi... nó có dễ thương hông.

Độc đáo cá rô non chiên giòn miền Tây

Vào những ngày này, nếu có dịp vào các chợ cá ở miền Tây, chúng ta sẽ bắt gặp những người bán cá rô non. Nhìn những con cá bé xíu cỡ ngón tay út, vảy màu xanh thẫm nhảy xoi xói trong thau, khiến tôi chợt nhớ về những kỷ niệm ngày xưa nơi quê nhà yêu dấu, khi những cơn mưa đầu mùa đến, bọn chúng tôi liền í ới rủ nhau vác thời đi bắt loại cá rô non này.

Cá rô là loài cá nước ngọt sống nơi ao hồ, đồng ruộng ở Đồng bằng sông Cửu Long. Hàng năm, khi những cơn mưa đầu mùa bắt đầu (khoảng tháng 4- 5 âm lịch), và các cánh đồng ngập xăm xắp nước thì lũ cá rô bố mẹ “vượt vũ môn” lên đồng để tìm kiếm thức ăn và duy trì nòi giống. Khoảng 2 tháng sau, khi cánh đồng ngập đầy nước, người dân lại điều chỉnh mực nước trong ruộng ra. Thế là, từng đàn cá rô non (còn gọi là rô bí, rô dăm), thân nhỏ xíu (dài cỡ 2 cm, ngang 1 cm) lại tìm đường “di cư” ra sông lớn.

Cá rô non (ảnh: BCT)

Vãn cảnh Thiền viện Trúc Lâm phương Nam

Được xây dựng theo lối kiến trúc thời Lý – Trần, Thiền viện Trúc Lâm phương Nam tọa lạc tại ấp Mỹ Nhơn, xã Mỹ Khánh, huyện Phong Điền, Tp. Cần Thơ là điểm du lịch tâm linh nổi tiếng của vùng đất Tây Đô. 

Thiền viện Trúc Lâm phương Nam được xây dựng từ nguyện vọng của tăng ni, phật tử và Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Tp. Cần Thơ mong muốn có một ngôi chùa để kế thừa và phát huy các giá trị văn hóa, tâm linh Phật giáo của Thiền phái Trúc Lâm thuần Việt do Phật hoàng Trần Nhân Tông sáng lập.

Điểm ấn tượng đầu tiên mà du khách đến viếng thăm thiền viện là lối kiến trúc độc đáo. Cổng chính là những vòm mái vuốt cong với hình đầu rồng cách điệu, cửa làm bằng gỗ. Bên trái cổng là tượng Vi Đà Hộ Pháp (ông Thiện) bảo vệ ngôi Tam Bảo. Bên phải là tượng Tiêu Diện Đại Sĩ (ông Ác) chuyên hàng phục quỷ yêu, cứu độ chúng sinh. Qua cổng chính là khoảng sân gạch rộng lớn khiến du khách cảm nhận ngay được sự thoáng đãng của chốn thanh tịnh. Từ sân gạch, du khách phóng tầm mắt chiêm ngưỡng vẻ uy nghi của Chánh điện (còn gọi là Đại Hùng Bửu Điện).

Cổng chính vào Thiền viện Trúc Lâm phương Nam.

Mùa cóc chín tháng 11 ê hề đại tiệc miền Tây

Tháng 11, có dịp về Phong Điền (Cần Thơ) thăm bà con. Xung quanh khu vườn đầy những cây cóc sum sê. Và ba ngày liền cả đám khách được ăn ngất ngư đủ món... cóc. 

Những xe đẩy trên đường Trương Định thường bán cóc chín - Ảnh: Nga Bích 

Mùa cóc chín

Ở Sài Gòn từ cuối tháng 10, đi ngang qua mấy con đường Trương Định, Bùi Thị Xuân (TP.HCM)... là ngửi thấy mùi cóc chín thơm lừng.

Những chiếc xe đẩy bình thường bán ổi, xoài, trái cây gọt sẵn... giờ toàn cóc. Những trái cóc chín vàng tươi, những miếng cóc xắt vàng rực, bày quanh thau muối ớt hồng đỏ... hứa hẹn một vị chua cay mặn ngọt ngon lành.

Mái Dầm mùa nước dâng

Đi Cần Thơ, đang chưa biết đi đâu chơi tiếp thì bạn rủ: "Về Mái Dầm không. Mà xa nghen, có điện nhưng không có Intetnet đâu". Đi thì đi. Tôi gật và leo lên yên xe máy của bạn. 

Buổi sáng sớm và đời sống của người dân ven sông Mái Dầm vào mùa nước dâng - Ảnh: Minh Duy 

Bạn nói xưa nhà ông bà nội ở ven sông Mái Dầm. Đất bờ lở riết nên "thụt dần vô trỏng". Đi đò từ bến Ninh Kiều xuống mấy tiếng. Rồi xuống bến chợ Mái Dầm chờ người trong nhà bơi ghe ra đón. "Xa mút chỉ".

‘Đành giã từ nhau chợ nổi Cái Răng...’

“Đành giã từ nhau chợ nổi Cái Răng/ Cô Sáu cười nụ đồng tiền lúng liếng/ Anh Bảy tròng trành cưa ly rượu đế/ Giá mà ta treo bẹo được lòng nhau…”, câu thơ của Huỳnh Kim từng bao phen khiến khách lạ một lần ghé chợ nổi Cái Răng nghe lòng lao đao.

Một cái chợ độc đáo, sầm uất nhất trên sông nước miền Tây nuôi sống nhiều thế hệ, chở những câu chuyện nặng tình người, tình xứ sở. Thế nên cái tin mới đây Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch có quyết định công nhận chợ nổi Cái Răng (quận Cái Răng, TP Cần Thơ) là di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia với khách xa và người già, trẻ nít sinh sống xứ này, kể cũng chẳng có gì lạ.

Người cồn Sơn làm du lịch kiểu chơn chất

Du lịch cồn Sơn (quận Bình Thủy, TP Cần Thơ) không còn xa lạ với nhiều du khách ưa khám phá cảnh đẹp sông nước vùng ĐBSCL. Tuy nhiên, chính cách làm du lịch độc đáo và lối sống mộc mạc, chân chất của người dân nơi đây mới là điều níu chân du khách. 

Đua… xuồng, một trò chơi tận dụng ưu thế từ hệ thống kênh rạch ở cồn Sơn - Ảnh: CHÍ QUỐC 

Chỉ mất khoảng năm phút qua phà Cô Bắc trên đường Lê Hồng Phong (quận Bình Thủy), du khách có thể đặt chân lên cồn Sơn, một khu đất cồn giữa sông Hậu với 79 hộ dân sinh sống, cách trung tâm TP Cần Thơ khoảng 6km, hiện là một trong những điểm du lịch trải nghiệm lý thú cho du khách.

Mùa lêkima chín

Tưởng đâu sẽ bị tiệt chủng, không ngờ từ thập niên 1990 đến nay, loại trái gắn liền với bài hát về nữ anh hùng Võ Thị Sáu lại hồi sinh, trở thành món ăn đầy ắp kỷ niệm những vùng quê. 

Lêkima mùa trái chín - Ảnh: Hoài Vũ 

Theo bách khoa từ điển Wikipedia, lêkima có tên tiếng Pháp là pouteria lucuma, thuộc họ Sapotaceae. Khi trái chín, ruột có màu vàng đẹp như lòng đỏ hột gà luộc nên còn có tên là cây quả trứng gà.

Lai rai 3 món đồng quê trong mùa mưa bão Cần Thơ

Những ngày thời tiết "ẩm ương" như thế này, cả gia đình cùng quây quần thưởng thức các món đồng quê như ốc nướng, lẩu ếch hay nem nướng thì không món ngon nào sánh được.

Lẩu ếch đồng​

Từng chiếc đùi ếch bé bé xinh xinh chắc thịt, vị thịt ngọt hòa cùng chút nước lẩu cay cay rất vừa miệng sẽ giúp thực khách cảm thấy ấm bụng hơn khi quây quần thưởng thức cùng bạn bè vào những ngày mưa gió.

Ếch được xem là thú nhậu “gà đồng” được người miền Tây ưa chuộng. Ngoài chiên giòn, xào lăn hay nướng ớt thì lẩu ếch là một trong những món quen thuộc, dễ làm và rất hấp dẫn cho những buổi họp mặt đông đúc.

Ếch mua ngoài chợ về được xát muối, chặt đầu và lột da cho thật sạch. Sau đó chặt đôi đùi và phần mình, riêng phần da thì giữ lại. Tẩm ướp chút muối và bột nêm vào ếch đem rán cho vàng ươm lên là được.

Để nước lẩu thêm ngọt, thì ngoài ếch, xương ống là nguyên liệu không thể bỏ qua. Xương ống rửa sạch, đem ninh cho nhừ với sả đập giập, ninh càng lâu tủy từ xương ra càng ngon và ngọt. 

Lẩu ếch hấp dẫn nhờ vị cay nồng. 

Đôi nét về vài địa danh cũ chợ Cần Thơ

Nói chợ Cần Thơ (chỗ nhà lồng cổ) thì người ta nhớ chợ Hàng Dương nơi đây có hàng dương cao cạnh sông rất đẹp, bà con nhóm chợ trên bờ hàng dương. Hàng Dương có bến tàu đi các tỉnh và trong tỉnh. Năm 1915, chính quyền Sài Gòn (người Pháp) xây chợ Sài Gòn (chợ Bến Thành) và chợ Bình Tây thì đồng thời chính quyền Cần Thơ thời đó (người Pháp) cùng xây dựng nhà lồng chợ Cần Thơ (nay gọi là nhà lồng chợ cổ). Từ bến Hàng Dương giáp đầu đường Ngô Quyền có cột lồng đèn cao, ba ngọn đèn tỏa sáng khi có nhà máy đèn Cần Thơ.

Ngày 22-10-1956 thời tỉnh trưởng Đặng Văn Quang (từ tháng 1-1956 đến tháng 4-1957) tỉnh Cần Thơ đổi thành tỉnh Phong Dinh. Đến 1958 tỉnh trưởng Đổ Văn Chước (từ tháng 4-1957 đến tháng 12-1959) đổi tên bến Hàng Dương thành bến Ninh Kiều ngày 7-8-1958. (Ninh Kiều là sự tích Bình định Vương Lê Lợi đánh bại quân xâm lược nhà Minh (Trung Quốc) tại Ninh Kiều đất Bắc xưa nay thuộc Hà Tây, Hà Nội). Nhà lồng cổ Ninh Kiều nay, trước đây tỉnh trưởng người Pháp Tholance (từ tháng 3-1915 đến tháng 11-1915) khởi công xây, đến tỉnh trưởng Caillard (từ 11-1915 đến 4-1917) thì khánh thành mua bán từ đó. Từ chợ đi lên tới ngã ba sông Pháp xây dinh thự Pháp ở, lính đồn trú, ta gọi Bungalo, sau này là nhà hàng Ninh Kiều cả khách sạn Quân Khu.

Từ chợ đi xuống tới cầu Xéo, nói cầu Xéo chớ nay không còn cầu, lúc trước Nhà nước xây cầu (gỗ xi măng) xéo để cho ghe chài đưa hàng lên (nay là chợ Tân An). Nơi đây nhà máy cưa gỗ, gạo, than, củi, hàng tiêu dùng, cá mắm các nơi đến chợ Cần Thơ bán tấp nập.

Thân thương Trà Nóc

Tôi vẫn yêu Trà Nóc nhiều lắm vì vùng đất này đã cưu mang tôi và gia đình trong những ngày đầu chập chững về miền Tây sinh sống. Vậy mà sao những ngày xưa ấy, lúc ta hòa mình cùng nó, ta không thấy, không cảm nhận gì cả…

Một góc chợ Trà Nóc 

Nhắc đến Trà Nóc, có lẽ nhiều du khách sẽ nhớ ra, miền quê này từng nổi đình đám khi nghệ nhân dân gian Mười Xiềm đem món bánh xèo qua Mỹ quảng bá ẩm thực VN. Nhờ nghệ nhân với hơn 50 năm tuổi nghề Mười Xiềm mà hình thành nên thương hiệu bánh xèo cho Cần Thơ. Từ đó, lễ hội bánh dân gian đã được xây dựng và ra đời vì khi đến thủ phủ Tây Đô, người ta không chỉ biết đến bánh xèo mà còn các món khác nổi danh như món bánh cóng nhân tôm. Riêng về bánh tét lá cẩm và bánh ú nhân mỡ thịt, xem ra, khó có địa phương nào địch nổi cho dù bánh tét Trà Cuôn của Trà Vinh cũng rất ngon. Tuy nhiên, người Trà Vinh chỉ gói bánh với màu của lá dứa xay ra chứ không tẩm ướp màu của lá cẩm. 

Ốc bươu nướng tiêu dân dã ở Cần Thơ

Vị cay của hạt tiêu cùng vị béo ngọt của miếng thịt ốc đã làm nên hương vị đặc trưng của món ăn bình dị xứ miền Tây.

Đất Cần Thơ vốn nổi tiếng với nhiều món ăn bình dân nhưng luôn đậm đà hương vị khiến thực khách thử qua một lần là nhớ mãi. Trong số đó không thể không kể đến món ốc bươu nướng tiêu, một món ăn rất phổ biến của Cần Thơ.

Để làm món ăn này, người ta thường luộc sơ qua ốc rồi nướng. Ốc được nướng trên bếp than củi để giữ được độ thơm và mùi vị tự nhiên của món ăn. Sau đó người ta cho thêm nước mắm đã pha sẵn các loại gia vị vừa ăn như: tiêu, tỏi, bột ngọt... nướng cho đến khi thấy nước bên trong sôi lên, hơi cạn xuống thì cho ra đĩa là dùng được.

Khi nướng ốc, đừng quên trở ốc đều tay và để mặt ốc úp xuống vỉ nướng, nếu không rất dễ bị cháy vỏ và thịt ốc. 

Đĩa ốc nướng tiêu hấp dẫn thực khách với màu xanh bắt mắt của rau răm và mùi thơm nức của con ốc. Ảnh: Phong Vinh 

Đi chợ nổi Cái Răng

Chợ nổi Cái Răng là một nét sinh hoạt thương mại – văn hoá độc đáo của Cần Thơ và đồng bằng sông Cửu Long.

Chợ nổi Cái Răng nằm trên sông Cần Thơ, thuộc quận Cái Răng, TP Cần Thơ, cách bến Ninh Kiều ở quận trung tâm Ninh Kiều chừng 45 phút  đi ghe máy dọc sông.