Nấm mối, món quà của đất

Nấm mối được mệnh danh là “vua nấm” không chỉ vì độ hiếm, hơn hết là vị ngon, chất dinh dưỡng mà loại thực phẩm này mang lại. 

Cháo nấm mối nóng hổi ngày mưa

Người xưa vẫn thường nói “có tiền mua tiên cũng được”, nhưng không phải ở tất cả hoàn cảnh câu nói này đều đúng.

Thiên nhiên đã tặng cho người dân miền Tây loại đặc sản không thể trồng mà chỉ có thể tìm thấy trong tự nhiên. Loại nấm được mệnh danh là “vua nấm”, chỉ có vào mùa mưa không thể “trồng” bằng men như những loại nấm khác, đôi khi có tiền, cũng không dễ dàng gì mua được.

Loại nấm tôi muốn kể đến ngay đây là nấm mối.

Có tên gọi nấm mối vì nấm chỉ xuất hiện ở nơi có nhiều mối đất sinh sống. Mối đất làm ổ to như trái dừa khô, hình dáng từng hốc đất, ổ mối đất màu trắng hoặc hơi ngả vàng. Thường nấm mối xuất hiện ở nơi đất cao vì mối không thể làm ổ ở nơi đất quá ẩm ướt. Nấm mối xuất hiện vào mùa mưa, khoảng từ tháng 5 đến tháng 8 hàng năm âm lịch.

Nấm búp như những chàng lính nhô lên khỏi mặt đất

Nếu bạn là khách du lịch thích khám phá vẻ đẹp mộc mạc của miền tây, thích những món ăn dân dã của vùng đất này thì đừng bao giờ từ chối món ăn chế biến từ nấm mối nếu có cơ hội.

Khách du lịch đến các tỉnh miền Tây có thể thử cháo nấm, nấm mối kho, om tương, xào lá cách…, món nào cũng có vị ngon, ngọt đặc biệt.

Vì không thể trồng, nên giá nấm mối khá cao

Không những khó tìm, mà nấm mối còn khó hái, nấm chỉ nhú vào tầm 3-4 giờ sáng và thường được thu hoạch vào đầu ngày khi mặt trời chưa lên. Đến trưa, nếu không hái thì nấm sẽ tàn, con mối bò lên ăn đục thân.. Loại nấm này rất dễ giập, không dễ vận chuyển nên thường ít phân phối đi xa hoặc chỉ có thể mang đi sau khi đã sơ chế.

Thu hoạch nấm mối vào khoảng 3 – 4h sáng, nếu muộn nấm sẽ nở

Chính vì thế giá nấm rất cao, thường dao động khoảng 500 ngàn đồng, đôi khi vì độ hiếm mà giá nấm được đẩy lên cao nhất có khi gần một triệu đồng mỗi ký. Dù vậy vẫn cháy hàng vì độ hiếm của nấm.

Nấm mối chế biến được rất nhiều món ăn ngon

Nấm mối sinh sôi ở các gò đất cao, đất thịt nơi có ổ mối trú ngụ và sinh sôi nhiều dưới gốc cây, tán lá ẩm thấp. Nấm mối thường được tìm thấy nhiều nhất ở huyện Giồng Trôm, Chợ Lách, Bến Tre, các tỉnh Tiền Giang, Cần Thơ, Vĩnh Long, và một số tỉnh miền Đông như Bình Phước, Đồng Nai.

Món ăn khá đưa cơm

Nấm ngon có thể biến tấu thành hàng chục món khác nhau, ví dụ như cháo nấu nấm mối, nấm xào tỏi ăn với cơm theo khẩu vị của người Nam Bộ. Nấm mối sơ chế bằng cách xào sơ qua với gia vị, bắc xuống để nguội rồi bỏ tủ đông có thể dùng được vài tháng. Cháo gà, cháo vịt hoặc cháo hành không, bỏ chút nấm mối đã xào vào, vị nấm dậy lên át hết tất cả vị khác của món ăn.

Nấm mối dùng để chế biến món canh hay mặn đều được

Ngoài nấu cháo, nấm mối còn được dùng xào lá cách, nấm mối kho, om tương, nấu bánh canh, hoặc kho với nước cốt dừa, xào sả ớt. Nguyên liệu nấm khi cho thêm vào các món khác vẫn giữ được mùi đặc trưng, dai sần sật và vị ngọt thanh.

Ngoài vị ngọt đặc trưng tăng thêm sự phong phú cho các món ăn, nấm mối còn là bài thuốc có công dụng lợi sữa, giúp ăn uống dễ tiêu, ngừa các bệnh về thận và giảm cholesterol,…

Nấm mối được bày bán tại chợ Bến Tre

Ngày nay, do nước lụt, vườn cây đã được khai khẩn, trồng trọt nhiều, lại sử dụng các loại thuốc hóa học nên nấm mối không mọc nhiều như trước nữa, nên mùa nấm mối cũng lặng lẽ dần

Tổng hợp

Văn hóa miền Tây - 22/07/2016