Lao xao mùa ngâu chín

Trong mâm ngũ quả chưng trên bàn thờ gia tiên ngày tết của nhiều người dân cố cựu ở Biên Hòa, Vĩnh Cửu (tỉnh Đồng Nai), Tân Uyên, Dĩ An (tỉnh Bình Dương) ngoài thứ không thể thiếu là bưởi Tân Triều, còn có một loại trái cây rất được ưa chuộng là ngâu. Cho đến giờ, trong cả nước không ghi nhận được nơi đâu có loại trái này. Ngâu gần như là đặc sản chỉ có ở vùng Đại An (nay là xã Tân An, huyện Vĩnh Cửu). Trái ngâu chín tỏa một mùi thơm đặc trưng và để được lâu ngày không thua kém gì bưởi. Mùi thơm của ngâu trong mâm ngũ quả kết hợp với mùi bông vạn thọ tạo thành hương sắc độc đáo cho cái Tết Nguyên đán của một thời chưa xa lắm trên vùng đất Biên Hòa.

Trái gì lạ quá!

Bà Nguyễn Thị Trung Hiếu, 43 tuổi, nhà ở phường Quang Vinh (TP. Biên Hòa) chuyên nghề bỏ mối bánh kẹo, có chồng người xã Tân An (huyện Vĩnh Cửu) 4 năm nay cũng tham gia vào việc bán trái ngâu tết. Bà mua ngâu tại nhà vườn ở Tân An, dú khí đá rồi chở lên Biên Hòa bán ngay bên lề đường trước nhà mẹ ruột. Bà Trung Hiếu cho biết, ngâu năm nay chín sớm và bán rất được giá (40-45 ngàn đồng/kg, năm rồi chỉ 30-35 ngàn đồng/kg). Là người bán ngâu kém thâm niên nhất, không ít lần phải nghe những nam nữ thanh niên đi chơi ngang qua nhìn đống ngâu chất bên đường, ngừng xe lại hỏi: “Trái gì lạ quá vậy? Và ăn làm sao?”… Ấy vậy, bà Trung Hiếu cũng có khá đông khách hàng là mối quen đặt mua mỗi người 10kg để ngâm rượu, còn lại là khách đến mua ngâu chín đập vỏ ăn tại chỗ. Với số vỏ bỏ lại, bà cân bán cho người sành rượu ngâu với giá trên 200 ngàn đồng/kg, tùy theo việc thu được nhiều ít.

Chùm ngâu còn xanh trái trên cành. 

Trái ngâu Đại An

Trong một lần ghé Đồng Nai và được mời thưởng thức rượu ngâu, nhà báo kỳ cựu Phan Kim Thịnh (tức Lý Nhân, Phan Thứ Lang) - tác giả của những cuốn sách nổi tiếng như: Sài Gòn vang bóng, Bảo Đại - vua cuối cùng triều Nguyễn, Thiệu - Kỳ một thời hãnh tiến, một thời suy vong, Trần Lệ Xuân - giấc mộng chính trường... đã hứng khởi tiết lộ: 

Ông Hai Nữ với hủ rượu ngâu.

• Trái ngâu này chỉ có ở miền Đông, cụ thể là ở Bình Giã và Đại An mà thôi. Theo tôi biết được thì vào khoảng năm 1959, Ngô Đình Diệm công du Đại Hàn được ông Lý Thừa Vãn mời thưởng thức rượu ngâu và sau đó có tặng cho mấy trái đem về nước làm quà. Vốn là người công giáo có tinh thần quốc gia cực đoan, ông Diệm nghĩ ngay đến việc chế biến ra một loại rượu lễ để thay thế cho rượu lễ đưa từ Roma sang nên đưa mấy trái ngâu này cho các vị linh mục ở Bình Giã và Đại An trồng thử và nghiên cứu việc làm rượu lễ. Sau đó Diệm bị lật đổ, còn Bình Giã và Đại An đều trở thành vùng chiến sự nên ý tưởng làm rượu lễ không có cơ hội thực hiện. Nhưng loại trái cây có mùi thơm đặc biệt này được các linh mục gọi là trái trường sinh được người dân trong vùng thu hái chế biến thành rượu uống rất ngon. 

Hồ Bảo Lâm thơ mộng giữa miền cao nguyên

Nằm ở lưng chừng cao nguyên Di Linh, cách TP Bảo Lộc 14 km về phía tây bắc, hồ Bảo Lâm thơ mộng nằm nép mình bên thị trấn Lộc Thắng rồi quanh co tưới tắm cho những rẫy trà, cà phê xanh tươi bạt ngàn. 

Cổng chùa Hoa Nghiêm nhìn ra hồ Bảo Lâm, bên kia bờ là đồi trà, cà phê xanh tươi - Ảnh: Nguyễn Thiên Đăng 

Theo con đường Nguyễn Văn Cừ về huyện Bảo Lâm (Lâm Đồng), ra khỏi nội ô TP Bảo Lộc đã thấy mênh mang những sườn đồi uốn lượn, phủ rợp màu xanh các loài cây công nghiệp. Chạm chân tới thị trấn Lộc Thắng là thấy hồ Bảo Lâm xanh mát hiện ra trước mắt.

​Lên núi Múa ngắm mùa lúa xanh

Tháng 6 chưa tới, những người ưa khám phá vẫn đang thấp thỏm tới mùa lúa chín bên dòng Ngô Đồng để đổ về đây. Nhưng lúa tháng 5 mang một vẻ đẹp riêng, màu xanh ngút ngàn hòa trong màu núi. 

Bức tranh Tam Cốc nhìn từ ngọn núi Múa - Ảnh: Minh Đức 

Những ngày nghỉ lễ, người người đổ về chiêm bái và du ngoạn Tràng An, Bái Đính hay Tam Cốc - Bích Động. Chốn non nước Ninh Bình chỉ hấp dẫn chúng tôi khi cảnh sắc thiên nhiên không bị vướng bận những dòng người ùn ùn kéo tới ồn ào và xô bồ. 

Dưa gang Long Thành

Đến nay đã cuối mùa nhưng dọc theo quốc lộ 51 đoạn xã Hiệp Phước (huyện Nhơn Trạch) và tại cây xăng trên đường 25B vẫn còn 5, 7 sạp dưa gang chất đống bên đường, lác đác người mua. Ông Phan Văn Năm, một "nông dân cựu trào" của xã Phước Lai (sau này sáp nhập với Phước Kiểng thành xã Hiệp Phước) nay đang là cán bộ phụ trách nông nghiệp của xã Hiệp Phước cho biết: Năm rồi dưa gang bị thất mùa do thời tiết xấu nên năm nay dưa gang bị thu hẹp diện tích chỉ còn chừng 3 hécta, tập trung ở ấp 5 và ấp 6. Tám Tài (Đoàn Văn Tài) là "vua trồng dưa gang" ở đất này mà năm nay cũng chuyển sang trồng bí đao. Vậy mà cũng có một số bà con ở Hiệp Phước mượn đất bên Long An (huyện Long Thành) để trồng dưa gang lại trúng. Có lẽ dưa gang năm nay bị thu hẹp diện tích nên bán có giá (3.000đ/kg). Mấy năm trước, giá chỉ 1.500 đến 2.000đ/kg... Nhưng nhìn chung tình trạng thăng trầm của dưa gang trên đồng đất Hiệp Phước này nó giống như câu nói của ông bà mình ở Phước Lai trước đây: "Muốn lên trồng thuốc, muốn tuột trồng dưa...!".

Một sạp bán dưa gang trên vệ đường quốc lộ 51 ở Hiệp Phước (huyện Nhơn Trạch).

Dâu miệt vườn

Đầu xuân ở miệt vườn Long Thành, Nhơn Trạch sầu riêng, chôm chôm đang trổ bông. Năm nay khá bất ngờ là tất cả các vườn dâu ở vùng đất này đều rộ bông rất sớm. Nhiều cây dâu còn có trái sai oằn. Ông Hai Dội (Nguyễn Văn Dội) năm nay 82 tuổi, là một lão nông tri điền ở ấp Xóm Hố, xã Phú Hội (huyện Nhơn Trạch) phấn khởi cho biết: “Trồng dâu thường thì năm đặng, năm thất. Năm nay là năm đặng đây!”.

Dâu đang có bông và trái sớm.

Nét đẹp chùa Ông, Vĩnh Long

Anh Lê Thanh, người dân đoàn chúng tôi tham quan Vĩnh Long giải thích “…Đến Vĩnh Long, nhiều du khách rất thích đến chùa “Ông” bởi nơi đây có lối kiến trúc nghệ thuật đẹp, độc đáo, lưu giữ nhiều hiện vật quý hiếm, cổ xưa…”. 

Anh Thanh kể, người dân địa phương nơi đây quen gọi là chùa “Ông” chớ thật ra tên gọi đúng phải là Thất Phủ Miếu bởi đang có 7 phủ của người hoa đang hiện diện tại đây gồm: Ninh Ba, Phước Châu, Chương Châu, Truyền Châu, Quảng Châu, Triều Châu và Quỳnh Châu (tức đảo Hải Nam) của các tỉnh Trực Lệ, Phước Kiến và Quảng Đông.

Chợ Hàng - nét sinh hoạt thú vị của người Hải Phòng

Chợ Hàng là một nét sinh hoạt đời sống rất riêng và thú vị của người dân thành phố Hải Phòng.

Có thể nói đây là chợ quê, bởi nó được họp theo phiên - sáng chủ nhật hàng tuần; và cung cách sinh hoạt, hàng hoá, cách thức mua bán cũng rất… quê. Chỉ có điều chợ quê này được họp ngay ở phố, trong lòng thành phố. Đó là chợ Dư Hàng Kênh - hay vẫn thường được gọi là chợ Hàng,thuộc phường Dư Hàng Kênh, quận Lê Chân, Hải Phòng.

Chuối già Long Tân

Tưởng rằng với những câu ca dao Đồng Nai quen thuộc:

"Trà Phú Hội, nước Mạch Bà
Sầu riêng An Lợi, chuối già Long Tân"
thì chuối là cây trồng gần gũi và bình thường đến mức không có gì để nói. Thế nhưng lần theo địa danh trong câu ca dao để đến Long Tân (huyện Nhơn Trạch) mới biết là chung quanh cây chuối cũng có lắm chuyện hay.

Bà Hai bánh ú bên một buồng chuối già lùn trong vườn nhà ở ấp Bình Phú, xã Long Tân.

Mít tố nữ Phú Hội

Mùa này, cùng với sầu riêng, chôm chôm, mít tố nữ đang chín rộ khắp miệt vườn Nhơn Trạch, Long Thành, Long Khánh, Cẩm Mỹ...

Mít Tố nữ Phú Hội

Vài năm gần đây, mít tố nữ được trồng nhiều ở Long Khánh, Cẩm Mỹ. Do cây tơ và trồng giống mới nên mít tố nữ ở những nơi này đều cho trái to, nhưng dân sành điệu thường tìm cho được mít tố nữ Phú Hội và phải là mít tố nữ thứ thiệt, vì dân nhà vườn ở đây cũng có người đã đưa mít tố nữ giống mới (nhiều nhà vườn gọi là mít Malaysia) vào trồng. Mít tố nữ giống mới có lợi thế là trái to (thường trên 2kg/trái), múi mít cũng to, ngọt và hạt lép, nhưng không có mùi thơm đặc trưng của mít tố nữ Phú Hội. Có một điểm nữa mà các loại mít tố nữ khác không có được là khi xé vỏ trái mít ra thì toàn bộ múi mít vàng ươm bám san sát vào cùi mít, rất hiếm khi nhìn thấy có xơ mít.