Dấu ấn kiến trúc văn hoá ở làng tiến sĩ Mộ Trạch

Về làng tiến sĩ Mộ Trạch, xã Đường An (Hải Phòng), nhiều người không khỏi trầm trồ bởi nét đẹp, sự độc đáo của hàng loạt công trình kiến trúc văn hóa nơi đây.

Dẫn vào làng Mộ Trạch là "con đường tiến sĩ" rộng thênh thang với hàng cau vua thẳng tắp.

Trên con đường ấy, du khách sẽ ngang qua quần thể khu lăng mộ thủy tổ thành hoàng làng Mộ Trạch rộng hơn 3.600 m². Quần thể công trình kiến trúc này được xây dựng từ năm 2010 với tổng kinh phí đầu tư 7 tỷ đồng do con em dòng họ Vũ - Võ đóng góp, hầu hết các hạng mục khu làm bằng đá xanh.

Từ quần thể khu lăng mộ, tiếp tục đi dọc theo "con đường tiến sĩ" sẽ đến cổng làng. Cổng làng được xây dựng năm 2007, thiết kế theo kiến trúc tam quan. Trên cổng còn có 3 cặp câu đối bằng chữ quốc ngữ do Giáo sư, Anh hùng lao động Vũ Khiêu tặng, trong đó nổi bật nhất có câu đối: "Vào hiếu ra trung sự nghiệp vẻ vang từ cổng ấy/Đi đưa về đón khoa danh rạng rỡ tại làng này".

Đi qua cổng làng sẽ đến miếu Mộ Trạch. Từ năm 2001 - 2003, ngôi miếu được trùng tu, mở rộng trên diện tích hơn 5.000 m², với sự đóng góp của nhân dân và các doanh nhân xa quê.

Miếu Mộ Trạch thờ thủy tổ Vũ Hồn (804 - 853), người khai lập làng, mở trường dạy học và gây dựng truyền thống khoa bảng lừng danh.

Phía sau miếu Mộ Trạch có nhà bia, trong đó dựng 36 bia tiến sĩ theo chiều kim đồng hồ, mô phỏng theo dòng chảy của lịch sử, từ tiến sĩ đầu tiên đến tiến sĩ cuối cùng thời phong kiến.

Hai giếng mắt rồng trước miếu được nạo vét, kè đá và tôn tạo lại, phản chiếu bóng miếu cổ soi xuống mặt nước phẳng lặng.

Đi thêm một đoạn từ ngôi miếu cổ là nhà văn hóa thôn với kiến trúc mô phỏng theo hình dáng của một ngôi đình. Nhà văn hoá có 4 trụ với 4 mái cong, đỉnh mái được chạm khắc rồng. Cửa làm bằng gỗ, các con tiện chạm khắc các họa tiết cổ.

Nhà văn hoá hoàn thành năm 2009 là nơi tổ chức các hoạt động chính trị, văn hóa, thể dục, thể thao của làng.

Một nhà thờ họ ở làng Mộ Trạch.

Đình Mộ Trạch được dựng từ thế kỷ XVII, trải qua nhiều lần hư hại và cháy rụi, người dân vẫn kiên trì tu bổ lại.

Năm 1991, đình làng Mộ Trạch được xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia.

Chùa Diên Phúc được Đức Thần Tổ Vũ Hồn xây dựng để thờ Phật. Phía đông nam chùa có giếng khơi gọi là giếng Rồng, mạch nước ngầm rất mạnh, năm đại hạn giếng vẫn đầy nước và không bao giờ cạn.

Năm 2001, nhân dân đã đóng góp tu tạo chùa Diên Phúc khang trang. 

PHƯƠNG LINH

Báo Hải Phòng online - 14/11/2025