Nép mình dưới bóng cột cờ Lũng Cú, điểm địa đầu thiêng liêng của Tổ quốc, Làng văn hóa du lịch thôn Lô Lô Chải thuộc xã Lũng Cú, tỉnh Tuyên Quang (trước là xã Lũng Cú, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang) hiện lên như một bức tranh cổ tích giữa đại ngàn đá. Nơi đây, thiên nhiên hùng vĩ và văn hóa dân tộc Lô Lô hòa quyện tạo nên một không gian sống động và đầy mê hoặc. Với hơn 120 hộ dân, chủ yếu là người Lô Lô sinh sống qua nhiều thế hệ, Lô Lô Chải đã trở thành biểu tượng của sự kiên cường, gìn giữ bản sắc trong một môi trường sống khắc nghiệt nhưng cũng đầy thơ mộng.
Những nếp nhà trình tường lợp ngói âm dương bao quanh với bờ rào đá là đặc trưng của làng văn hóa du lịch Lô Lô Chải. Ảnh: Thông Thiện/Báo ảnh Việt Nam
Đặc trưng nổi bật nhất của Lô Lô Chải chính là những ngôi nhà trình tường độc đáo, được xây dựng bằng kỹ thuật thủ công tinh xảo. Với những bức tường dày bằng đất sét pha trộn đất thịt, những ngôi nhà này không chỉ chống chọi với cái lạnh giá buốt của mùa đông, sự oi ả của mùa hè mà còn mang vẻ đẹp trầm mặc, cổ kính. Mái nhà được lợp bằng ngói âm dương truyền thống, tạo nên những đường cong mềm mại, uyển chuyển trên nền kiến trúc vững chãi. Những bờ rào đá được xếp đặt khéo léo xung quanh nhà, tạo nên một tổng thể hài hòa với cảnh quan núi đá.
Những ngôi nhà trình tường trở thành homestay mang đến không gian kiến trúc, văn hóa độc đáo cho du khách trải nghiệm cuộc sống của người Lô Lô. Ảnh: Thông Thiện/ Báo ảnh Việt Nam
Những nét văn hóa về trang phục, nông nghiệp của người Lô Lô ở làng Lô Lô Chải được giới thiệu đến du khách. Ảnh: Hoàng Hà/ Báo ảnh Việt Nam
Những nét văn hóa về trang phục, nông nghiệp của người Lô Lô ở làng Lô Lô Chải được giới thiệu đến du khách. Ảnh: Hoàng Hà/ Báo ảnh Việt Nam
Nét sinh hoạt thường nhật của người Lô Lô ở làng Lô Lô Chải. Ảnh: Hoàng Hà/ Báo ảnh Việt Nam
Theo số liệu thống kê của tỉnh Tuyên Quang, trong 9 tháng đầu năm 2025, làng Lô Lô Chải đã đón khoảng 50.000 lượt khách tham quan và lưu trú. Ảnh: Thông Thiện/ Báo ảnh Việt Nam
Các lễ hội truyền thống như lễ rửa làng, lễ cúng tổ tiên, lễ hội cầu mưa,lễ hội nhảy cây... vẫn được duy trì thường xuyên, mang đậm ý nghĩa tâm linh và cộng đồng. Những dịp này, cả bản làng cùng nhau thực hiện các nghi thức cổ xưa, cùng nhau ca hát, nhảy múa, tạo nên không khí náo nhiệt, đậm đà bản sắc. Âm thanh của tiếng trống đồng, tiếng khèn Lô Lô vang vọng khắp không gian núi rừng, quyện với những điệu múa dân gian, tạo nên một bản giao hưởng văn hóa độc đáo, lay động lòng người.
Thi đẩy gậy, kéo co trong Ngày hội giao lưu văn hóa của người Lô Lô ở làng Lô Lô Chải và người Lô Lô ở Vân Nam (Trung Quốc). Ảnh: Việt Cường/ Báo ảnh Việt Nam
Trong Lễ cúng tổ tiên của người Lô Lô tại làng Lô Lô Chải, có phần trình
diễn của “Người cỏ” – là những thanh niên khoác bộ trang phục bện bằng
cỏ, đeo mặt nạ. Người cỏ” là biểu tượng tưởng nhớ tổ tiên thuở sơ khai
lập bản của người Lô Lô. Ảnh: Việt Cường/ Báo ảnh Việt Nam
Thi đẩy gậy, kéo co trong Ngày hội giao lưu văn hóa của người Lô Lô ở
làng Lô Lô Chải và người Lô Lô ở Vân Nam (Trung Quốc). Ảnh: Việt Cường/
Báo ảnh Việt Nam
Du lịch cộng đồng tại Lô Lô Chải và Quỳnh Sơn đặt người dân làm trung tâm. Họ trực tiếp tham gia vào các hoạt động du lịch, từ cung cấp dịch vụ lưu trú, ẩm thực đến trải nghiệm văn hóa. Điều này đảm bảo rằng lợi ích kinh tế từ du lịch được phân phối công bằng, tạo động lực để người dân tích cực tham gia vào công tác bảo tồn văn hóa.
Làng văn hóa du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn nằm êm đềm trong Thung lũng Bắc Sơn (Lạng Sơn) vào mùa lúa chín. Ảnh: Dương Doãn Tuấn
Nằm trong Khu di tích Quốc gia đặc biệt Khởi nghĩa Bắc Sơn và vùng lõi Công viên Địa chất toàn cầu Lạng Sơn, làng Quỳnh Sơn mang vẻ đẹp yên bình, thơ mộng với những cánh đồng lúa xanh mướt, những dãy núi đá vôi hùng vĩ và trên hết là nền văn hóa Tày đậm đà bản sắc.
Trình diễn dù lượn trên cánh đồng làng Quỳnh Sơn. Ảnh: Hoàng Hà/ Báo ảnh Việt Nam
Phụ nữ dân tộc Tày ở Quỳnh Sơn ném còn trong hội Xuân. Ảnh: Tư liệu Trung tâm xúc tiến du lịch tỉnh Lạng Sơn
Khách du lịch quốc tế tìm hiều về văn hóa người Tày ở làng Quỳnh Sơn. Ảnh: Hoàng Hà/Báo ảnh Việt Nam
Ông Dương Công Lương, người dân tộc Tày đã gắn bó cả đời với ngôi nhà sàn cổ của mình, chia sẻ: “Nhà sàn là cái tình, cái nghĩa của người Tày. Tầng dưới rộng rãi để cả nhà cùng nhau làm việc, ăn uống. Tầng trên là nơi nghỉ ngơi, là không gian riêng tư. Cái mùi gỗ, mùi khói bếp quyện vào nhau, nó là mùi của quê hương, của gia đình. Chúng tôi không muốn thay đổi nó, chỉ muốn giữ gìn cho con cháu hiểu về cội nguồn”.
Cuộc thi gặt, đập lúa của người Tày làng Quỳnh Sơn trong Lễ hội mùa vàng Bắc Sơn 2025. Ảnh: Thông Thiện/ Báo ảnh Việt Nam
Du khách trải nghiệm cưỡi ngựa trên cánh đồng làng Quỳnh Sơn. Ảnh: Hoàng Hà/ Báo ảnh Việt Nam
Văn hóa Tày ở Quỳnh Sơn không chỉ hiện diện qua kiến trúc mà còn sống động trong các loại hình nghệ thuật và phong tục. Hát Then và đàn Tính đã được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Tiếng đàn Tính réo rắt, du dương, hòa quyện với giọng hát Then ngọt ngào, trầm bổng kể về tình yêu quê hương, đất nước, về cuộc sống lao động và những ước mơ giản dị của con người.
Những điệu múa múa sạp, các lễ hội như, lễ hội mùa xuân, lễ hội Lồng Tồng (lễ hội xuống đồng) vẫn được người dân Quỳnh Sơn gìn giữ và tổ chức thường niên. Những dịp này, cả cộng đồng cùng nhau hòa mình vào không khí vui tươi, rộn ràng, thể hiện sự đoàn kết và mong ước về một mùa màng bội thu, cuộc sống ấm no.
Cuộc thi gói bánh chưng đen – một đặc sản ẩm thực của người Tày ở Quỳnh Sơn trong khuôn khổ Lễ hội mùa vàng Bắc Sơn 2025. nh: Thông Thiện/ Báo ảnh Việt Nam
Trình diễn giã gạo bằng các nông cụ cổ truyền của người Tày làng Quỳnh Sơn trong khuôn khổ. Lễ hội mùa vàng Bắc Sơn 2025. Ảnh: Thông Thiện/ Báo ảnh Việt Nam
Chị Dương Thị Dư, thành viên của hợp tác xã du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn, hào hứng kể về sự thay đổi của làng quê mình: “Quỳnh Sơn giờ đây đã khác xưa nhiều lắm. Khách du lịch đến đây không chỉ để ngắm cảnh mà còn để trải nghiệm cuộc sống của người Tày. Chúng tôi tổ chức cho khách trải nghiệm làm ruộng, giã gạo, nấu rượu ngô, làm bánh. Điều quan trọng nhất là chúng tôi hướng dẫn họ cách tôn trọng văn hóa bản địa, cách sống hòa mình với thiên nhiên. Danh hiệu làng du lịch tốt nhất thế giới này là động lực để chúng tôi tiếp tục cố gắng hơn nữa”.
Trình diễn nghi lễ cúng Then của người Tày ở làng Quỳnh Sơn. Ảnh: Hoàng Hà/ Báo ảnh Việt Nam
Du khách và người Tày cùng trình diễn điệu múa nhảy sạp tại làng Quỳnh Sơn. Ảnh: Hoàng Hà/ Báo ảnh Việt Nam
Lô Lô Chải và Quỳnh Sơn, hai ngôi làng nhỏ bé nhưng mang trong mình những giá trị văn hóa, lịch sử và thiên nhiên vô giá đã xuất sắc vượt qua hàng trăm đối thủ nặng ký đến từ 65 quốc gia để vinh dự được công nhận là Làng Du lịch tốt nhất Thế giới 2025. Danh hiệu này không chỉ là sự khẳng định về vẻ đẹp độc đáo và tiềm năng du lịch của hai địa phương, mà còn là minh chứng sống động cho nỗ lực không ngừng nghỉ của cộng đồng dân tộc thiểu số Việt Nam trong việc bảo tồn các di sản văn hóa, phát triển du lịch bền vững và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Bài: Thông Thiện - Ảnh: Hoàng Hà, Thông Thiện, Việt Cường, Dương Doãn Tuấn và Tư liệu
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét