Lễ Tủ Cải (cấp sắc) của người Dao đầu bằng ở xã Hồ Thầu, Tam Đường, Lai Châu thường được tổ chức vào những tháng cuối năm. Đây là nghi lễ đặc biệt quan trọng trong cuộc đời mỗi người đàn ông Dao bởi người ta quan niệm chỉ khi được cấp sắc, người con trai mới được coi là trưởng thành, có thể tham gia gánh vác công việc gia đình, cộng đồng, khi chết mới được đoàn tụ với tổ tiên.
Trước đây, lễ Tủ Cải được diễn ra trong nhiều ngày tùy vào các thày cúng nhưng đến nay lễ thường kéo dài trong khoảng 3 ngày. Trong suốt thời gian diễn ra nghi lễ, người được cấp sắc sẽ phải học và vượt qua nhiều các hoạt động sinh hoạt tâm linh do các thày cúng nhiều kinh nghiệm thực hiện hoặc hướng dẫn người được cấp sắc cùng làm. Thông qua các hoạt động này, các thày cúng sẽ dạy các học trò học, thực hành các nghi thức cúng lễ, học cách nhảy múa, học sử dụng các loại nhạc cụ… Đặc biệt, các học trò sẽ được nghe truyền dạy giáo lý về trách nhiệm và cung cách ứng xử trong gia đình và cộng đồng.
Các thầy cúng làm nghi thức chuẩn bị cho học trò "rơi đài".
Nghi thức quan trọng nhất trong lễ Tủ Cải của người Dao đầu bằng là thời điểm các học trò thực hiện việc “rơi đài”. Tại thời khắc trọng đại nhất này, dưới sự chứng kiến của các thày cúng và cộng đồng, người được cấp sắc phải trèo lên trên đài cao, ngửa về phía sau rồi rơi một cách tự nhiên xuống chiếc võng ở phía dưới do 6 đến 7 thày cúng căng, giữ bằng tay. Trên võng có phủ chăn hoa, người nhảy sẽ phải nhảy trong tư thế cuộn người như lúc còn trong bụng mẹ. Ngay khi người rơi chạm võng, các thày cúng sẽ nhanh tay đặt võng xuống đất rồi cuộn chiếc chăn kín lại. Chủ lễ là người duy nhất được mở khăn để đón học trò ra ngoài. Với người Dao đầu bằng, nghi thức này không chỉ thử thách lòng can đảm mà họ coi các học trò được sinh ra một lần nữa sau khi thực hiện nghi thức rơi đài và từ đây người được cấp sắc chính thức là người trưởng thành.
Thày cúng thực hiện các nghi thức cúng trước đàn nhảy trong lễ Tủ Cải.
Bài và ảnh: Việt Cường
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét