Quả cọ. Ảnh: Hạnh Thư
Quả cọ thường có vào cuối tháng Mười và có thể kéo dài đến đầu tháng Chạp. Nó đã trở thành món đặc sản của các tỉnh thuộc vùng trung du phía Bắc mà có lẽ nhiều nhất là ở tỉnh Phú Thọ. Vào mùa, cọ đã chín, những trái cọ chuyển sang màu xanh đậm hơi nâu (trông không khác gì quả nho không hạt của Mỹ).
Cọ thu về có thể dùng để om, hoặc có thể dùng để kho cá giống như quả trám. Tuy nhiên, cách đơn giản và dễ ăn nhất, lại có thể thấy được vị bùi và béo của cọ chỉ là ỏm cọ, để nguội và thưởng thức. Cách ỏm cọ tưởng chừng đơn giản nhưng nếu không đủ khéo léo, người làm sẽ khiến quả cọ đã chát, càng thêm chát, cứng và khó ăn.
“Nhớ xóc cọ lẫn với mấy mảnh cật nứa già hoặc không thì xóc lẫn với mấy miếng mảnh sành để lớp vỏ xanh của cọ tróc hết. Đun nhỏ lửa, liu riu đến khi thấy nồi nước sủi tăm thì thả cọ vào, đậy vung đun chừng 5 đến 10 phút là có thể ăn", mẹ người bạn dặn với theo khi chúng tôi xách mớ quả cọ ra xe, trở về thành phố.
Thắc mắc vì sao lại chỉ được đun nhỏ lửa và cho cọ vào khi nước đang sủi tăm, người lớn lên từ quê cọ cho hay, nếu đun to lửa, nước nóng già, quả cọ sẽ tóp lại, cứng và chát hơn cả khi chưa chế biến. Thế nên, không phải ai cũng ỏm được cọ ngon. Và để biết quả cọ ngon thì có thể quan sát chọn những quả cọ có hình tròn, cùi dày, khi đã ỏm xong bóp vào quả thấy mềm và dẻo. Người khéo léo sẽ cho mẻ cọ có màu nâu sậm, sau khi ỏm xong, nồi cọ có một lớp váng giống như váng mỡ nổi quanh nồi.
Cũng đơn giản như cách chế biến, cọ ỏm có thể chấm với nước mắm (là ngon nhất) hoặc có thể thay bằng bột canh hay tương ớt. Vì mùa cọ diễn ra không dài, nên nếu may mắn, bạn sẽ được thưởng thức đặc sản vùng trung du miền núi phía Bắc.
Hạnh Thư
--- Tổng hợp các thông tin về văn hóa và du lịch Việt Nam tại www.amazingvietnam.vn ---
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét