Chùa Tà Lài

Chùa Tà Lài (chùa Thanh Hương) nằm ở lưng chừng núi Phia Chàu thuộc thôn Tà Lài, xã Tân Mỹ, huyện Văn Lãng, cách thành phố Lạng Sơn 20 km.

Chùa Tà Lài do một nữ đô đốc thuộc dòng họ Nguyễn Đình hưng công xây dựng từ thế kỷ XVIII (thờ Phật) khi bà theo quận công Nguyễn Đình Lộc lên trấn ải Lạng Sơn. Chùa gồm có cung Tiền Đường (ở ngoài), cung Tam Bảo ở trong hang núi (Chùa Hang). Trải qua một thời gian dài tồn tại, Chùa bị hư hỏng và xuống cấp. Từ đó đến nay, Chùa đã được trùng tu nhiều lần, gần đây nhất vào năm 2006 Chùa được tu bổ, tôn tạo với quy mô lớn, hệ thống cung thờ và tượng thờ được bổ sung phong phú hơn (cung Mẫu, cung Sơn Trang, các tượng Mẫu…) thể hiện sự phối thờ: “Tiền Thánh – Hậu Phật” tại chùa Tà Lài.

Nồng nàn xôi trám xứ Lạng

Khi tiết trời sang thu (độ tháng 8 âm lịch), đồng bào các dân tộc Tày, Nùng ở xứ Lạng lại lên rừng hái trám. Sau đó, người dân địa phương đã kết hợp tài tình giữa quả trám và gạo nếp để tạo nên món xôi trám có hương vị thơm ngon, béo ngậy.

Trám là một loại quả tự nhiên của núi rừng xứ Lạng, có công dụng giải khát, thanh giọng, giải độc, giải rượu. Trám có hai loại trắng và đen. Trám trắng thường để làm mứt, ô mai. Trám đen dùng làm món kho, sốt với cá. Nhưng độc đáo hơn là làm món xôi trám đem đến cho người thưởng thức một hương vị rất riêng.

Bà Triệu Thủy Tiên, dân tộc Nùng, trú tại khu Khòn Lèng, phường Tam Thanh, thành phố Lạng Sơn giới thiệu: Xôi trám, tiếng dân tộc gọi là “khẩu nua mác bây”. Loại thức ăn này dễ làm, đơn giản nhưng ăn rất bổ, có vị bùi thơm của trám, lạ miệng cộng thêm chút vị chua, hăng của trám đen hơi tê tê nơi đầu lưỡi tạo cảm giác thích thú.

Người Tày, Nùng hãnh diện giới thiệu món xôi trám quê hương. Ảnh: Duy Chiến

Ngôi chùa cổ hàng trăm năm tuổi bên dòng Kỳ Cùng

Chùa Thành là điểm du lịch tâm linh nổi tiếng được rất nhiều du khách lựa chọn khi đến với xứ Lạng. Sự cổ kính và những câu chuyện về lịch sử ngôi chùa được gìn giữ qua hàng trăm năm, tạo thành sức hút đặc biệt cho điểm đến này.

Chùa Thành nằm ven sông Kỳ Cùng, thành phố Lạng Sơn, tỉnh Lạng Sơn. Được xây dựng vào thế kỷ thứ 15 dưới thời Lê Sơ, ngôi chùa có tên gọi là Hương Lâm Tự, sau đổi tên là Diên Khánh tự rồi Tuần Khánh Tự. Đến năm 1796, ngôi chùa được dời về vị trí hiện nay (cách vị trí cũ khoảng 200 m) và một lần nữa mang tên Diên Khánh Tự. Dù vậy, người dân nơi đây vẫn biết đến cái tên giản dị "chùa Thành", bởi chùa nằm ngay cạnh ngôi thành cổ.

Chùa Thành là một tổng thể kiến trúc xây dựng theo kiểu “Nội công ngoại quốc”.

Măng ớt ngâm mác mật – Hương vị của núi rừng xứ Lạng

Nói đến văn hóa ẩm thực của bà con các dân tộc trong tỉnh, không thể không kể đến những món ăn được chế biến từ măng rừng. Trong đó, nổi bật là món măng ớt ngâm mác mật. Với cách chế biến riêng biệt và hương vị thơm ngon đặc trưng, món ăn này đã trở thành văn hóa ẩm thực của xứ Lạng và là đặc sản để các du khách tìm mua mỗi khi đến Lạng Sơn.

Măng ớt Lạng Sơn là một món ăn dân dã, quen thuộc của người dân xứ Lạng, có ở hầu hết các huyện, thành phố trong tỉnh. Món ăn này được kết hợp hài hòa giữa các nguyên liệu gồm: măng, quả mác mật, ớt tươi, tỏi, muối.

Măng ớt – Đặc sản Xứ Lạng

Vịt quay Hồng Xiêm: Xứng danh “Thương hiệu vàng nông nghiệp Việt Nam”

Vịt quay là một trong những món ngon đặc sản mang đậm bản sắc xứ Lạng. Đặc biệt, tại cơ sở sản xuất vịt quay Hồng Xiêm, phường Đông Kinh, thành phố Lạng Sơn, với công thức gia truyền, cơ sở đã tạo nên món vịt quay với hương vị đặc trưng riêng có, thu hút nhiều khách hàng trong và ngoài tỉnh. Nhờ đó, ngày 16/7/2022, sản phẩm “Vịt quay Hồng Xiêm” của cơ sở đã được Tổng hội Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam bình chọn “Thương hiệu vàng nông nghiệp Việt Nam” năm 2022.

Để tìm hiểu về món vịt quay đặc sản này, chúng tôi có dịp trao đổi với chị Nguyễn Thị Hồng Xiêm tại cửa hàng ở phường Đông Kinh, thành phố Lạng Sơn. Chị Xiêm chia sẻ: Gia đình tôi đã có truyền thống 80 năm làm nghề vịt quay để bán. Bản thân tôi là đời thứ tư. Với những công thức được cha ông truyền lại, tôi cố gắng lưu giữ để tạo ra món vịt quay thơm ngon nhất đưa đến tay người tiêu dùng.

Vịt quay Hồng Xiêm

Thơm ngon hương vị bánh mỳ nướng dầu hào Xứ Lạng

Bánh mỳ là món ăn phổ biến ở hầu hết các tỉnh, thành phố của Việt Nam. Tuy nhiên, mỗi nơi lại có một cách thức chế biến và thưởng thức riêng, tạo thành những hương vị khác nhau. Còn ở Lạng Sơn, món bánh mỳ nướng trở nên đặc trưng, khác lạ hơn với vị dầu hào và nước chấm chua, cay, ngọt…

Đến với Lạng Sơn, du khách dễ dàng bắt gặp những quán bánh mỳ nướng tấp nập người mua từ cổng trường, cổng chợ hay những quán ven đường… Để tìm hiểu về món bánh mỳ đặc biệt này, chúng tôi có mặt quán bánh mỳ của chị Phạm Thị Khoa tại đường Đinh Tiên Hoàng, phường Chi Lăng, thành phố Lạng Sơn. Chị Khoa cho biết: Tôi bán bánh mì ở đây cũng gần 20 năm. Hằng ngày, tôi bán từ 6 giờ sáng đến khoảng 6 giờ tối. Theo tôi thấy, người Lạng Sơn không thích ăn bánh mì pate hay những món bánh mì khác. Vị của bánh mỳ nướng dầu hào dễ ăn, hợp khẩu vị nhiều người nên khách du lịch tìm đến món ăn này rất nhiều. Bánh mỳ tôi bán thường là bánh mỳ được sản xuất trong ngày, tôi không lấy bánh cũ vì ảnh hưởng đến chất lượng bánh. Phần thịt và bì lợn, xúc xích tôi nhập tại các cơ sở có uy tín, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Trung bình 1 ngày tôi bán được gần 100 cái bánh mì sau khi trừ hết các chi phí tôi thu về khoảng 300 đến 400 nghìn đồng.

Bánh mỳ nướng dầu hào Lạng Sơn

Cao sằng – một nét văn hóa ẩm thực Xứ Lạng

Một trong những món ăn đường phố được người dân Xứ Lạng ưa chuộng chính là bánh cao sằng (cao: bánh, sằng: tầng; cao sằng tức là bánh nhiều tầng). Dù được chế biến từ những nguyên liệu rất đơn giản nhưng món ăn này lại có hương vị đậm đà, đặc trưng, trở thành món ăn vặt yêu thích của người dân, du khách.

Món bánh cao sằng đã xuất hiện từ lâu đời và là món ăn kết hợp giữa ẩm thực Việt Nam với Trung Hoa. Theo tìm hiểu, từ xa xưa, cao sằng là món ăn được người Hoa (Trung Quôc) rất ưa chuộng, vì vậy trong quá trình sinh sống, giao lưu thương mại lại Lạng Sơn, người Hoa đã mang món ăn này đến. Qua thời gian, người dân Xứ Lạng đã chế biến món ăn này dần phù hợp với khẩu vị của người Việt Nam.

Đặc sản lợn quay Xứ Lạng

Lạng Sơn là một tỉnh có nền văn hóa ẩm thực rất phong phú và đa dạng, trong đó, đặc biệt phải kể đến món lợn quay lá mác mật. Đây được coi là món ăn truyền thống và mang đậm nét đặc trưng của Xứ Lạng.

Chị Phạm Thị Thanh Nhài thực hiện công đoạn quay lợn trong chế biến món lợn quay lá mác mật

Bánh chưng đen – Đặc sản độc đáo của người Tày Bắc Sơn

Bánh chưng đen được biết đến là một món bánh độc đáo của người dân tộc Tày ở huyện Bắc Sơn. Sở dĩ món bánh này được nhiều người yêu thích bởi nó có màu đen của tro rơm nếp, có vị thơm, mềm và ăn mát hơn so với bánh chưng truyền thống. Để hoàn thiện một chiếc bánh chưng đen cần phải qua nhiều công đoạn tỉ mỉ. Phóng viên Báo Lạng Sơn xin giới thiệu cùng bạn đọc các công đoạn làm món bánh đặc sản này qua một số hình ảnh tiêu biểu.

Gia đình chị La Thị Chuyên, khu Hoàng Văn Thụ, thị trấn Bắc Sơn, huyện Bắc Sơn là một hộ gói và kinh doanh bánh chưng đen với số lượng nhiều nhất huyện. Gia đình chị có 3 người (thuê thêm 1 nhân công), mỗi người phụ trách một công đoạn khác nhau.

Bánh áp chao ngày đông Xứ Lạng

Nhắc đến Lạng Sơn là nhắc đến đặc sản vịt quay, lợn quay lá mác mật… Biến tấu từ món vịt trứ danh, bánh áp chao là “món ăn vỉa hè” bình dị, khiến du khách ấm lòng ngày đông lạnh giá giữa phố phường Lạng Sơn tấp nập.

Món bánh này được người Lạng Sơn giải thích nhiều cách khác nhau. Ông Hoàng Văn Páo, Chủ tịch Hội Di sản Văn hóa tỉnh Lạng Sơn cho biết: Món ăn xuất xứ từ Trung Quốc, khi du nhập vào Việt Nam kết hợp với khẩu vị của người Việt, đã được người Tày, Nùng xưa chế biến thành một thứ quà đặc sắc của Xứ Lạng. Nói về tên gọi chúng ta có thể hiểu là người Tày, Nùng xưa đặt theo cách làm bánh nặn rồi đem chao, hoặc là phiên âm của từ vịt chao.

Món bánh áp chao

Chè tôm lạnh: món ăn độc lạ giải nhiệt ngày hè Xứ Lạng

Trong những ngày hè nắng nóng, không gì tuyệt vời hơn khi được thưởng thức vị ngọt thanh mát, thoang thoảng hương hoa hòe của cốc chè tôm lạnh – món ăn độc lạ giải nhiệt ngày hè Xứ Lạng.

Chia sẻ với chúng tôi về nguồn gốc món ăn độc đáo này. Ông Hoàng Văn Páo, Chủ tịch Hội di sản Văn hóa tỉnh Lạng Sơn cho biết: Món ăn này xuất phát từ vùng Quảng Tây, Trung Quốc có tên đầy đủ là Líang xìa. Tại Lạng Sơn món chè này chỉ có ở huyện Tràng Định, còn được người dân Tày, Nùng nơi đây gọi là Lường xà, qua đôi bàn tay khéo léo của người phụ nữ nơi đây món ăn đã được chế biến để hợp khẩu vị hơn.

Đến với Tràng Định vào những ngày đầu tháng 6, mặc dù khi chúng tôi đến trời đang đổ mưa rất to, nhưng tại quán chè ở chợ Thất Khê, vẫn có rất đông người dân đội mưa mua những cốc chè tôm về nhà để thưởng thức.

Chị Hoàng Thị Minh Huệ, thị trấn Thất Khê đang thêm nước đường vào chè tôm lạnh cho khách

Vẻ đẹp kỳ ảo của hang Gió

Từng được biết đến là một trong những thắng cảnh thu hút du khách hàng đầu Xứ Lạng, hang Gió (nằm trên địa bàn thôn Sao Thượng B, xã Sao Mai, huyện Chi Lăng) gây ấn tượng bằng vẻ đẹp hoang sơ kỳ thú với những nhũ đá tự nhiên có hình thù độc đáo như: các con vật, dòng nước, hoa sen, rèm đá, thác nghiêng, chuông đá, măng đá, cột đá…

Hang có quy mô lớn, gồm 2 tầng chính và 1 tầng hầm, ít ngách phụ, tổng chiều dài khoảng 700 m, rộng từ 50 đến 70 m. Cửa hang nằm tại lưng chừng núi, gió thổi lồng lộng mát rượi. Bên trong hang khá tối nhưng tương đối bằng phẳng, đi lại dễ dàng. Vòm hang cao rộng, thoáng mát mang dáng dấp của vòm nhà thờ.

Đến với hang Gió, ta cảm giác như đang lạc vào chốn bồng lai tiên cảnh khi trước mắt là những mỏm đá óng ánh như dát bạc, hay những nhũ đá với đủ hình dáng gợi lên sự liên tưởng lý thú cho người xem.

Đường đi bên trong hang Gió khá hẹp nhưng tương đối bằng phẳng dễ đi lại. Bên dưới, bên vách và trên trần hang phủ đầy những nhũ đá đủ hình thù

Vịt quay Tỳ Bà, vịt quay bóng đêm: món ăn mới lạ mang đậm tinh hoa ẩm thực truyền thống Xứ Lạng

Vịt quay Lạng Sơn được ví như “linh hồn” của ẩm thực Xứ Lạng. Dựa trên tinh hoa ẩm thực truyền thống, người dân Lạng Sơn đã sáng tạo ra những món vịt quay mới như: Vịt quay Tỳ Bà, vịt quay bóng đêm, vịt quay Tỳ Bà tứ vị… không chỉ vẻ ngoài lạ mắt mà còn đem lại hương vị cũng vô cùng hấp dẫn.

Để tìm hiểu về món vịt quay mới lạ này, chúng tôi có dịp trao đổi với anh Chu Văn Trọng (sinh năm 1986), tại cửa hàng của anh ở phường Vĩnh Trại, thành phố Lạng Sơn. Anh Trọng chia sẻ: Gia đình tôi làm vịt quay gia truyền, tôi theo nghề đến nay cũng hơn chục năm. Bản thân tôi mong muốn đem đến những điều mới lạ, thu hút thực khách hơn nên tôi đã dựa trên công thức làm vịt quay truyền thống để sáng tạo ra các loại vịt quay mới như: vịt quay Tỳ Bà, vịt quay Tỳ Bà tứ vị, vịt quay bóng đêm… và được sự đón nhận từ đông đảo thực khách trong và ngoài tỉnh.

Vịt quay Lạng Sơn

Ốc núi: món ăn dân dã độc đáo Xứ Lạng

Lạng Sơn là một trong những điểm đến có nhiều đặc sản thơm ngon. Đặc biệt là món ốc núi luôn làm “xiêu lòng” nhiều thực khách bởi hương vị đậm đà và cách chế biến độc đáo, đa dạng.

Ốc núi là loại ốc khá hiếm, sống ở trong các hang đá tại những dãy núi cao, người ta chỉ có thể bắt ốc núi vào khoảng từ tháng 4 đến tháng 8 hằng năm. Ốc núi thường được tìm thấy ở vùng núi của các huyện Hữu Lũng, Chi Lăng nhưng đặc biệt có nhiều ở xã Hữu Liên, huyện Hữu Lũng. Thông thường, loài ốc này vùi mình dưới đất, trong các khe đá và các lớp lá dày nên không thể tìm bắt. Vào mùa mưa, cũng là lúc loại ốc này chuẩn bị cho kỳ sinh sản nên cần tiêu thụ lượng thức ăn lớn, vì thế chúng phải bò ra ngoài kiếm thức ăn nên người dân mới có thể tìm bắt. Thức ăn chủ yếu của các loại ốc núi thường là rong rêu, các loại thảo dược mọc hoang…

Ông Hoàng Thanh Hiếu, Phó Chủ tịch UBND xã Hữu Liên cho biết: Ốc núi có hình dạng giống như ốc bươu nhưng mình dẹt và nhỏ, cuộn thành nhiều vòng. Loại ốc này có vỏ bóng dạng sọc dừa màu nâu nhạt đến nâu đậm. Miệng ốc tròn giống như hình đồng xu. Ốc núi thường có vỏ vừa phải, thịt dày, giòn, giai giai với vị thơm đặc trưng. Theo tôi được biết, có nhiều khách du lịch đến với Hữu Liên vào khoảng tháng 6 đến tháng 8 chỉ để thưởng thức loại ốc núi này, chính vì loại ốc được ưa chuộng nên đến mùa ốc núi đã giúp cho người dân có thêm thu nhập.

Anh Hoàng Văn Chĩnh, xã Hữu Liên, huyện Hữu Lũng đang sơ chế ốc núi

Lạp sườn – món ngon Xứ Lạng

Lạp sườn là một trong những món ăn ngon, đặc trưng của tỉnh Lạng Sơn. Món ăn này không chỉ thân thuộc với người dân trên địa bàn tỉnh mà còn được khách du lịch ưa chuộng. Gia vị đặc biệt để tạo nên món lạp sườn là gừng núi đá, gia vị này không chỉ làm tăng phần thơm ngon cho món ăn mà còn được sử dụng như chất bảo quản và tạo ra sắc đỏ đặc trưng cho món ăn.

Nguyên liệu chính để chế biến món lạp sườn là thịt nạc vai. Để có món ăn ngon, thịt phải được lấy vào sáng sớm, khi vẫn còn ấm. Sau khi sơ chế, thịt được thái nhỏ, để riêng phần nạc, mỡ.

Coóng phù – món ăn “sưởi ấm” mùa đông Xứ Lạng

Món coóng phù Xứ Lạng

Trong những ngày đông giá lạnh của vùng núi Xứ Lạng, không gì thú vị hơn khi ngồi thưởng thức hương vị cay nồng của gừng, vị ngọt của đường, hòa trong sự dẻo, dai của từng viên coóng phù (bánh trôi) – món ăn “sưởi ấm” ngày đông Xứ Lạng.

Dừng chân trên đường Lê Lợi, thành phố Lạng Sơn địa điểm bán coóng phù của chị Nguyễn Thị Huế (sinh năm 1975), thứ đầu tiên chúng tôi cảm nhận được là mùi thơm nồng ấm của nước đường gừng lẩn khuất trong gió.

Bắc Sơn đẹp long lanh trong mùa nước đổ

Hằng năm, cứ vào tháng 7, Bắc Sơn bước vào vụ lúa mới. Cả thung lũng lấp lánh nước từ những thửa ruộng đang được cày cấy, tạo nên bức tranh đầy màu sắc khiến bất cứ ai ngắm nhìn cũng phải choáng ngợp.

Toàn cảnh thung lũng Bắc Sơn trong mùa nước đổ

Ngỡ ngàng vẻ đẹp Nàng Tiên

Núi Nàng Tiên (đồi cỏ Lân Luông) thuộc thôn Lân Luông, xã Thiện Hòa, cách trung tâm huyện Bình Gia, tỉnh Lạng Sơn khoảng 50 km. Nơi đây có cảnh quan đẹp, khí hậu trong lành, có tiềm năng để phát triển thành khu nghỉ dưỡng, cắm trại, vui chơi. Trong Đề án “Phát triển du lịch huyện Bình Gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”, huyện Bình Gia sẽ xây dựng núi Nàng Tiên trở thành điểm du lịch hấp dẫn với các sản phẩm du lịch: cắm trại, sinh thái – nghỉ dưỡng, vui chơi thể thao mạo hiểm, dã ngoại, trượt cỏ, đua ngựa….

Núi Nàng Tiên là khu vực thuộc loại địa hình đồi núi thấp với những thảm cỏ xanh mướt khoảng 24 ha

Điểm du lịch Suối Mỏ Mắm: Thơ mộng và hoang sơ

Điểm du lịch sinh thái Suối Mỏ Mắm, thôn Hoan Trung, xã Chiến Thắng, huyện Bắc Sơn (được UBND tỉnh công nhận điểm du lịch sinh thái năm 2018) có nhiều cây cối xanh mát và đặc biệt là nguồn nước trong vắt chảy ra từ hang Keng Tao tạo ra cho nơi đây một phong cảnh hữu tình, thơ mộng và hoang sơ. Đây là điểm du lịch được đông đảo du khách trong và ngoài tỉnh đến vào dịp cuối tuần với nhiều hoạt động như du lịch trải nghiệm, nghỉ dưỡng và thưởng thức sản vật của địa phương.

Cổng vào điểm du lịch Suối Mỏ Mắm

Ngắm hoàng hôn tuyệt đẹp trên đỉnh Mẫu Sơn

Núi Mẫu Sơn nằm ở phía Đông Bắc tỉnh Lạng Sơn, thuộc địa phận 2 xã: Công Sơn, huyện Cao Lộc và Mẫu Sơn, huyện Lộc Bình, là một quần thể 80 ngọn núi lớn nhỏ với độ cao trung bình từ 800 – 1.000 m so với mực nước biển.

Nơi đây từ lâu đã là một địa điểm hút khách du lịch, được mệnh danh là xứ sở của gió, sương mù, chính bởi vì địa hình đa dạng của nó.

Bên cạnh khí hậu mát mẻ, sản vật phong phú, đỉnh Mẫu Sơn cũng là nơi ngắm hoàng hôn vô cùng hấp dẫn. Vào thời khắc cuối ngày, Mẫu Sơn hiện lên một bức tranh siêu thực. Cả vùng núi chìm trong màu vàng của nắng, màu đỏ của ráng chiều, những áng mây phản chiếu trên đỉnh núi, thấp thoáng rồi chìm dần trong những tia nắng yếu ớt cuối ngày tạo nên những gam màu đầy cảm xúc.

Nắng chiều chiếu vào làn sương mù mỏng làm cả núi núi rừng như bừng sáng.