Cá nục kho - Món ngon dân dã giữa lòng Phan Thiết

Cùng với những sản vật, món cá nục kho dung dị, dân dã đang làm say đắm du khách mỗi khi tới Phan Thiết (Lâm Đồng).

Món ăn bình dân, dù chẳng thể xuất hiện trên những bàn tiệc, nhưng sẽ là nỗi nhớ cho những người con xa xứ. Đây cũng là điểm nhấn ẩm thực "đặc biệt", mang linh hồn văn hóa cho du lịch xứ biển.

Có một “Bảo tàng sống” trên Công viên địa chất toàn cầu Cao nguyên đá Đồng Văn

Trong câu chuyện hài hòa giữa bảo tồn và phát triển tại Công viên địa chất toàn cầu Cao nguyên đá Đồng Văn, tỉnh Hà Giang cũ (nay là tỉnh Tuyên Quang), việc phát triển như thế nào để đảm bảo gìn giữ những giá trị cũ "sống" trong bối cảnh mới luôn là vấn đề cần được quan tâm của toàn xã hội.

Cao nguyên đá Đồng Văn, điểm sáng du lịch của Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ trong những năm gần đây. Trong sự phát triển ấy, có nhiều thứ đã mất đi để thay thế bằng những cái mới phù hợp hơn, tốt hơn cho người dân địa phương. Cũng có những thứ khi không còn nữa luôn khiến người ta hoài niệm.

Nếu đã từng đến Cao nguyên đá Đồng Văn dù chỉ một lần, hẳn nhiều người sẽ bị miền đất này gây thương nhớ. Những nét đẹp tự nhiên lúc giao mùa, hay cung đường núi đá xanh xám phủ lên sắc màu tím nhạt của hoa Tam giác mạch, từ những khung cảnh đơn sơ đến núi non hùng vĩ, từ hoang dại đến thơ mộng hữu tình, đến đây rồi mọi du khách đều sẽ thấy da diết trong lòng. Ở giữa khung cảnh thiên nhiên quyến rũ ấy, không gian sống của con người luôn khiến ta rung động với nhiều cảm xúc.

Thung lũng Sủng Là, điểm đến du lịch hấp dẫn du khách tại Cao nguyên đá Đồng Văn.

Bí quyết đào giếng của người Chăm

Dọc miền Trung, vẫn còn nhiều giếng vuông, giếng tròn do người Chăm xây dựng. Trên vùng đất khô hạn, họ tích lũy bí quyết tìm mạch nước ngọt nơi cát ven biển và đồng bằng. Nguồn nước trong mát từ giếng không chỉ phục vụ sinh hoạt mà còn từng là sản vật quý để trao đổi với thương thuyền nước ngoài.

Vị chức sắc người Chăm dùng chén Patil bằng đồng dùng xác định vị trí đào giếng. Ảnh: Wa Praong.

Trải nghiệm mùa nước nổi ở Mường Lay, Điện Biên

Thời điểm này, hồ thủy điện Sơn La đang tích nước, tạo nên một bức tranh thiên nhiên tươi đẹp tại phường Mường Lay, tỉnh Điện Biên. Địa danh từng có tên gọi “Thị xã nhỏ nhất Việt Nam” hiện lên với những dãy núi vờn mây, từng mái nhà đá đen của đồng bào dân tộc Thái soi bóng trên mặt nước.

Khung cảnh Mường Lay, tỉnh Điện Biên khi hồ thủy điện bắt đầu tích nước.

Khu ngập mặn bên dòng sông Cái - Mảng xanh sinh thái cho đô thị ven biển

Khu ngập mặn Hùng Vương rộng hơn 32 ha dọc sông Cái (phường Phú Thủy, Lâm Đồng) từng được quy hoạch thành công viên sinh thái, bổ sung mảng xanh cho đô thị ven biển.

Múa sênh tiền - Nhịp điệu Cao nguyên trắng gọi mời du khách

Múa sênh tiền là một nét văn hóa độc đáo của người Mông ở Bắc Hà, tỉnh Lào Cai, mang âm sắc riêng biệt và giàu giá trị biểu cảm. Từ không gian lễ hội truyền thống, điệu múa đang được bảo tồn, phát huy trong hoạt động du lịch. Những nhịp gậy rộn ràng đã trở thành điểm nhấn văn hóa thu hút du khách đến với Cao nguyên trắng.

Điệu múa sênh tiền của người Mông Bắc Hà đắm lòng du khách.

Sắc màu thổ cẩm Pà Thẻn trên đất Tân Trịnh

Từ lâu, đồng bào Pà Thẻn ở xã Tân Trịnh, tỉnh Tuyên Quang đã lưu giữ cho mình một kho tàng văn hóa đa dạng, phong phú, trong đó nổi bật nhất là nghề dệt thổ cẩm. Không chỉ phản ánh đậm nét đời sống tinh thần, nghề dệt còn là niềm tự hào, là dấu ấn văn hóa đặc trưng mà người Pà Thẻn luôn trân trọng gìn giữ trên mảnh đất này.

Xã Tân Trịnh, tỉnh Tuyên Quang là nơi sinh sống và định cư lâu đời của đồng bào Pà Thẻn. Hiện nay, đồng bào dân tộc Pà Thẻn tại Tân Trịnh có 4.310 nhân khẩu chiếm 39,8% dân số toàn xã.

Cùng với các dân tộc Pu Péo, Bố Y, Cờ Lao, Lô Lô, người Pà Thẻn được xếp vào nhóm dân tộc có khó khăn đặc thù trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang. Chính vì vậy, việc bảo tồn, gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa không chỉ mang ý nghĩa khẳng định cội nguồn, mà còn là nhiệm vụ được chính quyền địa phương quan tâm nhằm góp phần nâng cao đời sống tinh thần, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội cho đồng bào nơi đây.

Minh chứng rõ nét cho nỗ lực gìn giữ nghề truyền thống của người Pà Thẻn ở Tân Trịnh là câu chuyện của chị Tải Thị Mai, Chủ nhiệm Hợp tác xã (HTX) Thổ cẩm Pà Thẻn, thôn My Bắc.

Sinh ra trong gia đình có truyền thống dệt, ngay từ nhỏ chị Mai đã được mẹ và bà truyền dạy từng đường kim, mũi chỉ, để rồi niềm say mê ấy theo chị đến tận hôm nay. Năm 2017, chị Mai đứng ra thành lập HTX Thổ cẩm Pà Thẻn, quy tụ những phụ nữ trong thôn cùng chung niềm yêu nghề.

Đến năm 2018, Hợp tác xã của chị Mai nhận được sự đồng hành từ tổ chức Good Neighbors International (GNI) trong hành trình gìn giữ và phát triển nghề dệt truyền thống. Tổ chức đã hỗ trợ khung dệt, nguyên liệu, đồng thời tạo điều kiện để HTX tham gia các hội chợ, gian hàng trong nước. Nhờ đó, sản phẩm thổ cẩm Pà Thẻn từng bước được người tiêu dùng biết đến và dần khẳng định vị trí trên thị trường.

Năm 2025, sau nhiều năm miệt mài giữ nghề và không ngừng đổi mới, HTX Thổ cẩm Pà Thẻn đã chạm tới một dấu mốc quan trọng, ký kết thành công đơn hàng xuất khẩu chính ngạch đầu tiên sang Hàn Quốc, trị giá gần 100 triệu đồng, gồm 500 túi thơm và 500 túi đựng thẻ ATM.

Đây không chỉ là hợp đồng mang về giá trị kinh tế, mà còn đánh dấu lần đầu tiên sản phẩm thổ cẩm Pà Thẻn vươn ra thị trường quốc tế bằng chính thương hiệu của mình, thay vì phải “đi nhờ” danh nghĩa đơn vị trung gian như trước.

Thành công ấy mở ra cơ hội khẳng định chất lượng, uy tín của sản phẩm thủ công truyền thống, đồng thời khơi dậy niềm tin và niềm tự hào cho cộng đồng dân tộc Pà Thẻn.

“Lần đầu tiên, sản phẩm của chúng tôi được xuất khẩu ra nước ngoài dưới chính tên HTX Thổ cẩm Pà Thẻn. Đó không chỉ là một đơn hàng, mà còn là giấc mơ bao năm nay đã trở thành hiện thực. Sản phẩm nay đã có mặt ở một thị trường quốc tế khó tính, điều mà trước đây chúng tôi chỉ dám nghĩ đến chứ chưa bao giờ dám tin sẽ làm được. Thành công này không chỉ mang lại niềm vui, mà còn là niềm tự hào to lớn, khẳng định rằng nghề dệt thổ cẩm của người Pà Thẻn hoàn toàn có thể vươn xa,” chị Mai xúc động chia sẻ.

Hiện nay, HTX có 15 thành viên, phần lớn là phụ nữ Pà Thẻn. Không chỉ dừng ở việc sản xuất, HTX còn trở thành “ngôi trường nhỏ” khi mở các lớp dạy nghề miễn phí cho các em gái trong xã.

Thông qua từng đường kim, mũi chỉ, các chị, các mẹ mong muốn truyền lại tình yêu với nghề, khơi dậy niềm tự hào dân tộc và trao cho thế hệ trẻ cơ hội tạo sinh kế từ chính nghề truyền thống của cha ông.

Về hướng đi lâu dài, ông Nguyễn Anh Đức, Bí thư Đảng ủy xã Tân Trịnh chia sẻ: “Chúng tôi luôn trăn trở trước nguy cơ nghề dệt truyền thống của đồng bào Pà Thèn bị lãng quên giữa guồng quay hiện đại. Nếu để mất đi, đồng nghĩa với việc mất một phần hồn cốt của người Pà Thẻn. Vì vậy, chúng tôi đang định hướng HTX và bà con tìm lại các nguyên liệu xưa, nhất là những loài cây thân thảo từng được cha ông dùng để nhuộm vải. Khi làm được điều này, sản phẩm không chỉ giữ được vẻ nguyên bản, đậm đà bản sắc, mà còn thân thiện với môi trường, phù hợp với xu thế phát triển bền vững. Tôi tin, từ những tấm vải nhuộm màu cỏ cây, hoa lá nơi núi rừng, người Pà Thẻn sẽ viết tiếp câu chuyện tự hào của dân tộc mình, đồng thời góp phần làm giàu cho quê hương”

Vũ Mừng

Báo ảnh Dân tộc và Phát triển - 15/09/2025

Lưu luyến sắc màu văn hóa Pà Thẻn

Từ nhiều năm qua, Lễ hội nhảy lửa của đồng bào dẫn tộc Pà Thẻn là biểu tượng văn hóa, làm nên niềm tự hào của vùng đất Tân Trịnh, tỉnh Tuyên Quang. Chính quyền và người dân nơi đây đang nỗ lực bảo tồn, truyền tải giá trị văn hóa ấy. Đồng thời, mở ra trải nghiệm du lịch đặc sắc, nơi du khách không chỉ chứng kiến mà còn hòa mình vào nhịp sống và sắc màu văn hóa của bản làng.

Nhóm du khách chụp ảnh lưu niệm cùng người dân và chính quyền địa phương

Sức hút văn hóa, du lịch ở Di tích Cát Tiên

Đường đến Di tích khảo cổ Cát Tiên mùa này dường như xa hơn do những cơn mưa kéo dài và nhiều đoạn lầy lội trên tỉnh lộ 721 đang trong quá trình thi công mở rộng. Dù vậy, Cát Tiên vẫn luôn thu hút du khách với vẻ bí ẩn của một thánh địa, nơi lưu giữ dấu tích của nền văn hóa cổ rực rỡ cách đây hơn 1.000 năm.

Di tích khảo cổ Cát Tiên có sức hút lớn từ giá trị lịch sử, văn hóa

Chiêm ngưỡng “kho báu” văn hóa trong những ngôi nhà dài

Trong các buôn làng của người Mnông, Ê Đê ở Đắk Lắk vẫn còn nhiều ngôi nhà dài lưu giữ những hiện vật quý giá mà cha ông để lại như trống da trâu, chóe, ghế kpan, cồng chiêng... Các hiện vật này được các gia đình gìn giữ, nâng niu bởi đó không chỉ là gia sản, mà còn là hiện thân của văn hóa, hồn cốt của những tộc người.

Chiếc trống da trâu chỉ sử dụng để báo tin đến buôn làng. (Ảnh: Lê Hường)