Bên hông Saigon Square có một gánh chè

83 tuổi, bà Phạm Thị Mai vẫn luôn tay múc chè, lấy ghế, mời người đi đường ghé vào đôi quang gánh đơn sơ, gánh chè để bà có tiền trang trải cho con.

'Ngoại' Mai vui vẻ xếp ly chè vào túi cho khách - Ảnh: HỒ LAM

Một góc vỉa hè đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa, phường Bến Thành (quận 1 cũ), TP.HCM, sát bên "thiên đường mua sắm" Saigon Square luôn tấp nập người qua lại có một đôi quang gánh chè không bảng hiệu của một bà cụ ngồi lặng lẽ hơn 30 năm.

Muốn ăn hải sản Vũng Tàu, nương theo mùi khói bếp vào chợ Xóm Lưới

Những ngày cuối tuần, chợ Xóm Lưới Vũng Tàu luôn nhộn nhịp người mua kẻ bán. Khói bay nghi ngút ở các gian hàng chế biến hải sản.

Ghé chợ hải sản Xóm Lưới mua hải sản về ăn - Ảnh: HOÀNG LÊ

Điểm đặc biệt của chợ Xóm Lưới là khách hàng muốn mua hải sản về tự chế biến cũng được mà nhờ dịch vụ chế biến luôn tại chỗ cũng được đáp ứng.

Chính vì thế nơi đây trở thành địa chỉ quen thuộc của du khách khi đến Vũng Tàu, nay là TP.HCM.

Bệnh viện kiến trúc Pháp 163 tuổi giữa lòng TP HCM

Bệnh viện Nhi đồng 2 sau 163 năm thành lập đến nay vẫn giữ kiến trúc Pháp với các tòa nhà cổ kính giữa khu vườn rộng lớn nhiều cây xanh, ở trung tâm TP HCM.

Thành lập năm 1862, Nhi đồng 2 một trong số ít bệnh viện lâu đời ở Việt Nam (sau Chợ Quán, nay là Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP HCM, xây dựng trước đó một năm).

Công trình do Pháp xây dựng khi mới chiếm Nam Kỳ, ban đầu mang tên Bệnh viện Quân sự (Hôpital Militaire), nằm ở ngã tư đường Nationale (nay là Hai Bà Trưng) và đại lộ Norodom (Lê Duẩn). Cơ sở này vào cuối thập niên 1870 chuyển về số 14 rue Lagrandière, nay là đường Lý Tự Trọng.

Năm 1876, nơi này được xây dựng lại theo mô hình kiến trúc như bệnh viện quân y ở các nước thuộc địa của Pháp với các tòa nhà cổ kính giữa khu vườn rộng lớn, nhiều cây xanh, nhằm hỗ trợ lưu thông không khí và kiểm soát dịch bệnh - đặc trưng của kiến trúc y tế châu Âu thế kỷ 19. Ảnh: Thư viện quốc gia Pháp

Mũi Né - từ làng chài tới điểm thể thao biển hàng đầu Đông Nam Á

Tạp chí du lịch National Geographic Traveller giới thiệu Mũi Né chuyển mình từ làng chài thành một trong những điểm chơi thể thao biển hàng đầu Đông Nam Á.

Daniel Stables, phóng viên của tạp chí National Geographic thuộc kênh National Geographic (NatGeo) miêu tả dưới bóng những mái lều dựng từ các tấm bạt nhiều màu sắc, ngư dân Mũi Né đang miệt mài sửa thuyền, gỡ lưới. Ở vùng nước cạn, những người phụ nữ đội nón lá đãi mớ hải sản vừa đánh bắt - ốc biển, tôm, cua xanh - và đảo cá cơm trong những thùng lớn đang ủ để làm nước mắm. Mũi Né nổi tiếng với nước mắm, và ngay cả khi còn ở dạng "nguyên liệu", mùi nồng đặc ấy đã lan tỏa khắp không khí, đậm đến mức có cảm giác có thể đưa tay ra chạm vào.

Mũi Né dưới bình minh. Ảnh: Lữ Duy Tường

Ít ai biết, TP.HCM có một 'góc cung đình Huế' gần 200 tuổi giữa phường Gia Định

Giữa TP.HCM, Lăng Ông Bà Chiểu ở phường Gia Định vẫn lưu giữ kiến trúc cung đình Huế, nơi an nghỉ gần 200 năm của danh tướng Lê Văn Duyệt.

Tọa lạc bên hông chợ Bà Chiểu, thuộc phường Gia Định (quận Bình Thạnh cũ), TP.HCM, Lăng Ông với tên gọi dân gian Thượng Công miếu không chỉ là di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia từ năm 1989, mà còn là biểu tượng tâm linh đặc biệt của người dân Sài Gòn - Gia Định xưa và TP.HCM ngày nay.

Công trình được xây dựng năm 1848, là nơi an nghỉ của Tả quân Lê Văn Duyệt (1764 - 1832), vị Tổng trấn Gia Định thành và cũng là một trong những di tích cổ nhất còn tồn tại ở TP.HCM.

Công trình được xây dựng theo đồ án của kiến trúc sư Nguyễn Văn Tần, từng được xem là một trong những biểu tượng của Sài Gòn - Gia Định. Công trình này sánh cùng tháp Phước Duyên của chùa Thiên Mụ (biểu tượng của Huế) và chùa Một Cột (biểu tượng của Hà Nội).

Toàn cảnh Lăng Ông Bà Chiểu nhìn từ trên cao, nổi bật giữa khu dân cư phường Gia Định, với kiến trúc cung đình Huế hài hòa giữa lòng TP.HCM. ẢNH: NGỌC DƯƠNG

Mộ cổ 135 năm ở TP.HCM: Dấu tích người khai phá đất Thủ Đức

Mộ cổ 135 năm của Tiền hiền Tạ Dương Minh, người khai phá đất Thủ Đức vẫn được gìn giữ nguyên vẹn ở TP.HCM.

Nép mình trong một con hẻm, mộ cổ Tiền hiền Tạ Dương Minh hiện ra như một mảnh ký ức còn sót lại của vùng đất Thủ Đức xưa. Không biển chỉ dẫn, không hàng rào biệt lập, ngôi mộ này nằm lộ thiên, tọa lạc ở phường Thủ Đức (TP.Thủ Đức cũ), TP.HCM.

Đây là một trong những mộ cổ hiếm hoi vẫn còn khá nguyên vẹn, gắn với một nhân vật có công lớn trong việc khai hoang, lập chợ và hình thành cộng đồng cư dân nơi đây hơn 1 thế kỷ trước.

Ông Nguyễn Minh Hiếu, người dân sống sát bên mộ cổ kể lại những câu chuyện truyền đời về người khai phá vùng đất Thủ Đức xưa. ẢNH: HOA AN

Khám phá ngôi nhà cổ hơn 100 năm tuổi từng là nơi ủ nước mắm ít người biết

Ngôi nhà cổ hơn 100 năm tuổi trên đường Bến Vân Đồn (TP.HCM) từng là trụ sở ủ nước mắm của hãng Liên Thành, gắn liền phong trào Duy Tân.

Trên đường Bến Vân Đồn (phường Vĩnh Hội mới, TP.HCM) có ngôi nhà cổ 2 tầng, từng là trụ sở chính của hãng nước mắm Liên Thành, một trong những thương hiệu lớn nhất Sài Gòn xưa. Ngôi nhà này không chỉ có giá trị kiến trúc mà còn gắn liền với phong trào yêu nước đầu thế kỷ 20.

Hãng nước mắm này ra đời trong bối cảnh phong trào Duy Tân lan rộng tại Trung kỳ. Tại Phan Thiết, các sĩ phu yêu nước đã thành lập 3 tổ chức quan trọng: Liên Thành Thơ Xã (truyền bá tư tưởng), Liên Thành Thương Quán (phát triển kinh tế hàng Việt) và trường Dục Thanh (đào tạo thế hệ trẻ yêu nước). Hãng sau đó mở rộng hoạt động vào Sài Gòn - Chợ Lớn.

Ngôi nhà cổ - nơi sản xuất, buôn bán nước mắm nằm tại làng Vĩnh Hội xưa. Ảnh được chụp vào năm 1930. Ảnh: Phạm Hữu

Mặt tiền ngôi nhà cổ từng là trụ sở hãng nước mắm Liên Thành vẫn giữ được nét kiến trúc Pháp sau hơn 100 năm. Ảnh: Phạm Hữu

Ban đầu hãng đặt trụ sở tại Chợ Lớn nhưng đến năm 1918 thì mua khu đất tại làng Vĩnh Hội và đến năm 1922 thì chính thức chuyển trụ sở về đây. Ngôi nhà 2 tầng khang trang trở thành trung tâm sản xuất, kinh doanh và cũng là nơi góp phần tài chính cho các hoạt động yêu nước. Năm 1978, nơi đây được công nhận là cơ sở cách mạng và đến năm 1979 công ty này chuyển sang quản lý quốc doanh.

Nhà cổ mang kiến trúc tân cổ điển Pháp đặc trưng, với hệ thống cột vuông, mái vòm mềm mại, ban công lan can lục bình và các cửa gỗ lá sách. Dù đã trải qua trùng tu, đặc biệt vào năm 2021, công trình vẫn giữ được hồn cốt kiến trúc xưa. Vẻ đẹp sang trọng, cổ kính của ngôi nhà như một chứng tích sống động về sự giao thoa văn hóa và lịch sử của vùng đất Sài Gòn.

Nhìn từ bên ngoài vào ngôi nhà cổ. Ảnh: Phạm Hữu

Nhà được xây theo lối kiến trúc Pháp đặc trưng ở các công trình cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20 tại Việt Nam. Ảnh: Phạm Hữu

Khu vực sân trước của ngôi nhà với 1 lối vào. Ảnh: Phạm Hữu

Tượng voi trắng gắn liền với ngôi nhà cổ khi được mua. Đây cũng là biểu tượng của hãng nước mắm thời đó. Ảnh: Phạm Hữu

Khu vực hành lang tầng trệt phía trước ngôi nhà. Ảnh: Phạm Hữu

Phía bên trái là dãy cửa sổ, cửa phụ thiết kế kiểu vòm cong cách điệu. Ảnh: Phạm Hữu

Nhà trải qua nhiều lần sửa chữa, trùng tu. Năm 2021 có đợt trùng tu lớn. Nhà được thay đổi nhiều hạng mục như cửa sổ, cầu thang, lắp thêm nhiều đèn điện hiện đại và sơn lại gam màu trắng. Ảnh: Phạm Hữu

Nhìn từ cửa chính vào. Ảnh: Phạm Hữu

Năm 2021, nhà cổ này được mở thêm cửa và thay thế cầu thang mới. Trước kia, cầu thang cũng được đặt tại điểm này nhưng với chỉ một lối lên duy nhất. Ảnh: Phạm Hữu

Khu vực tầng 1 khá rộng lớn, trần cao, hai bên đều có các gian phòng. Ảnh: Phạm Hữu

Khu vực bên trái của tầng 1 dùng làm nơi thờ tự của 6 vị khai sinh ra hãng nước mắm. Ảnh: Phạm Hữu

Trên mái nhà cũng có tượng voi trắng, bên dưới là những phù điêu trên tường. Ảnh: Phạm Hữu

Phạm Hữu

Thanh niên online - 23/07/2025

Đắk Lắk, chỉ từ một cái tên thôi

Địa danh Tây Nguyên cũng như địa danh một số vùng núi phía Bắc là một vấn đề liên quan tới ngôn ngữ và văn hóa.

Chắc nhiều bạn yêu thơ, còn nhớ bài thơ “Ta đi tới” của nhà thơ Tố Hữu, trong đó có đoạn nói về một số địa danh Tây Nguyên:

Ai đi Nam Ngãi, Bình Phú, Khánh Hoà
Ai vô Phan Rang, Phan Thiết
Ai lên Tây Nguyên, Công Tum, Đắc Lắc
Khu Năm dằng dặc khúc ruột miền Trung.

Ta thấy có địa danh Đắc Lắc quen thuộc. Đây là một tỉnh nằm ở trung tâm vùng Tây Nguyên, phía bắc giáp tỉnh Gia Lai, phía đông giáp các tỉnh Phú Yên, Khánh Hòa, phía nam giáp các tỉnh Lâm Đồng, Đăk Nông.

Ba trăm năm lẻ bên hồ lụa

Trúc Bạch là một cái tên dường như không xuất hiện ở nơi nào ngoài tên một hồ nước cỡ trung bình ở Hà Nội. Cái tên này tương truyền có từ sau thời chúa Trịnh Giang, khi các cung nữ phạm lỗi bị đày ra đó, họ dệt nên thứ lụa gọi là lụa trúc, gọi theo chữ Hán là Trúc Bạch, rồi thành tên của xóm làng.

Bản thân hồ Trúc Bạch cũng chỉ hình thành khi một góc hồ Tây được ngăn ra, nằm ở mỏm trên cùng phía bắc nội thành. Nếu coi sông Hồng là dòng sông mẹ sinh ra những dòng chi lưu và ao hồ trong sự vặn mình uốn khúc qua hàng nghìn năm thì hồ Trúc Bạch là hàng con cháu sinh sau đẻ muộn của dòng sông này.

Bạn trẻ khắp nơi check-in con đường đẹp như mơ ở Hòn Yến

Dự án đường bờ kè Hòn Yến khánh thành vào năm 2023. Sau 2 năm, nơi đây trở thành điểm đến mới không thể bỏ lỡ khi ghé thăm Hòn Yến.

Hòn Yến tọa lạc tại xã Ô Loan, tỉnh Đắk Lắk, cách trung tâm phường Tuy Hòa khoảng 20 km (trước đây là thôn Nhơn Hội, xã An Hòa Hải, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên).

Hòn Yến được du khách biết đến là điểm du lịch tham quan, khám phá nổi bật trên bản đồ du lịch hình chữ S.