Chợ Sông Đào

Vùng đất Phú Thượng (Võ Nhai) trước đây từng có một khu chợ nổi tiếng đi vào thơ ca: “Chợ Sông Đào một tháng sáu phiên / Anh bán nâu, vỏ, kiếm tiền em tiêu”.

Đây là khu chợ duy nhất của cả một vùng rộng lớn Bắc Sơn - Võ Nhai. Lúc đầu, chợ có tên là Đình Cả, tọa lạc trên một khu đất bằng phẳng thuộc hữu ngạn sông Dong, ngay ngã ba Gốc Gạo - nơi giao cắt giữa tuyến đường từ Bắc Giang lên Tràng Xá rồi ra thị trấn Đình Cả với Quốc lộ 1B. Khu ngã ba này có một cây gạo rất to, thân thẳng và nở nhiều hoa mỗi độ xuân về.

Bo Táng - nét xưa của Làng Quặng

 Cứ mỗi lần có dịp về xóm Làng Quặng, xã Định Biên (Định Hóa) là tôi thường được nghe mọi người kể về chiếc giếng Làng Quặng với một tình yêu, coi như vật báu của làng nhưng cũng đầy sự bí ẩn. Tôi quyết định trở lại Làng Quặng để tìm hiểu về chiếc giếng.

Làng Quặng không chỉ có một chiếc giếng mà có tới ba chiếc giếng cổ.  Bo Ong (theo tiếng Tày, Bo là giếng) ở Làng Quặng A, Bo Táng và giếng Chùa ở Làng Quặng B. Tuy nhiên, theo các cụ kể lại, Bo Táng là chiếc giếng ở cuối làng đã có hàng trăm năm, được thường xuyên sử dụng và chứa đựng nhiều điều bí ẩn hơn cả.

Hoang sơ thác Lưu Ly

Nằm trong Khu du lịch sinh thái - văn hóa - lịch sử Nâm Nung, thác Lưu Ly, ở xã Nâm N’Jang (Đắk Song) được xem là một điểm du lịch đáng đến với những nét đẹp hoang sơ và thi vị.

Các tảng đá lớn nhỏ nằm dưới thác tạo nên ra những dòng nước tuyệt đẹp 

Từ trung tâm thị xã Gia Nghĩa, du khách muốn đến thác Lưu Ly phải dọc quốc lộ 14 theo hướng về TP. Buôn Ma Thuột khoảng hơn 20 km rồi rẽ phải theo tỉnh lộ 6 khoảng hơn 10 km nữa. Phần lớn đoạn đường từ quốc lộ 14 vào thác được bao bọc bởi những cánh rừng và những rẫy cây công nghiệp xanh ngắt trên nền đất đỏ bazan đặc trưng của Tây Nguyên. Đây cũng là con đường dẫn tới Khu Bảo tồn thiên nhiên Nâm Nung và Thiền viện Trúc Lâm Đạo Nguyên.

Công viên Địa chất Núi lửa Krông Nô - “Nàng tiên đang ngủ”

Với diện tích khoảng 2.000 km², Công viên Địa chất Núi lửa (CVĐCNL) Krông Nô trải dài từ huyện Krông Nô kéo sang một số xã lân cận của các huyện Chư Jút, Đắk Mil, Đắk Song, Đắk Glong, thị xã Gia Nghĩa.

Trong Công viên có hàng chục hang động lớn nhỏ khác nhau với tổng chiều dài khoảng 25 km từ miệng núi lửa Buôn Choáh dọc theo sông Sêrêpốk đến khu vực thác Đray Sáp. CVĐCNL Krông Nô hiện hữu tới 7/10 kiểu di sản địa chất theo phân loại của UNESCO và được đánh giá là hang động dung nham dài và đẹp nhất Đông Nam Á. 

Hang động núi lửa ở cụm thác Đray Sáp (Krông Nô). Ảnh: Ngọc Tâm 

Chuối hột rừng

Chuối hột rừng từ lâu đã được đồng bào các dân tộc ở Đắk Nông sử dụng để chữa bệnh. Loại cây này thường mọc hoang ở trong rừng, núi cao, nhất là những nơi ẩm ướt. Khác với các loại chuối hột thông thường, chuối hột rừng có thân, buồng và quả nhỏ hơn, mỗi buồng chuối hột rừng thường có từ 6-9 nải, mỗi nải chỉ từ 10-15 trái.

Chuối hột rừng sau khi chín sẽ được lột vỏ để đem phơi 

Theo kinh nghiệm dân gian, toàn thân cây chuối hột rừng đều có thể sử dụng để làm thuốc. Ở Tây Nguyên, người ta lại để nguyên cả quả, đem lột vỏ, phơi khô. Chuối hột rừng sau khi phơi khô có thể tán ra làm thuốc, nhưng thông thường được ngâm với rượu cao độ, cho ra một loại rượu có màu vàng, uống thơm và bổ dưỡng, trị đau lưng, nhức mỏi. Theo y học cổ truyền, trái chuối hột rừng có tác dụng chữa bệnh tiểu đường, viêm thận, huyết áp cao…

Hấp dẫn món “ruốc gà” của người M’nông, Mạ

Người M’nông, Mạ ở Đắk Nông có nhiều món ăn truyền thống dân dã, độc đáo và ngon miệng như canh thụt, thịt nướng, cơm lam… với những nguyên liệu gần gũi từ thiên nhiên; trong đó có món “ruốc gà”.

Theo người dân, món ruốc gà được dùng cho bữa ăn hằng ngày và đặc biệt trong các dịp hội, lễ của bon làng. Nguyên liệu chính là gà và gừng, cách chế biến nhanh nhưng không kém phần tinh tế. Gà được dùng phải là gà rừng hoặc gà thả vườn, loại mới lớn, độ chừng hơn 1 kg mỗi con để chất thịt được đậm đà, đúng hương vị. 

Món "ruốc gà" được chế biến trong các ngày hội văn hóa của dân tộc 

“Đặc sản” cá

Thời gian gần đây, nhiều “thực khách” đã ưa thưởng thức các món ăn được chế biến từ cá ở Đắk Nông, bởi vì do được sinh trưởng trong môi trường tự nhiên nên cá có chất lượng, hương vị riêng mà nhiều người cho rằng “khó lẫn vào đâu được”.

Cá lăng 

Cá lăng thuộc họ cá da trơn thường sống ở những vùng nước sâu chảy xiết, nhất là nơi có các dòng thác hiểm trở. Vì thế, cá lăng ở sông Đồng Nai và Sêrêpốk thuộc địa bàn Đắk Nông được đánh giá là ngon nhất. 

Nhiều hộ dân đã tận dụng mặt nước hồ thủy điện để nuôi cá lồng 

Hấp dẫn Khu bảo tồn thiên nhiên Tà Đùng

Từ thị xã Gia Nghĩa, theo quốc lộ 28 khoảng 50 km, đến địa phận xã Đắk Som (Đắk Glong) là gặp Khu bảo tồn thiên nhiên Tà Đùng, nơi đang chứa đựng nhiều điều ký thú, hấp dẫn...

Đa dạng các loại động thực vật 

Khu bảo tồn thiên nhiên Tà Đùng có diện tích 21.307 ha, nằm giữa cao nguyên Đắk Nông và cao nguyên Di Linh thuộc vùng địa lý sinh học Nam Trung bộ, có đỉnh núi cao nhất là 1.982m. Khu vực này là điểm giao thoa về địa lý và sinh học giữa khu vực Nam Tây Nguyên và khu vực miền Đông Nam bộ. 

Hàng chục hòn đảo, bán đảo lớn nhỏ trên lòng hồ thủy điện rất hấp dẫn. Ảnh: Ngọc Lê 

Chờ ở dinh vua Mèo

Không, không phải chờ đợi ai cả, đây chỉ là nói về cô Vương thị Chờ, hậu duệ đời thứ 4 của vua Mèo Vương Chính Đức, hiện đang làm hướng dẫn viên du lịch tại dinh nhà Vương ở Đồng Văn.

Dinh vua Mèo ở Đồng Văn, Hà Giang là một kiến trúc quá độc đáo, quá nổi tiếng. Những câu chuyện, thật lẫn huyền thoại về vua Mèo cũng đầy sức hấp dẫn. Vậy nên đã tới Hà Giang thì phải viếng thăm nơi đây thôi.

Lối vào Dinh Vua Mèo

Các nguyên liệu từ rừng: Nét độc đáo của ẩm thực người M’nông

Trong cuộc sống mưu sinh của người M’nông, từ xa xưa rừng là nơi cung cấp nguồn thức ăn phong phú, trong đó nguyên liệu cho các món ăn rau quả gần như hoàn toàn được khai thác từ rừng. Ngày nay, rừng tuy không còn là đại ngàn bao la như xưa nữa nhưng rau quả rừng vẫn thường xuyên có mặt trong những bữa ăn của đồng bào M’nông.

Lá bép: Lá bép còn có tên là rau nhíp, một loại lá rừng. Cây bép mọc tự nhiên trong rừng, hợp với đất đỏ bazan, thân cây thấp nhỏ, nhiều cành, tán lá rậm. 

Ảnh: H'Mai