Trong đời sống của cộng đồng người Tây Nguyên nói chung và người Êđê nói riêng, cây nêu là biểu tượng của tâm linh, mang một ý nghĩa vô cùng quan trọng và không thể thiếu trong các nghi lễ, lễ hội truyền thống.
Trước buổi lễ, mọi người trong gia đình chuẩn bị cây nêu, trang trí rồi dựng lên giữa bãi đất trống phía trước nhà rông. Lễ vật dâng cúng gồm 3 chén cơm trắng, 3 món thịt lợn và 3 ché rượu cần, bày bên dưới cây nêu.
Sau tiếng chiêng báo các vị thần và tổ tiên về chứng giám, tiếng chiêng chào mời, đón khách đến dự lễ cũng đã dừng hẳn, lễ cúng được bắt đầu với nghi thức “cúng sức khỏe”.
Cây nêu dựng giữa bãi đất trống trước nhà rông và được trang trí sặc sỡ.
Già làng chuẩn bị lễ vật cho lễ cúng.
Thầy cúng và già làng lấy rượu để cúng thần linh.
Thầy cúng làm lễ cúng sức khỏe cho chủ nhà.
Già làng làm lễ cúng thần linh trước cây nêu.
Lễ cũng được bắt đầu với nghi thức “cúng sức khỏe”.
Những hồi tù và vang vọng trong lễ cúng.
Thầy cúng đeo vòng cầu sức khỏe, bình an cho chủ nhà.
Chủ nhà mời rượu, mời cơm những người có vai vế trong dòng họ.
Mọi người cùng nhau nhảy múa và uống rượu cần.
Thầy cúng ngồi trước lễ vật, khấn bài cúng “Ơ yàng phía tây, ơ yàng phía đông! Là các thần cai quản dân làng, tôi gọi mời từ nơi xa, nơi gần về chứng giám cho làng. Hôm nay là lễ cúng cho chủ nhà được khỏe mạnh, cuộc sống no đủ, con cháu không ốm đau, bệnh tật….”.
Kết thúc bài cúng, thầy cúng mời các thành viên trong gia đình chủ nhà ra rồi đeo vòng đồng vào tay cho từng người. Nghi thức cúng đeo vòng và dây chuỗi hạt được người Êđê rất quan tâm trong các nghi lễ vòng đời người. Chiếc vòng như là minh chứng cho tấm lòng thủy chung, son sắc, là vật hộ mệnh và sẽ được lưu giữ bên mình suốt đời.
Sau khi các nghi thức trong lễ cúng thực hiện xong, chủ nhà mời rượu, mời cơm những người có vai vế trong dòng họ, đặc biệt là những người phụ nữ theo thứ tự vai vế trong dòng tộc.
Kết thúc buổi lễ, chủ nhà ôm khiên và kiếm ra giữa buổi tiệc rồi hòa mình vào tiếng chiêng, vừa nhảy vừa múa kiếm. Điệu nhảy mang ý nghĩa xua đuổi điều ác, mong sự bình yên, hòa thuận. Già trẻ gái trai cùng hát những làn điệu dân ca và cùng chúc cho chủ nhà và gia đình mạnh khỏe, hạnh phúc.
Lễ cúng cây nêu cầu an được dân tộc Êđê trân trọng, gìn giữ và lưu truyền qua nhiều thế hệ, thể hiện khao khát điều tốt đẹp, ấm no đến với người dân bản làng.
Bài và ảnh: Công Đạt
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét