Cung Diên Thọ - Cung điện quy mô bậc nhất triều Nguyễn

Cung Diên Thọ (thuộc Quần thể di tích cố đô Huế) không chỉ sở hữu kiến trúc cung điện quy mô bậc nhất triều Nguyễn mà còn là nơi ở của các Hoàng thái hậu, Thái Hoàng thái hậu thời kỳ này. Đây là một trong những công trình kiến trúc độc đáo còn lưu giữ gần như nguyên vẹn cho đến ngày nay.

Trong Châu bản triều Nguyễn hiện bảo quản tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia I, có nhiều văn bản ghi chép về xây dựng, trùng tu và mở rộng khuôn viên cung Diên Thọ cũng như các hoạt động liên quan đến sinh hoạt thường ngày ở đây. Theo đó Tháng 4 năm 1804, vua Gia Long cho xây cung Trường Thọ làm nơi sinh sống cho Vương thái hậu thay thế Hậu Điện. Đến thời vua Minh Mạng lại cho xây thêm Cung Từ Thọ, nằm trong khuôn viên của cung Trường Thọ để làm nơi an dưỡng của Thuận Thiên Cao Hoàng thái hậu Trần Thị Đang. Đến thời Vua Tự Đức lại hạ lệnh tháo dỡ toàn bộ kết cấu Cung Từ Thọ và xây dựng thành cung Gia Thọ, hoàn thành vào tháng 2 năm 1849, trở thành nơi ở của bà Từ Dũ Hoàng thái hậu. Thời Vua Thành Thái thì công trình này được đổi tên thành cung Ninh Thọ và chủ nhân là bà Nghi Thiên, sau đó là bà Từ Minh, mẹ của vua Thành Thái. Thời Vua Khải Định thì Cung Ninh Thọ được trùng tu, sửa chữa và đổi tên thành cung Diên Thọ cho đến ngày nay, là nơi ở của bà Thánh Cung Hoàng quý phi.

Những màn múa thiên cẩu ở Hội An

Nghệ thuật múa thiên cẩu ở Hội An có những nghi lễ, điệu múa độc đáo như chưng cộ vờn mây, thiên cẩu thổ địa, thể hiện ước vọng mưa thuận gió hòa, thiên hạ thái bình, yên vui.

Trước những năm 1950, ở Hội An chưa có múa lân hay sư tử và người dân chỉ quen thuộc với múa thiên cẩu. Theo cổng thông tin Địa lý và Du lịch tỉnh Quảng Nam, thiên cẩu (chó nhà trời) được nói đến trong huyền tích nhiều nước phương Đông liên quan đến nhật thực, nguyệt thực, mang ý nghĩa báo hiệu sự tốt đẹp của mùa màng.

Khám phá chợ ẩm thực Châu Ổ

Được hình thành từ khu chuyên buôn bán đồ ăn trước đây ở thị trấn, chợ ẩm thực Châu Ổ (Bình Sơn) nổi lên như một không gian mới lạ, độc đáo từ món ăn đến hình thức. Nơi đây không chỉ thu hút người dân địa phương mà còn là điểm nhấn đối với những người ở địa phương khác mỗi khi đến với vùng đất có con sông Trà Bồng chảy qua.

Với thiết kế theo phong cách sử dụng những bức tường bích họa cùng những chiếc nón lá trang trí thay các chuôi đèn, chợ ẩm thực Châu Ổ đã tạo ra một không gian cổ xưa, gần gũi với thực khách khi đặt chân đến đây.

Bắp hầm đậu đen

Có những món ăn rất đơn giản nhưng có thể khiến người ta nhớ mãi, nhất là những lúc đi xa. Với tôi, đó là món bắp hầm đậu đen ngày xưa mẹ nấu.

Quê tôi ở cạnh sông Trà Khúc, dòng nước trong xanh soi bóng bãi bờ, làng mạc. Hết lúa rồi bắp, hết đậu đến mè, người dân quê tôi quanh năm làm lụng chẳng mấy lúc ngơi tay. Sông nuôi đất, đất nuôi người. Người dân quê tôi cứ thế gắn bó với dòng sông, ruộng đồng, bờ bãi...

Vào cuối mỗi vụ bắp, quê tôi lại có món bắp hầm đậu đen. Món này dễ làm. Bắp hái về tách hạt, đem nấu chung với đậu đen đã ngâm sạch trước đó. Đợi khi đậu mềm, bắp dẻo thì cho vào ít đường, muối. Nấu thêm một dạo nữa là đã hoàn thành món bắp hầm đậu đen.

Món bắp hầm đậu đen. Ảnh: KHÁNH NGÂN

Thơm ngon gỏi măng rừng

Những cơn mưa đầu thu báo hiệu đã đến mùa măng rừng ở miền núi Quảng Ngãi. Anh bạn ở huyện Sơn Tây bảo, lâu lắm ông mới lên đây. Mình làm chút gỏi măng rừng nghen. Đây là món ăn dân dã mà ngon của đồng bào vùng cao.

Gỏi măng rừng. Ảnh: Hồ Thu

Dân dã cá lóc kho tộ

Với các món cá đồng, đặc biệt là cá lóc, mẹ tôi thường kho trong nồi đất. Vì thế, món cá lóc kho tộ tuy dân dã nhưng rất thơm ngon và có hương vị đặc trưng của đồng quê.

Món cá lóc kho tộ.

Cá lóc hay còn gọi là cá tràu, là loại cá lành tính với thịt ngọt, ít mỡ nên được nhiều người yêu thích. Khác với cá lóc nuôi, cá lóc đồng có vảy màu đen sậm, đầu thon nhọn, thịt chắc và thơm ngon. Với những người sành ăn, thường mua những con cá lóc bằng cổ tay người lớn. Mỗi khi đi chợ mua được mấy con cá lóc đồng, mẹ tôi thường làm món cá lóc kho tộ.