Về quê hương của những điệu vọng cổ

“Bên nước mặn biển cho muối nhiều, bên nước ngọt, phù sa vun bồi” là lời giới thiệu về mảnh đất Bạc Liêu trù phú. Không chỉ nổi tiếng bởi những điệu vọng cổ, giai thoại về bác Ba Phi hay công tử Bạc Liêu một thời, mảnh đấy này còn mặn mòi vị muối, thắm đượm tình người.

Nặng phù sa, nặng nghĩa tình 

Nằm trong lòng Đồng bằng sông Cửu Long, Bạc Liêu tiếp giáp Cà Mau - địa đầu phía Nam của Tổ Quốc. Đúng với đặc trưng của miền Tây Nam Bộ, Bạc Liêu gắn với hình ảnh của phù sa trĩu nặng theo dòng Mê Kông ra biển, bồi đắp qua mấy trăm năm tạo thành gò, bồi tươi tốt, những cánh đồng thẳng cánh cò bay. Rừng đước mênh mông san sát theo hệ thống sông ngòi, kênh rạch chằng chịt. Ở đây khí hậu đặc trưng với hai mùa nắng mưa rõ rệt. Thiên nhiên ưu đãi cho vùng đất này không chỉ có những miệt vườn cây trái trĩu cành, thóc lúa nặng bông mà còn có cá tôm miền biển, những cánh đồng muối trắng tinh nổi tiếng một vùng. 

Biểu diễn đờn ca tài tử. 

Lưu giữ hương vị lạp sườn Mường Khương

Nhờ có công nghệ bảo quản tốt, người ta có thể làm lạp sườn quanh năm. Nhưng với những người làm lạp sườn ở Mường Khương (Lào Cai), tháng 10 âm lịch là thời điểm làm ra món lạp sườn ngon và đúng vị nhất. 

Bí kíp chế biến món lạp sườn ngon

Từ lâu món lạp sườn gác bếp hay hun khói đã trở thành món ăn truyền thống, sử dụng trong những bữa ăn hàng ngày và là món ăn không thể thiếu mỗi dịp Tết đến, Xuân về ở Mường Khương. Không ai nhớ rõ nguồn gốc của món lạp sườn này. Nhưng theo các cụ cao niên thì có lẽ món lạp sườn bắt nguồn từ những ngày còn khó khăn. 

Lạp sườn được hong khói. 

Làng làm quỳ vàng duy nhất tại Việt Nam

Kiêu Kỵ là làng nghề truyền thống chuyên làm vàng quỳ thuộc đất Đông Ngàn, Kinh Bắc xưa (nay thuộc huyện Gia Lâm, Hà Nội). Đến Kiêu Kỵ hôm nay, từ xa đã nghe thấy những âm thanh đập quỳ vang vọng khắp xóm làng.

Ở làng Kiêu Kỵ hiện có hàng trăm hộ gia đình chuyên kinh doanh vàng quỳ, nhiều hộ sản xuất với quy mô lớn tới 20 thợ làm việc. Nhờ vậy, hàng trăm thanh niên và người cao tuổi trong làng có việc làm với thu nhập ổn định.

Anh Vũ Huy Giao, người dân làng nghề vàng quỳ Kiêu Kỵ đang miệt mài giã quỳ. Ảnh: Trịnh Bộ 

Đao đao, nhạc cụ đơn sơ, độc đáo của người Khơ Mú

Ban đầu là một dụng cụ sản xuất, trải qua những biến cố thăng trầm của lịch sử người Khơ Mú đã biến ống nứa nhỏ thành loại nhạc cụ gần gũi, thân thuộc, làm phong phú đời sống tinh thần và làm giàu bản sắc văn hoá, âm nhạc của mình. 

Dấu ấn trong đời sống của cư dân nông nghiệp vùng núi phía Bắc

Đao đao (đao) hay thăm đao đao từ lâu luôn có mặt trong mọi sinh hoạt của người Khơ Mú và người Thái ở vùng núi phía Bắc. Được làm từ một ống nứa, nguyên liệu tự nhiên gần gũi và gắn bó thân thuộc với người Khơ Mú, đao đao vốn là 1 công cụ sản xuất vô cùng sáng tạo của người Khơ Mú.

Chính vì ngôi nhà truyền thống của người Khơ Mú là dạng nhà sàn, mái lợp cỏ gianh - loại thực vật sinh trưởng mạnh mẽ, che phủ tốt khi phơi khô và liên kết với nhau bằng tre, nứa và lạt. Đo gianh, chải gianh là công việc thường xuyên, gắn liền với việc làm nhà, bảo dưỡng mái nhà của đồng bào. Ống nứa nhỏ này được đồng bào sử dụng trong quá trình kết gianh làm mái nhà là một dụng cụ hữu dụng, kết tinh tri thức dân gian qua quá trình lao động lâu dài. 

Phụ nữ Khơ Mú độc tấu đao đao. 

Đi dọc Việt Nam theo bánh con tàu quay

Ngày 20/7/1885 chuyến tàu đầu tiên xuất phát từ ga Sài Gòn, vượt Sông Vàm Cỏ Đông bằng phà tại Bến Lức, đến ga cuối cùng tại trung tâm Tp. Mỹ Tho đánh dấu sự ra đời của ngành Đường sắt Việt Nam (ĐSVN), một trong số ít nước có hệ thống đường sắt hiện đại khi đó. Sau hơn 132 năm phát triển, mạng lưới đường sắt chính của Việt Nam với tổng chiều dài 2600 km nối liền các khu dân cư, trung tâm văn hóa nông nghiệp và công nghiệp suốt từ Bắc vào Nam. Chi phí vận doanh thấp, độ an toàn cao, thân thiện môi sinh, tiêu hao ít năng lượng và tài nguyên đất đai... là những ưu điểm nổi trội của đường sắt. 

Những bánh hỏa xa mang khát vọng “Đổi mới” 

Địa hình đất liền Việt Nam chạy dài hướng Bắc - Nam theo bờ biển hình chữ S, có lẽ vì thế, mà từ năm 1936, người Pháp trong công cuộc khai thác thuộc địa đã xây dựng mạng đường sắt dọc Việt Nam với tổng chiều dài 2600km. Trong thời gian chiến tranh, tuyến đường sắt bị chia cắt và được phục hồi sau khi đất nước thống nhất năm 1975. Đường sắt Việt Nam đã hoàn thành sứ mệnh lịch sử vẻ vang trong hai cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại và ngày nay, đang tiếp tục phát triển với hai nhiệm vụ quan trọng là kết nối du lịch và vận chuyển hàng hóa.

Đậm đà hương vị tương bần Hưng Yên

Tương Bần - thứ nước chấm đã được xếp vào hạng “đặc sản” của đất Phố Hiến như câu ca xưa vẫn nhắc “Dưa La, húng Láng, nem Bảng, tương Bần”. Những bí quyết và kinh nghiệm của nghề làm tương làng Bần (thị trấn Bần - Yên Nhân, huyện Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên) vẫn tồn tại và ngày càng phát triển.

Nghề làm tương Bần là nghề ông cha để lại, nay là vốn sinh nhai của người dân làng Bần. Dẫn chúng tôi vào thăm cơ sở sản xuất tương của gia đình, chị Nguyễn Thị Hường (chủ cửa hàng tương nếp Hường Đạt) cho biết: Để làm được một mẻ tương ngon phải mất nhiều tháng và đòi hỏi sự cẩn thận, tinh tế và cả những kinh nghiệm dân gian. Tương ngon bắt đầu từ khâu chọn nguyên liệu. Gạo chọn làm tương là loại nếp cái hoa vàng, đỗ tương phải mới, đều hạt, không sâu mọt, muối tinh trắng sạch. Những thứ nguyên liệu ấy, qua bàn tay và kinh nghiệm chế biến của người dân làng Bần đã gói ghém được tinh túy của đất trời tạo nên một đặc sản.

Người làm tương phải xem tương hàng ngày . Ảnh: Trịnh Văn Bộ