Cá voi và bản hòa ca của biển cả

Những ngày đầu tháng 7, vùng biển Vũng Bồi và Nhơn Lý (phường Quy Nhơn Đông) trở thành tâm điểm chú ý của cộng đồng yêu thiên nhiên khi cá voi Bryde-loài cá voi khổng lồ, bất ngờ xuất hiện liên tiếp để săn mồi gần bờ.

Cảnh tượng hùng vĩ và hiếm gặp này khiến nhiều người không khỏi kinh ngạc. Đặc biệt, hàng loạt nhiếp ảnh gia và người dân địa phương đổ về khu vực ven biển với mong muốn được một lần tận mắt nhìn thấy khoảnh khắc cá voi trồi lên giữa làn nước xanh biếc. 

Hai mẹ con cá voi Bryde dũng mãnh rẽ sóng săn mồi tại vùng biển Vũng Bồi (xã Phù Mỹ). Khoảnh khắc hiếm hoi và kỳ diệu này được ghi lại từ trên cao, cho thấy sự gắn bó giữa mẹ con cá voi giữa đại dương xanh thẳm. Ảnh: Nguyễn Dũng

Liệt sỹ Nguyễn Hoàng Lưu - người khắc tên mình vào lịch sử pháo binh Việt Nam

Ở tuổi 14, Nguyễn Hoàng Lưu đã lặng lẽ trốn gia đình để đi theo bộ đội. Từ ấy, cuộc đời ông bước vào hành trình của một người lính – gan dạ, kiên cường và kiêu hãnh với một sáng kiến kỹ thuật mang giá trị vượt thời gian. Người lính ấy đã ngã xuống nhưng cuộc đời và cống hiến của ông mãi được khắc ghi như biểu tượng lặng lẽ mà rực sáng về trí tuệ và tinh thần dấn thân phụng sự Tổ quốc.

Mái samu - Di sản trăm năm ở Kỳ Sơn

Ở những bản làng quanh năm mây phủ của Kỳ Sơn (Nghệ An), những mái nhà lợp gỗ samu phủ rêu xanh vẫn âm thầm ôm lấy bản làng như những khúc ca trầm mặc. Giữa vòng xoáy đổi thay, người dân và chính quyền nơi đây đang chắt chiu gìn giữ từng mái samu như giữ lấy hồn cốt của núi rừng.

Giữa lưng chừng núi, lưng chừng đèo, những mái nhà samu rêu phong như những nét chấm phá trầm mặc giữa đại ngàn. Trong ảnh: Đường vào bản Buộc Mú 2 (xã Na Ngoi, Kỳ Sơn) thấp thoáng những mái nhà lợp gỗ samu. Ảnh: Thanh Phúc

Tiếng thì thầm dưới chân cầu Nhe

Cầu Nhe (Hà Tĩnh), kể từ 15/4/1968, không đơn thuần chỉ là một địa danh mà đã trở thành một vùng đất thiêng. Tháng Bảy, dưới chân cầu, sông vẫn thì thầm câu chuyện bi hùng một thuở cha ông...

Mố cầu Nhe cũ bên dòng sông Nhe vẫn được lưu giữ như một chứng nhân lịch sử.

Chiều tháng Bảy nắng mưa khoan nhặt. Sông Nhe ngầu đỏ màu phù sa. Gió từ Đồng Lộc thổi về cùng bao nhiêu "buổi ngày xưa" của lịch sử. Ở miền quê Hà Tĩnh này, mỗi khúc sông, mỗi gốc cây, mỗi ngọn cỏ đều giữ trong mình một câu chuyện đặc biệt. Tôi đã đứng lặng thật lâu dưới cây dâu xa xoan trĩu quả bên ngoài Khu tưởng niệm liệt sỹ cầu Nhe, ngắm nhìn mố cầu cũ. Nơi ấy giờ rêu đã lên xanh nhưng người ta không phá bỏ mà giữ lại nhịp cầu ấy như muốn giữ lại một phần lịch sử, như muốn giữ lại nơi lưu giữ những thì thầm đêm ngày của dòng sông...

Độc đáo kiến trúc Tòa thánh Tây Ninh

Tòa Thánh Tây Ninh tọa lạc tại đường Phạm Hộ Pháp, phường Long Hòa, tỉnh Tây Ninh là công trình văn hóa nổi tiếng của đạo Cao Đài, hội tụ những phong cách kiến trúc độc đáo thu hút hàng nghìn lượt du khách tham quan hằng năm.

Tòa Thánh Tây Ninh hay còn được người dân địa phương gọi với cái tên thân thuộc là Đền Thánh. Đây là Cụm kiến trúc với hơn 100 công trình lớn nhỏ nằm trong khuôn viên rộng hơn 1,2 km². Tòa thánh được coi là tổ đình - cơ sở thờ tự cấp Trung ương của đạo Cao Đài. Công trình khởi công năm 1933, hoàn thành năm 1947 nhưng đến năm 1955 mới khánh thành. Tòa Thánh Tây Ninh được góp sức xây dựng bởi người dân mà họ không lấy bất kỳ chi phí công sức nào, thậm chí họ còn không lấy vợ, cưới chồng trong thời gian thi công để đảm bảo đủ âm dương cho công trình. Mọi lý thuyết về kích thước, kiến trúc đều được Đức Lý Giáo Tông Giáng Cơ chỉ đạo người dân thực hiện. Cứ như vậy, công trình Tòa Thánh Tây Ninh được hoàn thiện sau 22 năm xây dựng.

Đền thờ Po Nit: Nơi hồi sinh ký ức Hoàng tộc Chăm giữa đời thường

Đền thờ Po Nit, Di tích lịch sử cấp quốc gia được xếp hạng từ năm 2000, nằm tại thôn Bình Hiếu, xã Bắc Bình, tỉnh Lâm Đồng. Đây là nơi người Chăm địa phương hương khói phụng thờ, hiện do Chủ tịch UBND xã Phan Hiệp (cũ) Hắc Văn Quang Huy làm Trưởng Ban quản lý.

Chức sắc trong Hoàng tộc đang mặc y trang cho tượng Vua Po Nit.

Trước thực trạng di tích bị xuống cấp, theo kiến nghị của Nhân dân địa phương, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã phê duyệt dự án tu bổ, tôn tạo di tích. Sở VHTT&DL Bình Thuận (cũ) làm chủ đầu tư, tổ chức triển khai công trình từ tháng 12/2024. Sau hơn 3 tháng thi công, công trình được hoàn thành với tổng kinh phí gần 3,3 tỷ đồng, gồm 5 hạng mục: sảnh đón, khu nhà thờ 7 tượng Kut, nhà thờ chính 4 tượng Kut, sân vườn và hệ thống cổng - tường rào.

Du lịch kết hợp trang trại tại vùng cao Khánh Hòa

Từ vùng đất từng chuyên trồng cây trái và chăn nuôi truyền thống, nay vùng miền núi tỉnh Khánh Hòa đang mở hướng đi mới: kết hợp nông nghiệp với du lịch cộng đồng. Những vườn bưởi, vườn cherry, ao cá, suối thác... đang trở thành điểm trải nghiệm sinh thái thu hút du khách.

Với nhiều người, cherry là hình ảnh quen thuộc trên mạng xã hội nhưng lại là loại quả ít khi được nhìn tận mắt, chạm tận tay. Ấy vậy mà giữa núi rừng xã Trung Khánh Vĩnh (trước đây là xã Khánh Trung, huyện Khánh Vĩnh cũ), tỉnh Khánh Hòa, một khu vườn treo trĩu quả cherry đang khiến không ít người bất ngờ. Những chùm quả căng mọng, chuyển sắc từ đỏ sẫm, ánh tím đến đen tuyền, lấp ló trong tán lá xanh, đung đưa theo gió núi.

Nhiều du khách lần đầu bước vào khu vườn đã phải dừng lại thật lâu, ngỡ như đang đứng giữa khung cảnh miền ôn đới châu Âu. Anh Nguyễn Văn Quỳnh, du khách đến từ Nha Trang chia sẻ: “Ấn tượng đầu tiên là quả đỏ mọng, nhìn rất tươi. Cảm giác tràn đầy sức sống và thích thú vô cùng”.

Trái cherry được trồng thành công, thu hút sự quan tâm của nhiều khách hàng

Vườn Quốc gia Vũ Quang - viên ngọc xanh giữa đại ngàn

Với tiềm năng to lớn và định hướng phát triển bền vững, Vườn Quốc gia Vũ Quang (Hà Tĩnh) hứa hẹn sớm trở thành điểm đến hàng đầu cho du lịch sinh thái.

Thiên nhiên kỳ vĩ – hệ sinh thái phong phú

Nằm ở độ cao hơn 1.400 m so với mực nước biển, thuộc dãy Trường Sơn hùng vĩ, Vườn Quốc gia Vũ Quang có tổng diện tích hơn 57.000 ha. Nơi đây được ví như một “bảo tàng sống” của thế giới tự nhiên khi sở hữu hàng ngàn loại cây, loại động vật quý hiếm, cảnh quan ngoạn mục và địa hình đa dạng.

Chiếm tới 76% diện tích là rừng nguyên sinh, Vườn Quốc gia Vũ Quang đang lưu giữ tới 1.823 loài thực vật bậc cao, trong đó có 131 loài nằm trong Sách đỏ Việt Nam. Đặc biệt, có tới 686 loài cây dược liệu quý và hàng trăm loài cây có giá trị kinh tế cao như: pơ mu, vàng tâm, sồi ba cạnh…

Hệ động vật cũng vô cùng đa dạng với 94 loài thú, 58 loài bò sát và lưỡng cư; 631 loài chim và bướm. Nhiều loài quý hiếm có thể bắt gặp như: sao la, thỏ vằn Trường Sơn, mang lớn, cầy vằn bắc, vượn đen má trắng, gà lôi lam đuôi trắng… 

Vườn Quốc gia Vũ Quang có thiên nhiên kỳ vĩ và hệ sinh thái phong phú.

Cá dầm xanh nướng: Đặc sản của người Thái ở Pù Luông

Khi đến với vùng đất Pù Luông (Thanh Hóa), có một món đặc sản của người Thái làm nhiều du khách luôn phải nhắc đến đó là Cá dầm xanh nướng. Món ăn này chứa đựng câu chuyện về sự giao hòa của thiên nhiên và văn hóa ẩm thực độc đáo của người Thái trên vùng đất Pù Luông.

Pù Luông có hệ thống những con suối mát lạnh quanh năm, trở thành ngôi nhà lý tưởng của loài cá dầm xanh quý hiếm. Dân gian ví von loài cá này là "ngũ quý hà thủy" hay "cá tiến vua" bởi độ quý hiếm và giá trị ẩm thực thượng hạng của nó.

Tháp Bình Sơn: Kiệt tác kiến trúc thời Lý - Trần

Giữa vùng đất Tam Sơn yên bình, nép mình bên dòng sông Lô thơ mộng, một ngọn tháp gạch cổ màu đỏ thẫm vẫn lặng lẽ vươn cao suốt hơn bảy thế kỷ. Đó chính là Tháp Bình Sơn – kiệt tác kiến trúc thời Lý- Trần (1009 - 1400), hiện được xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt và đã trở thành biểu tượng văn hóa tự hào của người Phú Thọ.

Nằm trong khuôn viên chùa Vĩnh Khánh, xã Tam Sơn, tỉnh Phú Thọ, Tháp Bình Sơn là một trong những công trình kiến trúc Phật giáo cổ còn nguyên vẹn nhất ở Việt Nam hiện nay. Với kiến trúc độc đáo, kỹ thuật xây dựng điêu luyện và giá trị lịch sử đặc biệt, ngọn tháp được ví như một biểu tượng trường tồn của văn hóa thời Lý-Trần.

Phần chân tháp rêu phong cổ kính – dấu tích của thời gian.

Những chi tiết trang trí hình cánh hoa sen trên bệ tháp

Những họa tiết trang trí tuyệt đẹp trên những viên gạch ở phần bệ tháp

Tháp Bình Sơn hiện còn lại 11 tầng cùng một tầng bệ, tổng chiều cao khoảng 16,5 mét. Các tầng tháp thu nhỏ dần, tạo nên dáng vẻ thanh thoát và vươn cao như một đóa sen. Phần bệ chân tháp có chiều dài mỗi cạnh khoảng 4,45 mét, trong khi tầng trên cùng chỉ 1,55 mét, tạo cảm giác cân đối hài hòa và chắc chắn. Tháp không có lối đi lên bên trong, mà là xây đặc – hình thức đặc trưng của loại tháp thờ hoặc tháp mộ trong kiến trúc Phật giáo.

Tháp Bình Sơn nhìn từ trên cao.

Một điểm đặc biệt của Tháp Bình Sơn là kỹ thuật xây dựng hoàn toàn bằng gạch nung thủ công không vữa. Các viên gạch được thiết kế với mộng khớp, gờ chỉ và mấu gắn kết chặt chẽ với nhau – một kỹ thuật lắp ráp xây dựng tinh xảo. Tổng cộng, ngọn tháp được xây dựng từ khoảng 13.000 viên gạch. Sự chắc chắn và bền bỉ của kết cấu này đã giúp công trình vượt qua bao biến động của thời gian, khí hậu và chiến tranh.

Gạch thân tháp được ốp vuông vức, phủ kín toàn bộ bề mặt tháp.

Chi tiết trang trí trên của một ô cửa ở tầng thứ 2 tháp Bình Sơn

Mỗi tầng Tháp Bình Sơn đều có các ô cửa

Hoa văn trang trí trên gạch xây tháp được tạo tác tinh tế, tuyệt đẹp 

Dù bị mài mòn bởi thời tiết, tháp vẫn giữ dáng vẻ uy nghi, bền bỉ theo năm tháng

Điểm nhấn về mặt mỹ thuật của tháp chính là hệ thống hoa văn trang trí phong phú, đặc sắc. Tầng bệ và tầng 1,2 được chạm trổ tinh xảo các đề tài rồng thời Trần, hoa cúc, cánh sen, lá đề, tháp tỏa hào quang… tạo nên một tổng thể trang trí thẩm mỹ tuyệt mỹ, vừa thể hiện rõ tinh thần Phật giáo. Từ tầng 3 trở lên, hoa văn được giản lược dần, chủ yếu là các đường chỉ, hoa văn nhỏ gọn, khiến phần thân trên trở nên nhẹ nhàng, thanh thoát. Sự chuyển tiếp giữa phần chân vững chãi và phần thân tháp thanh mảnh tạo nên một tổng thể rất hài hòa.

Tháp cao 14,7m, chân rộng gần 4,5m, được xây từ hơn 13.000 viên gạch đất nung.

Một số nhà nghiên cứu cho rằng Tháp Bình Sơn có thể từng là tháp thờ xá lợi hoặc tháp lưu giữ kinh sách, gắn với chùa Vĩnh Khánh – một trung tâm Phật giáo xưa. Dù không còn ghi chép lịch sử rõ ràng, song dấu tích kiến trúc và nghệ thuật còn lại đủ để khẳng định vai trò quan trọng của công trình trong đời sống văn hóa – tín ngưỡng của vùng đất này suốt hàng trăm năm.

Dù bị mài mòn bởi thời tiết, tháp vẫn giữ dáng vẻ uy nghi, bền bỉ theo năm tháng.

Tháp mang hình khối thanh thoát, hoa văn tinh xảo – một kiệt tác kiến trúc thời Trần.

Một trong những tượng thờ cổ tại chùa Vĩnh Khánh.

Với những giá trị nổi bật về lịch sử, kiến trúc và mỹ thuật, Tháp Bình Sơn đã được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng là Di tích quốc gia đặc biệt vào năm 2016 – cấp độ bảo tồn cao nhất đối với các di tích lịch sử – văn hóa ở Việt Nam.

Du khách chiêm ngưỡng tuyệt tác kiến trúc Tháp Bình Sơn.

Không chỉ là một biểu tượng văn hóa của Phú Thọ, Tháp Bình Sơn còn là di sản kiến trúc quý hiếm của cả nước. Giữa những đổi thay của thời cuộc, ngọn tháp vẫn sừng sững như một chứng nhân lặng lẽ, nhắc nhở hậu thế về một thời kỳ hưng thịnh của Phật giáo ở Tam Sơn.

Thực hiện: Việt Cường

Báo ảnh Việt Nam - 22/07/2025