Homestay – made in Vietnam!

Như tên gọi, Homestay (HS) là loại hình du lịch ăn – ở chung nhà với người dân. Tiếng Việt gọi là du lịch Cộng đồng (DLCĐ). Mục đích là để du khách chủ động tìm hiểu văn hóa, trải nghiệm với cư dân bản địa và giúp người dân làm kinh tế, có thêm thu nhập. Mô hình này phổ biến khắp thế giới. Ở Việt Nam, HS chưa đại trà nhưng gần như tỉnh nào cũng có.

Mô hình các nước
Ở các nước phát triển hơn, HS tương đối dễ dàng tổ chức. Ngành du lịch chọn những hộ dân có điều kiện để thực hiện. Chủ nhân những ngôi nhà rộng rãi sắp xếp gọn sinh hoạt gia đình, nhường phần còn lại cho du khách đến ở. Nhà nhỏ thì vài ba người. Nhà lớn thì cả chục. Hầu hết đều ngủ tập thể. Có thể ăn chung với gia đình. Thỉnh thoảng vẫn có những nhà dành riêng cho du khách trong khu dân cư, gọi là housestay, để phân biệt với homestay, là nhà khách ở chung với dân. Nhà vệ sinh cũng vậy, có thể biệt lập hoặc sử dụng chung.

Trung tâm bản Lác

Ẩm thực Mai Châu: Đâu chỉ thơm nếp xôi

Từ lâu rồi huyện vùng cao Mai Châu của tỉnh Hòa Bình đã trở thành một điểm sáng của du lịch cộng đồng miền Bắc, nơi du khách được sống trọn vẹn những ngày nghỉ giữa làng bản của đồng bào Thái.

Ở các bản Lác, bản Pom Coọng, bản Văn, bản Bước của Mai Châu, sau những thời khắc hòa mình vào thiên nhiên tươi đẹp, sinh hoạt với cộng đồng bản địa, du khách còn được thưởng thức những bữa ăn ngon, sạch và lạ miệng, với cách nấu nướng chế biến đặc trưng của người Thái.

Ăn hải sản "đúng điệu" Vũng Tàu

Đến với thành phố du lịch Vũng Tàu cũng là một ngư trường với nguồn hải sản rất phong phú và đa dạng, sau khi tham quan những danh thắng nổi tiếng và vui đùa với sóng nước biển khơi, du khách còn có dịp thưởng thức những món hải sản tươi ngon ở chợ đêm.

Món ngon rất phổ biến ở Vũng Tàu là ghẹ luộc. Chọn ghẹ tươi rói trong các bể rọng, con cỡ ba ngón tay khép, được bó gọn càng ngoe rồi cho vào nồi, dằn tí muối, đun sôi chừng 10 phút. Ghẹ chín có màu đỏ gạch tôm, con cái có gạch rất ngon, béo, ngọt. Cũng có thể luộc ghẹ với bia, nước dừa, hoặc lót mía dưới đáy nồi, hương vị sẽ tăng lên bội phần! Ghẹ tươi ngon ở chợ Xóm Lưới (phường 2) có giá từ 120.000-200.000 đồng/kg.

Những "rạn nứt" văn hóa phố cổ Hội An

Hội An trong tôi là Cẩm Thanh, một vùng quê với những vệt dừa nước, với những câu chuyện về căn cứ du kích một thời chiến tranh. Nhưng những ký ức ấy nay đã lùi rất xa. Một vùng quê nông nghiệp nghèo đặc trưng Quảng Nam cũng đã lùi rất xa. Những con phố nhỏ đã bò ngoằn nghoèo khắp nơi.

Những hàng rào với nhà cửa xây dựng kiểu cách. Và khắp nơi những dòng chữ "For rent" (cho thuê) và "Home stay" (nhà nghỉ). Buổi sáng phụ nữ Cẩm Thanh vẫn ra chợ đón hàng rau tươi đến từ Trà Quế. Buổi chiều đàn ông Cẩm Thanh vẫn nhẩn nha ngồi nhâm nhi ly trà hay ly rượu.

Đôi khi tôi từ ngôi nhà thuê đi vài trăm mét đã ra tới những khu vườn um tùm. Vài người đang làm vườn, mỗi nhát cuốc bập vào đất chỉ như một thói quen, không còn quyết liệt như xưa. Tôi cảm nhận như vậy khi lắng nghe chuyện của họ. Hóa ra họ đang trồng rau trên đất của người khác.

Trù phú thủy sản vùng nước lợ Đồng Nai

Đêm ngày, ghe thuyền dạo khắp các con sông nước lợ Thị Vải, Lòng Tàu, Đồng Tranh đánh bắt cá đối, cá nâu, tôm, cua, bạch tuộc, chem chép…

Tuy vùng đất Đồng Nai không có biển nhưng trời ban cho xứ này một vùng nước lợ Long Thành, Nhơn Trạch mênh mông, trải dài trên bốn xã: Long Phước, Phước Thái (huyện Long Thành) và Phước An, Long Thọ (huyện Nhơn Trạch) với tổng diện tích tự nhiên gần 18.000 hécta.

Thủy sản sông nước lợ nức tiếng thơm ngon bởi vừa có vị ngọt ngào của nước ngọt, vừa mặn mòi vị biển.

Chế biến đơn giản mà ngon tuyệt

Chắc ít có sự sung sướng nào hơn nếu một buổi chiều lang thang miệt nước lợ, bạn được một chủ đìa tôm nào đó mời… lai rai. Một con cá nâu to, vài con cá đối nước lợ, vài con cua, mấy con tôm, một bếp than hồng và một cút rượu gạo là đã đủ một bữa nhâm nhi đầy thi vị. Cá nâu là đặc sản nổi tiếng đất Long Thành, Nhơn Trạch, “làm mưa làm gió” trên khắp các hàng quán đất Đồng Nai.

Cá nâu

Rau mùa nắng hạn

Tháng Ba, tháng Tư hằng năm là đỉnh điểm của mùa khô hạn ở miền Tây Nam bộ. Ruộng đồng trơ rạ, đất vườn nứt nẻ, dưới sông, rạch nước cạn queo. Vậy mà trong tiết trời như thế nhiều loại rau mọc hoang vẫn xanh tốt lạ thường; dường như thiên nhiên muốn bù đắp lại chút dưỡng chất của đất đai cho người miền quê vậy.

Bình bát dây lá màu xanh đậm, non mướt, có trái gần giống dưa chuột (loại dưa leo trái nhỏ) khi chín có màu đỏ, hột có vị đắng nhưng phơi khô nấu nước uống vừa giải độc, vừa lợi tiểu. Trưa nắng nóng, hái mấy nắm lá bình bát dây rửa sạch nấu canh với cá trê, cá rô, hay độc đáo hơn là nấu với hột vịt lộn. Bắc nồi nước sôi, thả vào nồi vài hột vịt lộn đã luộc chín bỏ vỏ, chờ sôi lại nêm nếm vừa ăn rồi cho lá bình bát dây vào đảo đều. Món ăn dân dã, bổ dưỡng và mát nên ngày càng được nhiều người ưa chuộng.

Canh bình bát dây nấu hột vịt lộn

Đùng đoàng pháo… đất

Đến hẹn lại lên, hè đến là mùa pháo đất tại huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương. Đi từ đầu làng tới cuối làng, đâu đâu cũng nghe tiếng pháo diễn tập “nổ” rất vui tai. Những người con xa xứ dịp này tranh thủ ngày nghỉ về làng để tìm lại tuổi thơ một thời…

Nhào đất, làm đất, cắt đất

Người Ninh Giang chọn kỳ nghỉ lễ 30/4 và 1/5 làm ngày tổ chức hội vì được nghỉ dài ngày, khả năng con cháu về quê tham dự đông hơn. Hội tổ chức ở từng thôn, có chấm điểm, chọn ra đội thắng đi thi cấp xã.

Phần thưởng dành cho đội thắng chỉ là một chiếc cờ lưu niệm với đôi ba trăm ngàn. Thế thôi nhưng hội rất đông vui, nhộn nhịp, vui là chính mà!

Chiêm ngưỡng Fansipan từ cáp treo kỷ lục

Tháng Ba không phải mùa cao điểm du lịch, thế nhưng sức nóng của cáp treo kỷ lục lên đỉnh Fansipan tiếp tục kéo du khách đổ xô lên Sa Pa. Chiêm ngưỡng thung lũng xinh đẹp bên dưới đang đắm mình trong sương mờ, nhẹ nhàng thả hồn vào những làn mây trắng dập dìu trên đỉnh núi hay chạm tay vào cột mốc của nóc nhà Đông Dương… chính là trải nghiệm khó quên của nhiều người dù phải xếp hàng và nhích từng chút một trong cái rét lạnh của núi rừng Tây Bắc.

Đoàn chúng tôi đến Sa Pa vào một buổi chiều thứ Bảy. Ba giờ rưỡi chiều, con đường dẫn về khách sạn trên triền dốc đã phủ sương trắng xóa, cái rét lạnh dưới 10 độ C khiến ai cũng run rẩy dù đã khăn mũ chỉnh tề.

Kẹt xe, hết chỗ đậu xe là chuyện không hiếm ở Sa Pa dịp cuối tuần từ khi cáp treo lên đỉnh Fansipan được đưa vào hoạt động từ tháng Hai năm nay. Nhiều du khách không đặt chỗ trước cũng bị chém đẹp vì tình trạng cháy phòng.

Bốn giờ chiều, quảng trường rộng trước nhà thờ vẫn nườm nượp người qua lại dù sương trắng đã phủ mờ. Thời tiết ấy buộc đoàn chúng tôi dời kế hoạch đi cáp treo sang ngày hôm sau.

Cáp treo Fansipan hiện đang giữ hai kỷ lục thế giới

Một thoáng bình yên Hồ Tràm

Bình minh huyền ảo trên biển Hồ Tràm 

Thuộc huyện Xuyên Mộc, Bà Rịa – Vũng Tàu, Hồ Tràm là lựa chọn lý tưởng cho chuyến đi biển mùa hè. Dù tại nơi đây đã mọc lên vô số resort sang trọng, vẫn còn rất nhiều bãi tắm hoang sơ và khung cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp trải dài từ Lộc An, Hồ Tràm đến Hồ Cốc để những ai yêu thích sự tĩnh lặng, yên bình có thể tha hồ tận hưởng.

Chúng tôi khởi hành đi Hồ Tràm từ ngã ba Tân Phong, huyện Long Khánh, tỉnh Đồng Nai lúc bảy giờ sáng. Con đường tháng Tư xanh mướt màu cây. Ven quốc lộ 56, xe vượt qua những cánh rừng cao su bạt ngàn rồi đến những đồng ngô, khoai mì… mơn mởn.

Về đồng ăn bông

“Gió đưa gió đẩy về rẫy ăn còng, về sông ăn cá về đồng ăn cua”, câu ca đó người Nam bộ nào mà chẳng biết, nhưng ngày nay vế sau của câu ca có thể đổi thành “về sông ăn cá về đồng ăn… bông” khi mà bông hoa các loại ngày càng được bà con miệt vườn tận tình đưa vào bữa ăn hằng ngày.

Đó là bông hoa nở từ các loại thực vật trồng sau vườn đến bông hoa dại mọc hoang ngoài đồng, dọc theo mé sông, tất thảy đều được tận dụng để chế biến món ăn. Những dĩa bông xào, những tô canh nấu từ các loại bông không chỉ ngon ngọt mà còn đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, điều ngày càng trở thành một vấn nạn lớn đối với sức khỏe người tiêu dùng.

Thịt trâu, thịt bò xào không thể thiếu các thứ rau bổi đi kèm mà đệ nhất hạng có lẽ là bông thiên lý. Bông thiên lý thơm về đêm, được trồng làm cảnh che mát sân nhà và lấy hoa làm món ăn.

Tô canh bông thiên lý nấu với thịt băm hay tôm tươi giải nhiệt mùa hè. Còn xào với thịt bò, thịt trâu thì hết chê!

Rau rừng Tây Bắc

Tháng Ba, giá rét vẫn còn bao trùm vùng cao Tây Bắc với núi đồi chìm trong sương mờ và những thửa ruộng bậc thang chưa gieo mạ; đó là lúc du khách phương xa đến với Sa Pa có thể thưởng thức món rau mầm đá tuyệt ngon và nhiều loại rau đặc sản khác của địa phương.

Chợ rau xanh và trang phục đầy màu sắc của các phụ nữ người Dao 

Được thiên nhiên ưu đãi khí hậu mát mẻ quanh năm, Sa Pa nổi tiếng với nhiều loại rau “độc” và lạ. Dù mỗi loại rau vào từng mùa có hương vị khác nhau, nhưng sự tươi ngon của sản vật miền sơn cước luôn hấp dẫn du khách.

Món lạ miệt giồng

“Trên đất giồng mình trồng khoai lang/Trên đất giồng mình trồng dưa gang…”, đó là lời bài dân ca Nam bộ Lý đất giồng; song không chỉ có khoai lang và dưa gang mà do những đặc trưng của kết cấu địa chất nên đất giồng có khá nhiều động thực vật quần cư. Từ đó mà ẩm thực đất giồng rất phong phú và đa dạng.

Đất giồng hay “miệt giồng” là một dạng thổ nhưỡng khá đặc biệt được hình thành bởi sự bồi đắp phù sa từ các dòng sông và thường nằm ở vị trí cao, có chiều dài khá lớn, chiều ngang hẹp hơn. Cấu trúc đất giồng là cát thô, hoặc cát pha sét nhẹ, rút nước mạnh.

Miền Tây Nam bộ có nhiều vùng đất giồng nổi tiếng như Cầu Kè, Ba Động (Trà Vinh), Mỏ Cày, Giồng Luông (Bến Tre), Vĩnh Xuân, Trà Ôn (Vĩnh Long)… Nếu có dịp du hành về những vùng đất giồng kể trên, bạn hãy thưởng thức những món ngon dân dã nhưng độc đáo, khó tìm nơi khác.

Đất giồng Trà Vinh

“Nhãn tiến vua”, đặc sản Hưng Yên

Hưng Yên – “vương quốc” nhãn lồng 

Về Hưng Yên, du khách không chỉ biết đến nơi diễn ra mối tình đẹp như mơ giữa công chúa Tiên Dung và chàng trai nghèo Chử Đồng Tử, được thưởng thức “Rượu ngon nghiêng trời Lạc Đạo/ Dưa hồng khát giọng Đình Cao/ Gà to lừng danh Đông Tảo/ Táo quê Thiện Phiến ngọt ngào”(Đường về Hưng Yên – Nguyễn Hàn Dụng) mà còn đến với những vườn nhãn trĩu quả, nguyên liệu làm nên món chè nhãn lồng hạt sen đặc sắc

Món ngon từ con cá xấu xí

Nhồi bụng cá với gia vị, sả và lá mắc mật đem nướng 

Có nguồn gốc từ Nam Mỹ, cá tỳ bà – thường gọi là cá lau kiếng – có vẻ ngoài xấu xí, ban đầu tưởng như không có giá trị về mặt ẩm thực không ngờ nay đã được chế biến thành nhiều món ăn ngon, hấp dẫn thực khách. Cá tỳ bà chinh phục thực khách nhờ có thớ thịt ngon và săn chắc hơn cả gà ta.

Những bản làng giữa núi rừng Tây Bắc

Những mái nhà dân tộc đơn sơ trên triền dốc 

Tây Bắc hấp dẫn du khách bởi núi non hùng vĩ và những cung đường hiểm trở đầy thách thức. Bên cạnh đó chính là thiên nhiên tuyệt sắc và vẻ đẹp nên thơ của những bản làng vắt vẻo trên vùng núi cao. Dù đến Tây Bắc mùa nào trong năm, du khách đều không khỏi ngẩn ngơ động lòng trước vẻ đẹp của vùng đất này.

Theo kế hoạch đầy ngẫu hứng, chuyến đi Tây Bắc của nhóm chúng tôi kéo dài ba ngày, khởi hành từ Hà Nội đi Mộc Châu, sau đó đi Mường La, qua thị trấn Ít Ong, ngang qua thủy điện Nậm Chiến rồi đến xã Ngọc Chiến thăm bản Lướt. Ngày cuối sẽ ngang qua Nậm Khắt (Mù Cang Chải) đến đèo Khau Phạ rồi đi Tú Lệ, Văn Chấn, Thu Cúc Thanh Sơn thẳng tiến về Hà Nội. Kể thì dông dài nhưng thực ra điểm chính phải thăm bản Lướt, xã Ngọc Chiến tắm suối nước nóng tự nhiên và bản Lìm Mông, Lìm Thái nổi tiếng nằm giữa lưng chừng trời.

Hủ tiếu pizza Cần Thơ

Về Cần Thơ, xuôi theo quốc lộ 1A, vừa đến chân cầu Cái Răng rẽ phải thuận chiều một đoạn ngắn nữa du khách sẽ đến với lò hủ tiếu Sáu Hoài nổi tiếng gần nửa thế kỷ nay, dân gian quen gọi là hủ tiếu pizza.

Thung Nham - thắng cảnh yên ả ở Ninh Bình

Nằm trong quần thể danh thắng Tràng An nổi tiếng của tỉnh Ninh Bình, nhưng chỉ vài năm trở lại đây, vườn chim Thung Nham mới được khách phương xa biết đến nhiều. 

Từ thành phố Ninh Bình chúng tôi đi khoảng gần chục cây số là tới Tam Cốc – Bích Động. Từ chùa Bích Động đi thêm 4 cây số nữa thì tới Thung Nham, vùng lõi của Tràng An.

Cuối tháng Chín, nhiều nơi ở miền Bắc còn nóng bức nhưng tại Thung Nham, không khí đã mát mẻ và rất trong lành.

Con đẻn Cà Mau

Vùng đất cực nam của Tổ quốc vốn trù phú sản vật tự nhiên, trong đó có con đẻn. Nếu đẻn biển (hay rắn biển) đuôi dẹp như mái chèo, nọc cực độc chết người thì đẻn vuông thường sống trong các vuông tôm hay cá kèo không độc, được chế biến thành nhiều món ăn vừa ngon vừa bổ dưỡng.

Ở Cà Mau, người dân thường bắt đẻn lúc phơi đầm chuẩn bị thả tôm, cá mùa vụ mới. Cũng có thể soi đèn hoặc cắm câu bắt đẻn vào buổi tối. Làm thịt đẻn rất đơn giản, chỉ cần hơ qua trên lửa hoặc trụng nước sôi, vảy nó sẽ bong ra, lấy lá sả tuốt lớp da ngoài, dùng dao mổ sạch bụng, nhưng giữ gan, mỡ và trứng ăn rất ngon.

Về miền sơn cước Mã Đà

Cách TP. Hồ Chí Minh 90km, rừng Mã Đà thuộc huyện Vĩnh Cửu tỉnh Đồng Nai không chỉ nổi tiếng với những di tích lịch sử mà còn hấp dẫn du khách bởi rừng nguyên sinh bạt ngàn và hồ Trị An với nhiều sản vật độc đáo.

Khám phá thiên nhiên hoang sơ, đốt lửa trại, tận hưởng nồi lẩu rau rừng hay buổi hạ trại ven bờ hồ lộng gió… là những hoạt động đặc trưng thu hút du khách về với miền sơn cước Mã Đà.

Thưởng thức nhum biển Nam Du

Con nhum (hay còn gọi là cầu gai, nhím biển) là sản vật biển quen thuộc đối với người dân hải đảo Nam Du. Trong chương trình các tour du lịch đến với Nam Du, bao giờ cũng có mục thưởng thức cháo nhum hay các món ngon khác được chế biến từ sinh vật tua tủa những gai, trông rất đáng sợ này.

Nhum Nam Du có nhiều loại: nhum sọ màu trắng hoặc vàng cam, gai ngắn, ít thịt; nhum bàn gai nhọn, dài như chông; nhum đen thịt nhiều, ngon và béo.

Ðể bắt được nhum không khó nhưng cần phải rất khéo léo: người ta lặn theo các gành đá, dùng móc sắt giật khẽ chúng, rồi nhặt bỏ vào bao.