14 thg 3, 2013

Đình Phước Lộc được công nhận di tích cấp quốc gia

Sáng 19.1, Sở VH-TT-DL tỉnh Bình Thuận và UBND TX.La Gi (Bình Thuận) đã tổ chức lễ đón nhận Bằng của Bộ VH-TT-DL xếp hạng di tích cấp quốc gia đối với Đình và vạn Phước Lộc (TX.La Gi).

Đình và vạn Phước Lộc là nơi thờ Hoàng Thành bổn xứ có công khai mở đất làng La Gi và nơi đây cũng là nơi thờ Thần Ông Nam hải.

Trong chiến tranh chống Mỹ, đình Phước Lộc từng bị tàn phá nặng nề. 




Về làng Chăm ăn nước lèo thịt dê

Dù nhiều món ăn lạ và sang trọng của giới thượng lưu và vua chúa Chăm ngày xưa đã thất truyền, nhưng nay, ở mọi cộng đồng Chăm đều vẫn còn truyền lưu và ưa thích một số món ngon, trong đó đặc biệt là Ia tanut pabaiy (nước lèo thịt dê).

Biết người Chăm có tục ngữ: “Ia tanut palei Padra, Ia bai nhjơm bwa palei Hamu Tanran” (Nước lèo làng Như Ngọc, canh rau môn làng Hữu Đức), mùa hè vừa qua tôi có đưa hai sinh viên Nhật về làng Như Ngọc (làng Chăm Bà-la-môn). Ở đây dường như do nguồn nước, và do cách pha chế mẹ truyền con nối nữa, nên món nước lèo có mùi vị đặc biệt. Tiếc là đây không phải mùa cúng (cuối năm), nên khách mất dịp thưởng thức đặc sản Chăm. Tìm đến các tay đầu bếp sành sỏi trong làng như cô Thiên Thị Nai, Quảng Thị Toán… thì các cô cũng bảo: phải đến sau lễ Rija Nưgar cháu à. 



13 thg 3, 2013

Màu xanh Gáo Giồng

Cách trung tâm thành phố Cao Lãnh khoảng 20km, thuộc ấp 6, xã Gáo Giồng, huyện Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp, Khu Du lịch Sinh thái Gáo Giồng với cảnh quan thiên nhiên quyến rũ, được mệnh danh là Đồng Tháp Mười thu nhỏ của miền Tây Nam Bộ.

Từ thành phố Cao Lãnh, theo quốc lộ 30, du khách vi vu trên cung đường rất đẹp tới Khu Du lịch Sinh thái Gáo Giồng. Như một ốc đảo xanh, Gáo Giồng được chia thành 4 khu với trên 70km kênh phân lô, 20km đê bao khép kín, là lá phổi của vùng Đồng Tháp Mười. Rừng tràm Gáo Giồng có diện tích khoảng 1.700ha, trong đó có 250ha rừng nguyên sinh, mang đến cho du khách vẻ đẹp hoang sơ. 

Một góc Khu Du lịch Sinh thái Gáo Giồng nhìn từ trên cao xuống. (Ảnh: Lê Minh)

Chùa cổ Tôn Thạnh

Thuộc địa phận xã Mỹ Lộc, huyện Cần Giuộc, tỉnh Long An, chùa cổ Tôn Thạnh có lịch sử hơn 200 năm tuổi, là nơi Nguyễn Đình Chiểu, một nhà thơ lớn, một chí sĩ yêu nước của dân tộc Việt Nam từ năm 1859 - 1861 đã sống và viết những áng văn bất hủ cho nền văn học nước nhà… 

Theo sử liệu, chùa Tôn Thạnh ban đầu có tên là chùa Lan Nhã, do Thiền sư Viên Ngộ xây dựng vào năm Gia Long thứ 7 (1808). Năm Thiệu Trị thứ 5 (1845), Thiền sư Viên Ngộ thấy mình đã xuất gia 40 năm mà chưa đắc đạo nên tịch thủy 49 ngày rồi viên tịch. Tưởng nhớ đến một thiền sư suốt đời hy sinh thân mình đem lại điều lành cho chúng sinh, người dân quanh vùng còn gọi chùa Tôn Thạnh là chùa Tăng Ngộ hay chùa Ông Ngộ, Lão Ngộ. 

Chùa Tôn Thạnh là ngôi chùa cổ nhất Long An ban đầu có tên là chùa Lan Nhã được Thiền sư Viên Ngộ sáng lập năm 1808.

Ta nhớ xứ Cùa...

Không hiểu sao khi đọc câu thơ Ta nhớ xứ Đoài mây trắng lắm trong bài thơ Đôi mắt người Sơn Tây của Quang Dũng, tôi hay liên tưởng đến xứ Cùa của Quảng Trị. 

Đường Cùa dáng mẹ - Ảnh: Lê Bá Dương 

Xứ Đoài đất Bắc nằm ở phía tây, xứ Cùa cũng nằm ở phía tây, xứ Đoài đất Bắc có đất đá ong khô óng sắc nâu đỏ, xứ Cùa của Quảng Trị cũng óng đỏ màu đất bazan. Và xứ Cùa, “kinh đô kháng chiến” gần 130 năm trước của vua Hàm Nghi, căn cứ chiến khu của một thời kháng Pháp, là một miền cây trái ngọt lành giữa cằn khô của đất Quảng Trị vốn chỉ nổi tiếng với gió Lào cát trắng.


Về Châu Phú ăn "cá heo nước ngọt"

Có dịp về đồng bằng sông Cửu Long, bất cứ thời điểm nào bạn cũng có thể thưởng thức các món ăn chế biến từ "cá heo nước ngọt" và chắc chắn bạn sẽ nhớ mãi món ngon đặc trưng miền Tây này.

Cá heo nước ngọt - Ảnh: Thanh Tâm 

Nghe lời mời của anh bạn ở ấp Vĩnh Phú, xã Vĩnh Hội Đông, huyện An Phú (An Giang), từ Cần Thơ bốn “phượt thủ” nhóm “du lịch bụi” lên xe máy trực chỉ Châu Đốc. Mất bốn giờ để đến điểm hẹn. Sau khi “tẩy trần” và giải khát, cả nhóm theo bạn tới nhà anh Bùi Chí Vinh (27 tuổi), chủ nhân của 10 lồng bè nuôi cá heo.

Cá heo nước ngọt là loài cá da trơn thường xuất hiện vào mùa nước nổi (khoảng tháng 7 đến tháng 10 âm lịch) ở đồng bằng sông Cửu Long. Chúng có tập quán thích sinh sống nơi có dòng nước chảy mạnh. Cá heo mình dẹt, to nhất cỡ 3 ngón tay người lớn, dài độ 1 tấc, da màu xanh nhạt. Cá cái có đuôi, vây, kỳ màu đỏ cam rất đẹp và có giá trị kinh tế hơn cá heo đực (da có sọc đen).

12 thg 3, 2013

“Hồn về Sầm Nưa”…

Hành trình mùa xuân trên con đường “Tây Tiến” từ biên giới Việt - Lào đến Sầm Nưa. Một Sầm Nưa hoang dã, hút sâu như câu thơ kiêu bạc thuở nào của Quang Dũng, nơi bao nhiêu người lính của đoàn quân Tây Tiến đã nằm lại nay là quê hương thứ hai cho những người Việt tha xứ gầy dựng tương lai.

Con đường hoa đào liên tỉnh dài hàng chục cây số trên đất Lào - Ảnh Ngọc Quang

Miền tây Thanh Hóa. Đến Mường Lát, đã qua những “dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm” mà dặm trường hành quân của đoàn quân “không mọc tóc” ngày xưa vẫn chưa dừng lại. Vùng đất trong câu thơ cuối cùng nằm bên kia biên giới phía bạn Lào: “Hồn về Sầm Nưa chẳng về xuôi”… 

Ừ, đã theo hành trình Tây Tiến thì ráng đi cho trọn một bài thơ…


Huyền Không Sơn thượng

Huế có một khu du lịch sinh thái tuyệt đẹp mà không phải khách thăm quan nào cũng biết. Đó là chùa Huyền Không Sơn thượng (HKST), thuộc địa phận thôn Nham Biền, huyện Hương Trà, cách Huế khoảng 10 km.

Từ trung tâm thành phố, đi ngược lên vùng ngoại ô Kim Long, ngang chùa Thiên Mụ rồi vòng qua một ngôi làng nhỏ, những con đường đất gập ghềnh, những vườn rau, cánh đồng lúa dập dờn, bạn sẽ đến núi Chằm. Một con đường đất đỏ dẫn lên núi, nơi có ngôi chùa, nằm giữa những hàng thông cao vút và ríu rít tiếng chim.

Khuôn viên chùa là một khu vườn xanh ngắt với những cảnh quan kỳ ảo, đẹp như trong chuyện cổ tích. Một cây cầu gỗ bắc qua dòng suối nhỏ nở đầy bông súng tím ngát đưa khách bước vào Thanh tâm viên, sân trước toà Phật điện. Những dò hoa phong lan quí hiếm, được chọn trong 500 giỏ lan quý nuôi trồng ở vườn dưới sân chùa, được thay đổi mỗi ngày, với đủ sắc màu rực rỡ, đua sắc, khoe hương. Những cây sứ, thiên tuế, tùng, bách…cổ thụ hàng trăm năm tuổi, điềm đạm xòe những tán lá rậm rạp, ung dung che chở nắng gió cho những khoảng sân và lối đi lát gạch Bát Tràng màu nâu đỏ. Đây đó, dưới bóng những cây tre ngà lao xao, khu rừng trúc um tùm là những bộ bàn ghế để khách nghỉ chân, tận hưởng sự yên ả thanh bình nơi cửa Phật. 

Một góc Huyền Không Sơn thượng 

11 thg 3, 2013

Lạng Sơn bên dòng sông Kỳ Cùng

Nằm bên dòng sông Kỳ Cùng, thành phố Lạng Sơn có nét thơ mộng của một phố thị vùng cao vừa có núi, vừa có sông hồ. Tọa lạc trên con đường giao thông huyết mạch nối liền vùng biên thùy với kinh đô, từ gần hai ngàn năm trước, nơi đây vốn đã là trung tâm của cả một vùng đất biên ải mênh mông.

Năm 1835, triều đình nhà Nguyễn cử Ngô Thì Sĩ lên trấn thủ Lạng Sơn và nơi đây đã ghi lại nhiều bút tích của vị văn sĩ này. Cùng với việc xây dựng và củng cố thành Lạng Sơn, sách Dư Địa Chí của Nguyễn Nghiễm có viết: “Xung quanh trấn thành đã hình thành nên rất nhiều chợ và phố như: phố Kỳ Lừa, phố Trường Thịnh, Đồng Đăng, thu hút thương nhân, lái buôn trong nước và người Trung Quốc đến buôn bán, trao đổi hàng hóa đông vui, tấp nập”.

Từ đầu thế kỷ XX, thị xã Lạng Sơn được chia làm hai khu vực tự nhiên, lấy sông Kỳ Cùng làm ranh giới, phía bờ nam gọi là “bên tỉnh”, phía bờ bắc gọi là “bên Kỳ Lừa”. Bên tỉnh là tập trung các cơ quan công sở hành chính.Bên Kỳ Lừa là nơi tập trung các phố chợ, diễn ra các hoạt động sinh hoạt, sản xuất, kinh doanh, buôn bán của người dân.

Thành phố Lạng Sơn


Lẩu cá chèo bẻo

Một bếp lửa than và chiếc lẩu đậy kín dậy tỏa mùi thơm lừng. Anh bạn chủ nhà giở nắp lẩu ra, khói bốc lên nghi ngút, mùi thơm rõ hơn, kích thích khẩu vị, trong đó là cơm mẻ, cà chua, gia vị và cá chèo bẻo được cắt thành từng thỏi ngụp lặn trong cái lẩu sôi sùng sục. 

Cá chèo bẻo làm sạch để ráo nước, chờ làm lẩu. Ảnh: Thụy Minh 

Anh chủ nhà cho biết, cá chèo bẻo là cá nước mặn, thuộc loại da nhám nên cách chế biến đòi hỏi người làm cá phải có kinh nghiệm trong việc cạo vảy cá. Trước hết, bắc chảo nấu nước sôi để trụng cá. Khi nước sôi, áp dụng theo liều lượng 7 nóng – 3 lạnh để trụng cá vào. Trụng cá xong, để làm sạch da cá, ta phải lấy “cước” loại chùi soong nồi chà nhè nhẹ để vảy da tróc từ từ. Sau đó mổ bụng cắt bỏ nội tạng. Rửa thật sạch cắt từng thỏi, để ráo nước.