Trên ảnh là đền thờ vua Hàm Nghi nằm trong khuôn viên thành Sơn Phòng, xã Phú Gia. Trong thành có hai con voi đá trước cửa đền, bao quanh là hệ thống sân, tường bao, cây xanh, đèn chiếu sáng...
Sau khi cuộc phản công tại kinh thành Huế thất bại năm 1885, Tôn Thất Thuyết đưa ông ra ngoài, sau đó tới Hà Tĩnh đóng quân quân tại xã Phú Gia, huyện Hương Khê. Đến năm 1888 ông bị bắt, đem đi an trí ở Algeria và qua đời tại đây năm 1943 vì ung thư dạ dày.
Trên ảnh là tượng thờ vua Hàm Nghi đặt trong đền ở thành Sơn Phòng.
Ngày nay, hệ thống bờ thành được giữ lại gần như nguyên vẹn, phía trên cây cối mọc lên bao phủ. Nhiều người dân địa phương đã xin chính quyền vào trồng lúa và hoa màu trong khuôn viên.
Hào trước kia là đường thủy quan trọng, nối liền các khu vực trong thành. Lúc xảy ra nguy biến, đây là đường để vua Hàm Nghi và nghĩa quân rút lui ra sông Tiêm rồi vào rừng núi ẩn náu.
Trải qua nhiều biến thiên của thời gian, đến nay cổng phía Đông còn lối ra. Nhà chức trách lát gạch đường đi, trồng cây hai bên để tạo cảnh quan.
Tương truyền, trong thời gian lập căn cứ địa ở xã Phú Gia, một hôm bị quân Pháp tấn công, vua Hàm Nghi chạy trốn vào đền Trần Lâm (thôn Phú Hòa) để ẩn náu. Đêm tối, một vị thần linh báo mộng nhà vua không nên ở lại nơi này quá lâu, bởi nguy hiểm sắp đến gần.
Sau khi được thần linh "mách nước", vua Hàm Nghi cùng các quan làm lễ tạ ơn tại miếu Trăm Năm, cảm ơn người dân trong làng rồi rút vào vùng núi Quảng Bình xây dựng củng cố lực lượng đánh giặc.
Người dân trong xã được nhà vua tặng cho 2 con voi bằng vàng nguyên khối (một con nặng 2,7 lượng, con còn lại nặng 1,7 lượng), 40 đạo sắc phong, 8 bộ áo mũ triều thần, cờ lộng, 2 thanh kiếm lưỡi sắt có cán sơn son thiếp vàng, một con nghê đồng, một tấm áo bào, 20 chiếc quạt...
Cứ hai năm một lần, dân làng bầu ra một người có uy tín, phẩm chất tốt, gia đình hòa thuận và đặt chức danh là Cố đạo chủ. Người này được đưa các bảo vật về nhà cất giữ, bảo quản và không được làm thất lạc. Hết "nhiệm kỳ", các hiện vật sẽ được chuyển giao cho người mới.
Hàng năm, vào ngày mùng 7 Tết, các cụ cao niên trong xã tập trung tổ chức kiểm tra bảo vật. Nếu như trùng thời điểm hết "nhiệm kỳ" hai năm của Cố đạo chủ, dân làng sẽ bầu người mới, sau đó sẽ đánh chiêng trống rước bảo vật qua ngôi đền Trần Lâm và thành Sơn Phòng để tưởng nhớ công lao và tinh thần yêu nước của vua Hàm Nghi.
Đức Hùng
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét