Cốm Tú Lệ - quà của núi rừng Tây Bắc

Cốm được làm từ giống lúa quý, có màu xanh đậm, hạt mềm và hậu vị đắng nhẹ mang đặc trưng của vùng Tú Lệ. 

Xã Tú Lệ, huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái nổi tiếng với giống lúa nếp tan đặc trưng. Vào khoảng cuối tháng 9, đầu tháng 10 lúa bắt đầu chín vàng trên những thửa ruộng bậc thang. Trong thôn bản, tiếng chày cối nhịp nhàng đang chuẩn bị cho ra lò những mẻ cốm Tú Lệ nức tiếng gần xa. 

Cây vạn tuế 800 năm tuổi ở đền Hùng

Cây vạn tuế cổ có 3 nhánh tượng trưng cho 3 miền Bắc Trung Nam nhưng chung một cội nguồn.
Đến khu di tích lịch sử đền Hùng (Phú Thọ), ngoài những nơi thờ tự, cột đá thề, giếng ngọc, hạt lúa thần... du khách còn được chiêm ngưỡng cây vạn tuế cao lớn trước cửa chùa Thiên Quang cạnh Đền Hạ.

Cây vạn tuế chia làm ba nhánh có tuổi thọ lên đến hơn 800 năm tuổi ở đền Hùng, Phú Thọ. 

Cây cao hơn 5 mét, chia làm ba nhánh. Đường kính của gốc khoảng 35 cm, đường kính ngọn chính khoảng 25 cm, hai nhánh có đường kính thân khoảng 20 cm. Thân cây nghiêng khoảng 30 độ. Do đó, năm 2009, khu di tích đã làm cột chống bằng thép để giữ cây không bị đổ.

Chùa Thiền Lâm - nơi có cả tượng Phật đứng và Phật nằm

Huế được mệnh danh là nôi của Phật giáo Việt Nam. Nơi đây có rất nhiều ngôi chùa mang vẻ đẹp độc đáo và cuốn hút, một trong những số đó phải kể đến chùa Thiền Lâm, ngôi chùa mang nét kiến trúc riêng biệt, khác hẳn với các cổ tự ở Huế.

Chùa Thiền Lâm - Nơi có cả tượng Phật đứng và tượng Phật nằm. Ảnh: TT. 

Chùa Thiền Lâm hay còn được gọi với cái tên là Chùa Phật đứng - Chùa Phật nằm, tọa lạc trên đồi Quảng Tế (thôn Thượng 2, xã Thủy Xuân, TP. Huế). Chùa thuộc hệ phái Nam Tông do Hòa Thượng Hộ Nhẫn lập ra vào năm 1960.

Đặc sắc luật tục của người H’rê ở làng Vi Ô Lăk

Ngày xưa, các dân tộc Tây Nguyên chủ yếu sống trong cộng đồng làng, làng là nơi sinh sống, bảo vệ mọi người khỏi những thiên tai, địch họa, ứng xử với các làng khác và giải quyết cả mâu thuẫn giữa các thành viên cộng đồng. Vì vậy, để “điều hành” việc làng, các làng đồng bào DTTS ở Tây Nguyên đều đề ra hệ thống luật tục (hay còn gọi lệ tục) của làng, mọi việc xảy ra trong làng do các già làng phán xử dựa trên các luật tục, không ai có quyền làm trái. Cũng như mọi làng đồng bào dân tộc tại chỗ ở Kon Tum, người H’rê ở làng Vi Ô Lăk, xã Pờ Ê (huyện Kon Plông) cũng đề ra luật tục của làng.

Luật tục của người H’rê ở làng Vi Ô Lăk được hình thành từ khát vọng của mỗi thành viên trong làng với mong muốn được sống ân nghĩa với các vị thần thiên nhiên và hài hòa với tất cả các thành viên trong cộng đồng. Luật tục của làng do người dân đặt ra và thực hiện, nhưng hội đồng già làng là những người đại diện cho dân làng đưa ra những phán quyết dựa trên luật lệ ấy để bảo vệ trật tự trong làng và sự phát triển của làng.

Người có công đầu đưa kỹ thuật xe nước về Quảng Ngãi

Đó là người phụ nữ mà ngày xưa dân làng gọi là “Mụ Diệm”. Bà là người có công đầu tiên đưa kỹ thuật xe nước từ phủ Hoài Nhơn về dựng trên sông Vệ ở làng Bồ Đề từ giữa thế kỷ XVIII.

Lần theo tích cũ


Lần theo những khảo cứu trước đó, chúng tôi tìm đến nhà thờ họ Nguyễn Văn ở làng Bồ Đề, tổng Lại Đức, huyện Mộ Hoa, phủ Tư Nghĩa, trấn Quảng Ngãi (nay là thôn 1, xã Đức Nhuận, huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi) - nơi đây còn lưu giữ nhiều tư liệu, hiện vật liên quan đến người phụ nữ có tên là “Mụ Diệm”.

Nhà thờ họ Nguyễn Văn tọa lạc trên khu đất thoáng đãng, diện tích khoảng 1.000m2 gồm cổng, lối vào, nhà thờ, nhà trù và sân vườn. Nhà thờ có kiến trúc nhà rường dạng ba gian không có chái. Tường hai bên xây bít lên đến bờ nóc bằng chất liệu gạch trát vữa. Cửa theo kiểu cửa song bài cùng các ô hộc trang trí hoa dây. Hai gian bên xây tường trổ cửa sổ dạng chữ hỉ. Mái nhà lợp ngói vẩy. 

Miếu bà Ngôn. 

Chuyện chiếc sừng trâu trong tục uống rượu cần của đồng bào vùng cao Nghệ An

Chiếc sừng trâu là điểm nhấn đặc biệt trong những cuộc rượu cần của người vùng cao. Nó vừa là thứ để đo lượng rượu và cũng để tính thời gian cho những cuộc thi về tửu lượng.
Bắt đầu cuộc vui bằng chiếc sừng trâu

Ở Nghệ An có 2 cộng đồng xem rượu cần là thứ không thể thiếu trong nhà, đó là cộng đồng người Thái và Khơ mú. Mỗi gia đình đều đặt một vài ché rượu trong nhà phòng khi có khách quý đến chơi, hoặc cần cho một số nghi lễ tâm linh.

Đi cùng với ché rượu là những ống hút gọi là “búa” hay “xe”, và đặc biệt không thể thiếu một chiếc sừng trâu. Chiếc sừng trâu thon nhỏ, gọn ghẽ luôn được nâng niu bởi một người lĩnh xướng cuộc rượu, thường là một chàng trai trẻ. Người Thái gọi chiếc sừng đựng rượu là “phoong”, còn người Khơ mú gọi là “huôi”. Chiếc sừng thường được đục một lỗ nhỏ ở đầu nhọn làm chỗ thoát nước, hệt như một cái phễu. 

Một cuộc vui quanh chum rượu cần của đồng bào người Thái Nghệ An. Ảnh: Hữu Vi 

Những góc ảnh sống động của đồng bào dân tộc thiểu số Tây Nghệ cách đây gần 100 năm

Những bức ảnh hiếm hoi được chụp vào khoảng 1920-1929 hé lộ một phần bức tranh cuộc sống đậm bản sắc văn hóa của bà con dân tộc thiểu số ở các huyện Kỳ Sơn, Quỳ Châu, Tương Dương của tỉnh Nghệ An. 

3 người đàn ông làm nghề săn bắn tại Mường Típ, Kỳ Sơn năm 1920. 

Bức tranh lao động bình dị trên cánh đồng cải củ mướt xanh

Cải củ là một trong số những rau màu mùa hè nổi tiếng của TX Hoàng Mai. Trên những cánh đồng chuyên canh mướt xanh ở Quỳnh Liên, người trồng rau hối hả thu hoạch cải củ sau thời gian chăm bón vất vả. 

Xã Quỳnh Liên, TX Hoàng Mai trồng khoảng 5 ha rau cải củ. Vào thời điểm thu hoạch, những đồng rau ngay hàng thẳng lối luôn nhộn nhịp người thu hái. 

Độc đáo món bánh tưởng nhớ nghĩa quân Lê Lợi của đồng bào dân tộc Thái

Hàng năm đến ngày 20 tháng 8 âm lịch, người dân xã Tiên Kỳ, huyện Tân Kỳ lại tưng bừng đón Tết Bươn Xao. Từ bao đời nay, Tết Bươn Xao đã là nét đẹp trong truyền thống văn hóa của bà con người Thái sống dưới chân Pù Pán. 

Theo bà con người Thái ở Tiên Kỳ, "Bươn Xao" có nghĩa là Tết vào ngày 20 tháng 8. Tết này, có nguồn gốc từ truyền thống uống nước nhớ nguồn, tín ngưỡng thờ mẫu và lịch sử đấu tranh giữ nước ở của địa phương. Trong ngày Tết Bươn Xao, có một món ăn không thể thiếu là món moọc . Dịp này, nhà nhà thi nhau gói moọc, nấu moọc để chuẩn bị Tết. 

Khám phá hang động Thằm Viên nơi biên giới miền Tây Nghệ An

Dù còn hoang sơ, nhưng không khí mát lạnh và vẻ đẹp từ hệ thống thạch nhũ trong lòng hang Thằm Viên (xã Tri Lễ, huyện Quế Phong) chắc chắn sẽ chinh phục bất kỳ du khách nào một lần đến đây. 

Thằm Viên là tên gọi của hang đá nằm trên núi Pu Hò, thuộc bản Xan, xã Tri Lễ, huyện Quế Phong. Cư dân bản địa lâu nay truyền tai nhau về vẻ kỳ vĩ, hoang sơ của hang động này, vì thế, vào một ngày cuối tháng 9/2019, chúng tôi đã có một chuyến khám phá đầy lý thú. Ảnh: Hữu Vi