Nghĩa địa Kut, thế giới vĩnh hằng của người Chăm

Dọc quốc lộ 1A ngang qua Ninh Thuận, Bình Thuận, ta sẽ thấy thấp thoáng những ngôi nhà mái ngói đỏ tươi, bốn bề đồng ruộng bao la... Đó là nghĩa địa Kut của người Chăm Ahier.

Người Chăm ở Ninh Thuận có hai tôn giáo chính là Chăm Ahier, Chăm Awal (Chăm Hồi giáo bản địa hóa) và một bộ phận nhỏ theo Hồi giáo chính thống (Chăm Islam). Mỗi tôn giáo người Chăm luôn có nét văn hóa đặc thù riêng, thể hiện rõ nét trong nghi lễ tang ma.

Người Chăm Awal khi qua đời được chôn cất ở một nơi được gọi là Ghur. Hàng năm vào tháng 9 Hồi lịch người dân đến làm lễ tảo mộ và bắt đầu lễ hội Ramawan. Trong khi đó, người Chăm Ahier khi qua đời sau khi chôn hơn một năm, hài cốt được lấy lên làm lễ hỏa táng, và giữ lại 9 mảnh xương trán để đem làm lễ nhập Kut. 

Nghĩa địa Kut của người Chăm. 

Những con phố độc đáo ở Sài Gòn

Bạn có thể tìm cho mình một món đồ cổ ưa thích trên đường Lê Công Kiều (quận 1), hoặc lạc vào thế giới sách cũ trên đường Trần Nhân Tôn (quận 5).

Tuy không có 36 phố phường với những mặt hàng kinh doanh đặc trưng như ở Hà Nội, nhưng ở Sài Gòn đâu đó vẫn có những con đường, góc phố mà mỗi khi nhắc đến, người ta nghĩ ngay đến những cửa hiệu san sát với mặt hàng kinh doanh giống nhau.

1. Phố đồ cổ 

Phố đồ cồ Lê Công Kiều thường thu hút đông du khách đến tham quan và mua sắm. Ảnh: Tiêu Phong. 

Chỉ ngắn chừng 200 m nhưng đường Lê Công Kiều (quận 1) lại chứa đựng trong lòng nó cả kho tàng lịch sử văn hóa của dân tộc được tái hiện qua những món đồ cổ. Đến đây, bạn như lạc vào một thế giới đồ cổ với đủ vật dụng lớn nhỏ bày san sát nhau, có cửa hiệu còn bày tràn ra cả vỉa hè. Những tờ tiền giấy Đông Dương, tiền xu thời Lý, Trần..., những chiếc liễn, bình gốm thời nhà Nguyễn, nhà Thanh... là những gì bạn có thể nhìn thấy.

Nơi một con gà gáy 3 nước cùng nghe

Việt Nam có hai nơi được coi là ngã ba biên giới, trong đó cực Tây Tổ quốc - A Pa Chải gắn liền với cột mốc số 0 là điểm đến mơ ước của nhiều bạn trẻ.

A Pa Chải là ngã ba biên giới Việt Nam, Lào và Trung Quốc, thuộc xã Sín Thầu, huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên. Đây là nơi được mệnh danh “một con gà gáy cả ba nước đều nghe”, nằm trên đỉnh Khoang La San, cách Hà Nội hơn 750 km.

Từ thành phố Điện Biên Phủ có nhiều cách để lên A Pa Chải. Cung đường được nhiều người lựa chọn nhất là đi qua Mường Chà - Mường Nhé - Chung Chải - Đồn biên phòng 405 Leng Su Sìn - Tả Kho Khừ - Đồn Biên Phòng 317 A Pa Chải. Tuyến này có tổng chiều dài gần 280 km và ôtô đi thẳng. 

Mất khoảng 2 tiếng làm thủ tục. Thời gian bắt đầu làm việc của Bộ chỉ huy biên phòng tại Điện Biên là 8h sáng. Ảnh: Ngọc Viễn Nguyễn. 

Những món ăn vặt ở Quảng Ngãi

Quảng Ngãi được biết đến với cái tên vùng đất núi Ấn sông Trà, và chính con sông ngọn núi ấy đã sản sinh ra nhiều sản vật, món ăn vặt dân dã, thơm ngon.

Thành phố Quảng Ngãi về chiều là thời điểm các quán hàng ăn vặt tập trung ở con đường ven sông gần cầu Trà Khúc 2. Các món ăn có đặc điểm là vị cay của gia vị, mặn của mắm ruốc... rất ngon miệng. Đặc biệt vào buổi chiều tối, khi sương xuống lành lạnh, vị cay của các món nướng thật hợp tình, hợp ý.

Những món nướng được ưa chuộng ở Quảng Ngãi là nem nướng, bắp nướng. Tuy không phải là đặc sản chỉ có ở thành phố này nhưng chúng trở nên đặc biệt khi ăn kèm với tương ớt cay, mắm nêm, càng đậm đà hơn trong thời tiết se se lạnh của xứ này. 

Món nem nướng, ăn kèm với tương ớt làm tại nhà cay nồng. 

Tam Cốc – một Hạ Long trên cạn

Nằm cách Hà Nội khoảng hơn 100 km về phía Nam, Tam Cốc là điểm du lịch thuộc danh thắng Tràng An được ví như Vịnh Hạ Long trên cạn.

Cùng với khu di tích lịch sử cố đô Hoa Lư và khu sinh thái Tràng An, Tam Cốc là một danh thắng thuộc Quần thể danh thắng Tràng An, tỉnh Ninh Bình.

Nếu Hoa Lư là nơi xây dựng đền thờ vua Đinh và vua Lê vào thế kỷ 10 và sau này được trùng tu lại vào thế kỷ 17 thì Tam Cốc lại là nơi quay về ở ẩn của vua Lê với phong cảnh non xanh biếc nước hữu tình.

Tam Cốc thuộc địa phận thôn Văn Lâm, xã Ninh Hải, huyện Hoa Lư. Tam Cốc có nghĩa là 3 hang, gồm: hang Cả, hang Hai và hang Ba. Cả ba hang đều được tạo thành bởi dòng sông Ngô Đồng đâm xuyên qua núi. 

Tam Cốc vẫn giữ được vẻ đẹp hết sức tự nhiên và cuốn hút đến lạ kỳ 

Bàn chân tiên trên núi

Núi Ba Thê

Núi Ba Thê là một ngọn núi trong cụm núi Ba Thê gồm năm ngọn, nằm ở thị trấn Óc Eo, huyện Thoại Sơn, cách Long Xuyên chừng 40 km. Ba Thê là ngọn cao nhất trong cụm núi, cao 221 m, nằm lẻ loi giữa cánh đồng tứ giác Long Xuyên. Với vị trí đặc biệt này, ngày xưa trên đỉnh núi có đặt sân bay dã chiến của quân đội Việt Nam Cộng Hòa.

Đường lên núi

Đường lên núi hẹp, khó đi bằng xe hơi, do đó phải đậu xe ở chân núi và thuê Honda ôm chạy lên. 40 ngàn một người, chở đến từng điểm tham quan trên núi và chờ đợi để chở về. Đường dài hơn 2 km, quanh co khúc khuỷu và chật hẹp, một bên là núi, một bên là vực sâu, nhiều chỗ cua cùi chỏ và dốc dựng đứng. Các bác tài xe ôm tranh thủ nên mỗi xe đèo 2 người và không có mũ bảo hiểm (đâu có công an!). Xe cùi cùi cỡ Wave Alpha thôi, nên mỗi lần lên dốc cao nó khóc rống thảm thiết như muốn bể ống pô.

Sâu chít - đặc sản Tây Bắc

Được xem là “đông trùng hạ thảo” của Tây Bắc và được nhiều dân đi phượt một thời mê mẩn giới thiệu cho nhau, đúng là đã thử một lần thì không thể nào quên được các món ngon đặc sản làm từ sâu chít đó...

Sâu chít ngâm rượu bán ở Mộc Châu (Sơn La) - Ảnh: Thủy OCG

Cách đây vài năm, khi phong trào đi “phượt” chưa bùng cháy như bây giờ, các nhóm đi bụi biết nhau hết cả, không quen mặt nhưng nhớ "nick", nhớ bài, nhớ từng chuyến đi được chia sẻ qua các diễn đàn du lịch nổi tiếng.

Thời đó, anh em hay ngồi tụ tập ở quán Bảo Lâm, trước ở cổng Voi Phục công viên Thủ Lệ, sau chuyển ra đường Kim Mã. Chủ quán tên Nam, yêu Tây Bắc nên các món ăn của quán toàn mang hương vị và đặc sản Tây Bắc. Một trong những đặc sản của quán mà nhiều dân đi thời đó rất mê, chính là sâu chit.

Nhớ miếng khô trâu

Không ít địa danh ở miền Tây Nam bộ có thành tố “trâu”: Ngan Trâu, Đường Trâu, Xẻo Trâu, Vàm Trâu, Bàu Trâu Nằm… cho thấy vùng đất này ngày trước có rất nhiều trâu.

Cách đây khoảng 300 năm vùng đất Nam bộ ngày nay là một vùng đầm lầy, nê địa, rừng hoang cỏ rậm, nhiều thú dữ: Tới đây xứ sở lạ lùng/ Chim kêu cũng sợ, cá vùng cũng kinh.

Trong một lần đi điền dã vào vùng Đường Trâu của huyện Ngã Năm, tỉnh Sóc Trăng, chúng tôi được một lão nông người Khmer kể rằng: xưa ở vùng này trâu nhiều vô kể. Theo dấu chân chúng đi, nước mưa xói mòn dần thành đường.

Điệu múa Chămpa ở tháp Bà Po Ina Nagar

Đến thành phố biển Nha Trang, viếng thăm Tháp Bà Po Ina Nagar bạn còn được chiêm ngưỡng điệu múa truyền thống Chăm đặc sắc.

Tháp Bà Po Ina Nagar là công trình kiến trúc tôn giáo do người Chăm xây dựng từ thế kỷ thứ 9 đến 13 để thờ cúng thần linh, trong đó có nữ thần Po Ina Nagar còn gọi là Thánh Mẫu Thiên Y Ana. Tháp tọa lạc trên đỉnh một ngọn đồi nhỏ cao khoảng 10-12 m so với mực nước biển, ở cửa sông Cái, cách trung tâm thành phố Nha Trang khoảng 2 km về phía bắc, nay thuộc phường Vĩnh Phước.

Từ dưới chân núi, theo những bậc đá đi lên bạn sẽ gặp một khu đất bằng phẳng khoảng hơn 200 m². Ở đây có 10 trụ đá hình bát giác cao trên 3 m xếp hành hai hàng dọc lối vào, cạnh đó là 10 trụ nhỏ và thấp hơn. Trước kia nơi đây được cho là một tòa nhà rộng lớn có mái ngói, nơi khách hành hương nghỉ giải lao và sắm sửa lễ vật trước khi lên dâng cúng ở các tháp. 

Vẻ đẹp độc đáo của kiến trúc tháp Bà. 

Lộc An hoa anh đào vẫy gọi

Một khi đã đến biển Lộc An, bạn sẽ không muốn cất bước ra về bởi vẻ đẹp biển và đa dạng sinh vật rừng nguyên sinh ngập mặn.

Lộc An là xã thuộc huyện Đất Đỏ, cách thành phố Vũng Tàu 50 km. Trải nghiệm trên tuyến đường từ quốc lộ 51B tới Lộc An qua thị trấn Long Hải là một cái thú không nên bỏ lỡ. Bạn sẽ có cơ hội ngắm vẻ đẹp quyến rũ của rừng cây anh đào, loại hoa tưởng chừng chỉ có ở xứ sở Phù Tang. 

Nếu vào đúng dịp Giáng sinh, hoa anh đào đua nhau tràn ra vệ đường, thi nhau khoe sắc với đủ màu trắng tinh, xen lẫn vàng, xanh, tím. Cảm giác lướt trên những cung đường ven biển tuyệt đẹp của Long Hải, một bên là biển, một bên là rừng hoa anh đào, vừa cảm nhận làn gió biển trong lành, mát rượi vừa nhìn ngắm hoa anh đào nở thật không có gì tuyệt vời hơn. 

Cung đường hoa anh đào chào đón du khách đến biển Lộc An. Ảnh: tinmoitruong