.jpg)
Cầu Sông Hàn quay mỗi đêm là một nét văn hóa, một dấu ấn đặc trưng của thành phố. Ảnh: NGUYỄN TRÌNH
Công trình không chỉ giải quyết bài toán giao thông chiến lược, nối liền trục đường Lê Duẩn (bờ Tây) và Phạm Văn Đồng (bờ Đông), mà còn góp phần mở rộng không gian đô thị, làm thành phố “sáng hẳn lên”.
Hai lần lỡ nhịp của ý tưởng lịch sử
Trước khi cầu Sông Hàn hiện tại được xây dựng, ý tưởng về một cây cầu ở vị trí chiến lược này đã hai lần bị “lỡ nhịp” trong lịch sử.
Lần thứ nhất, vào năm 1965, trước tình trạng hư hỏng của cầu Trịnh Minh Thế (tiền thân), Nha Thương cảng Đà Nẵng đã có Phiếu trình số 304-TC/HC đề xuất dời vị trí cầu mới xuống hạ lưu, ngay tại đại lộ Thống Nhất (nay là đường Lê Duẩn).
Lý do là lòng sông tại đây hẹp hơn (chỉ 500 m) và thuận tiện cho tuyến đường xe lửa. Tuy nhiên, đề xuất này không được nhất trí và thực hiện.
Lần thứ hai, ngày 20/8/1985, Tỉnh ủy và UBND tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng đã thống nhất Đề án Quy hoạch cải tạo và xây dựng thành phố Đà Nẵng.
Trong đó, Viện Khoa học kỹ thuật, Bộ Giao thông vận tải đã trình bày đề án “Xây dựng cầu qua sông Hàn” nhằm giải quyết tình trạng mạng lưới giao thông bất hợp lý, chật hẹp, và đáp ứng nhu cầu giao thông ngày càng tăng giữa khu nội thành với khu quận 3 (cũ).
Dự án được nghiên cứu công phu, đưa ra 6 phương án. Dự án được đưa vào kế hoạch 1986 - 1990 với phương châm “Trung ương và địa phương cùng làm”, nhưng cuối cùng cũng không được thực hiện.
Quá trình hiện thực hóa
Khi Đà Nẵng trở thành thành phố trực thuộc Trung ương năm 1997, việc xây dựng cầu Sông Hàn được ưu tiên hàng đầu, với mục tiêu không chỉ giảm tai nạn giao thông mà còn là động lực phát triển kinh tế - xã hội quan trọng.
Cây cầu được kỳ vọng sẽ thúc đẩy tốc độ xây dựng khu đô thị mới Bạch Đằng Đông, thu hút đầu tư nước ngoài, du khách đến Sơn Trà, Mỹ Khê, giải quyết dứt điểm tình trạng qua lại sông Hàn bằng phà, nhất là mùa mưa bão.
Ngày 25/12/1997, Bộ Giao thông vận tải thống nhất chọn thiết kế cầu Sông Hàn với nhịp thông thuyền theo phương án quay dọc 90°.
Đây là giải pháp đảm bảo cả việc thông thuyền và kiến trúc đẹp, nhưng đặt ra thách thức về công nghệ, vì Việt Nam chưa có quy trình thiết kế, chế tạo thiết bị quay này.
Theo đó, cầu Sông Hàn là cầu vĩnh cửu, tổng chiều dài 444,2m; nhịp quay 122,7m, vận hành bởi thiết bị quay, hệ chịu tải bằng dây văng. Tổng giá trị dự toán (sau điều chỉnh) hơn 105 tỷ đồng.
Công trình được xác định đầu tư theo hình thức đặc biệt, thể hiện tinh thần “Nhà nước và nhân dân cùng làm”.
Ban đầu, toàn bộ cầu được dự kiến chế tạo tại Việt Nam. Tuy nhiên, do các đơn vị cơ khí trong nước từ chối thực hiện phần nhịp quay phức tạp, thành phố đã phải thay đổi, hợp tác với đối tác nước ngoài.
Sau quá trình khảo sát, Tập đoàn SFECO - Thượng Hải (Trung Quốc) được chọn sản xuất lắp đặt thiết bị quay và toàn bộ nhịp quay. Sự linh hoạt này thể hiện khả năng giải quyết vấn đề của các nhà quản lý để đảm bảo chất lượng và tiến độ.
Ngày 2/9/1998, cầu Sông Hàn được khởi công. Sau 18 tháng thi công thần tốc, cầu được khánh thành vào ngày 29/3/2000, chính thức trở thành cây cầu quay đầu tiên tại Việt Nam. Đây là công trình lớn đầu tiên kỷ niệm 25 năm giải phóng thành phố.
Biểu tượng của sự đồng thuận
Cầu Sông Hàn không chỉ là công trình giao thông mà đã trở thành biểu tượng của Đà Nẵng, được đưa vào logo thành phố, nhờ vào những giá trị vô hình và phương thức xây dựng độc đáo.
Dự án được triển khai với khẩu hiệu “Vì một Đà Nẵng phồn vinh trong tương lai hãy cùng nhau đóng góp xây dựng cầu qua Sông Hàn!”.
Cuộc vận động đóng góp được tổ chức bài bản, công khai và minh bạch, huy động sự tham gia của mọi tầng lớp nhân dân. Cán bộ, công nhân viên chức đóng góp tối thiểu 5 ngày lương trong 3 năm (1998 - 2000).
Cá nhân, đơn vị đóng góp lớn được khắc tên vào bảng đồng đúc đặt trên cầu.
Sự đồng lòng và đóng góp tự nguyện 25 tỷ đồng từ nhân dân không chỉ giảm gánh nặng ngân sách mà còn tạo ra mối liên kết sâu sắc, làm nên giá trị cốt lõi và sự khác biệt bền vững của công trình.
Việc dám khởi công một dự án quy mô lớn, phức tạp về kỹ thuật (cầu quay) và huy động kinh phí lớn từ nhân dân thể hiện tư duy lãnh đạo đột phá và quyết đoán.
Cây cầu đã góp phần thúc đẩy kinh tế và đô thị hóa, thành công trong việc “phố hóa, đô thị hóa” hữu ngạn sông Hàn, thúc đẩy kinh tế (thu hút du khách, phát triển khu đô thị mới), an toàn giao thông và ý nghĩa văn hóa.
Biến con sông Hàn từ trở ngại thành điểm nhấn. Hình ảnh cây cầu quay mỗi đêm không chỉ thu hút du khách mà còn là nét văn hóa, dấu ấn đặc trưng của thành phố.
Sự ra đời của cầu Sông Hàn đã tạo tiền đề cho những công trình mang tính biểu tượng khác, định hình hình ảnh một thành phố trẻ trung, năng động và đầy khát vọng.
Cầu Sông Hàn đã thành công trong việc kết nối hai bờ, thúc đẩy phát triển đô thị phía Đông và là minh chứng rõ nét cho tinh thần “Nhà nước và nhân dân cùng làm”.
Hơn cả một công trình hạ tầng, nó là biểu tượng cho tinh thần đổi mới và khát vọng vươn lên của Đà Nẵng, được xây dựng bằng sự đồng thuận, quyết tâm cao độ và niềm tự hào của mỗi người dân.
VÕ HÀ
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét