Ngõ Hàng Bột. Ảnh: Hải An
Về mặt hành chính, ngõ Hàng Bột bắt đầu từ số nhà 36 phố Tôn Đức Thắng (trước tháng 7 năm 1988 có tên là phố Hàng Bột) thông sang phố Phan Phu Tiên, tới mặt sau của sân vận động Hàng Đẫy, thuộc phường Ô Chợ Dừa, có chiều dài khoảng 200 m.
Hàng Bột, cũng nằm trong hệ thống Phố Hàng - Ngõ Hàng của khu Hà Nội 36 phố phường. Bột được xay từ gạo và ngũ cốc để ăn hoặc làm miến, mì, bún, phở... chính là sản phẩm đặc trưng của người dân sinh sống ở hai làng Thục Miến (chuyên làm bột chín) và Hương Miến (chuyên làm các loại bột thơm), đều thuộc khu vực này.
Cũng dễ hiểu tại sao ngõ Hàng Bột lại nằm cạnh ngõ Hàng Cháo để hoàn thiện câu tục ngữ “Không bột đố gột nên hồ”, bởi hồ ở đây cũng chính cháo nhưng với tác dụng để dính, để dán thay vì để ăn. Khi còn phố Hàng Bột, rất nhiều cửa hàng lương thực, thực phẩm chọn đây là chốn tọa lạc.
Vả lại, ngay trong con ngõ Hàng Bột và cuối ngõ Hàng Bột là hai hàng mì nổi tiếng với các vận động viên và người lao động. Đó là Hàng mì Chinh giữa ngõ (nay chuyển ra số 7 ngõ Hàng Cháo) và hàng mì ở cuối ngõ. Đặc điểm chung của hai quán là đều bán mì bò, tim, cật suốt hàng chục năm qua.
Mì tôm 2 tôm truyền thống chính hiệu bao giấy được nấu cùng thịt bò, tim lợn, cật lợn cùng rau cải xanh tạo thành một món ăn sáng no đủ calorie cho các vận động viên vừa tan cữ tập luyện buổi sáng ở sân Hàng Đẫy hoặc học sinh, sinh viên, công chức, người lao động vào buổi sáng.
Bát mì chua, cay, ngồn ngộn chất đạm của 2 quán mì này đã tô điểm thêm cho tính chất “bột” của phố Hàng Bột xưa kia rồi ngõ Hàng Bột bây giờ. Quả nhiên, dưới một tên tuổi lừng danh, không thể có kẻ tầm thường.
Nhưng ngõ Hàng Bột đâu chỉ tự hào về các loại bột hay bát mì tim cật. Con ngõ này nằm cạnh ngõ Thông Phong, nơi xuất bản Báo Lao Động số đầu tiên vào ngày 14.8.1929.
Chính vì thế, những địa danh như Thông Phong, Hàng Bột, Hàng Nón, Hàng Bồ đã trở thành địa chỉ "đỏ" của Báo Lao Động, tờ báo của giai cấp công nhân và người lao động Việt Nam, đang tiến tới kỷ niệm 100 năm của mình.
Không chỉ liên quan mật thiết đến sự kiện khai sinh của một tờ báo chính thống lớn trong làng Báo chí Cách mạng Việt Nam, như đã nói ở đầu bài viết, ngõ Hàng Bột chính là gạch nối của rất nhiều địa chỉ văn hóa, lịch sử, tâm linh quan trọng của Hà Nội.
Đầu tiên là khu Văn Miếu - Quốc Tử Giám, trường đại học đầu tiên của nước ta, được lập dưới thời Lý Thánh Tông, năm Canh Tuất (1070). Ban đầu, đây là nơi dạy học cho các hoàng tử, con em trong hoàng tộc và của quan lại. Đến thời Trần, Văn Miếu mở rộng thành trường đại học cho người tài trong thiên hạ.
Đứng từ đầu ngõ Hàng Bột nhìn sang bên đường là thấy ngay bức tường gạch nghiêm cẩn của Văn Miếu cùng những mái đầu đao của khu Thái Học ẩn hiện trong tàng cây um tùm, bốn mùa xanh mát. Văn Miếu chính là biểu tượng của nền văn hiến Việt Nam, với Khuê Văn các đã được biểu tượng hóa cho Thủ đô Hà Nội.
Quanh Văn Miếu chắc chắn là rừng danh nho. Tên tuổi của những học sĩ tài giỏi nhất Thăng Long - Hà Nội đều xuất hiện quanh đây Đoàn Thị Điểm, Đặng Trần Côn, Phan Phu Tiên... Những tên tuổi này đã làm rạng rỡ vùng đất sở học và tài văn chương.
Nữ sĩ Đoàn Thị Điểm - tác giả của kiệt tác Chinh phụ ngâm - có liên hệ mật thiết với Bích Câu đạo quán, một thắng địa tâm linh ở gần ngõ Hàng Bột. Theo sử sách ghi lại, Bích Câu Đạo Quán được xây dựng vào thời Lê Thánh Tông (thế kỷ 15) - là nơi để các đạo sĩ đến luyện phép trường sinh và thờ thần tiên.
Truyện “Bích Câu kỳ ngộ ký” của Đoàn Thị Điểm có ghi, vào đời vua Lê Thánh Tông (1442 - 1479) có chàng trai nhà nghèo tên là Trần Tú Uyên, chỉ dựng được một căn lều tạm bên ngòi nước ở phường Bích Câu làm nơi ăn học. Một hôm đi xem hội ở chùa Ngọc Hồ, chàng gặp tiên nữ Giáng Kiều, rồi nên duyên chồng vợ và sau này thành tiên.
Bích Câu đạo quán là một di sản văn hóa vô giá. Đây là công trình góp phần gìn giữ những giá trị tín ngưỡng và nghệ thuật đặc sắc của dân tộc. Ngoài ra, đạo quán còn phản ánh rõ nét những ảnh hưởng của Đạo giáo trong đời sống người Việt xưa.
Một địa điểm khác cũng rất nổi tiếng được kết nối với ngõ Hàng Bột là sân vận động Hàng Đẫy, thánh đường của bóng đá Thủ đô, với vô số truyền thuyết phố phường đã được xuất phát từ đây, thể hiện tinh thần hâm mộ bóng đá vô cùng mãnh liệt của người Hà Nội.
Không phải ngẫu nhiên mà sân vận động Hàng Đẫy được xây dựng ở đây. Có một đúc kết khá thú vị rằng, rất nhiều hảo thủ túc cầu của Hà Nội có gốc gác là con trai hay con rể ở phố Hàng Bột.
Theo cuốn “Phố Hàng Bột, chuyện tầm phào mà nhớ” xuất bản năm 2024 của cựu danh thủ Hồ Công Thiết (1952-2023) của Đội Công An Hà Nội, cầu thủ nổi tiếng và thành danh đầu tiên của phố Hàng Bột là Phan Đức Âu, từng thi đấu cho Đội Hoàng Diệu, sau về Công An Hà Nội. Còn cầu thủ hạng B xuất thân ở phố Hàng Bột thì “nhiều không kể xiết”.
Những chuyện đó chỉ có những người cố cựu của ngõ và phố Hàng Bột mới biết rõ và kể lại như một niềm tự hào. Tuy nhiên, với các thế hệ cổ động viên bóng đá trong vài chục năm trở lại đây, ngõ Hàng Bột luôn là địa chỉ "đỏ", bởi nó dẫn tới các cửa 10 - 13 của khán đài B vốn rất khét tiếng dành cho CĐV của các đội khách.
Thế nên, một con ngõ Hàng Bột loanh quanh mà sao có nhiều thứ để yêu, để nhớ!
AN LÊ
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét