Phố Hàng Ngang là một tuyến phố nằm ở trục trung tâm
phố cổ Hà Nội. Đây nguyên là đất phường Diên Hưng, tổng Hữu Túc (sau đổi
là tổng Đông Thọ), huyện Thọ Xương cũ.
Từ đời Lê, người Trung Quốc được phép cư trú ở Thăng Long. Họ ở tập
trung tại một số phố theo quê quán. Phố Hàng Ngang phần lớn là Hoa kiều
gốc Quảng Đông, mà tỉnh này lại có tên cổ là Việt, cho nên các sách địa
chí cũ gọi phố này là phố Việt Đông
Đến thời thuộc địa, người Pháp gọi phố là “rue des Cantonnais” tức là
“phố Người Quảng Đông”, năm 1945 lấy lại tên tiếng Việt là phố Hàng
Ngang - một tên gọi được lưu truyền trong dân gian từ lâu đời. Các lần
đổi tên sau vẫn giữ nguyên tên này
Cho đến nay, có nhiều ý kiến khác nhau về xuất xứ tên gọi phố Hàng Ngang.
Một thuyết lý giải rằng thời xưa, ở hai đầu phố có dựng hai cái cổng
chắn ngang đường, tối đến là đóng lại, có phu canh gác, do đó mà thành
tên
Một bức vẽ từ thời Pháp còn lưu lại hình ảnh bức tường và cánh cổng
ngang phố này, với chú thích là "Porte de la rue des Cantonnais” (Cổng
phố của người Quảng Đông
Cách giải thích này nghe có vẻ hợp lý, nhưng cũng có ý kiến phản bác, vì
cách ghép yếu tố "Ngang" của cái cổng với yếu tố "Hàng" của các loại
hàng hóa để trở thành tên phố Hàng Ngang là khá khiên cưỡng và không phù
hợp với thói quen đặt tên phố của người Hà Nội xưa
Nói về hàng hóa thì vào đầu thế kỷ 20 phố Hàng Ngang tập trung các hiệu
tơ lụa lớn, trong đó có nhiều hiệu của người Hoa dòng họ Phan, như hiệu
Phan Đức Thành (số 2), Phan Thái Thành (số 4), Phan Hưng Thành (số 26),
Phan Vạn Thành (số 40), Phan Dụ Thành (số 56), Phan Hòa Thành (số 60)…
Người Việt buôn tơ lụa lớn thì có Trịnh Phúc Lợi (số 7), Lợi Quyền (số
27). Sau người con cụ Trịnh Phúc Lợi là nhà tư sản yêu nước Trịnh Văn Bô
chuyển sang số nhà 48 cùng phố.
Nhà số 48 Hàng Ngang cũng là một di tích lịch sử quan trọng của Việt
Nam. Đây là nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh viết Tuyên ngôn Độc lập, bản Tuyên
ngôn khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa ngày 02/9/1945
Ngày nay, phố Hàng Ngang là một trong những phố sầm uất nhất khu phố cổ
Hà Nội. Phố bán chủ yếu các mặt hàng quần áo, hàng tiêu dùng, từ bình
dân cho đến cao cấp
Một điều làm nên nét đặc trưng của phố Hàng Ngang là sự hiện diện của
các hiệu vẽ truyền thần, một nghề truyền thống đã được truyền lại qua
nhiều thế hệ ở Hà Nội.
Một số hình ảnh khác về phố Hàng Ngang.
Quốc Lê
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét