Sa Huỳnh, thân thuộc mà bí ẩn

"Hỡi mình biển đẹp vô ngần/ Sáng xanh như đến dừng chân Sa Huỳnh" (Xuân Diệu). Sa Huỳnh (Sa Huỳnh môn) vốn là tên gọi một cửa biển. Địa danh này dần về sau còn dùng để chỉ một vùng đất, một khu vực địa lý nằm ở cực Nam tỉnh Quảng Ngãi, nay thuộc địa phận các xã Phổ Thạnh, Phổ Khánh và Phổ Châu, huyện Đức Phổ.

Một góc Sa Huỳnh. ẢNH: TL 

Từ phía tây, một nhánh núi của hệ Trường Sơn quay đầu về phía đông, nhoài ra cửa Sa Huỳnh. Trên bộ, núi ngang tàng khép hẳn dải đồng bằng Nam – Ngãi. Dưới biển, núi thất thế, chìm nghỉm, để lại những ghềnh đá, hòn nổi lô nhô như ghềnh Châu Me, hòn Khỉ, hòn Đụn, hòn Dù...

Bình Châu, vùng di tích vẫy gọi

Xã biển Bình Châu (Bình Sơn) có những di tích lịch sử, văn hóa, danh lam thắng cảnh tuyệt đẹp. Nơi đây luôn vẫy gọi du khách thập phương. 

Đến vùng biển này, điểm đầu tiên bạn nên đặt chân đến là Di tích lịch sử địa đạo Đám Toái. Từ ngã tư gần trụ sở UBND xã Bình Châu, theo con đường nhựa xuôi về hướng đông, đi qua những mái nhà nằm bên mép biển là đến khu vực địa đạo. 

Vùng biển Vũng Tàu – nơi được mệnh danh là “nghĩa địa tàu cổ”. 

Thành tựu sau một thế kỷ của ngành khảo cổ học Việt Nam

Với 300 báu vật được coi là những phát hiện quan trọng nhất trong hơn một thế kỷ của ngành khảo cổ học Việt Nam, không gian trưng bày chuyên đề "Báu vật Khảo cổ học Việt Nam" tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia (Hà Nội) đã thu hút sự quan tâm đặc biệt của khán giả trong và ngoài nước. 

Những hiện vật tiêu biểu từ thời Tiền sử đến thời Lê Trung Hưng (thế kỷ 17 – 18) được lựa chọn giới thiệu tới công chúng với ba nội dung chính: Báu vật Khảo cổ học thời Tiền sử; Báu vật Khảo cổ học Thời đại Kim khí và Báu vật Khảo cổ học thời kỳ lịch sử.

Các hiện vật trưng bày được sắp xếp theo các chủ đề từ thời tiền sử đến thời kỳ phong kiến tại Việt Nam. Báu vật khảo cổ học thời tiền sử Việt Nam tập trung giới thiệu những hiện vật điển hình của một số di tích khảo cổ học tiền sử tiêu biểu thuộc các loại hình, như công cụ lao động, đồ trang sức bằng đá, đồ gốm… được tìm thấy tại các di chỉ thuộc nhiều vùng ở Việt Nam.

Bánh ướt quê nhà

Ở thành phố sầm uất có rất nhiều món lót dạ vào mỗi buổi sớm mai, nhưng tôi vẫn nhớ hoài món bánh tráng ướt nơi quê nhà.

Buổi sớm mai ở phố, tôi cùng với nhỏ bạn thường ăn bánh tráng ướt. Bánh ướt ở phố khác nhiều với bánh ướt vùng quê. Cũng từ bột gạo tráng ra, nhưng nếu bánh ướt ở phố có thêm tí nhân thịt bằm với mộc nhĩ, rau giá luộc, nước mắm pha ngọt để thưởng thức, thì bánh tráng ướt ở quê chỉ có bột gạo nguyên chất chấm với nước mắm nêm, tuy dân dã, nhưng hương vị khó quên.

Tráng bánh ướt.Ảnh: Internet 

Ẩm thực thời chiến - Kỳ 3: Món chuột rán thơm lừng

Khi đi chiến trường qua đồng Tháp Mười, tôi đã nhiều lần được ăn thịt chuột. Chuột ở Đồng Tháp mập mạp, tinh khiết, nướng trui ăn còn ngon hơn thịt gà. Những ngẫm lại, vẫn không bằng thịt chuột rừng ăn ở rừng. 

Có những lúc ở rừng cũng thật đáng nhớ. Tôi nhớ, nhiều đêm ở rừng ven sông Vàm Cỏ, tôi với Tư Xuân ngồi uống trà chuyện bao đồng, khoảng 10 giờ đêm, thì nghe tiếng Hai Hoàng kêu thất thanh : "Thảo ơi! Tư Xuân ơi! Chuột!". Người ngoài nghe tiếng kêu ấy sẽ không hiểu gì cả. Nhưng tôi với Tư Xuân thì hiểu ngay. Hai Hoàng vừa đánh chết được mấy con chuột ăn gạo trong kho gạo cơ quan.

Không phải Hai Hoàng quá tích cực bảo vệ kho gạo, mà đơn giản hơn, anh rình bẫy chuột, đánh chuột ăn gạo để mấy anh em chúng tôi ăn… chuột. Mang mấy con chuột chiến lợi phẩm về nhà, Hai Hoàng nổi lửa. Tôi với Tư Xuân phụ vào. Chẳng mấy chốc, đám chuột được làm sạch sẽ và cho vào chảo mỡ. Rán. Thơm nức nở luôn.

Ẩm thực thời chiến - Kỳ 2: Lục bình chấm kho quẹt

Tôi không thể quên thời gian tôi sống ở chiến trường Nam lộ Bốn Cai Lậy-Mỹ Tho. Đó là thời gian tôi được ăn nhiều món “ẩm thực thời chiến” rất thú vị. Kể như món lục bình chấm kho quẹt.

Bây giờ, nếu món này được chế biến đúng điệu, giữ nguyên hương vị tự nhiên của nó, thì sẽ là món “hot” trên bàn ăn ở nhiều nhà hàng sang trọng. Một món ăn không thể bình dân hơn. Và nó đơn giản tới mức không thể đơn giản hơn. Vậy mà rất ngon.

Khi viết bài này, tôi đã gọi điện thoại tham khảo một bậc “mét”( maitre) của ẩm thực thời chiến là nữ nhà thơ Lê Giang. Chị Lê Giang sinh năm 1930, tới nay đã tròn 89 tuổi, nhưng giọng nói vẫn còn mạnh mẽ và đầy tình cảm.

Ẩm thực thời chiến- Kỳ 1: Ăn nấm mối trong rừng

Chắc chắn rằng, bữa cơm người lính thời chiến tranh rất khác so với khẩu phần ăn đầy đủ dinh dưỡng của các chiến sĩ ngày nay. Và, thế hệ trẻ - những người “sinh sau, đẻ muộn”, chưa từng chứng kiến đất nước trong những ngày lầm than, khói lửa cũng không thể nào hình dung được hết được sự vất vả, gian lao của những người đi trước. 

Kỳ 1: Ăn nấm mối trong rừng

Bây giờ, nấm mối là một đặc sản. Nhớ có lần tôi xuống Bến Tre thăm lão nhà văn Trang Thế Hy, ông đã cất công dẫn tôi và nhà thơ Chim Trắng đi lòng vòng, cốt để tìm mua cho được nấm mối khô thứ thiệt. Chỉ có Trang tiên sinh mới chỉ ra đúng loại nấm mối tự nhiên được phơi khô này. Dĩ nhiên, nấm mối khô thì không thể ngon bằng nấm mối tươi, nhưng nó vẫn ngon, và nó quý. Vì hiếm.

Hoa ngô đồng nở rộ trong Hoàng cung Huế

Hoa ngô đồng, một trong những loài hoa được khắc trên Cửu Đỉnh, đang khoe sắc và tạo thêm nét cuốn hút cho Hoàng cung Huế. 

Giữa tháng 5, loài hoa ngô đồng nở rộ khoe sắc tím giữa Hoàng cung Huế. Theo sách Đại nam Nhất thống chí, vua Minh Mạng đã cho người sang Quảng Đông (Trung Quốc) đem giống về trồng ở hai bên góc điện Cần Chánh. Sau đó, nhà vua sai lính đem lá lên các núi để tìm rồi đem trồng ở các góc điện.

Thác Bản Giốc chìm sâu trong biển nước lũ

Toàn bộ cụm thác Bản Giốc, Cao Bằng bị bao phủ bởi biển nước đục ngàu, khung cảnh hoang tàn khiến nhiều người không khỏi sửng sốt. 

Sau trận mưa lớn đầu mùa, một số điểm ở Cao Bằng bị ngập nặng. Thác Bản Giốc là một trong những nơi chịu ảnh hưởng nặng nhất. 

Bán đảo Sơn Trà mùa 'thay áo'

Những cây cổ thụ trổ lộc non xanh, đỏ hay những cây lim xẹt nở rộ hoa vàng, đã biến những góc rừng Sơn Trà, Đà Nẵng như bức tranh.

Sơn Trà - bán đảo độc nhất vô nhị Việt Nam đang vào mùa "thay áo", với hàng nghìn loài cây trổ lộc non đủ màu xanh, vàng, đỏ cả một góc rừng.