1 thg 11, 2017

Phố cổ Đồng Văn - mê đắm miền biên viễn

Lên Cao nguyên đá Đồng Văn, ngoài thả hồn theo những sườn đồi bát bát nương ngô của người Mông, ngắm hàng trăm vách núi tai bèo giữa đất trời Lũng Cú; đứng trên đỉnh núi Ma Lé nhìn xuống dòng Nho quế đến rợn người, không thể không đắm mình đi giữa phố cổ Đồng Văn. Bởi đây không chỉ là điểm du lịch độc đáo nơi miền biên viễn, mà còn là cái nôi văn hóa đặc biệt cổ xưa nhất của người Mông ở địa đầu Tổ quốc.

1. Thị trấn Đồng văn nằm trên cao nguyên đá ở độ cao trung bình từ 1.000- 1.600m so với mặt nước biển, cách TP.Hà Giang 160km. Ở đây có một khu phố và chợ cổ có lối kiến trúc độc đáo hàng trăm năm tuổi mà vẻ đẹp cổ kính, thâm trầm của nó luôn tạo nên sự khác biệt. Những mái nhà trầm mặc ép dưới ngọn núi trập trùng, rảo bước trên con phố lặng lẽ uốn lượn quanh đường bình độ trên triền dốc cao dưới cái nắng chiều vàng ấm áp, chúng tôi như trút hết mệt mỏi sau khi vượt những cung đường hiểm trở từ Mèo Vạc đến thị trấn đặc biệt này

Một góc phố cổ Đồng Văn

Theo người dân ở đây kể lại, năm 1880 của thế kỷ XIX, nơi phố cổ Đồng Văn bây giờ ngày ấy là đồi núi trập trùng, quanh năm mây mù bao phủ. Giữa hàng trăm đỉnh núi nhọn hoắt, có một thung lũng nhỏ và một bãi đất thoai thoải theo sườn núi. Thấy được sự kỳ vĩ của núi đồi, người Pháp đã xẻ núi làm đường, xây những ngôi nhà bằng đá lấy từ núi đá tai bèo ép sát chân núi. Khi mới hình thành, đầu thế kỷ 20, khu phố cổ này chỉ gồm vài gia đình người Mông, Tày, Hoa sinh sống. Nghề nghiệp của họ chủ yếu sinh sống bằng săn bắt, trồng ngô

Trước đây phố cổ Đồng Văn thuộc địa danh xóm Tổng Đông Quan, xã Châu Nguyên Bình, huyện Phủ Tường Vân, tỉnh Tuyên Quang; nay thuộc thị trấn Đồng Văn huyện Đồng Văn tỉnh Hà Giang. Mặc dù trải qua bao thăng trầm của lịch sử, nhưng phố cổ Đồng Văn gần như còn nguyên vẹn về kiến trúc hạ tầng. Chỉ một số tuyến phố được làm mới để tiện giao thông đi lại và khách tham quan du lịch

Phố cổ Đồng văn mang đậm nét đặc trưng với tường nhà rất dày bằng đá, hàng cột lớn, nhà xây một hoặc hai tầng mái lợp ngói trên những kết cấu vì kèo bằng gỗ chắc chắn. Kiến trúc ở đây phổ biến là nhà hai tầng trình tường, lợp ngói âm dương. Riêng khu vực chợ Đồng Văn, còn có nhiều nhà cổ kiểu ống để tận dụng mặt tiền như phố cổ Hà Nội.

Từ năm 2006, huyện Đồng Văn đã tổ chức “Đêm phố cổ” vào các ngày 14, 15, 16 âm lịch hàng tháng. Trong “Đêm phố cổ” các hộ dân trong khu phố cổ đồng loạt treo đèn lồng đỏ; đồng thời tổ chức một số hoạt động mang đậm bản sắc khác như trưng bày thổ cẩm các dân tộc, trình diễn và bày bán các món ăn truyền thống của các dân tộc với kỳ vọng thu hút khách du lịch giống như cách người Hội An đã làm.

2. Nói đến phố cổ Đồng Văn không thể nói đến chợ cổ Đồng Văn. Bởi đây chính là nơi lưu giữ dấu tích văn hóa cổ xưa nhất của người Mông và hầu như còn nguyên vẹn cho đến bây giờ. Khu chợ cổ Đồng Văn không rộng, chỉ gồm 3 dãy nhà xây một tầng thấp được xếp hình chữ U. Trước đây, người dân phố cổ (chỉ khoảng 40 hộ) đều buôn bán ở đây. Chợ phiên Đồng văn họp vào các chủ nhật hàng tuần. Vì vậy mà cứ các tối thứ 7 trước phiên chợ, từng đôi trai gái người Mông, Dao, Giấy... lại đưa nhau về đây dạo chơi, thổi khèn uống rượu và hát múa; vào mùa đông khí hậu khắc nghiệt, từng nhóm thanh niên đốt lửa và quây quần bến đống lửa.

Ấn tượng phố núi

Chợ Đồng Văn không chỉ là nơi giao thương của đồng bào các dân tộc trong vùng, mà còn là nơi giao lưu văn hóa của đồng bào dân tộc giữa các vùng miền Tây Bắc. Mỗi lần tới phiên chợ, hàng trăm nam thanh nữ tú người Mông, Xuồng, Giấy xúng xính trong các bộ trang phục truyền thống xuống chợ chơi, kết bạn, mua sắm và trao đổi hàng hóa. Và đây cũng chính là nơi lưu giữ nét văn hóa cổ xưa nhất của người bản xứ nhìn ở lăng kính phát triển kinh tế. Bởi hầu như các dấu tích buôn bán của người Mông cổ từ thế kỷ XIX vẫn còn nguyên vẹn cho đến ngày nay.

3. Đi giữa lòng phố cổ, hòa mình vào dòng người trong chợ cổ Đồng Văn bao ưu phiền tan biến hết, đọng lại trong tâm hồn là sự cuốn hút dân giã từ con phố mái nhà đến lạ kỳ. Nhưng nếu không ngồi trong ngôi nhà cổ nhâm nhi ly cà phê giữa núi rừng thì mất một phần đi sự lãng mạn thăng hoa.

Phố cổ và chợ Đồng Văn vẫn giữ được những giá trị văn hóa truyền thống

Hàng ngàn du khách tới đây đã thốt lên rằng, cà phê Phố cổ ở thị trấn Đồng Văn đã níu chân tất cả những ai trót bước vào đây. Điều đó cũng dễ hiểu, bởi quán cà phê ở miền biên viễn này không chỉ là điểm hẹn để du khách giao lưu văn hóa, mà còn như một sự mời gọi những bước chân du khách hãy đến chợ cổ Đồng Văn và níu giữ chân họ chưa rời Đồng Văn nếu chưa một lần nhâm nhi ly cà phê trên cao nguyên đá

Có thể nói trong nhiều địa danh du lịch mang đậm bản sắc văn hóa cổ xưa, thì phố cổ và chợ Đồng Văn vẫn giữ được những giá trị văn hóa truyền thống, chưa bị thương mại hóa. Vì thế, dù mùa đông hay mùa hè, du thời tiết khắc nghiệt hay thuận lợi yên bình, Phố cổ Đồng Văn luôn thu hút khách thập phương đến đây nghỉ dưỡng và ngắm cảnh.

Phố cổ Đồng Văn không quá lớn nhưng đủ rộng để chứa nhiều người, nhưng cái rộng hơn là tình người tình đời của những người “sống trong đá, chết vùi trong đá” bản xứ nơi đây, khiến ai một lần đặt chân trên giải đất này đều muốn quay trở lại để thả hồn thênh thang ở trên cao nguyên đá.

Mai Thắng

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét