Vườn Quốc gia Vũ Quang - viên ngọc xanh giữa đại ngàn

Với tiềm năng to lớn và định hướng phát triển bền vững, Vườn Quốc gia Vũ Quang (Hà Tĩnh) hứa hẹn sớm trở thành điểm đến hàng đầu cho du lịch sinh thái.

Thiên nhiên kỳ vĩ – hệ sinh thái phong phú

Nằm ở độ cao hơn 1.400 m so với mực nước biển, thuộc dãy Trường Sơn hùng vĩ, Vườn Quốc gia Vũ Quang có tổng diện tích hơn 57.000 ha. Nơi đây được ví như một “bảo tàng sống” của thế giới tự nhiên khi sở hữu hàng ngàn loại cây, loại động vật quý hiếm, cảnh quan ngoạn mục và địa hình đa dạng.

Chiếm tới 76% diện tích là rừng nguyên sinh, Vườn Quốc gia Vũ Quang đang lưu giữ tới 1.823 loài thực vật bậc cao, trong đó có 131 loài nằm trong Sách đỏ Việt Nam. Đặc biệt, có tới 686 loài cây dược liệu quý và hàng trăm loài cây có giá trị kinh tế cao như: pơ mu, vàng tâm, sồi ba cạnh…

Hệ động vật cũng vô cùng đa dạng với 94 loài thú, 58 loài bò sát và lưỡng cư; 631 loài chim và bướm. Nhiều loài quý hiếm có thể bắt gặp như: sao la, thỏ vằn Trường Sơn, mang lớn, cầy vằn bắc, vượn đen má trắng, gà lôi lam đuôi trắng… 

Vườn Quốc gia Vũ Quang có thiên nhiên kỳ vĩ và hệ sinh thái phong phú.

Cá dầm xanh nướng: Đặc sản của người Thái ở Pù Luông

Khi đến với vùng đất Pù Luông (Thanh Hóa), có một món đặc sản của người Thái làm nhiều du khách luôn phải nhắc đến đó là Cá dầm xanh nướng. Món ăn này chứa đựng câu chuyện về sự giao hòa của thiên nhiên và văn hóa ẩm thực độc đáo của người Thái trên vùng đất Pù Luông.

Pù Luông có hệ thống những con suối mát lạnh quanh năm, trở thành ngôi nhà lý tưởng của loài cá dầm xanh quý hiếm. Dân gian ví von loài cá này là "ngũ quý hà thủy" hay "cá tiến vua" bởi độ quý hiếm và giá trị ẩm thực thượng hạng của nó.

Tháp Bình Sơn: Kiệt tác kiến trúc thời Lý - Trần

Giữa vùng đất Tam Sơn yên bình, nép mình bên dòng sông Lô thơ mộng, một ngọn tháp gạch cổ màu đỏ thẫm vẫn lặng lẽ vươn cao suốt hơn bảy thế kỷ. Đó chính là Tháp Bình Sơn – kiệt tác kiến trúc thời Lý- Trần (1009 - 1400), hiện được xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt và đã trở thành biểu tượng văn hóa tự hào của người Phú Thọ.

Nằm trong khuôn viên chùa Vĩnh Khánh, xã Tam Sơn, tỉnh Phú Thọ, Tháp Bình Sơn là một trong những công trình kiến trúc Phật giáo cổ còn nguyên vẹn nhất ở Việt Nam hiện nay. Với kiến trúc độc đáo, kỹ thuật xây dựng điêu luyện và giá trị lịch sử đặc biệt, ngọn tháp được ví như một biểu tượng trường tồn của văn hóa thời Lý-Trần.

Phần chân tháp rêu phong cổ kính – dấu tích của thời gian.

Những chi tiết trang trí hình cánh hoa sen trên bệ tháp

Những họa tiết trang trí tuyệt đẹp trên những viên gạch ở phần bệ tháp

Tháp Bình Sơn hiện còn lại 11 tầng cùng một tầng bệ, tổng chiều cao khoảng 16,5 mét. Các tầng tháp thu nhỏ dần, tạo nên dáng vẻ thanh thoát và vươn cao như một đóa sen. Phần bệ chân tháp có chiều dài mỗi cạnh khoảng 4,45 mét, trong khi tầng trên cùng chỉ 1,55 mét, tạo cảm giác cân đối hài hòa và chắc chắn. Tháp không có lối đi lên bên trong, mà là xây đặc – hình thức đặc trưng của loại tháp thờ hoặc tháp mộ trong kiến trúc Phật giáo.

Tháp Bình Sơn nhìn từ trên cao.

Một điểm đặc biệt của Tháp Bình Sơn là kỹ thuật xây dựng hoàn toàn bằng gạch nung thủ công không vữa. Các viên gạch được thiết kế với mộng khớp, gờ chỉ và mấu gắn kết chặt chẽ với nhau – một kỹ thuật lắp ráp xây dựng tinh xảo. Tổng cộng, ngọn tháp được xây dựng từ khoảng 13.000 viên gạch. Sự chắc chắn và bền bỉ của kết cấu này đã giúp công trình vượt qua bao biến động của thời gian, khí hậu và chiến tranh.

Gạch thân tháp được ốp vuông vức, phủ kín toàn bộ bề mặt tháp.

Chi tiết trang trí trên của một ô cửa ở tầng thứ 2 tháp Bình Sơn

Mỗi tầng Tháp Bình Sơn đều có các ô cửa

Hoa văn trang trí trên gạch xây tháp được tạo tác tinh tế, tuyệt đẹp 

Dù bị mài mòn bởi thời tiết, tháp vẫn giữ dáng vẻ uy nghi, bền bỉ theo năm tháng

Điểm nhấn về mặt mỹ thuật của tháp chính là hệ thống hoa văn trang trí phong phú, đặc sắc. Tầng bệ và tầng 1,2 được chạm trổ tinh xảo các đề tài rồng thời Trần, hoa cúc, cánh sen, lá đề, tháp tỏa hào quang… tạo nên một tổng thể trang trí thẩm mỹ tuyệt mỹ, vừa thể hiện rõ tinh thần Phật giáo. Từ tầng 3 trở lên, hoa văn được giản lược dần, chủ yếu là các đường chỉ, hoa văn nhỏ gọn, khiến phần thân trên trở nên nhẹ nhàng, thanh thoát. Sự chuyển tiếp giữa phần chân vững chãi và phần thân tháp thanh mảnh tạo nên một tổng thể rất hài hòa.

Tháp cao 14,7m, chân rộng gần 4,5m, được xây từ hơn 13.000 viên gạch đất nung.

Một số nhà nghiên cứu cho rằng Tháp Bình Sơn có thể từng là tháp thờ xá lợi hoặc tháp lưu giữ kinh sách, gắn với chùa Vĩnh Khánh – một trung tâm Phật giáo xưa. Dù không còn ghi chép lịch sử rõ ràng, song dấu tích kiến trúc và nghệ thuật còn lại đủ để khẳng định vai trò quan trọng của công trình trong đời sống văn hóa – tín ngưỡng của vùng đất này suốt hàng trăm năm.

Dù bị mài mòn bởi thời tiết, tháp vẫn giữ dáng vẻ uy nghi, bền bỉ theo năm tháng.

Tháp mang hình khối thanh thoát, hoa văn tinh xảo – một kiệt tác kiến trúc thời Trần.

Một trong những tượng thờ cổ tại chùa Vĩnh Khánh.

Với những giá trị nổi bật về lịch sử, kiến trúc và mỹ thuật, Tháp Bình Sơn đã được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng là Di tích quốc gia đặc biệt vào năm 2016 – cấp độ bảo tồn cao nhất đối với các di tích lịch sử – văn hóa ở Việt Nam.

Du khách chiêm ngưỡng tuyệt tác kiến trúc Tháp Bình Sơn.

Không chỉ là một biểu tượng văn hóa của Phú Thọ, Tháp Bình Sơn còn là di sản kiến trúc quý hiếm của cả nước. Giữa những đổi thay của thời cuộc, ngọn tháp vẫn sừng sững như một chứng nhân lặng lẽ, nhắc nhở hậu thế về một thời kỳ hưng thịnh của Phật giáo ở Tam Sơn.

Thực hiện: Việt Cường

Báo ảnh Việt Nam - 22/07/2025

Bên hông Saigon Square có một gánh chè

83 tuổi, bà Phạm Thị Mai vẫn luôn tay múc chè, lấy ghế, mời người đi đường ghé vào đôi quang gánh đơn sơ, gánh chè để bà có tiền trang trải cho con.

'Ngoại' Mai vui vẻ xếp ly chè vào túi cho khách - Ảnh: HỒ LAM

Một góc vỉa hè đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa, phường Bến Thành (quận 1 cũ), TP.HCM, sát bên "thiên đường mua sắm" Saigon Square luôn tấp nập người qua lại có một đôi quang gánh chè không bảng hiệu của một bà cụ ngồi lặng lẽ hơn 30 năm.

Muốn ăn hải sản Vũng Tàu, nương theo mùi khói bếp vào chợ Xóm Lưới

Những ngày cuối tuần, chợ Xóm Lưới Vũng Tàu luôn nhộn nhịp người mua kẻ bán. Khói bay nghi ngút ở các gian hàng chế biến hải sản.

Ghé chợ hải sản Xóm Lưới mua hải sản về ăn - Ảnh: HOÀNG LÊ

Điểm đặc biệt của chợ Xóm Lưới là khách hàng muốn mua hải sản về tự chế biến cũng được mà nhờ dịch vụ chế biến luôn tại chỗ cũng được đáp ứng.

Chính vì thế nơi đây trở thành địa chỉ quen thuộc của du khách khi đến Vũng Tàu, nay là TP.HCM.

Bệnh viện kiến trúc Pháp 163 tuổi giữa lòng TP HCM

Bệnh viện Nhi đồng 2 sau 163 năm thành lập đến nay vẫn giữ kiến trúc Pháp với các tòa nhà cổ kính giữa khu vườn rộng lớn nhiều cây xanh, ở trung tâm TP HCM.

Thành lập năm 1862, Nhi đồng 2 một trong số ít bệnh viện lâu đời ở Việt Nam (sau Chợ Quán, nay là Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP HCM, xây dựng trước đó một năm).

Công trình do Pháp xây dựng khi mới chiếm Nam Kỳ, ban đầu mang tên Bệnh viện Quân sự (Hôpital Militaire), nằm ở ngã tư đường Nationale (nay là Hai Bà Trưng) và đại lộ Norodom (Lê Duẩn). Cơ sở này vào cuối thập niên 1870 chuyển về số 14 rue Lagrandière, nay là đường Lý Tự Trọng.

Năm 1876, nơi này được xây dựng lại theo mô hình kiến trúc như bệnh viện quân y ở các nước thuộc địa của Pháp với các tòa nhà cổ kính giữa khu vườn rộng lớn, nhiều cây xanh, nhằm hỗ trợ lưu thông không khí và kiểm soát dịch bệnh - đặc trưng của kiến trúc y tế châu Âu thế kỷ 19. Ảnh: Thư viện quốc gia Pháp

Mũi Né - từ làng chài tới điểm thể thao biển hàng đầu Đông Nam Á

Tạp chí du lịch National Geographic Traveller giới thiệu Mũi Né chuyển mình từ làng chài thành một trong những điểm chơi thể thao biển hàng đầu Đông Nam Á.

Daniel Stables, phóng viên của tạp chí National Geographic thuộc kênh National Geographic (NatGeo) miêu tả dưới bóng những mái lều dựng từ các tấm bạt nhiều màu sắc, ngư dân Mũi Né đang miệt mài sửa thuyền, gỡ lưới. Ở vùng nước cạn, những người phụ nữ đội nón lá đãi mớ hải sản vừa đánh bắt - ốc biển, tôm, cua xanh - và đảo cá cơm trong những thùng lớn đang ủ để làm nước mắm. Mũi Né nổi tiếng với nước mắm, và ngay cả khi còn ở dạng "nguyên liệu", mùi nồng đặc ấy đã lan tỏa khắp không khí, đậm đến mức có cảm giác có thể đưa tay ra chạm vào.

Mũi Né dưới bình minh. Ảnh: Lữ Duy Tường

Ít ai biết, TP.HCM có một 'góc cung đình Huế' gần 200 tuổi giữa phường Gia Định

Giữa TP.HCM, Lăng Ông Bà Chiểu ở phường Gia Định vẫn lưu giữ kiến trúc cung đình Huế, nơi an nghỉ gần 200 năm của danh tướng Lê Văn Duyệt.

Tọa lạc bên hông chợ Bà Chiểu, thuộc phường Gia Định (quận Bình Thạnh cũ), TP.HCM, Lăng Ông với tên gọi dân gian Thượng Công miếu không chỉ là di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia từ năm 1989, mà còn là biểu tượng tâm linh đặc biệt của người dân Sài Gòn - Gia Định xưa và TP.HCM ngày nay.

Công trình được xây dựng năm 1848, là nơi an nghỉ của Tả quân Lê Văn Duyệt (1764 - 1832), vị Tổng trấn Gia Định thành và cũng là một trong những di tích cổ nhất còn tồn tại ở TP.HCM.

Công trình được xây dựng theo đồ án của kiến trúc sư Nguyễn Văn Tần, từng được xem là một trong những biểu tượng của Sài Gòn - Gia Định. Công trình này sánh cùng tháp Phước Duyên của chùa Thiên Mụ (biểu tượng của Huế) và chùa Một Cột (biểu tượng của Hà Nội).

Toàn cảnh Lăng Ông Bà Chiểu nhìn từ trên cao, nổi bật giữa khu dân cư phường Gia Định, với kiến trúc cung đình Huế hài hòa giữa lòng TP.HCM. ẢNH: NGỌC DƯƠNG

Mộ cổ 135 năm ở TP.HCM: Dấu tích người khai phá đất Thủ Đức

Mộ cổ 135 năm của Tiền hiền Tạ Dương Minh, người khai phá đất Thủ Đức vẫn được gìn giữ nguyên vẹn ở TP.HCM.

Nép mình trong một con hẻm, mộ cổ Tiền hiền Tạ Dương Minh hiện ra như một mảnh ký ức còn sót lại của vùng đất Thủ Đức xưa. Không biển chỉ dẫn, không hàng rào biệt lập, ngôi mộ này nằm lộ thiên, tọa lạc ở phường Thủ Đức (TP.Thủ Đức cũ), TP.HCM.

Đây là một trong những mộ cổ hiếm hoi vẫn còn khá nguyên vẹn, gắn với một nhân vật có công lớn trong việc khai hoang, lập chợ và hình thành cộng đồng cư dân nơi đây hơn 1 thế kỷ trước.

Ông Nguyễn Minh Hiếu, người dân sống sát bên mộ cổ kể lại những câu chuyện truyền đời về người khai phá vùng đất Thủ Đức xưa. ẢNH: HOA AN

Khám phá ngôi nhà cổ hơn 100 năm tuổi từng là nơi ủ nước mắm ít người biết

Ngôi nhà cổ hơn 100 năm tuổi trên đường Bến Vân Đồn (TP.HCM) từng là trụ sở ủ nước mắm của hãng Liên Thành, gắn liền phong trào Duy Tân.

Trên đường Bến Vân Đồn (phường Vĩnh Hội mới, TP.HCM) có ngôi nhà cổ 2 tầng, từng là trụ sở chính của hãng nước mắm Liên Thành, một trong những thương hiệu lớn nhất Sài Gòn xưa. Ngôi nhà này không chỉ có giá trị kiến trúc mà còn gắn liền với phong trào yêu nước đầu thế kỷ 20.

Hãng nước mắm này ra đời trong bối cảnh phong trào Duy Tân lan rộng tại Trung kỳ. Tại Phan Thiết, các sĩ phu yêu nước đã thành lập 3 tổ chức quan trọng: Liên Thành Thơ Xã (truyền bá tư tưởng), Liên Thành Thương Quán (phát triển kinh tế hàng Việt) và trường Dục Thanh (đào tạo thế hệ trẻ yêu nước). Hãng sau đó mở rộng hoạt động vào Sài Gòn - Chợ Lớn.

Ngôi nhà cổ - nơi sản xuất, buôn bán nước mắm nằm tại làng Vĩnh Hội xưa. Ảnh được chụp vào năm 1930. Ảnh: Phạm Hữu

Mặt tiền ngôi nhà cổ từng là trụ sở hãng nước mắm Liên Thành vẫn giữ được nét kiến trúc Pháp sau hơn 100 năm. Ảnh: Phạm Hữu

Ban đầu hãng đặt trụ sở tại Chợ Lớn nhưng đến năm 1918 thì mua khu đất tại làng Vĩnh Hội và đến năm 1922 thì chính thức chuyển trụ sở về đây. Ngôi nhà 2 tầng khang trang trở thành trung tâm sản xuất, kinh doanh và cũng là nơi góp phần tài chính cho các hoạt động yêu nước. Năm 1978, nơi đây được công nhận là cơ sở cách mạng và đến năm 1979 công ty này chuyển sang quản lý quốc doanh.

Nhà cổ mang kiến trúc tân cổ điển Pháp đặc trưng, với hệ thống cột vuông, mái vòm mềm mại, ban công lan can lục bình và các cửa gỗ lá sách. Dù đã trải qua trùng tu, đặc biệt vào năm 2021, công trình vẫn giữ được hồn cốt kiến trúc xưa. Vẻ đẹp sang trọng, cổ kính của ngôi nhà như một chứng tích sống động về sự giao thoa văn hóa và lịch sử của vùng đất Sài Gòn.

Nhìn từ bên ngoài vào ngôi nhà cổ. Ảnh: Phạm Hữu

Nhà được xây theo lối kiến trúc Pháp đặc trưng ở các công trình cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20 tại Việt Nam. Ảnh: Phạm Hữu

Khu vực sân trước của ngôi nhà với 1 lối vào. Ảnh: Phạm Hữu

Tượng voi trắng gắn liền với ngôi nhà cổ khi được mua. Đây cũng là biểu tượng của hãng nước mắm thời đó. Ảnh: Phạm Hữu

Khu vực hành lang tầng trệt phía trước ngôi nhà. Ảnh: Phạm Hữu

Phía bên trái là dãy cửa sổ, cửa phụ thiết kế kiểu vòm cong cách điệu. Ảnh: Phạm Hữu

Nhà trải qua nhiều lần sửa chữa, trùng tu. Năm 2021 có đợt trùng tu lớn. Nhà được thay đổi nhiều hạng mục như cửa sổ, cầu thang, lắp thêm nhiều đèn điện hiện đại và sơn lại gam màu trắng. Ảnh: Phạm Hữu

Nhìn từ cửa chính vào. Ảnh: Phạm Hữu

Năm 2021, nhà cổ này được mở thêm cửa và thay thế cầu thang mới. Trước kia, cầu thang cũng được đặt tại điểm này nhưng với chỉ một lối lên duy nhất. Ảnh: Phạm Hữu

Khu vực tầng 1 khá rộng lớn, trần cao, hai bên đều có các gian phòng. Ảnh: Phạm Hữu

Khu vực bên trái của tầng 1 dùng làm nơi thờ tự của 6 vị khai sinh ra hãng nước mắm. Ảnh: Phạm Hữu

Trên mái nhà cũng có tượng voi trắng, bên dưới là những phù điêu trên tường. Ảnh: Phạm Hữu

Phạm Hữu

Thanh niên online - 23/07/2025