Khám phá làng nghề dệt lụa Nha Xá: Rực rỡ sắc màu truyền thống trên khung lụa

Những ngày nắng nhẹ trên sân phơi lụa của làng nghề dệt lụa Nha Xá, xã Mộc Nam, huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam. Hoà trong nhịp thoi đưa rộn rã đầu thôn cuối xóm là những khoảng không gian rực rỡ sắc màu của lụa.

Làng nghề dệt lụa Nha Xá bừng lên sắc màu rực rỡ trên những sân phơi lụa.

Đặc sắc món “đèn pha” đại dương

Món mắt cá ngừ đại dương – hay còn gọi là “đèn pha” – là đặc sản trứ danh của vùng biển Tuy Hòa, Phú Yên. Không chỉ độc đáo ở hương vị béo giòn, món ăn này còn gắn liền với những câu chuyện thú vị về nguồn gốc và cách chế biến cầu kỳ, khiến thực khách nhớ mãi không quên.

Một con cá ngừ đại dương nặng trên 200 kg do ngư dân Phú Yên câu được

Mộc mạc phở sắn miền Trung du

Không chỉ là một loại thực phẩm có bề dày lịch sử, mà ở xứ Quảng còn có một loại phở khác biệt được gọi là phở sắn khô với cách làm, nguyên liệu, hương vị hết sức độc đáo mà chẳng nơi nào có được.

Nguyên liệu làm món phở sắn được làm từ củ sắn (củ mì)

Tinh hoa ẩm thực từ lươn xứ Nghệ

Ở xứ Nghệ - mảnh đất chịu ảnh hưởng của gió Lào bỏng rát, dấu ấn ẩm thực được tạo nên từ những món ăn mộc mạc nhưng đầy tinh tế, đặc biệt là các món ăn chế biến từ lươn đồng. Cháo lươn, súp lươn, miến lươn, lươn nướng, lươn om chuối đậu… không chỉ là những món ngon nổi tiếng mà còn là biểu tượng cho sự khéo léo, cần mẫn và tinh thần chịu thương chịu khó của người dân nơi đây.

Các món ăn được chế biến từ lươn

Canh lưỡi rồng - Món ngon vùng cát Phú Yên

Cây lưỡi rồng thuộc họ xương rồng còn gọi là cây lưỡi long. Loài cây này chẳng hề xa lạ bởi nó mọc hoặc trồng khá nhiều trên những vùng đất cát ở các tỉnh miền Trung. Thoạt nghe chắc có nhiều người ngạc nhiên vì hiếm có nơi nào lại chọn cây lưỡi rồng làm món ăn. Ấy thế mà nhiều người dân ở các tỉnh Nam Trung bộ nói chung và người dân ở vùng cát của tỉnh Phú Yên nói riêng thì canh lưỡi rồng lại là món khoái khẩu của nhiều gia đình.

Cây lưỡi rồng do người dân trồng trên đất cát, không cần chăm sóc. Ảnh: H.H.THẾ

Khám phá lòng hồ Ya Ly – “Viên ngọc xanh” giữa núi rừng Kon Tum

Nằm cách trung tâm thành phố Kon Tum chừng 15km về phía Tây, lòng hồ Ya Ly (thuộc xã Ia Chim, TP. Kon Tum, tỉnh Kon Tum) như một dải lụa xanh vắt ngang giữa núi rừng Tây Nguyên hùng vĩ. Nơi đây được ví von như “bảo tàng thiên nhiên mở” ẩn chứa nhiều giá trị kinh tế, du lịch sinh thái độc đáo đang từng bước được đánh thức.

Khách du lịch tham quan, trải nghiệm trên lòng hồ Ya Ly

Có một Cao Bằng giữa Tây Nguyên

Giữa đại ngàn Tây Nguyên hùng vĩ, trên mảnh đất nắng gió Đắk Lắk, có một ngôi làng mang tên Thôn Cao Bằng. Không chỉ là một thôn nhỏ giữa đại ngàn, nơi đây còn là biểu tượng sống động cho việc gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa của đồng bào Tày, Nùng.

Thôn Cao Bằng thuộc xã Êa Knuêc, huyện Krông Păk, tỉnh Đắk Lắk

Hoàng hôn tuyệt đẹp tại Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam

Đến Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam vào buổi chiều muộn, du khách sẽ được chiêm ngưỡng cảnh hoàng hôn tuyệt đẹp tại tòa kiến trúc đồ sộ này.

Nằm uy nghiêm tại khu vực yên bình thuộc hai phường Tây Mỗ và Đại Mỗ, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội, Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam hiện ra như một trang sử sống động, lưu giữ những dấu ấn hào hùng của dân tộc.

Độc đáo lễ hội cầu ngư ở vạn chài Lộ Diêu

Lễ hội cầu ngư Vạn chài Lộ Diêu diễn ra tại thôn Lộ Diêu (xã Hoài Mỹ, thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định) không chỉ gìn giữ vẻ đẹp văn hóa làng biển, mà còn có nhiều nét đặc sắc trong tín ngưỡng của người dân nơi đây.

Từ 5h sáng, đoàn thuyền ra khơi làm lễ nghinh Ông - Ảnh: DŨNG NHÂN

Ngày 10-6, Lễ hội cầu ngư đã diễn ra tại thôn Lộ Diêu. Đây là lễ hội truyền thống đặc trưng của vùng duyên hải miền Trung, là dịp để ngư dân bày tỏ lòng tôn kính với biển cả, cầu mong mưa thuận gió hòa, tàu thuyền ra khơi bình an, nhiều tôm cá.

Đặc sản 'trời cho' độc lạ ở Tây Bắc, vớt vội cũng được vài cân, ăn ngon hơn tôm

Khoảng tháng 4 hằng năm, trên dòng sông Đà, đoạn chảy qua địa phận các tỉnh Tây Bắc như Điện Biên, Sơn La, Hòa Bình… lại xuất hiện thứ đặc sản không xương, có màu trắng ngần, nhỏ hơn đầu đũa.

Người dân địa phương gọi đó là cá ngần. Loại cá này có vẻ ngoài khá lạ, toàn thân chỉ một màu trắng, trong như thủy tinh, kích cỡ chỉ nhỉnh hơn cọng giá đỗ. Con lớn có thể to bằng đầu đũa.

Trên thân cá ngần, nổi bật là đôi mắt đen nhánh trông như hạt vừng và có 1 hàng vảy nhỏ li ti trước vây đuôi. Đầu của chúng nhọn và có nhiều răng. Còn phần xương mềm, giòn, dạng sụn.

Cá ngần hiện chỉ được khai thác từ tự nhiên. Ảnh: Esheep Kitchen

Anh Công Luyện (ở huyện Lương Sơn, Hòa Bình) có nhiều năm khai thác cá ngần ở sông Đà cho biết, loại cá này không ở gần bờ, thường sống ở những nơi có môi trường nước sạch.

Vào mùa (khoảng từ tháng 4 đến tháng 7 dương lịch), cá ngần bơi thành từng đàn nhưng muốn bắt chúng, người dân cần phải có kinh nghiệm.

“Việc đánh bắt cá ngần cần tỉ mỉ, khéo léo vì chúng thấy động là rẽ nước, tản ra mất tăm. Khi mặt nước yên ả, cá mới tụ thành đàn.

Người dân nếu có kinh nghiệm, chỉ cần đơm lưới, dùng vợt, vớt vội cũng được dăm ba cân cá ngần. Kỳ công hơn thì đi thuyền, sử dụng lưới chuyên dụng để khai thác nhanh với số lượng lớn”, anh nói.

Cá ngần thường xuất hiện vào tháng 4-5. Ảnh: Song Anh DC

Theo anh Luyện, cá ngần lúc tươi sống mềm như bún nhưng khi nấu lên, phần thịt săn lại, dai ngon. Vì thế, chúng được tận dụng làm thức ăn rất phổ biến.

Cá ngần có thể chế biến thành nhiều món nhưng ngon và phổ biến nhất là làm chả hoặc nấu canh chua.

Vì thức ăn của cá ngần là vi tảo, phù du trôi nổi và chúng chỉ sống được trong tự nhiên, nơi có vùng nước sạch nên khá lành, việc sơ chế cũng đơn giản. Cá sau khi mua về chỉ cần rửa sạch, để ráo rồi chế biến tùy ý.

Song, cần lưu ý loại cá này thân mềm nên sơ chế xong nên nấu ngay để đảm bảo giữ được hương vị tươi ngon, hấp dẫn.

Cá ngần dễ chế biến, ăn được cả con. Ảnh: Trần Hiền

Với món canh chua cá ngần được yêu thích, cách nấu và nguyên liệu cần chuẩn bị cũng khá đơn giản.

Dứa thái lát mỏng, đem xào cùng cà chua và hành khô (hoặc đầu hành phi thơm) rồi thêm nước và nêm nếm gia vị như những món canh chua quen thuộc khác.

Khi nước sôi, người ta bỏ cá ngần vào, thêm chút mẻ (hoặc me chua) cho dậy mùi, đun lửa nhỏ 5-10 phút là canh chín, bắc ra, rắc hành lá, thìa là thái nhỏ lên trên.

Canh chua cá ngần nóng hổi ăn với cơm hoặc chan với bún đều ngon. Vị chua thanh kết hợp với vị mềm ngọt của cá, người lớn hay trẻ nhỏ đều có thể thưởng thức.

Món canh chua cá ngần thích hợp ăn giải nhiệt vào mùa hè. Ảnh: Song Anh DC

"Ở một số địa phương như quê tôi, người dân kết hợp nấu canh chua cá ngần với dưa lá sắn hoặc măng chua, ăn bùi ngậy và rất thơm", anh Luyện cho hay.

Chả cá ngần cũng là món ăn phổ biến, được nhiều người ưa chuộng. Tùy văn hóa từng nơi và sở thích từng người mà người ta biến tấu món chả cá ngần thành nhiều phiên bản.

Trong đó, món đơn giản nhất là chả cá ngần với thìa lá, còn cầu kỳ hơn thì có chả cá ngần lá lốt, chả cá ngần vỏ quýt (giống chả rươi), chả cá ngần cuốn bánh đa nem (như nem rán).

Món chả cá ngần thìa là chế biến đơn giản. Ảnh: Quỳnh Như

Ngoài các món kể trên, người ta cũng sáng tạo nhiều món lạ miệng khác từ cá ngần, đáp ứng nhu cầu thưởng thức đa dạng như cá ngần đúc trứng, cá ngần chiên giòn, bún cá ngần…

Anh Luyện chia sẻ, cá ngần độc lạ từ hình thức đến hương vị nên mang lại cảm giác mới lạ cho mọi người khi ăn. Loại cá này thịt dai, xương giòn, vị thơm và ngọt thanh tự nhiên.

Theo cảm nhận riêng, anh đánh giá cá ngần ngon không kém các loại hải sản, thậm chí ngon hơn tôm và giá thành cũng cao tương đương.

Nhiều người sành ăn nhận xét cá ngần ngon, lạ miệng hơn cả tôm, cua nên giá cao vẫn hút khách thưởng thức. Ảnh: Trang Dong

Ở các địa phương nơi sông Đà chảy qua, người dân khai thác cá ngần về, bán tại chỗ với giá khoảng 150.000-200.000 đồng/kg. Khi vận chuyển xuống miền xuôi, đến Thủ đô hay “đi máy bay” vào miền Nam, loại cá này có giá 280.000-300.000 đồng/kg.

Vài năm gần đây, cá ngần được biết đến rộng rãi hơn. Người dân xem chúng như đặc sản “trời ban”, mỗi năm chỉ có một mùa nên dù giá cao vẫn tìm mua.

Thậm chí, có người còn gom vài cân một lần, đem về sơ chế sạch rồi cấp đông để bảo quản được lâu hơn, có thể sử dụng suốt nhiều tháng.

Thảo Trinh

Vietnamnet - 30/04/2025