Nhớ mùa vịt chạy đồng

Những tháng mùa mưa, nhiều gia đình ở thôn quê thường nuôi vịt thả chạy đồng để ăn lúa chét, ốc cua trên những cánh đồng bỏ hoang. Bác Năm của tôi cũng vậy, khi vịt lớn phần lớn mang ra chợ bán để có tiền chi tiêu, số vịt còn lại để cải thiện bữa ăn gia đình hoặc làm quà biếu hàng xóm. Vào cái thời mà cuộc sống của người dân quê tôi còn nhiều thiếu thốn, thì những con vịt được biếu đó là rất quý.

“Những con vịt không còn sức chạy đồng, nằm nhà càng lâu, lại càng tốn lúa”, bác Năm vẫn thường nói như thế, mỗi lần xách vịt sang cho nhà tôi với mấy nhà khác trong xóm. Người đàn ông quanh năm chạy đồng cùng vịt, vẫn thường nói chuyện như thế, vì không muốn ai phải... hàm ơn mình.

Vịt kho xì dầu.

Nghề “làm hàng” thuở trước

Quảng Ngãi xưa nổi tiếng là xứ sở mía đường. Để nấu được đường thì đầu tiên phải ép mía lấy nước. Để ép mía người xưa dùng bộ che ba trục tròn có răng truyền động (ba ông che), hay là một “cỗ máy” mang đậm tính chất tiền công nghiệp. Không có che mía thì không thể ép mía nấu đường và không thể có xứ sở mía đường.

Một thứ công nghệ thiết yếu như vậy, nhưng các sách vở ghi về nghề mía đường trước nay chỉ chăm chăm mô tả bộ che, không đả động gì chuyện ai đã làm che, làm như thế nào. Bây giờ tìm ra thợ làm che thì không thể. Tôi đi đến những làng quê giàu truyền thống làm mía đường, gặp những người thợ nấu đường lớn tuổi để hỏi việc làm che.

Ba ông che.

Mùa hoa cải bên sông Trà

Những ngày cuối tháng Chạp, bờ sông Trà Khúc, đoạn chảy qua thôn Tăng Long, xã Tịnh Long (TP. Quảng Ngãi) được nhuộm vàng bởi hoa cải. Những vạt hoa cải vàng rực rỡ ven sông do các thành viên của hợp tác xã Du lịch và Nông nghiệp sạch Sung Tích trồng và chính thức mở cửa phục vụ du khách tham quan, chụp ảnh từ ngày 28/1/2024.

Bờ bắc sông Trà Khúc, đoạn qua thôn Tăng Long, xã Tịnh Long, nơi chỉ cách cầu Trà Khúc khoảng 5km về phía đông, ngập sắc vàng hoa cải.

Cận cảnh trống đồng Đông Sơn khổng lồ vừa thành Bảo vật quốc gia

Trống đồng Sao Vàng - chiếc trống đồng Đông Sơn lớn nhất Việt Nam - là một trong 29 hiện vật vừa được công nhận là Bảo vật quốc gia, theo Quyết định số 73/QĐ-TTg do Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà ký ngày 18/1/2024.

Được lưu giữ tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Việt Nam, trống đồng Sao Vàng được xác định là chiếc trống đồng Đông Sơn có kích thước lớn nhất từng được phát hiện ở Việt Nam cho đến nay.

Chuyện về quả trứng khổng lồ làm nên điều kỳ diệu ở Đà Nẵng

Vào thời xa xưa, có một cụ già sống một mình trong một túp lều con trên bãi biển vắng, nơi ngày nay được biết đến với tên gọi bãi biển Non Nước...

Nằm ở phường Hòa Hải, quận Ngũ Hành Sơn, thắng cảnh Ngũ Hành Sơn hay núi Non Nước được coi là đệ nhất danh thắng của thành phố lớn nhất miền Trung. Phía sau địa danh này có nhiều câu chuyện huyền thoại được lưu truyền của rất nhiều thế hệ

Những chuyện ly kỳ ở ngôi đình cổ, kiến trúc độc đáo hơn 200 năm tuổi ở Thanh Miện

Xây dựng từ thời vua Gia Long năm thứ 14 (1815), đến nay đình Nại Trì ở xã Ngũ Hùng (Thanh Miện) vẫn lưu giữ được nhiều nét kiến trúc độc đáo, cổ kính.

Khuôn viên đình Nại Trì

Bánh mì siêu mỏng chỉ có ở Huế, khách ta lẫn Tây đều ít biết

Bánh mì ép là đặc sản Huế ít thực khách biết đến. Hình dáng của món ăn này khá hài hước đối với nhiều người, một số ví như bản in 2D của bánh mì.

Bánh ép vốn là món ăn vặt phổ biến ở Huế, nhưng không phải khách du lịch nào cũng biết một biến tấu thú vị của đặc sản này là bánh mì ép. Khác với bánh ép vốn là bột lọc đổ vào khuôn cho chín sau đó mới thêm nhân, bánh mì sẽ được cho nhân vào bên trong từ đầu.

Sau đó, bánh mì sẽ được đem ép dẹp bằng chảo gang nóng. Thường bánh mì ép có nhân pate, trứng, chà bông, xúc xích... Bánh sẽ được ép giòn, sau đó cắt miếng vừa ăn hoặc thực khách tự xé tùy ý.

Bánh mì ép mỏng dẹt như tệp giấy. Ảnh: Foody

Mênh mang sông nước Pô Cô

Có một vùng bao la trời nước, phong phú thủy sản nuôi lồng, đánh bắt tự nhiên. Ở đó, làng có 34 hộ dân, chia làm 5 xóm nhỏ, “giao lưu” với nhau bằng những chiếc ghe chèo tay hoặc chiếc xuồng gắn máy xinh xinh.

Làng còn kinh doanh nhà hàng, du lịch sông nước… Đó là làng chài nơi đầu nguồn sông Pô Cô, trên lòng hồ thủy điện Sê San 4.

Từ TP. Pleiku, vượt quãng đường nhựa dọc những khu dân cư, cánh rừng cao su, cà phê, điều… chúng tôi đến với hồ thủy điện Sê San 4. Dừng chân nơi bến đò (thuộc thôn 7, xã Ia Tơi, huyện Ia H'Drai, tỉnh Kon Tum), đón chúng tôi là 2 chiếc xuồng composite đuôi gắn máy, có mái che, băng ghế đặt ngang khá tinh tươm chuyên làm du lịch sông nước. Ổn định chỗ ngồi, áo phao buộc dây, 2 chiếc xuồng song song rẽ sóng.

Nhà bè trên lòng hồ Sê San. Ảnh: Lê Hà

Dọc miền đỗ mai

Nếu hoa muồng vàng mê mải triền thu, dã quỳ rực rỡ báo đông cùng vạt cỏ hồng quyến rũ thì những cánh đỗ mai bay trong chiều gió báo tin rằng mùa xuân đã cận kề.

Mùa đỗ mai về như một lời chào mùa xuân, một món quà bất ngờ mà tạo hóa ban tặng cho con người. Nhớ những ghi chú trong sách rằng, đỗ mai có nguồn gốc từ châu Mỹ, tên khoa học là Gliricidia sepium, thuộc họ đậu (Fabaceae) lá kép với màu xanh pha trắng.

Đỗ mai có nhiều tên gọi như: điệp anh đào, đào đậu, cọc rào, hồng mai… Nhiều người vẫn lầm tưởng đó là hoa anh đào (một loài hoa có nguồn gốc từ Nhật Bản), có lẽ bởi hoa nở rộ khi xuân về và màu hoa cũng tựa như sắc hoa anh đào. Cũng có tài liệu cho rằng, vì quả của đỗ mai giống quả đậu và hoa thì giống như hoa mai nên tên gọi hoa đỗ mai cũng từ đó mà ra.

Giải mã bí mật phong thủy của nhà thờ đá Phát Diệm

Có thể khẳng định nhà thờ Phát Diệm là một công trình mang sự giao thoa văn hóa Đông – Tây đậm nét. Trong đó, nét Á Đông không chỉ thể hiện qua chi tiết kiến trúc mà còn ở yếu tố phong thủy đặc sắc.

Tọa lạc tại thị trấn Phát Diệm, huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình, nhà thờ đá Phát Diệm được xây dựng từ năm 1875-1898, là một nhà thờ đẹp và độc đáo bậc nhất Việt Nam. Đây cũng được coi là nhà thờ Thiên Chúa mang đậm nét nhất về quan niệm phong thủy của người Việt

Trước hết, yếu tố phong thủy của nhà thờ này nằm ở hướng xây dựng. Các kiến trúc sư phương Tây thường ưu tiên chọn trục Ðông - Tây để xây dựng thánh đường. Riêng ở nhà thờ Phát Diệm, trục Nam – Bắc lại là hướng chính, không tuân theo nghiêm lệ của truyền thống kiến trúc nhà thờ phương Tây.

Xét về mặt Dịch lý phương Đông, phương Nam được coi là hướng của các bậc đế vương, tượng trưng cho danh dự, trí tuệ, quyền lực, sự hưng thịnh. Có lẽ những người xây nhà thờ Phát Diệm đã lựa chọn hướng đắc địa nhất về phong thủy này để tôn vinh Thiên Chúa theo cách thức đậm chất bản địa.

Án ngữ trước nhà thờ Phát Diệm là một hồ nước, diện tích khoảng 400 m². Nằm giữa hồ là một hòn đảo nhỏ, rộng khoảng 40 m², phía trên đặt tượng chúa Jesus. Hồ nước này là đặc điểm “lạ” trong kiến trúc nhà thờ phương Tây, nhưng lại rất quen thuộc trong ứng dụng phong thủy ở Việt Nam.

Theo quan niệm phong thủy, hồ nước là một trong những yếu tố tạo nên sinh khí và mang lại may mắn cho những người cư ngụ trong công trình. Hồ nước thường được đặt trước nhà nhằm cân bằng năng lượng, tạo ra không gian yên tĩnh, thư giãn và thu hút tài vận

Đa số các công trình trong quần thể kiến trúc nhà thờ Phát Diệm được bố trí trải dài theo một trục chính và đối xứng qua trục, tuân theo những quy luật bố trí rất phổ biến trong mặt bằng các kiến trúc tôn giáo truyền thống

Lối bố trí này thể hiện sự tương đồng rất rõ nét với Kinh thành Huế, nơi các công trình quan trọng nhất nằm dọc theo trục "thần đạo", các công trình khác đối xứng hai bên.

Về hình dạng mặt bằng, các cổng cùng các nhà nguyện trong khuôn viên nhà thờ tạo thành ba vạch ngang hợp với vạch sổ dọc là nhà thờ lớn ở trung tâm, tạo thành một chữ “Vương”, nghĩa là “Vua” theo Hán tự

Mặt trước nhà thờ Phát Diệm có một trục đường đâm thẳng vào. Đây là điểm kiêng kỵ theo quan niệm phong thủy phương Đông. Để hóa giải điều này, trục chính của quần thể kiến trúc đã được đặt lệch một chút so với trục đường lộ.

Các kiến trúc sư còn cho đào một ao hồ lớn, khiến cho lối vào chính được chuyển sang hai cạnh bên của nhà thờ theo cách xử lý phong thủy của đa số các các công trình kiến trúc truyền thống

Tựu chung, có thể khẳng định nhà thờ Phát Diệm là một công trình mang sự giao thoa văn hóa Đông – Tây đậm nét. Trong đó, nét Á Đông không chỉ thể hiện qua chi tiết kiến trúc mà còn ở yếu tố phong thủy đặc sắc. (Bài có tham khảo tài liệu "Khái quát chung về lịch sử và sự ra đời của nhà thờ Phát Diệm")

Quốc Lê

Kienthuc.net - 24/12/2023