Cửa Tiểu không còn như xưa

Chưa làm “biến mất” một dòng sông, nhưng thời gian qua nhiều cồn bãi có diện tích lớn đã và đang hình thành nơi cửa sông Cửa Tiểu.

Cửa Tiểu nhìn từ phà Đèn Đỏ - Ảnh: Tấn Đức

Đổi đời ở cửa Trần Đề

Khi chưa có cảng, Trần Đề là xóm ngụ cư của những gia đình làm nghề đóng đáy và nghề lưới, phần đông là hộ nghèo nhưng bậy giờ thì đã đổi khác.

Một góc khu thị tứ bên cảng cá Trần Đề - Ảnh: Tấn Đức

Ông Trần Văn Niên, cựu trưởng ban nhân dân tự quản ấp Cảng (thị trấn Trần Đề), nhớ lại: “Hồi trước, khi chưa có cảng, nơi đây là xóm ngụ cư của những gia đình làm nghề đóng đáy và nghề lưới, phần đông là hộ nghèo, làm ăn nhỏ lẻ, chưa có phương tiện công suất lớn để ra khơi xa.

Nhưng bây giờ thì đã đổi khác, nhiều ngư dân trong tay có cả chục chiếc tàu, làm ăn khấm khá, cất được nhà lầu ba, bốn tầng”.

Đó là những gì đang diễn ra ở cảng cá Trần Đề, một điểm sáng nghề biển ở bờ nam cửa sông Trần Đề (huyện Trần Đề, Sóc Trăng).

Ba Lai - chia hai mặn ngọt

Sông Ba Lai chảy qua bốn huyện Châu Thành, Giồng Trôm, Bình Đại và Ba Tri (Bến Tre), tổng chiều dài khoảng 55km.

Những con rạch phía ngoài cống đập Ba Lai thuộc xã Tân Xuân, huyện Ba Tri thường xuyên cạn kiệt do bồi lắng nhanh - Ảnh: Ngọc Tài

Hơn mười năm trước, người ta đã xây cống đập Ba Lai chắn ngang dòng sông. Từ đấy cuộc sống của người dân bắt đầu thay đổi...

Nơi cửa sông đã mất

Chính xác hơn là cả dòng Ba Thắc (Bassac) dài rộng, “lội không tới bờ, lặn không tới đáy” như ký ức của nhiều kỳ lão ở miệt đồng bằng sông nước Cửu Long, giờ đã biến đi đâu?

Bản đồ Sóc Trăng năm 1891 rõ ràng với cửa Ba Thắc ra Biển Đông

Cửu Long chín cửa sông, nay đã mất một. Ba Thắc đâu rồi? Để có câu trả lời, chúng tôi tìm tới UBND xã An Thạnh Nam, huyện Cù Lao Dung (Sóc Trăng), nơi cửa sông Ba Thắc từng tồn tại trong một thời gian dài.

Sóc Trăng đất cảng

Về vị trí địa lý, tỉnh Sóc Trăng giáp biển Đông ở phía đông và đông nam với bờ biển dài 72km và ba cửa sông lớn Định An, Trần Đề, Mỹ Thanh đổ ra biển.

Lâu nay người ta thường biết Sóc Trăng như là vùng đất nông - ngư nghiệp có đông người Khmer sinh sống, ít ai nghĩ rằng xưa kia nơi đây từng có một thương cảng lớn chẳng kém cù lao Phố (Biên Hòa, Đồng Nai).

Nơi đây ngày xưa là thương cảng Bãi Xàu (nhìn từ phía sau chợ Mỹ Xuyên) với cầu Chà Và bắc qua sông Bãi Xàu - Ảnh: Hoàng Thạch Vân

Độc đáo công viên tượng cát đầu tiên ở Việt Nam

Một góc công viên tượng cát Forgotten Land. (Ảnh: Nguyễn Thanh/TTXVN)

Công viên tượng cát đầu tiên của Việt Nam tại thành phố Phan Thiết (tỉnh Bình Thuận) có tên Forgotten Land tại đã mở cửa đón khách tham quan từ cuối tháng 1.

​Các nhà điêu khắc tượng cát nổi tiếng trên thế giới​ vẫn đang khẩn trương hoàn thành những công đoạn cuối của một số tác phẩm tại công viên​.

Ăn vô là chết!

Củ ấu tẩu. Ảnh: soha.vn

Trong hình là củ ấu tẩu - hay ấu Tàu - tương tự như củ ấu Việt ta thường thấy. Tên giống, hình dáng tương tự, nhưng củ ấu Tàu khác củ ấu ta nhiều:

Thứ nhất: gọi là củ nhưng thật sự ấu ta là trái (Thương nhau trái ấu cũng tròn), chỉ vì nó mọc ở nước, trái rớt xuống bùn nên quen gọi là củ. Còn ấu Tàu (ấu tẩu) đích thị là củ, là rể của cây ô đầu.

Thứ hai: cây ấu mọc dưới nước, có nhiều ở Nam bộ còn cây ô đầu cho củ ấu tẩu thì mọc trên vùng núi cao phía Bắc.

Điều khác này mới quan trọng: củ ấu ăn không sao (chắc là ai cũng từng ăn rồi mà!), còn củ ấu tẩu ăn vô là chết ngắc!

Ai dũng cảm dám ăn canh trứng kiến nấu chua?

Trứng kiến nhỏ bằng hạt gạo, màu trắng lẫn vàng đục được thu hoạch vào độ tháng tư

Đã bao giờ bạn được ăn canh trứng kiến, món ăn đặc sản của vùng cao với vị ngọt, bùi của từng “hạt trứng”, song nếu là người dễ dị ứng với các loại nhộng thì nên cân nhắc.

Khá là bất ngờ khi lần đầu tiên tôi được nhìn thấy những hạt trứng kiến. Tôi gọi là “hạt trứng” thay vì “quả trứng” bởi chúng chỉ nhỏ bằng hạt gạo, màu trắng và vàng đục tùy thuộc vào trứng non hay già.

Và tất nhiên, không phải loài kiến nào cũng có trứng ăn được. Theo lời chia sẻ của anh Vũ Anh Tuấn, người dân huyện Kỳ Sơn, Nghệ An, người ta chỉ chọn trứng kiến vàng để chế 

biến món ăn.

Trái hồng nhung ở chùa Bốn Mặt

Trái hồng nhung có dạng hình trứng tròn, vỏ có lớp lông bao phủ, khi trái non, lớp lông có màu xanh, lúc trái lớn lớp lông này chuyển dần từ màu vàng sang đỏ nâu. Khi trái hồng nhung chín có cơm mềm, mùi thơm dịu và vị ngọt thanh rất hấp dẫn.

Tại Việt Nam, cây hồng nhung ít được biết đến và nơi có số lượng cây hồng nhung lớn là tại chùa Bốn Mặt (xã Phú Tân, huyện Châu Thành, tỉnh Sóc Trăng) với hơn 100 cây và có tên gọi tại địa phương là đào hồng nhung.

Trái hồng nhung có dạng hình trứng tròn, vỏ có lớp lông bao phủ, khi trái non, lớp lông có màu xanh, lúc trái trưởng thành lớp lông này chuyển sang màu vàng, rồi vàng cam và đỏ nâu khi trái chín.

Định vị thương hiệu “Mì quảng Phan Thiết”: Tại sao không?

Nhắc đến “mì quảng” - thì ngay từ cái tên - hẳn ít nhiều đã gợi nên những liên tưởng về quê hương của món ăn này. Đúng vậy, mì quảng đích thị là một món ăn đặc sản nổi danh của vùng đất Quảng Nam - Đà Nẵng. Song, khi nói “mì quảng Phan Thiết”, thì người ta lại ngờ ngợ: Đây là món ăn gì? Có phải là món mì của xứ Quảng được bán tại Phan Thiết? Hay đó là một món ăn… Phan Thiết?

Mì Quảng Phan Thiết thịt heo. Ảnh: Phạm Hoài Nhân