Khám phá khu di tích Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm

Khu di tích Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm tọa lạc tại thôn Trung Am (Vĩnh Bảo, Hải Phòng) đang là địa điểm thu khách tới tham quan.

Khu vườn tùng bách và ao sen trong khu di tích Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm

Cận cảnh kết cấu bằng gỗ được chạm khắc và có những câu tự cổ ngay cửa đền 

Khu di tích bao gồm nhiều hạng mục công trình như đền thờ, nhà thờ tổ, nhà bia, khu vườn tùng bách và ao sen. Trong đó, đền thờ chính là công trình trung tâm được xây dựng theo kiến trúc truyền thống. Đền có 3 gian 2 chái, mái lợp ngói mũi hài, các đầu đao cong vút. Toàn bộ hệ thống cột kèo được làm bằng gỗ lim quý, chạm trổ tinh xảo với các họa tiết tứ linh, tứ quý, hoa lá cách điệu mang đậm bản sắc nghệ thuật thời Lê - Mạc.

Bước vào bên trong đền, không gian trang nghiêm với bài trí trang trọng. Chính giữa là bệ thờ lớn đặt tượng Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm trong tư thế ngồi thiền định, phía trước có án thư và bút nghiên. Hai bên là các bài vị thờ song thân và gia quyến. Trên các bức hoành phi, câu đối là những dòng chữ Hán ca ngợi công đức, tài năng và đạo đức của ông.

Toàn cảnh đại điện bên trong đền thờ thân phụ và thân mẫu của Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm.

Khu điện thờ Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm.

Nhà bia là nơi lưu giữ nhiều tư liệu quý về cuộc đời, sự nghiệp của Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm. Khu vực này, có tấm bia đá khắc bài "Bạch Vân am ký" do chính tay ông viết, kể về việc dựng am Bạch Vân và những năm tháng ở ẩn, dạy học. Khu vườn tùng, bách rộng lớn với những cây cổ thụ hàng trăm năm tuổi tạo nên không gian thanh tịnh. Đây chính là nơi ông thường ngồi thiền, ngâm thơ, tiếp khách và dạy học.

Lễ hội đền Trạng Trình được tổ chức nhân kỷ niệm 439 năm ngày mất danh nhân văn hóa Nguyễn Bỉnh Khiêm.

Các đoàn rước kiệu trong Lễ hội đền Trạng Trình

Các cụ bô lão bước lên làm lễ tế trong Lễ hội đền Trạng Trình

Người dân các xã trong huyện Vĩnh Bảo rước lễ lên đền Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm

Người dân các xã trong huyện Vĩnh Bảo rước lễ lên đền Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm

Là một nhà tư tưởng lớn, Trạng Trình để lại nhiều tác phẩm giá trị như "Bạch Vân thi tập", "Bạch Vân quốc ngữ thi tập", "Sấm Trạng Trình"... Tư tưởng của ông mang đậm tinh thần nhân văn, yêu nước thương dân. Ông luôn đề cao đạo đức, lương tâm trong việc tu dưỡng bản thân và giáo dục con người. Những lời sấm của ông về vận mệnh đất nước đã trở thành kim chỉ nam cho nhiều thế hệ sau.

Hàng năm, khu di tích tổ chức nhiều hoạt động văn hóa, lễ hội quan trọng. Đặc biệt là lễ giỗ Trạng Trình vào ngày 28 tháng Chạp âm lịch, thu hút hàng nghìn người dân và du khách tham dự. Lễ hội không chỉ là dịp tưởng nhớ công đức của ông mà còn góp phần giáo dục truyền thống, đạo lý cho thế hệ trẻ.

Trong khuôn khổ lễ hội sẽ diễn ra các hoạt động nghi lễ văn hóa truyền thống, tâm linh và các giải thi đấu thể dục thể thao, văn nghệ.

Trong khuôn khổ lễ hội sẽ diễn ra các hoạt động nghi lễ văn hóa truyền thống, tâm linh và các giải thi đấu thể dục thể thao, văn nghệ

Khu di tích hiện đang được chính quyền và nhân dân địa phương quan tâm bảo tồn, tôn tạo. Nhiều hạng mục công trình được trùng tu, sửa chữa nhưng vẫn giữ được nét kiến trúc cổ kính nguyên bản. Công tác quản lý, bảo vệ di tích được thực hiện nghiêm túc. Các hoạt động tham quan, nghiên cứu được tổ chức có nề nếp.

Với những giá trị to lớn về lịch sử, văn hóa và kiến trúc nghệ thuật, khu di tích Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm không chỉ là niềm tự hào của người dân Hải Phòng mà còn là tài sản quý giá của dân tộc. Việc gìn giữ và phát huy các giá trị của di tích có ý nghĩa quan trọng trong việc giáo dục truyền thống yêu nước, tôn sư trọng đạo cho các thế hệ mai sau.

Nguyễn Bỉnh Khiêm sinh năm 1491 trong một gia đình có truyền thống Nho học. Thuở nhỏ, ông theo học tại chùa Mét với thầy Trần Ông Sóc. Năm 1535, ông đỗ Trạng nguyên và được triều đình phong tước Trình Tuyền hầu. Tuy nhiên, sau 7 năm làm quan, ông xin về quê dựng am Bạch Vân để tu dưỡng và mở trường dạy học. Tại đây, ông đã đào tạo nên nhiều học trò xuất sắc như Phùng Khắc Khoan, Nguyễn Dữ, Lương Hữu Khánh...

Bài, ảnh: Công Đạt

Báo ảnh Việt Nam - 24/01/2025