Nuôi chí chống ngoại xâm
Theo Địa chí Phú Yên, Lê Thành Phương có tổ tiên ở Thanh Hóa. Cha ông là Lê Thanh Cao cùng hai người em rời quê hương vào định cư ở Phú Yên. Cả 3 anh em đều học giỏi và đỗ đạt. Lê Thành Cao đậu cử nhân nho học được triều đình cử làm chức Đốc học ở kinh đô Phú Xuân (Huế). Người em kế là Lê Thành Ba được triều đình bổ làm quan án sát dinh Phú Yên. Người em út không rõ tên cũng đỗ cử nhân nhưng từ chối chốn quan trường, ở lại Phú Yên thay mặt hai anh trông coi dòng họ.
Lê Thành Phương sinh năm 1825 tại làng Mỹ Phú, tổng Xuân Vinh, huyện Đồng Xuân (nay là thôn Mỹ Phú, xã An Hiệp). Ông là con thứ 6 trong số 8 người con của ông Lê Thanh Cao và bà Nguyễn Thị Minh. Lúc nhỏ, Lê Thành Phương được cha đưa ra học ở Phú Xuân. Năm 32 tuổi, ông đỗ Tú tài và được nhân dân địa phương gọi là Tú Phương. Dù được bổ nhiệm làm quan trong bộ máy hành chính ở Phú Yên nhưng Lê Thành Phương từ chối về nhà dạy học, đi thăm thú nhiều nơi và tìm cách kết giao nhiều sĩ phu yêu nước trong và ngoài tỉnh.
Lễ hội đền thờ Lê Thành Phương ở thôn Mỹ Phú, xã An Hiệp - Ảnh: Đào Tấn Trực
