Chùa Mét - ngôi cổ tự trên "đất học" Cổ Am

Toạ lạc trên địa bàn xã Cổ Am, huyện Vĩnh Bảo, thành phố Hải Phòng, Chùa Mét được xây dựng vào khoảng thế kỷ XVI bởi tướng quân Trần Khắc Trang. Ngôi chùa này từng là nơi tu hành của nhiều nhà sư nổi tiếng (trong đó có Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm) nên được coi là một trường học Phật giáo, một trung tâm văn hóa của vùng Cổ Am.

Chùa Mét đã được nhà nước xếp hạng di tích lịch sử văn hoá của quốc gia từ năm 1998. Ảnh: Công Đạt/Báo ảnh Việt Nam

Trải qua bao thăng trầm của lịch sử với nhiều lần trùng tu, sửa chữa nhưng chùa Mét vẫn giữ được những nét kiến trúc độc đáo, cổ kính, uy nghiêm và giá trị văn hóa truyền thống. Những nét kiến trúc truyền thống của Việt Nam được thể hiện qua hệ thống các công trình của chùa Mét như: Cổng tam quan, là điểm nhấn đầu tiên khi bước vào chùa, cổng tam quan mang đậm nét kiến trúc cổ kính với những đường nét hoa văn tinh xảo. Sau đó là khu vực Hậu cung, là nơi thờ Phật chính, với những bức tượng Phật bằng gỗ quý, được chạm khắc tinh xảo. Khu vực Nhà Tổ là nơi thờ các vị tổ sư đã có công xây dựng và phát triển chùa. Ngoài ra, trong chùa còn có Nhà khách dành cho khách thập phương đến lễ Phật, và hồ sen tạo nên không gian thanh tịnh, yên bình cho ngôi chùa.

Toàn cảnh chùa Mét nhìn từ trên cao. Ảnh: Tư liệu

Toàn cảnh mặt tiền của Tam Bảo trong chùa Mét.

Một trong những điều làm nên sự đặc biệt của chùa Mét chính là mối liên hệ với Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm. Theo sử sách ghi chép lại, Nguyễn Bỉnh Khiêm đỗ Trạng nguyên và được phong tước Trình Tuyền hầu nên được gọi là Trạng Trình. Ra làm quan được 7 năm, ông dâng sớ hạch tội 18 lộng thần nhưng không được trên nghe nên xin cáo quan rồi về quê ở ẩn. Ông dựng Am Bạch Vân, lấy hiệu Bạch Vân cư sĩ, mở lớp học tại chùa Mét. Nguyễn Bỉnh Khiêm đã đào tạo ra nhiều học trò nổi tiếng có đức, có tài như Nguyễn Dữ, Thượng thư Bộ Lê Lương Hữu Khánh, Trạng Bùng Phùng Khắc Khoan…

Toàn cảnh Ban Tam Bảo trong chùa Mét. Ảnh: Công Đạt/Báo ảnh Việt Nam

Chùa Mét không chỉ là một công trình kiến trúc độc đáo mà còn là nơi lưu giữ nhiều giá trị văn hóa, tâm linh sâu sắc. Ngôi chùa đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống tâm linh của người dân địa phương. Hàng năm, chùa Mét tổ chức nhiều lễ hội truyền thống như lễ Phật đản, lễ Vu lan... thu hút đông đảo người dân đến tham dự.

Các buổi Lễ thường được diễn ra tại chủa Mét. Ảnh: Tư liệu

Ngày nay, chùa Mét không chỉ là một địa điểm tâm linh mà còn là một điểm du lịch hấp dẫn. Hàng năm, có rất nhiều du khách đến tham quan, tìm hiểu về lịch sử và văn hóa của ngôi chùa. Việc bảo tồn và phát huy giá trị của chùa Mét là một nhiệm vụ quan trọng của cộng đồng.

Chùa Mét tổ chức Đêm trung thu miền đất Trạng và trao quà cho các em học sinh trong vùng. Ảnh: Tư liệu

Chùa Mét là một biểu tượng văn hóa của vùng đất Cổ Am. Ngôi chùa không chỉ mang giá trị lịch sử, kiến trúc mà còn là nơi lưu giữ những giá trị tinh thần sâu sắc của người dân địa phương. Việc bảo tồn và phát huy giá trị của chùa Mét là một nhiệm vụ quan trọng, góp phần bảo tồn và phát triển di sản văn hóa của dân tộc.

Bài, ảnh: Công Đạt và Tư liệu

Báo aảnh Việt Nam - 19/11/2024